ارزیابی سطح رفاه سالمندان در استانهای ایران براساس شاخصهای توسعه از دیدگاه اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در سال های اخیر توزیع جمعیت کشور به سمت سنین بالاتر تغییر یافته و پدیده سالمندی مانند سایر نقاط جهان در ایران نیز قابل مشاهده است. روند سالمندی جمعیت، در کنار تبعات مختلفی که بر بهره وری و رشد اقتصادی دارد، موضوع اهمیت جایگاه این گروه جمعیتی، نیازهای آنان و توجه دولت به سطح رفاه آنها را پررنگ تر می سازد. باتوجه به روند افزایشی سهم سالمندان از کل جمعیت کشور و با در نظر گرفتن اهمیتی که اسلام برای دوران سالمندی و سالمندان قائل شده است، بررسی شاخص های بهزیستی اقتصادی- اجتماعی مرتبط با این گروه از جمعیت، ارزشمند می باشد تا بتواند به ارائه راهکارهایی توسط سیاست گزاران در راستای بهبود شرایط رفاهی آنها کمک کند. برای انجام این مطالعه ابتدا با مرور مستندات مربوط به جایگاه سالمندان از دیدگاه اسلام، شاخص هایی که ریشه ای در مبانی و متون اسلامی داشتند شناسایی شدند، سپس داده های خام مورد نیاز برای آنها از سرشماری و داده های هزینه خانوار سال 1395 مرکز آمار ایران استحصال شد. در مرحله بعد شاخص های نرخ مشارکت اقتصادی، نرخ اشتغال، نسبت وابستگی سالمندان بیکار، نرخ فقر، نسبت سالمندان حقوق بگیر، نسبت حمات از والدین، نرخ باسوادی، درصد افراد با تحصیلات دانشگاهی، نسبت سالمندان دارای بیمه، نرخ مالکیت مسکن، میزان مواجهه با هزینه های کمرشکن سلامت مربوط به سالمندان برای استان های کشور استحصال شدند. در نهایت با استفاده از تحلیل تاپسیس رتبه بندی استان ها براساس این شاخص ها انجام شد. سالمندان در استان های تهران، گیلان و البرز نسبت به بقیه بهترین وضعیت را دارند و استان های سیستان بلوچستان، کهگیلویه و هرمزگان نامناسب ترین شرایط را برای سالمندان دارند. بنابراین علی رغم توجه خاص دین اسلام به سالمندان و وضعیت زندگی آنها، فقط در حدود 10 درصد از استان ها وضعیت سالمندان مناسب است، 32 درصد استان ها وضعیت تقریبا مناسب و حدود 58 درصد استان ها شرایط مناسبی برای سالمندان ندارند.Assessing the welfare level of the elderly in Iran based on development indicators from the perspective of Islam
In recent years, the distribution of the country#39;s population has changed to older ages and the phenomenon of aging can be seen in Iran like other parts of the world. The aging trend of the population, along with its various consequences on productivity and economic growth highlights the importance of the position of this population group, their needs and the government#39;s attention to their level of welfare. Given the increasing share of the elderly in the total population of the country and considering the importance that Islam has given to the aging and the elderly, it is worthwhile to study the socio-economic well-being indicators related to this group of the population in order to provide solutions by policymakers and to improve their welfare.
To conduct this study, first by reviewing the documents related to the status of the elderly from the perspective of Islam, indicators rooted in Islamic principles and texts were identified, then the data required for them was extracted from the census and household expenditure data of Statistical Center of Iran in 2016. In the next phase, the indicators of economic participation rate, employment rate, dependency ratio of unemployed elderly, poverty rate, ratio of salaried elderly, parental support ratio, literacy rate, percentage of people with university education, ratio of insured elderly, housing ownership rate, exposure rate of health catastrophic costs related to the elderly were extracted for the provinces of Iran. Finally, using TOPSIS analysis, the provinces were ranked based on these indicators.
Findings indicate that the elderly in the provinces of Tehran, Gilan and Alborz are in the best conditions compared to the rest, and the provinces of Sistan-Baluchestan, Kohgiluyeh and Boyer Ahmad, and Hormozgan have the most unsuitable conditions for the elderly. Thus, despite the special attention of Islam to the elderly and their living conditions, only about 10% of the provinces are suitable for the elderly, 32% of the provinces are almost suitable, and about 58% of the provinces have no suitable conditions for the elderly.