بررسی تطبیقی شخصیت در قرآن و دانش مدیریت

چکیده

موضوع شخصیت از مهم ترین مباحث انسان شناسی است. قرآن کریم در مورد شکل گیری رفتار آدمی بر اساس شخصیتش اشاره نموده و برخورداری از جامعه سالم را مستلزم داشتن افرادی با شخصیتی متعادل می داند. این تحقیق با کاربست روش تطبیقی، شخصیت را از منظر قرآن کریم و دانش مدیریت  به کاوش گرفته است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که دانش مدیریت جدید در مطالعه شخصیت تنها به عوامل جسمی - بیولوژیک توجه می کند و جنبه روحی و روانی انسان را کنار گذاشته و از آن غفلت کرده است. این امر، طبیعتاً تصویری مبهم و غیردقیق از شخصیت سالم به دست می دهد. لذا قرآن کریم، علاوه بر آشکارسازی دقیق مؤلفه ها، ابعاد و جلوه های شخصیت سالم و ویژگی ها و ملاک های تعادل یافته آن، با در پیش گرفتن راه میانه ای و ایجاد تعادل میان جنبه های مادی و معنوی انسان، شخصیتی متعادل را نشان داده است. قرآن کریم، از «شخصیت» با واژه ی «شاکله» به معنای ملکات نفسانی یاد کرده که به مثابه ی زیرساخت و علت بروز رفتارهای انسان است که بخشی از آن را ابعاد درونی و بخشی را ابعاد بیرونی انسان تشکیل می دهد. ابعاد درونی، غیر اکتسابی؛ اما بسترآفرین بوده و نقش آفرینی آن ها به صورت بالقوه است، ولی ابعاد بیرونی، اکتسابی و سازنده شخصیت بالفعل است که تبیین، تغییر، تعدیل، کنترل و پیش بینی رفتارهای انسان وابسته به آن ها است.