سنجش پایداری توسعه در کلانشهرها با رویکرد طراحی یک فضای رقابت پذیر در سطح منطقه ای و ملی؛ مطالعه موردی: منطقه بزرگ کلانشهر تبریز (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
رشد شهرنشینی و جهانی شدن شبکه شهرها، رقابت اقتصادی برای ارتقاء جایگاه رقابت پذیری را میان شهرها اجتناب ناپذیر کرده است. با توجه به اینکه جهانی شدن بستری برای تحلیل رقابت پذیری شهری فراهم کرده است، نادیده گرفتن آن تحلیل های بعدی در خصوص رقابت پذیری شهرها را ناقص می کند؛ از این رو در این پژوهش یک چشم انداز توسعه پایدار که ابعاد اقتصادی، اجتماعی ، کالبدی رقابت پذیری شهری را در بر می گیرد، در نظر گرفته شده است. هدف این پژوهش ارزیابی مقایسه ای شاخص توسعه پایدار شهری چهار کلانشهر(تبریز، مشهد، اصفهان و شیراز) می باشد، برای سنجش پایداری با رویکرد رقابت پذیری از 33 شاخص مختلف اقتصادی اجتماعی و کالبدی استفاده شد. در ابتدا شاخص ها به شیوه پایه اطلاعاتی، وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی شد و با یکدیگر مقایسه گردید سپس با استفاده از مدل AHP هریک از مولفه ها وزن دهی شدند و با بکارگیری از مدل ویکور چهار کلانشهر از لحاظ توسعه پایدار رتبه بندی گردیده اند و در پایان از نرم افزار میک مک برای استخراج ماتریس تاثیر گذارشاخص ها بر یکدیگر با روش مستقیم و غیرمستقیم پیشران موثر و کلیدی از جمله: نرخ رشد جمعیت در آینده، بعد خانوار، میزان مهاجران وارد شده، میزان جوانی جمعیت، تراکم جمعیتی، افزایش نرخ فعالیت، افزایش درصد باسوادی در میان مردان و زنان، کاهش نرخ بیکاری وکاهش نرخ بیکاری در میان افراد تحصیل کرده و همچنین کاهش درصد مهاجران خارج شده به عنوان عامل و پیشران های موثر بر توسعه پایدار انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد کلانشهر مشهد با شاخص 0.00 در رتبه 1 و کلانشهر تبریز با شاخص 0.989در رتبه4و کلانشهر اصفهان و شیراز با شاخص 133/0و 989/0 به ترتیب در رتبه 3 و 4 قرار گرفته اند.Evaluating the sustainability of development in metropolises with the approach of designing a competitive environment at the regional and national levels (Case study: The Large Area of Tabriz Metropolis)
The growth of urbanization and the globalization of the network of cities has made economic competition for promoting competitiveness between cities, to become inevitable. When urban competitiveness is identified mainly with economic components, it leads to a limited understanding of urban competitiveness, which has negative consequences for policy-making because the rapid development of the urban economy is accompanied by increasing social and environmental problems in cities. In addition, given that globalization has provided a platform for the analysis of urban competitiveness, ignoring it will incomplete subsequent analyzes of urban competitiveness. Therefore, in this study, a sustainable development perspective that includes the economic, social and physical dimensions of urban competitiveness is considered. The purpose of this study is to compare the sustainable urban development indexes of four metropolises (Tabriz, Mashhad, Isfahan and Shiraz). Thirty-three different economic, social and physical indicators have been used to measure sustainability with the competitiveness approach. At first, the indicators were entered into the GIS and compared with each other in a basic information method. Then, using AHP model, each component was weighted and using Vikor model, four metropolises were ranked in terms of sustainable development. And at the end, MicMac software is used to extract the matrix of effective indicators on each other by direct and indirect methods of effective and key drivers such as: population growth rate in future, family dimension, number of immigrants, youth population, population density, the Increasing activity rate, the increasing literacy rate among men and women, the reducing unemployment rate and reducing unemployment rate among educated people, as well as the reducing percentage of emigrants were selected as factors and drivers for sustainable development. Findings show that Mashhad metropolis with an index of 0.00 in the first rank and Tabriz metropolis with an index of 0.989 in the fourth rank and Isfahan and Shiraz metropolis with an index of 0.133 and 0.989 are in the third and fourth ranks, respectively.
تبلیغات
