مؤلفه های فرهنگی مؤثر بر شکل گیری آرایه های معماری شهر تاریخی ماسوله (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نقش تعاملات فرهنگی در شکل گیری هویت معماری هر جامعه ازجمله مباحثی است که در مجامع علمی و هنری از اهمیت خاصی برخوردار است. بدین سبب جهت شناختن هویت معماری و هنری هر جامعه ای می بایست؛ مفاهیم اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی و... در آن جامعه را که در بستر ادوار تاریخی شکل گرفته اند موردبررسی قرار داد. مقاله ی حاضر درصدد شناخت مؤلفه های فرهنگی مؤثر بر شکل گیری هویت آرایه های معماری شهر تاریخی ماسوله با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی و مطالعات میدانی است. یافته ها حاکی از آن است، آرایه های معماری ماسوله متأثر از مفاهیم فرهنگی دو دوره ی تاریخی پیش از اسلام و پس از اسلام است. آرایه های معماری پیش از اسلام در ماسوله نتیجه ی آیین های مذهبی ایران باستان است و در دوران اسلامی حاصل اندیشه های حکومت های ایلخانان، صفویه، زندیه، قاجار، پهلوی و دوره انقلاب اسلامی است. عمده ترین مفاهیم مؤثر در شکل گیری آرایه های معماری ماسوله برگرفته شده از؛ اعتقادات دینی و مذهبی، طبیعت گرایی، احترام به طبیعت، اشکال هندسی و ریاضی، تعاملات فرهنگی و اجتماعی مهاجرین غیربومی در ماسوله است. نتایج نشان دهنده ی آن است، معماری ماسوله تا پیش از دوره قاجاریه دارای کم ترین تغییرات هویتی و فرهنگی بوده است؛ اما با ورود به دوران قاجاریه و افزایش تعاملات بین المللی با کشورهای اروپایی و غربی، معماری و آرایه های هنری ماسوله از حالت درون گرایی که یکی از مؤلفه های معماری ایرانی اسلامی است؛ به سوی معماری برونگرا تغییریافته است. همچنین در دوران معاصر آرایه های معماری ماسوله در خارج از شهر با مصالح غیربومی که فاقد سازگاری هویتی و فرهنگی هستند ایجاد و در ابنیه ماسوله نصب می گردند.Understanding the Cultural Components Affecting the Formation of the Architectural Ornamentation of the Historical City of Masouleh
The role of cultural interactions in the formation of the architectural identity of each society is one of the topics that is of particular importance in scientific and artistic societies. Therefore, in order to recognize the architectural and artistic identity of any society, it is necessary to examine the social, religious, cultural, etc. concepts that were formed in the context of historical periods. The present article seeks to understand the cultural components affecting the identity formation of the ornamentations of the historical city of Masouleh using descriptive-analytical methods and field studies. The findings indicate that the Masouleh ornamentations are influenced by the cultural concepts of two historical periods before and after Islam. The pre-Islamic ornamentations in Masouleh are the result of the religious rituals of ancient Iran and in the Islamic era, they are the result of thoughts of the Ilkhanate, Safavid, Zandiyeh, Qajar, Pahlavi and Islamic Revolution governments. The most effective concepts in the formation of ornamentations are derived from religious beliefs, naturalism, and respect for nature, geometric and mathematical forms, and cultural and social interactions of non-native immigrants. The results show that Masouleh architecture had the least identity and cultural changes before the Qajar period. However, by entering the Qajar period and the increase of international interactions with European and Western countries, the architecture and artistic ornamentations of Masouleh have changed from the state of introverted architecture, which is one of the components of Iranian Islamic architecture, to extroverted architecture.
تبلیغات
