نویسندگان: فرزانه فلاحی

کلید واژه ها: محسن تاجبخش مصورسازی کتب چاپ سنگی قاجار پهلوی

حوزه های تخصصی:
شماره صفحات: ۹۲ - ۱۱۰
دریافت مقاله   تعداد دانلود  :  ۸

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۷

چکیده

مقدمه: به جز تعدادی محدود از تصویرگران کتب چاپ سنگی، مابقی برای مخاطب علاقه مند به این حوزه ناشناخته مانده اند براساس پژوهش های «اولریش مارزلف»، در حوزه صنعت چاپ سنگی ایران عهد قاجار،۴۶ هنرمند تصویرگر کتاب، شناسایی شده اند که ۱۹ نفر آن ها در فهرست سرشناس ترین ها قرار دارند. «محسن تاجبخش» نیز به عنوان یکی از این هنرمندان سرشناس، اما کمتر شناخته شده این عرصه است که «محسن تاجبخش» نیز به عنوان یکی از این هنرمندان سرشناس، اما کمتر شناخته شده این عرصه است که سهم قابل توجهی در بازتاب فرهنگ عامه مردم ایران داشته و آثار ایشان معرف کیفیات فنی و بصری تکثیر تصاویر چاپ سنگی در زمانه خود بوده است. هدف این پژوهش معرفی و آشنایی بیشتر با محسن تاجبخش هنرمند پرکار و فعال اواخر قاجار و اوایل پهلوی است. با توجه به هدف ذکر شده، پژوهش حاضر درپی پاسخ به این پرسش هاست؛ محسن تاجبخش که بوده، چه کتبی و با چه مضامینی را مصور کرده و تصویرسازی های وی واجد چه کیفیات سبکی و شکلی بوده است؟روش پژوهش: پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده ها با دسترسی و مطالعه مستقیم نسخ و نیز استفاده از منابع و اسناد مکتوب کتابخانه ای انجام گرفته است.یافته ها: محسن تاجبخش، تصویرگر پرکار ساکن تهران در اواخر قاجار و واوایل رضاشاه پهلوی اول بود که کتب بسیاری با مضامین مذهبی، عامیانه- عاشقانه و مکتب خانه ای را مصور کرد. تاجبخش، علی رغم گرایش به صورت پردازی واقع نما در دوره های مذکور و دسترسی به نگاره هایی از این دست، به تصویرگری سنتی ایرانی پرداخته و سادگی در بیان، ایجاد تصاویری تخت بدون حجم پردازی و عمق نمایی را برگزیده است.نتیجه گیری: مشخصاتی ازجمله اندام های کوتاه و درشت هیکل انسان ها، صورت های گرد با چشمان بادامی و بی حالت، لب هایی متبسم، اسب هایی بلند قامت با پاهایی کشیده ویژگی های بارز تصویرگری محسن تاجبخش هستند که تشخیص آثار وی را از دیگران ممکن می سازد. او در تصویرگری، سیاق هنرمندان پیش از خود را در پیش گرفته است. همچنین از مقایسه نگاره های وی با سایرین می توان سادگی بیشتر و جزییات کمتر را در تکنیک تصویرسازی ایشان دریافت کرد.

تبلیغات