مژده کیانی

ایجاد تحولات عمیق در عصر حاضر تمام زوایای زندگی فردی و اجتماعی انسان را تحت شعاع قرار داده است. رشد جمعیت و نیاز به افزایش شهره منجر به ایجاد شهرهای جدید در حاشیه شهرهای بزرگ شده است. این شهرها دارای مقتصیات خاصی در فضا و ساختار هستند. این مسئله تأثیر مستقیمی بر مسائل مربوط به حیات اجتماعی افارد ده است و هویت محله را در افراد تحت تأثیر قرار داده است. شهر جدید بهارستان در اصفهان یکی از این شهرهای جدی است. در این میان، بررسی پایگاه اقتصادی-اجتماعی و احساس هویت محله در شهر جدید بهارستان می تواند راهگشای مطالعات دقیق تر در ساخت شهرهای جدید باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش ترکیبی، یعنی ترکیبی از رو ش  کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری شامل جمعیت بیشتر از 15 ساله ساکن در فازهای1 ، 2و 3 شهر جدید بهارستان(اصفهان)، 61647  نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر تعیین گردید. روش نمونه گیری، دو روش خوشه ای و تصادفی ساده بوده است. نمونه گیری خوشه ای چند مرحله بوده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که هویت محله زنان و مردان در سنین مختلف و میان مجرد و متاهل یکسان است و تفاوت معنی دار وجود ندارد.  از سوی دیگر بین پایگاه اقتصادی - اجتماعی و هویت محله در شهر جدید بهارستان رابطه وجود دارد. اهداف پژوهش: 1.مطالعه ارتباط میان احساس هویت محله با فضای و ساختار معماری شهرهای جدید. 2.بررسی ارتباط پایگاه اقتصادی – اجتماعی و احساس هویت محله  در شهر  جدید بهارستان. سوالات پژوهش: 1.بین احساس هویت محله در زنان و مردان و معماری شهرهای جدید چه ارتباطی وجود دارد؟ 2.بین پایگاه اقتصادی– اجتماعی و احساس هویت محله  در شهر جدید بهارستان چه ارتباطی وجود دارد؟

هویت جنسیتی یکی از چالش های جامعه جهانی امروز است. ارتباطات زنان و مردان در شبکه های اجتماعی و انتقال نگرش ها و رفتارهای زنانه و مردانه، بستر بازتولید هویت جنسیتی را فراهم کرده است. زبان نوشتاری، گفتاری و تصویری برای ارتباط با دیگران در فضای مجازی، زمینه هویت جنسیتی سیال را فراهم نموده است. این مقاله با هدف تحلیل واقعیت و بازنمایی هویت جنسیتی کاربران فضای مجازی با استفاده از روش کیفی تحلیل گفتمان بر اساس مدل فیسک به تحلیل سطوح هویت جنسیتی کابران پرداخته است. روش نمونه گیری هدفمند بود. نمونه تحلیل، پست و کامنت های کاربران زن و مرد شبکه های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام از آبان تا اسفند ماه سال 1396 بود. پست و کامنت های 300 کاربر زن و مرد با روش های رایج در تحلیل گفتمان بررسی شده است. تحلیل پست و کامنت های کاربران نشان داد که کاربران زن، کامنت های بیشتری به ثبت رسانده اند. بر اساس یافته های این مطالعه، مردان پست های بیشتری ثبت می کنند. نتایج به تقویت این مفهوم که «زنان در شبکه های اجتماعی آنلاین، بیشتر حمایت و تأیید می کنند» منجر شد. نتایج این مطالعه نشان داد که زنان به اشتراک موضوع های شخصی تر تمایل دارند و مردان بیشتر متمایل به مسائل کمتر شخصی هستند. گفتمان مسلط در این مطالعه «ماندگاری زنان در گفتمان سنتی حمایتی - تاییدی نسبت به مردان» است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی کاربران شبکه های مجازی شهر اصفهان با استفاده از روش پیمایش می باشد. سرمایه اجتماعی در این پژوهش در سه بُعد (اعتماد، ارتباط، مشارکت) و با تلفیق دیدگاه های بوردیو، کلمن و فوکویاما مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه گیری با استفاده از روش های خوشه ای و تصادفی انجام شد. حجم نمونه 400 نفر (200 نفر زن و 200 نفر مرد) از کاربران شبکه های اجتماعی مجازی شهر اصفهان با میانگین سنی 19 تا 40 سال می باشد و برای اجرا و جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که کاربران حداکثر در شبانه روز یک تا دو ساعت، هفتگی 6 - 8 ساعت و ماهیانه بیشتر از 8 ساعت از وقتشان را صرف استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی می کنند. نتیجه پژوهش نشان داد که ویژگی های جمعیتی، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر سه بُعد سرمایه اجتماعی مؤثر هستند. ویژگی های جمعیتی سن، وضعیت تأهل و قومیت بر سه شاخص سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را دارند. همچنین میزان استفاده از شبکه های مجازی کاربران بر سرمایه اجتماعی تأثیر معنی دار دارد. بر اساس نتایج تحلیل مسیر، بیشترین تأثیر بر شاخص اعتماد از سوی متغیر سن بوده است. همچنین بیشترین تأثیر بر شاخص ارتباط از سوی متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی بوده است.

سرمایه اجتماعی در جوامع روستایی یکی از عوامل کلیدی توسعه محسوب می شود. حد مطلوبی از این سرمایه بستر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه است. اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی از عناصر مهم سرمایه اجتماعی روستایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مولفه های سرمایه اجتماعی روستایی در روستای یانچشمه استان چهار محال و بختیاری است. این پژوهش، پیمایشی است. پرسشنامه مورد استفاده عبارت از دو پرسشنامه ی توسعه ی روستایی و پرسشنامه ی سرمایه ی اجتماعی هالپرن است. جامعه آماری پژوهش، کلیه افراد 20 سال به بالای ساکن روستای یانچشمه در سال 1397 است که 2224 نفر است. بر اساس جدول تعیین نمونه کرجسی و مورگان (1970)، تعداد 327 نفر انتخاب شد که این تعداد به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه میان آنان توزیع گردید. بر اساس نتایج پژوهش، بین سرمایه های اجتماعی در بعد مشارکت و انسجام در سنین مختلف تفاوت معنادار وجود دارد. مشارکت در پاسخگویان 40 ساله به بالا و انسجام در افراد 35-40 ساله، بیش تر است. بر اساس نتایج پژوهش، مشارکت زنان بیشتر از مردان است. یافته ها نشان داد سرمایه اجتماعی در بعد مشارکت و انسجام بر حسب قومیت، تفاوت معنادار دارد. مشارکت در پاسخگویان ترک و انسجام در پاسخگویان فارس بیش تر است. همچنین بین سرمایه اجتماعی در بعد اعتماد بر حسب تحصیلات تفاوت معنادار وجود دارد. اعتماد اجتماعی در پاسخگویانی که بالای دیپلم هستند بیش تر است.میزان ابعاد سرمایه اجتماعی روستایی بر حسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی متفاوت نیست.

هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سبک زندگی جانبازان شهر نجف آباد با روش پیمایشی است و در آن دیدگاه نظری گیدنز، سوبل و چینی استفاده شد. جامعه ی آماری کلیه ی جانبازان شهر نجف آباد در سال 1395 است که براساس آمار بنیاد شهید نجف آباد 3000 نفر است.حجم نمونه 400 نفر از جانبازان است که به روش تصادفی و طبقه ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سرمایه فرهنگی بوردیو و پرسشنامه محقق ساخته سبک زندگی است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون تک متغیره بیان کننده ی این است که سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی جانبازان تأثیر دارد. ویژگی های فردی (وضعیت تأهل، محل تولد و سن) بر سبک زندگی جانبازان تأثیر دارد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چند متغیره بیان کننده ی این است که در مجموع متغیّرهای مستقل، 75 درصد از تغییرات سبک زندگی جانبازان را تبیین می کنند.

هویت اجتماعی از عوامل متعددی متأثر است که اعتماد اجتماعی یکی از آن عوامل است. با توجه به تغییر و گسترش جایگاه و عرصه های حضور زنان در جامعه و دانشگاه ها، هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین اعتماد اجتماعی و هویت اجتماعی(سنتی، مدرن و پست مدرن)5577 نفر از دانشجویان زن مقاطع کارشناسی تا دکتری دانشگاه تبریز در سال 1394 بوده است. این پژوهش  با استفاده از روش پیمایش اجرا گردیده است. چارچوب نظری پژوهش با بهره گیری از نظریات گیدنز، زتومکا، افه، جنکینز، تدوین شده است. روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته از یک نمونه 360 نفری از دانشجویان زن مقطع مختلف دانشگاه تبریز جمع آوری گردیده و برای برآورد اعتبار از دو روش اعتبار محتوا و اعتبار سازه استفاده شده است. با توجه به نتایج، در ابعاد هویت، بالاترین میانگین در بعد هویت سنتی با میانگین4/2 و هویت مدرن با میانگین 03/2 می باشد. اعتماد اجتماعی زنان تحصیلکرده در شاخص اعتماد تعمیم یافته، بالا است و معادل 5/80، و در شاخص اعتماد نهادی، پایین است. براساس یافته ها، اعتماد اجتماعی با هویت مدرن و پست مدرن زنان تحصیلکرده رابطه دارد. همچنین پایگاه اقتصادی - اجتماعی با هویت های  مدرن و پست مدرن رابطه معنی دار دارد.  میزان کفایت مدل با آزمون دوربین واتسون انجام شده که نشان دهنده یک مدل مناسب است. با استفاده از مدل رگرسیون خطی چند گانه، متغیرهای سن، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی،اعتماد فردی و اعتماد نهادی می توان 36% از واریانس هویت اجتماعی را تبیین نمود.

از آن جایی که حضور دختران دانشجو درسال های اخیر در دانشگاه های کشور، بسیار پررنگ ترشده است و تعداد دانشجویان زن روند افزایشی داشته است.بررسی هویت جمعی دانشجویان دختر برای حضور در جامعه و احساس امنیت اجتماعی آنان ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه های دولتی شهر بابل درسال95 -1394 انجام شده است. روش پژوهش به لحاظ اجرا، پیمایشی، به لحاظ معیار، کاربردی و به لحاظ معیار زمانی مقطعی بوده است. داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر تعیین گردید. اعتبار پرسشنامه از نوع اعتبار محتوایی بوده است. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیرها بیانگر بالا بودن همبستگی درونی گویه ها و به عبارت دیگر مطلوبیت پایایی ابزار پژوهش بود. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش مبتنی بر دیدگاه نظری بوزان، ویور، مولار و گیدنز می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که ،5/78 درصد از دانشجویان دختر دارای هویت جمعی بالا بوده اند. بر اساس نتایج این پژوهش، بین هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر رابطه معنی دار آماری وجود ندارد. بر اساس نتایج رگرسیون خطی بین متغیرهای سن و مقطع تحصیلی با احساس امنیت اجتماعی رابطه معنی داری دارد. با توجه به نتایج آنالیز واریانس چندگانه، همچنین بین پایگاه اقتصادی اجتماعی و امنیت اجتماعی رابطه معنی دار است.

افزایش تحصیلات، ورود به حوزه اشتغال، بالا رفتن آگاهی و مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی، از عواملی است که احساس و باور آنان به نابرابر بودن شرایط را در جامعه فراهم می آورد؛ احساسی که می تواند فرصت ها و عرصه های اجتماعی را به عنوان کالای فرهنگی- اقتصادی- اجتماعی که سرمایه اجتماعی نام دارد، تحت تأثیر قرار دهد. این پژوهش با هدف چگونگی تأثیر احساس نابرابری جنسیتی بر وضعیت سرمایه اجتماعی زنان تحصیلکرده شهر اصفهان انجام شده است. مبانی نظری متغیرها و پارامترهای این پژوهش، بر مبنای نظریات چافتز، بلوم برگ و پیر بوردیو تدوین شده است. روش این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته، دارای قابلیت اعتماد و اعتبار است. جامعه آماری پژوهش، زنان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، شش منطقه از مناطق چهارده گانه شهر اصفهان است. حجم نمونه 385 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده است. با استفاده از نرم افزار spss برای آزمون فرضیات و تحلیل داده ها، از ضریب همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داده است که بین احساس نابرابری اجتماعی، نابرابری خانوادگی و احساس نابرابری اقتصادی و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معنادار آماری وجود دارد.

زمینه و هدف: اعتماد سنگ بنای تعاملات اجتماعی و تسهیل کننده روابط اجتماعی است. اعتماد عام به اصحاب تخصص یکی از مؤلفه های سرمایة اجتماعی جدید محسوب می شود که پایة اصلی حیات اجتماعی است. بر اساس دیدگاه شبکه، روابط و پیوندها به عنوان سرمایه اجتماعی محسوب می شوند و فرد از طریق آن ها به منابع و حمایت های موجود در شبکه دسترسی مییابد. به دلیل آن که اعتماد به پلیس، تسهیل کنندة کنش ها و انتظام بخش حیات اجتماعی است، با این توصیف مطالعه و شناخت وضعیت موجود اعتماد به پلیس با توجه به شبکه اجتماعی زنان و مردان در شهر اصفهان از اهداف اساسی این مقاله به شمار می رود. سؤال اصلی مقاله این است که وضعیت موجود اعتماد به پلیس با توجه به شبکه های اجتماعی در شهر اصفهان چگونه است؟ روش تحقیق: در این مقاله بر اساس روش نظری کلمن، پکستن، گیدنز، فوکویاما، ولمن، و وبر به مطالعه شبکه اجتماعی زنان و مردان و اعتماد به پلیس پرداخته شده است. این تحقیق با روش پیمایشی در سال 1390 در شهر اصفهان انجام شده است. زنان و مردان 18ساله و بیشتر ساکن شهر اصفهان جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. بر اساس فرمول، حجم نمونه تعداد 300 نفر برآورد شده است. اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. یافته ها: موقعیت طبقاتی افراد مورد مطالعه در میزان اعتماد آنان به پلیس، تعیین کننده بوده است. بیشترین تعداد پاسخ گویان متعلق به پایگاه اقتصادی – اجتماعی پایین، بالاترین اعتماد اجتماعی به پلیس را به خود اختصاص داده اند. بین ویژگی های شبکه اجتماعی و اعتماد به پلیس تفاوت معنادار وجود دارد. زنان عموماً بیش از مردان دارندة شبکه های همگون هستند و بیشتر بر خویشاوندان به عنوان اعضای شبکه، تکیه میکنند. نتیجه گیری : نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه نشان میدهد که از بین تمام متغیرهایی که وارد معادله شده اند، متغیرهای شبکه عاطفی، تحصیلات و درآمد، به ترتیب بیشترین تأثیر را بر اعتماد به پلیس ایفا می کنند و از همین رو معادله باقی مانده اند.

مطالعه چگونگی توزیع قدرت در خانواده با استفاده از رهیافت کیفی نظریه مبنایی و بررسی آن از طریق اجرای کارگاه های گروه متمرکز و مصاحبه های نیمه ساختارمند با مردان متاهل، از مهم ترین اهداف این پژوهش به شمار میآید. در راستای رسیدن به این هدف، در سال 1388- 1387، کارگاه های گروه متمرکز با مشارکت مردان متاهل در چند گروه برگزار شد. ضرورت استفاده از روش تحقیق کیفی در این تحقیق، شناخت عوامل زمینه ای می باشد. تـحلیل داده های تحقیق و مدل نظری حاصل بیانگر این است که شرایط علی، هنجارهای فرهنگی و انحصار منابع مالی، منجر به ایجاد پدیده نابرابری قدرت شده است. پدیده اصلی نابرابری قدرت، تحت شرایط مداخله گر آگاهی، نگرش، خواست زنان، نوع ارتباطات عادت، نوع شغل و دیگران، منجر به توسعه دو استراتژی اصلی: الف) شیوه اعمال قدرت و ب) چگونگی تقسیم کار خانگی شد. شیوه اعمال قدرت و چگونگی تقسیم کار خانگی، استراتژیهایی بوده است که شرکتکنندگان، قدرت در خانواده را کنترل میکردند و پیامدهای این استراتژیها، عرصه های متفاوت قدرت زنان و مردان، مشارکت زنان و تبعیت برای زنان بوده است. در این مقاله مدل پارادایمی توزیع قدرت در خانواده ارائه میشود.