بهمن بنی مهد

بیش نمایی سود در واقع یکی از اشکال مدیریت سود است که به موجب آن مدیریت واحد تجاری سعی دارد تا از گزارش زیان ، امتناء نمایند. هدف این تحقیق بررسی تاثیر متغیرهای روانشناختی از جمله تسلط اجتماعی ، ماکیاولیسم و دستکاری هیجانی بر بیش نمایی سود بر اساس نظریه سلسله مراتب ارشد می باشد. این نظریه عملکرد سازمان را بازتابی از ویژگی های رفتاری و شخصیتی مدیران رده بالای آن می داند. در این پژوهش آزمون فرضیه های تحقیق بر اساس معادلات ساختاری انجام گردیده که برای این منظور ، نمونه ای از 401 نفر از کارشناسان حسابداری ، روسای حسابداری و مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انتخاب شدند. مبانی نظری تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و داده های تحقیق از طریق پرسش نامه تهیه و جمع آوری شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که تسلط اجتماعی ، دستکاری هیجانی و ماکیاولیسم تاثیر مثبتی بر بیش نمایی سود دارد . از طرفی ماکیاولیسم بر تسلط اجتماعی و دستکاری هیجانی اثر مستقیم دارد. هم چنین، ماکیاولیسم به واسطه تسلط اجتماعی و دستکاری هیجانی بر بیش نمایی سود به طور غیر مستقیم و مثبت اثرگذار است. این نتایج می تواند دستاوردهای مهمی برای پژوهشگران حوزه حسابداری و مالی و همچنین سازمانهای مرتبط با این بخش داشته باشد.

Background: Today, social responsibility plays an important role in the success and survival of organizations, also, moral attitudes have a significant impact on corporate social responsibility. Therefore, the aim of this study is to identify the relationship between moral foundations and perception of corporate social responsibility. Method : The present research is a descriptive study. The statistical population of this study is financial managers of the companies listed in Tehran Stock Exchange. The convenience sampling method is used to select the statistical sample. The research instrument includes two standard questionnaires of moral foundations and perception of corporate social responsibility. Finally, the data extracted from 240 questionnaires were analyzed using Structural Equation Modeling by Lisrel software. Results : The results confirmed the existence of a positive and significant relationship between moral foundations and perception of social responsibility. In other words, any change in the variable of moral foundations changes all aspects of economic, legal, ethical, and philanthropic corporate social responsibility. Conclusion : Implementation of corporate social responsibility has many benefits for the society. Therefore, regulatory bodies and decision-making authorities should consider corporate mangers’ moral foundations as a factor affecting on corporate social responsibility.

ذهن آگاهی یکی از مهمترین ویژگی های شناختی افراد بوده و محرک تصمیم گیری ها و قضاوت های اخلاقی می باشد. از این رو، هدف از این پژوهش؛ مطالعه ارتباط میان  ذهن آگاهی با جهت گیری اخلاقی با  تاکید بر ایده آل گرایی و نسبی گرایی است. روش پژوهش از لحاظ هدف ، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها ، توصیفی – همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش حسابرسان شاغل در حرفه حسابرسی است. از این جامعه آماری  ، نمونه ای به تعداد  210 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده در پژوهش، پرسشنامه استاندارد می باشد. در پژوهش حاضر داده های جمع آوری شده با استفاده از روش همبستگی و با استفاده از رگرسیون چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفته است.  نتایج نشان می دهد که ذهن آگاهی با ایده ال گرایی رابطه ای معنی دار ندارد. اما ذهن آگاهی رابطه ای منفی و معنی دار با نسبی گرایی دارد.  به طور کلی شواهد این تحقیق بیانگر آن است که ذهن آگاهی به عنوان یک ویژگی روانشناختی موجب کاهش نسبی گرایی اخلاقی در حسابرسان می شود. به عبارت دیگر، اگر حسابرسان کار خود را با شناخت و توجه و شیوه ای بهتر انجام دهند ، در آن صورت می توانند رفتار اخلاقی مناسب تری داشته باشند.

هدف: هدف این پژوهش بررسی ویژگی رفتاری فرصت طلبی بر تردید حرفه ای حسابرسان مستقل است که می تواند بر قضاوت و تصمیم گیری حسابرسان تأثیر منفی داشته باشد.  روش: این پژوهش از حیث هدف کاربردی است و در زمره پژوهش های توصیفی- پیمایشی قرار می گیرد. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه تکمیل شده به وسیله 466 نفر از حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی، سازمان حسابرسی و دیوان محاسبات کشور جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده است.  یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد ویژگی رفتاری فرصت طلبی بر تردید حرفه ای حسابرسان مستقل و مؤلفه های آن شامل ذهن پرسشگر، وقفه در قضاوت، جستجوی دانش، درک میان فردی، اعتماد به نفس و خود رأی بودن، رابطه معنی دار و منفی دارد.  نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان می دهد ویژگی های رفتاری در تردید حرفه ای حسابرسان از جمله عوامل تأثیرگذار محسوب می شود. بنابراین، به متولیان و نهادهای نظارتی حرفه حسابرسی پیشنهاد می شود اصول اخلاقی را به شکل جدی در کانون توجه خود قرار دهند و با ایجاد مکانیزم هایی که مانع از رفتارهای غیراخلاقی می شود گامی مؤثر در راستای بهبود شرایط اقتصادی کشور برداشته و بدین ترتیب منافع عموم نیز به نوعی حفظ گردد.

وقوع تخلفات مالی در سال های اخیر علاوه بر تحمیل پیامدهای منفی اقتصادی و اجتماعی، آثار مخربی نیز بر اعتماد عمومی وارد نموده است. راهکارهای متعددی برای مهار این گونه تخلفات وجود دارد. یکی از موثرترین راه های جلوگیری از تخلفات، گزارش تخلفات مالی (هشداردهی) است. تاکنون عوامل مختلف اقتصادی، روان شناختی و اخلاقی به عنوان محرک تمایل افراد برای اقدام به گزارش تخلفات مورد بررسی قرار گرفته است. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی تجربی تأثیر جنسیت و رشد اخلاقی بر تمایل به گزارش تخلفات مالی توسط حسابداران است. این پژوهش، از نوع پژوهش های پیمایشی است و نمونه آماری آن را 385 نفر از دانش آموختگان رشته حسابداری شاغل در بخش های مختلف شرکت های دولتی و خصوصی تشکیل می دهند. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1399 و با روش نمونه گیری غیراحتمالی (در دسترس) جمع آوری شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی نشان داد که رشد اخلاقی به طور قابل توجهی بر تمایل به گزارش تخلفات به مراجع داخل و خارج سازمان تأثیر می گذارد و جنسیت، رابطه رشد اخلاقی و تمایل به گزارش تخلفات به مراجع خارج سازمان را تعدیل می کند. این یافته ها حاکی از اهمیت توجه به مولفه های جمعیت شناختی و روانشناختی در سازمان ها جهت نیل به بهبود عملکرد و ممانعت از تخلفات مالی در سازمان ها می باشد.

رفتار و نگرش افراد تابع ویژگی های شخصیتی آنها می باشد. بر اساس نظریه شناخت اجتماعی منبع کنترل و خودکارآمدی به عنوان دو ویژگی شخصیتی بر بسیاری از جنبه های نگرشی و به تبع رفتاری افراد تاثیر می گذارند. از این رو هدف این پژوهش بررسی تمایل حسابرسان به گزارش تخلفات بر اساس نظریه شناخت اجتماعی می باشد. پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و موسسات حسابرسی خصوصی در سال 1398 جامعه آماری پژوهش بوده و نمونه آن شامل 304 نفر از این حسابرسان می باشند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از مدل معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار لیزرل استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد ویژگی های شخصیتی آزمون شده (خودکارآمدی و منبع کنترل بیرونی) تأثیر مثبت و معناداری بر گزارش تخلفات حسابرسان دارد. همچنین میزان اثر غیر مستقیم متغیرهای یادشده به واسطه رضایت شغلی (متغیر میانجی) تشدید شده است که اثر غیر مستقیم خودکارآمدی بر گزارش تخلفات معنادار و اثر غیرمستقیم منبع کنترل بر گزارش تخلفات فاقد معناداری می باشد. نتایج پژوهش دیدگاه جدیدی در رابطه با نحوه بهبود جایگاه گزارشگری تخلفات در سازمان ها و موسسات حسابرسی ارئه می نماید.

هدف: تحقیق حاضر تأثیر دیدگاه های تردید حرفه ای حسابرس بر ارزیابی ریسک تقلب را با توجه به اثر مداخله کنندگی مهارت ارتباطی و تضعیف اجتماعی، در میان 445 نفر از حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و مؤسسات خصوصی حسابرسی استان تهران بررسی می نماید. روش: این پژوهش از حیث هدف کاربردی، از حیث روش توصیفی- پیمایشی و مربوط به سال 1396 است. این تحقیق به آزمون فرضیه ها بر حسب روابط مبتنی بر الگوی پیش بینی می پردازد و به دنبال تعیین اثر مداخله گری ابعاد مهارت ارتباطی و تضعیف اجتماعی بر رابطه تردید حرفه ای حسابرس و ارزیابی ریسک تقلب، از روش آمار استنباطی است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه، جمع آوری شده و با استفاده از معادلات ساختاری به کمک نرم افزار آموس، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد که از میان شش مشخصه تردید حرفه ای، تنها دو عامل ذهن پرسشگر و وقفه در قضاوت بر ارزیابی ریسک تقلب معنا دار هستند. مهارت ارتباطی با سه شاخص تردید حرفه ای در ارزیابی ریسک تقلب، یعنی جستجوی دانش، وقفه در قضاوت و اعتماد به نفس اثر مداخله گری مثبت و معنا دار دارد. تضعیف اجتماعی بر سه شاخص تردید حرفه ای در ارزیابی ریسک تقلب، یعنی ذهن پرسشگر، وقفه در قضاوت و اعتماد به نفس اثر مداخله گری منفی و معنا دار دارد. نتیجه گیری: از آنجایی که ویژگی های رفتاری و اخلاقی حسابرسان در به کارگیری تردید حرفه ای و ارزیابی ریسک تقلب مؤثر است، توجه هر چه بیشتر به ابعاد رفتاری و اخلاقی آنها در محیط کار حسابرسی حائز اهمیت است.

مدیریت سود همواره به عنوان یکی از معضلات حسابداری مطرح بوده و پژوهشگران تلاش بسیاری برای رفع آن نموده اند. اما با توجه به استمرار مشکل، به نظر می رسد لازم است برای برطرف کردن آن، رویکردهای دیگری نیز مد نظر قرار گیرد. دراین پژوهش مدیریت سود با یک رویکرد رفتاری مورد توجه قرار گرفته و رابطه خودشیفتگی به عنوان یکی از ویژگی های فردی و تمایل به مدیریت سود فرصت طلبانه در 209 نفر از افراد شاغل در حرفه حسابداری مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و ابزار آن پرسشنامه می باشد. روش نمونه گیری تصادفی و برای آزمون فرضیه از رگرسیون استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد رابطه مثبت و معنی دار بین خودشیفتگی و تمایل به مدیریت سود فرصت طلبانه وجود دارد. به عبارت دیگر، افراد خودشیفته تمایل بیشتری به مدیریت سود فرصت طلبانه دارند. افراد خودشیفته ممکن است به دلیل احساس برحق بودن، قدرت طلبی و نیاز به اینکه مورد احترام و تمجید قرار گیرند، رفتارهای غیراخلاقی مانند رفتار مدیریت سود بروز دهند. بنابراین به نظر می رسد در انتخاب مدیران مالی و حسابداران علاوه بر مهارت و خبرگی می بایست ویژگی های فردی شخصیتی افراد نیز مد نظر قرار گیرد. همچنین وجود سیستم های کارآمد حسابرسی و کنترل مدیریت می تواند به کنترل و تعدیل ویژگی های فردی منفی این افراد کمک نماید. 

در سال های اخیر پژوهشگران نشان داده اند که قضاوت و تصمیم گیری حسابرس از جمله تردید حرفه ای می تواند منشاء رفتاری و روانشناختی داشته باشد. از این رو، هدف این مقاله مطالعه اثر جنسیت، تحصیلات و ذهنیت توطئه به عنوان یکی از هیجانات منفی افراد بر تردید حرفه ای می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. مبانی نظری پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و هم چنین داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شده است. نمونه آماری شامل 200 نفر از حسابرسان بخش خصوصی و عمومی بوده و زمان انجام تحقیق 1397 می باشد. برای ارائه مدل از رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه معنی داری و منفی بین جنسیت با ذهنیت توطئه و رابطه معنی داری و مثبت میان سطح تحصیلات با ذهنیت توطئه وجود دارد. هم چنین نتایج بیانگر آن است که ذهنیت توطئه ارتباط معنی دار و مثبتی با تردید حرفه ای دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی طراحی و تبیین الگوی بومی بازاریابی دیجیتال در سطح صنعت بانکداریبه منظور ارتقاو توسعه بانکداری دیجیتال انجام گردید. تحلیل داده های به دست آمده در این پژوهش به صورت کیفی و تئوری داده بنیاد با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی و ملزومات انجام هر یک از این مراحل بعد از تجزیه وتحلیل در نهایت به نظریه ای برای بازاریابی دیجیتال در صنعت بانکداری منجر خواهد شد. یافته ها و دستاورد نهایی پژوهش حاضر، الگویی نسبتاً جامع و کامل بر اساس الزامات و ویژگی های بانک های ایرانی است و از سایر الگوهای ارائه شده توسط صاحب نظران با توجه به این که برای جوامعی غیرمالی تدوین شده اند، از نظر ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های به دست آمده جامعیت بیشتری را نشان می دهد و مناسب تر است. این پژوهش با برخی از پژوهش های داخلی و خارجی مقایسه شده است و ضمن برخورداری الگوی پژوهش حاضر از اکثر مؤلفه ها و شاخص های آن ها، تعدادی مؤلفه و شاخص جدید و بومی شناسایی و احصاء شده است که نقطه قوتی برای آن می باشد و دستاورد اصلی پژوهش جامعیت الگو و بومی بودن آن برای سیستم بانکی بر اساس ویژگی های فعلی نظام اقتصادی حاکم بر کشور است.  

تحقیق حاضر ارتباط میان خودکارآمدی ، خودکنترلی ، جو اخلاقی سازمان ، رضایت شغلی و تعهد سازمانی حسابرسان بر تردید حرفه ای را بر اساس نظریه شناخت اجتماعی مورد مطالعه قرار می دهد. طبق این نظریه، قضاوت و تصمیم گیری افراد تحت تاثیر عوامل شخصی نظیر رفتارهای اخلاقی و خلقیات فردی و نیز عوامل محیطی مثل عوامل مرتبط با سازمان و محیط کار می باشد. در این نظریه ، خودکارآمدی و منبع کنترل دو ویژگی هستند که می تواند بر جو اخلاقی سازمان و نیز بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی تاثیر گذار باشند. نمونه آماری تحقیق شامل حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی در سال 1397 می باشد. مبانی نظری تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و داده های آماری تحقیق نیز از طریق تحقیق پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری و آزمون فرضیه ها نیز بر اساس معادلات ساختاری انجام شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تعهد سازمانی بیشترین تاثیر را بر تردید حرفه ای دارد. بعد از آن نیز به ترتیب رضایت شغلی ، جو اخلاقی و خود کنترلی تاثیر غیر مستقیم بر تردید حرفه ای دارند. هم چنین خودکارآمدی تاثیری بر تردید حرفه ای ندارد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که ویژگی های روانشناختی و رفتار سازمانی حسابرسان می تواند بر سطح تردید حرفه ای آن ها تاثیرات مختلفی داشته باشد.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه حق الزحمه غیرنرمال حسابرسی با تاخیر غیر نرمال گزارش حسابرسی است. این پژوهش، از لحاظ نظری، جزء تحقیقات اثباتی حسابداری و از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی به حساب می آید . در این راستا، بر اساس معیارهای مشخص شده، با استفاده از روش غربالگری 120 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه، برای بازه زمانی 1392 تا 1396 انتخاب و فرضیه های پژوهش بین آنها مورد آزمون قرار گرفت. به منظور سنجش تاخیر غیر نرمال از مدل بومی سازی شده دیویش شارما و برای اندازه گیری حق الزحمه غیر نرمال از مدل جداگانه ای استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه پژوهش نشان می دهد، رابطه معناداری بین حق الزحمه غیر نرمال حسابرسی با تأخیر غیر نرمال گزارش حسابرسی وجود دارد. حق الزحمه حسابرسی غیر نرمال با تأخیر غیرنرمال گزارش حسابرسی، رابطه مثبت و معناداری دارد و با افزایش غیر نرمال حق الزحمه حسابرسی، تأخیر غیرنرمال گزارش حسابرسی نیز افزایش می یابد.

پدیده گزارش خطاکاری، یکی از مفاهیمی است که در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران حرفه حسابرسی قرار گرفته است. این پدیده، به معنای افشای فعالیّت های غیرقانونی و غیراخلاقی در سازمان ها است. بدگمانی حسابرس، نسبت به سازمان و احساس وابستگی به آن، می تواند گزارش تخلّفات و خطاکاری ها را تحت تأثیر قرار دهد. هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر بدگمانی سازمانی و تعهّد حرفه ای بر این پدیده می باشد. مبانی نظری تحقیق، بر اساس مطالعات کتابخانه ای و داده های آن بر اساس پرسش نامه جمع آوری شده است. آزمون فرضیه ها، با استفاده از معادلات ساختاری و به وسیله نرم افزار لیزرل 8.8 انجام گردیده است. حجم نمونه این پژوهش، 192 نفر از حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی بخش خصوصی و سازمان حسابرسی در کلیّه رده های سازمانی است. یافته های تحقیق نشانگر آن است که تعهّد حرفه ای، اثری مستقیم و مثبت بر گزارش خطاکاری دارد. همچنین، بدگمانی سازمانی حسابرس، اثر مستقیم و غیر مستقیم منفی، به ترتیب، بر تعهّد حرفه ای و ارایه گزارش خطاکاری دارد.

این تحقیق رابطه میان محافظه کاری اجتماعی و جهت گیری اخلاقی حسابداران و حسابرسان را مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق برای جمع آوری مبانی نظری تحقیق، کتابخانه ای و برای جمع آوری داده های تحقیق،از پرسشنامه استفاده شده است. فرضیه های تحقیق از طریق تحلیل های ناپارامتریک و هم چنین رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که آرمان گرایی با محافظه کاری اجتماعی رابطه ای معنی دار دارد. اما نسبی گرایی رابطه ای با محافظه کاری اجتماعی ندارد. همچنین میان نوع شغل، محل اشتغال و جنسیت رابطه ای معنی دار با سطح محافظه کاری اجتماعی وجود دارد. نتایج نشان می دهد که سطح محافظه کاری اجتماعی در میان حسابرسان بیشتر از حسابداران است و زنان نیز در مقایسه با مردان محافظه کاری کمتری دارند. همچنین محافظه کاری اجتماعی میان دو جامعه حسابداران و حسابرسان شاغل در بخش دولتی بیشتر از بخش خصوصی است.

هدف: ویژگی های شخصیتی و اخلاقی، تأثیر بسزایی در بروز رفتار های حرفه ای دارند. گزارشگری مالی نیز بخش بااهمیت حرفه حسابداری بوده و بیانگر وضعیت مالی و عملکرد بنگاه تجاری در یک دوره عملیات است. هدف این پژوهش شناخت ارتباط ویژگی شخصیتی ماکیاولیسم و جهت گیری اخلاقی در بروز گزارشگری مالی متقلبانه است. روش: داده هایی که قابلیت آزمون را داشتند، از 234 مشاهده در میان مدیران مالی و حسابرسان مستقر در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شدند و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار لیزرل و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. یافته ها: با فرض دستکاری با اهمیت در سود، ویژگی شخصیتی ماکیاولیسم بر بروز گزارشگری مالی متقلبانه تأثیر مثبت و معنادار دارد، ایده آل گرایی تأثیر معناداری بر گزارشگری مالی متقلبانه ندارد و تأثیر نسبی گرایی بر تمایل به گزارشگری مالی متقلبانه، معکوس و معنادار است. با فرض دستکاری کم اهمیت در سود نیز نتایج مشابه به دست آمد با این تفاوت که ویژگی اخلاقی نسبی گرایی بر گزارشگری مالی متقلبانه، تأثیر معناداری نداشت. همچنین بر مبنای یافته های پژوهش، ویژگی اخلاقی ماکیاولیسم بر هر دو ویژگی اخلاقی ایده آل گرایی و نسبی گرایی تأثیر مستقیم و معنادار می گذارد. نتیجه گیری: شواهد این پژوهش تأیید می کند که ویژگی های شخصیتی و اخلاقی، از عوامل رفتاری تشدیدکننده گزارشگری مالی متقلبانه است. از این رو، حسابداران و حسابرسان برای بهبود کیفیت گزارشگری مالی، باید ارزش های اخلاقی را در ضمیر خود ارتقا دهند.

آزادی مدنی می تواند موجب رشد و شفافیت روابط انسان ها، کار گروهی، مقررات و قوانین، ظرفیت های اجتماعی و ایجاد فرصت های برابر و در نهایت عدالت اجتماعی گردد. حسابداری حرفه ای است متأثر از محیط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که این اثرات موجب تغییر در حرفه حسابداری می گردد. هدف این مقاله مطالعه اثر شاخص های مختلف آزادی های مدنی در قالب آزادی بیان، آزادی سازمان ها، حاکمیت قانون و آزادی اشخاص بر توسعه حسابداری در ایران می باشد. در این پژوهش از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و از مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی و درخت مسیر برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که بین آزادی های مدنی و توسعه حسابداری در ایران رابطه معنی داری وجود دارد و به ترتیب متغیرهای آزادی بیان، حاکمیت قانون، آزادی احزاب و آزادی های شخصی بیشترین بارهای عاملی بر توسعه حسابداری در ایران را دارد. Transparency in human relationship, teamwork, legal and lawsuit, social capacities, opportunities equivalence at the society and at last social justice can be promoted by Civil liberties. Accounting as a profession has affected by social, economic and political environment, which can create changes in accounting. Research aim to survey of several civil liberties indexes as expression freedom, freedom of organizations and parties, law governance and personal freedom on accounting development in Iran. Questionnaire used for collecting of research data and Assumptions tested under factor analyses, pathway and structural equation modeling. research result indicate that there is a significant relationship between civil liberties indexes and accounting development in Iran and the main Load factors in order of importance are expression freedom, law governance, freedom of organizations and parties and personal freedoms.