بررسی تطبیقی دیدگاه کلامی دو مکتب قم و بغداد در باره تجهیز امام معصوم(ع) (مطالعه موردی: تجهیز علی بن موسی الرضا(ع)) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تجهیز امام معصوم(ع) متوفی به دست امام معصوم در قید حیات یکی از مباحثی است که در اندیشه کلامی و فقهی شیعه مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی تطبیقی باور اعتقادی دو مکتب قم و بغداد در این خصوص پرداخته می شود. با بررسی رویکرد و دیدگاه دو مکتب قم و بغداد روشن می شود که مکتب قم با تَعبّد و التزام به روایات، تجهیز معصوم متوفی به دست معصوم بعدی را به عنوان قاعده ای قطعی، تغییرناپذیر و فرازمانی و فرامکانی می شناسد؛ حال آنکه فقهای متکلم مکتب بغداد برخلاف فقهای محدث مکتب قم، نه تنها روایات وارد شده در خصوص تجهیز معصوم را در حوزه اخبار آحاد قرار می دهند؛ بلکه قطعیت و تغییرناپذیری این مسئله را به عنوان یک قاعده مسلم کلامی و فقهی نمی پذیرند. مکتب بغداد ضمن آنکه اولویت تجهیز معصوم را به دست معصوم بعدی پذیرفته است، اما آن را به درجه ای از قطعیت ارتقا نداده است تا درصورتی که برای امام زنده در تجهیز امام متوفی موانع و محدودیت هایی به وجود آمد، همچنان خود را ملتزم و متعبّد به این قاعده بداند. مکتب متکلمان و محققان، قائل به تجهیز امام حسین، امام کاظم و امام رضا(ع) به دست معصوم بعدی نیست. از گزارش های تاریخی نیز چنین درک می شود که متولی تجهیز امام رضا(ع) عموی ایشان محمدبن جعفر الصادق(ع) بوده است.A Comparative Study of the Theological Views of the Two Schools of Qom and Baghdad Regarding the Funeral and Burial of the Infallible Imam
The funeral and burial of the late Infallible Imam (as) by the living Infallible Imam (as) is one of the topics that has been considered in Shiite theological and jurisprudential thought. This article uses a descriptive-analytical method to comparatively study the beliefs of the two schools of Qom and Baghdad in this regard. Examining the approach and perspective of the two schools of Qom and Baghdad, it becomes clear that the school of Qom, by adhering to the narrations, recognizes the burial of the dead infallible by the next infallible as a definite, unchangeable and transcendental rule; on the other hand, the theologians of the Baghdad school, unlike the traditionist jurists of the Qom school, place not only the narrations on the burial of the infallibles in the field of a single narration; rather, they do not accept the certainty and immutability of this issue as an indisputable theological and jurisprudential rule. The Baghdad school, while accepting the priority of burial of the infallible by the next infallible, has not elevated it to a degree of certainty so that if there are obstacles and restrictions for the living Imam in the burial of the deceased Imam, he still commits himself to this rule. The school of theologians and scholars does not believe in the burial of Imam Hussein, Imam Kāḍim and Imam Riḍā (as) by the next infallible. It is also understood from historical reports that Imam Riḍā (as)'s uncle, Muhammad ibn Jaʿfar al-Sādiq (as) was in charge of his burial.
تبلیغات
