ارزیابی نسبت میان دین و اخلاق از دیدگاه تامس نیگل (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
دیدگاه های گوناگونی درباره نسبت دین و اخلاق ارائه شده است. یکی از انواع نسبت میان آنها وابستگی روان شناختی آنها به هم دیگر است. تامس نیگل فیلسوف تحلیلی معاصر در نظریه اخلاق هنجاری خویش، با تفکیک زندگی مطلوب به زندگی خوش و اخلاقی، کوشیده است تا از عینیت ارزش های زندگی خوش و اخلاقی دفاع کند. او با تفکیک 1) نگاه آفاقی و انفسی به زندگی؛ 2)تفکیک امیال انگیخته و ناانگیخته؛ 3) ارائه دیدگاه های برون گرا و درون گرا درباره منشأ انگیزه اخلاقی و 4) ارائه دو تقریر حداقلی و حداکثری از درون گرایی، با دفاع از درون گرایی حداقلی، راه را برای دفاع از مؤلفه های همگرایی انگیزشی و عینیت ارزش های زندگی خوش و اخلاقی، یعنی «مصلحت اندیشی» در زندگی خوش و «دیگر گزینی» در زندگی اخلاقی گشوده است. از سوی دیگر، نیگل بر این باور است که به مدد باورهای دینی می توان همگرایی انگیزشی در زندگی خوش و اخلاقی را تقویت کرد و کمک آموزه های و باورهای دینی به همگرایی انگیزشی و عینیت ارزش های زندگی خوش و اخلاقی را می توان نوعی وابستگی روان شناختی غیر انحصاری و غیر الزامی ارزش های اخلاقی به باورهای دینی شمردتفکیک زندگی مطلوب به زندگی خوش و اخلاقی و دفاع روان شناختی از عینیت آنها و دفاع از نوع خاصی از وابستگی روان شناختی ارزش های اخلاقی به باورهای دینی از نقاط برجسته نظریه اخلاق هنجاری نیگل است، ولی تکیه او بر تبیین روان شناختی، محدود کردن ارزش های اخلاقی به ارتباط انسان ها با یکدیگر، عدم توجه به ارتباط انسان ها با خداوند و طبیعت و عدم توجه به تفاوت باورهای دینی در ادیان در تبیین چگونگی وابستگی آنها به هم دیگر از نکاتی است که شایسته است در نظریه نیگل بدانها توجه شود.Thomas Nagel on Relation between Religion and Ethics: An Assessment
One view on this relation considers religion and ethics to be psychologically interdependent. Dividing desirable life into good and moral life, Thomas Nagel, a contemporary analytic philosopher, has made an effort to defend the objectivity of the values of good and moral life. Making distinctions between (1) objective and subjective perspectives on life, (2) motivated and unmotivated desires, (3) internalism and externalism about the source of moral motivation, (4) minimalist and maximalist accounts of internalism, he argued for a minimalist account of internalism, and laid the foundations for supporting the convergent constituents of motivation and the objectivity of the values of good and moral life, i. e. prudence in good life and altruism in moral life. On the other hand, Nagel holds that one can strengthen motivational convergence in good and moral life by virtue of religious beliefs, and one can take religious beliefs’ contribution to motivational convergence and the objectivity of the values of good and moral life as a kind of contingent psychological dependence of moral values on religious beliefs. The prominent points of Nagel’s theory are that it splits desirable life into good and moral life, it makes a psychological defense of their objectivity. There are, nevertheless, some matters that could have been deserved to be reconsidered by Nagel’s theory: (1) his reliance on psychological explanation, (2) his limiting moral values only to human relations, (3) his inattention to man’s relation to God and the nature, and finally (4) his inattention to the differences of religious beliefs in various religions about how to explain their interdependence.
تبلیغات
