مقایسه تحلیلی سفته بازی و کارآفرینی از منظر اخلاق اسلامی و رشد اقتصادی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این پژوهش بر آن است تا با تحلیل پیامد های اقتصادی کارآفرینی و سفته بازی و تحلیل آنها از منظر آموزه های فقهی و اخلاق اسلامی و همچنین مقایسه نتایج آن ها، اثر پیروی از آموزه های اخلاق اسلامی در فعالیت های اقتصادی را بر رشد اقتصادی تحلیل نماید. برای این منظور با استفاده از روش پژوهش مبتنی بر متن و کاربرد نظریه بازی، ابتدا سه عقد محرم بیع غرری، مقامره و رهان با سه ضابطه: 1- وجود بازی حاصل جمع نامثبت، 2- وجود شروط رهن گذاری معین برای پاداش معین یا نامعین و 3- وجود قاعده برد و باخت، توصیف و تعریف شده است، که نتیجه نهایی آن، اکل مال به باطل و غیر اخلاقی است. آنگاه ادعا شده سفته بازی کوتاه مدت در مبادلات مالی به دلیل تأمین شروط سه گانه مذکور، می تواند دارای ماهیت رهان بوده و در نتیجه ناسازگار با اخلاق اسلامی تلقی شود. در مقابل تحلیل رویکرد آموزه های دینی در توصیه به فعالیت های کارآفرینی نشان می دهد که این فعالیت ها و لوازم و مقدمات آن، از دیدگاه سودمندی اقتصادی و حاصل جمع مثبت آن، به عنوان عاملی برای رشد و شکوفایی اقتصاد جامعه محسوب شده و همزمان سازگار با اخلاق اسلامی است، به نحوی که نفی سفته بازی توام با تقویت و تأیید کارآفرینی، پایه بنیادی یک اقتصاد مولد خواهد بود. از این رو پیروی از اخلاق اسلامی در تأکید بر فعالیت های کارآفرینی به جای سفته بازی توسط بازیگران اقتصادی، دولت ها و سایر نهاد های اجتماعی، گامی مؤثر در تحقق رشد اقتصادی خواهد بود.An Analytical Comparison between Entrepreneurship and Speculative Activitives based on Shariah Rules and Economic Growth Using Game Theory
In this research economic outcomes of a few speculative actions according to Islamic Jurisprudence, Islamic ethics and their results on economic growth by using content analysis method has been analyzed.
Within the research, short-run speculative contracts evaluated based on three criterias :1. Non-positive sum game 2.Certain amount 3. Rule of win/loss.
The results show that the short-run speculative transanction have to be rejected whereas entrepreneurship activities must be encouraged. This approach is consistent with Islamic ethics and leads to economic growth