نقش بازار ثانویه اوراق بهادار اسلامی، در گسترش عملیات بازار باز (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در میان ابزارهای سیاست پولی عملیات بازار باز به دلیل انعطاف پذیری بالا، سرعت و کارایی مناسب، اثر بخشی سریع، کنترل کامل بانک مرکزی بر حجم عملیات و نقش برجسته آنها در توسعه ی بازارهای مالی و تسهیل مدیریت بدهی بخش عمومی از اهمیت وی ژه ای برخوردار هستند. بکارگیری این ابزار در سیستم بانک مرکزی ج. ا. ایران پس از تصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا از چند جهت با مشکل مواجه است. جهت اول مجاز نبودن استفاده از اوراق قرضه مبتنی بر نرخ بهره است. جهت دوم فقدان بازار ثانویه گسترده، عمیق و کارا ست و جهت سوم خرید و فروش برخی از اوراق بهادار اسلامی در بازار اولیه و عدم امکان خرید و فروش آنها در بازار ثانویه است. هیچیک از ابزارهای پیشنهادی قابلیت جایگزینی عملیات بازار باز را نداشته و حال آنکه همه صاحبنظران مسائل بانکی وجود چنین ابزاری را برای مقابله با بحران های مقطعی و بهره گرفتن از آن برای سیاست گذاری و برنامه ریزی بلندمدت را ضروری می دانند. در این مطالعه به روش توصیفی و تحلیل محتوا با توجه به اهمیت استفاده از این ابزار جهت اعمال سیاست های پولی بانک مرکزی و عدم توسعه بازارهای ثانویه، فرضیه تحقیق مبنی بر «گسترش بازارثانویه اوراق بهادار اسلامی، شرط موفقیت به کارگیری عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی است » مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد یکی از راه هایی که می توان با استفاده از آن عملیات بازار باز را در کشور کارا، گسترده و از همه مهمتر مطابق ضوابط شرعی تعریف نمود، توجه به بازارثانویه و گسترش آن است تا علاوه بر مبتنی نبودن بر نرخ بهره و انطباق با قوانین اسلامی، کارایی اقتصادی نیز داشته باشد. به کارگیری بازار ثانویه در ابزارهای مالی جدیدی که قابلیت نقل و انتقال داشته و امکان شکل گیری بازار ثانویه برای آن وجود داشته باشد، میسر می شود.The role of Islamic secondary market securities in the expansion of open market operations
Open market operations are among the most important instruments in monetary policy due to their high flexibility, speed, desirable efficiency, rapid effect, the fact that their volumes are under the complete control of the central bank, their leading role in the development of financial markets, and the fact that they facilitate public sector debt management. There are some barriers to using these instruments in the Central Bank of the Islamic Republic of Iran after passing the interest-free banking law. First, it is not allowed to use interest rate-based bonds. Second, there is a lack of wide, deep, and efficient secondary market. Third, some securities are traded in the primary market, while they are impossible to be traded in the secondary market. None of the proposed instruments could replace open market operations, while all banking experts have emphasized their necessity in dealing with temporary crises, long- term planning, and policymaking. This paper exploited descriptive and content analysis techniques due to the importance of this instrument in implementing the monetary policies of the Central Bank and the lack of development in secondary markets. It investigated the hypothesis as to whether the development of securities secondary market is necessary for the Central Bank to succeed in open market operations. Results show that one of the ways to use open market operations in the country efficiently, extensively, and most importantly, according to religious criteria, is to attend to secondary market and its development in order that it performs efficiently from an economical point of view, other than not being based on interest rates and complying with Islamic law. Using secondary market is feasible in new financial instruments which are portable and for which the formation of secondary market is possible.