اقتضای ذات و اطلاق عقد ودیعه نسبت به مجّانیت
آرشیو
چکیده
قانون مدنی به منظور تعریف عقد ودیعه در ماده 607 به صراحت «ودیعه» را یک عقد مجّانی دانسته است که در آن مستودع (امین به معنای خاص) برای حفاظت از مال به امانت گذاشته شده از سوی مودع هیچ پولی دریافت نمی کند. در این نوشتار به این موضوع پرداخته شده است که آیا مجّانی بودنی که قانون مدنی به صراحت آن را ذکر کرده است مقتضای ذات عقد ودیعه است یا امکان گذاشتن شرط خلاف وجود دارد؟ به عبارت دیگر، اگر مستودع با تراضی با مودع شرط کند که برای حفاظت از مال، وجهی را دریافت کند، چنین شرطی چه ضمانت اجرایی را در پی خواهد داشت؟ آیا چنین شرطی صحیح است یا باطل و اگر باطل است آیا مبطل عقد ودیعه نیز هست؟ هدف اساسی و عنصر اصلی عقد ودیعه فقط و فقط حفاظت از مال و یافتن آرامش خاطر است (امانت) و نه هیچ چیز دیگر. همان طور که فقها و حقوق دانان در تعریف عقد ودیعه بیان کرده اند، عقد ودیعه نیابت دادن به یک نفر برای نگهداری از اموال است. مقتضای ذات عقد ودیعه که همانا هدف اصلی عقد ودیعه می باشد، صرفاً حفظ و حراست از اموال مستودع از جانب امین است. رایگان بودن عقد ودیعه جزء مقتضای اطلاق ودیعه است نه جزء مقتضای ذات آن و شرط خلاف آن؛ یعنی تعیین اجرت برای مستودع هنگام انعقاد عقد هیچ آسیبی به ماهیت عقد ودیعه وارد نمی سازد.“Being Free of Charge” in Deposit Contracts: A Requirement of Substance or a Requirement of Absoluteness?
Iran civil code (article 607) has explicitly regarded the deposit contract as a bare contract in which mustandi (trustee) receives no money from mudi (depositor) for protecting the thing(s) entrusted to him. In this study, we will investigate if being free of charge, as explicitly mentioned in the civil code, is the requirement of substance in deposit contract or it is possible to agree to the contrary by the parties of the contract. In other words, what is the performance guarantee of the condition in which the trustee agrees with depositor to receive money for protecting the thing(s) entrusted to him? Is this condition valid or it has no legal effect, and if it is of no legal effect, does it nullify the deposit contract too? What is the reason for mentioning free of charge in article 607 of the civil code? According to the findings of this paper, it seems that the primary target and main element of the deposit contract is only protection of the thing entrusted. As jurists and lawyers believe, the aim of the deposit contract is to subrogate another person to retain a thing. Therefore, the requirement of substance of deposit contract which is also the main aim of concluding the contract is retention and protection of the depositor's thing(s) by the trustee and being free of charge is a requirement of absoluteness in the deposit contract and not a requirement of substance. Thus, if the parties of the deposit contract agree otherwise, it does not nullify the contract.
تبلیغات
