پیوند تشکیکی عرفان و برهان، و پیامدهای تعامل دوسویه آن ها (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عرفان و فلسفه، روش های گوناگونی برای شناخت حقیقت دارند؛ یکی برپایه برهان های عقلی و دیگری با شهودهای قلبی سامان می یابد. اما این تفاوت روشی، لزوماً به تقابل محتوایی نخواهد انجامید؛ زیرا هریک از آن ها اگر برابر موازین پیش روند به حقیقت می رسند؛ حقیقتِ یگانه مشکّکی که هرکدام به اندازه خویش، آن را می یابند. اختلاف این یافته ها طولی و تشکیکی است، نه عرضی و تقابلی؛ به گونه ای که یک حقیقت خارجی در دو سطح برتر و پست تر ادراکی، یافته می شود. درنتیجه گزاره های برآمده از برهان و شهود، یکدیگر را تایید می کنند، نه تکذیب. بنابراین گزاره های عرفانی عقل پذیرند، نه عقل گریز یا عقل ستیز. ازسوی دیگر، هریک از این روش ها برتری هایی بر دیگری دارند که تعامل دوسویه آن ها را بایسته می سازد. برخی از مهم ترین پیامدهای این تعامل عبارتند از: 1. نقش عقل در سنجش، تصویرسازی و اثبات محتوای شهودی. 2. نقش شهود در ژرفابخشی به تصور مسئله، یافتن حد وسط، و فزایندگی یقین عقلی. مقاله پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی، پیوند تشکیکی عرفان و برهان، و تعامل دوسویه آن ها را تبیین خواهد کرد.The Graded Linkage between Mysticism and Demonstration, and the Consequences of their Mutual Interaction
Mysticism and philosophy have different methods for recognizing truth. One is organized on the basis of rational demonstrations and the other with heartfelt intuitions. This methodic difference, however, will not lead to confrontation of content, because if they go forth based on the rules, each of them will achieve the truth, i.e. the single graded truth whom each of them will find in proportion to their own capacity. The difference of these findings is longitudinal and graded, not traverse and confrontational, in a way that one single external truth is found in both upper and lower levels of perception. As a result, the propositions originated from demonstration and intuition support, not falsify, one another. Thus, mystical propositions are rational, not irrational or anti-rational. On the other hand, each of these methods have superiorities over others, which makes their mutual interaction essential. Some of the most important consequences of this interaction are as follows: (1) the role of reason in assessing, imaging and proving the intuitive content; (2) the role of intuition in deepening the image of the problem, finding the middle limit, and increasing the rational certitude. The present article uses a descriptive-analytical method to explain the graded linkage of mysticism and demonstration as well as their mutual interaction.
تبلیغات
