بررسی تغییرات تاب آوری معیشتی خانوارهای روستایی در دو دوره سکونت در شهر و مهاجرت به روستاها (مطالعه موردی: دهستان دزلی شهرستان سروآباد) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

 تامین معیشت روستاییان و مهمتر از آن، پایدار نمودن سیستم های معیشتی به عنوان اصل اساسی در رویکرد غالب برنامه ریزی توسعه روستایی در عصر حاضر پذیرفته شده است. راهکار اصلی دستیابی به این اصل، ارتقای سطح تاب آوری معیشتی جامعه روستایی می باشد تا روستاییان بتوانند در برابر بحرانهای محیطی و انسانی دوام بیاورند. در این راستا، پژوهش کاربردی حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی سطح تاب آوری معیشتی مهاجران بازگشتی به دهستان دزلی شهرستان سروآباد پرداخته تا بدین ترتیب شناخت جامعی از وضع موجود سطح تاب آوری معیشتی منطقه مورد مطالعه حاصل گردد و این شناخت زمینه ساز اتخاذ راهکارهای کاربردی جهت هرچه تاب آورتر نمودن نظام معیشتی روستاییان و جذب مهاجران گردد. پرسشنامه هایی در برگیرنده سه شاخص اصلی تاب آوری معیشتی(اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-محیطی) به صورت هدفمند در میان خانوارهای بازگشتی به روستاها توزیع گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های آماری همچون: ویلکاکسون، تی زوجی، تحلیل مسیر و ابزار نزدیک ترین همسایگی در شاخص توزیع فضایی Arc GIS،  نشان دادند که با اقدامات اقتصادی و اجتماعی انجام گرفته سطح تاب آوری معیشتی خانوارهای بازگشتی از میانگین نامطلوب 2.69 دوره شهرنشینی به مقدار رضایت بخش 3.39 در دوره بازگشت به روستاها بهبود یافته است و در این میان شاخص اقتصادی می باشد که بیشترین تاثیر را در این بهبود وضعیت داشته است. همچنین توزیع فضایی تاب آوری معیشتی این خانوارها در سطح بخش به صورت نرمال و با رعایت اصل عدالت فضایی صورت گرفته است.