پریان ایرانی به روایت افسانه های جادویی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پریانی بسیار در روایات کهن پدیدار شده اند، گاه زیانکار، گاه یاری رسان. پری در افسانه، همچون همتای اساطیری اش صاحب نیرو و قدرتی ماورایی است؛ اما هیأتی ایزدانه ندارد. بیشتر آثار نگاشته شده در خصوص پریان درباره تبارشناسی آنان و جای پای حضورشان در ادبیات کلاسیک ایرانی است و اثری نگاشته نشده که به ابعاد تنانی، روانی و ارتباط پریان با جهان هستی بپردازد. حال آن که چنین نوشتاری می تواند دستمایه ای برای نویسندگان خلاّق در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان باشد. در این نوشتار به کمک کتاب طبقه بندی قصه های ایرانی نوشتهه اورلریش مارزلف و به روش اکتشافی، قصه هایی که در آن پری حضور داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. روشن شد که پریان گرچه سرزمین خود را دارند اما در جهان آدمیان در دوردست ها، قلعه ها، سرچشمه های آب، باغ های زیرزمینی زندگی می کنند. زیبایی آسمانی دارند، هم زن و هم مردند، با آدمیان وصلت می کنند، اما تنها وصلت دختر-انسان است که با مردپری دوام می آورد. برخی حیوانات هم ممکن است یک پری باشند. خلق و خوی آنها آمیزه ای از خوبی و بدی است و رازهایشان را باید حرمت نهاد. پیکرگردانی های بی شمار دارند و ارتباطی انداموار با جهان گیاهان. گویی پری را می توان بوده ای سیال میان جهان گیاهی، حیوانی و حتی انسانی تصویر کرد.