ارائه مدل استرس شغلی و تأثیر آن بر عملکرد شخصی و خانوادگی کارکنان فرماندهی نیروی انتظامی استان مازندران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: محیط های انتظامی از جمله محیط هایی است که به دلیل ماهیّت شغلی و مخاطرات خاص خود و همچنین ضرورت حفظ آمادگی جسمی و روانی برای کارکنان، زمینه استرس و فشار روانی بالایی دارند؛ بنابراین پژوهش حاضر قصد دارد با ارائه مدل استرس شغلیو تأثیر آن بر عملکرد شخصی و خانوادگی کارکنان فرماندهی نیروی انتظامی استان مازندران، راهکارهایی برای کاهش استرس کارکنان پیشنهاد دهد. روش : پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - پیمایشی می باشد و با رویکرد ترکیبی یا آمیخته انجام شده است. جامعه آماری شامل فرماندهان، معاونان، کارشناسان، سرپرستان بخش ها و کارکنان نیروی انتظامی در سال 99-98 (4000 نفر) است و نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 351 نفر انتخاب شد. نویسندگان، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بهره بردند. در پژوهش، از پرسش نامه محقق ساخته ابعاد استرس زای شغلی (60 سؤالی) در سه بُعد (فردی، سازمانی و محیطی) و پرسش نامه 15 سؤالی استاندارد عملکرد شغلی پاترسون (1390) و پرسش نامه 53 سؤالی استاندارد عملکرد خانوادگی یوسفی (1390) استفاده شد. روایی و پایایی ابزار تأیید شد. از آزمون های کولموگروف - اسمیرنوف، ویلکاکسون، یومان وینتی، رتبه بندی، همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS 21 و Samartpls3 انجام گرفت. یافته ها: ابعاد استرس زای شغلی از بیشترین به کمترین به ترتیب مربوط به ابعاد محیطی استرس زای شغلی، ابعاد سازمانی استرس زای شغلی و ابعاد فردی استرس زای شغلی است. همچنین کارکنان نیروی انتظامی از نظر عملکرد شخصی و عملکرد خانوادگی در سطح بالاتر از متوسط قرار داشتند. نتایج: لازم است تدابیر و برنامه هایی برای کاهش و رفع این مسئله به منظور ارتقای کمّیت و کیفیّت و تحقق مسئولیت های اجتماعی سازمان به کار گرفته شود. این مسئله در سازمان نیروی انتظامی که با توجه به ماهیّت ذاتی نقش و مسئولیت های حرفه ای اش با شرایط استرس زایی زیادی مواجه است، بسیار اهمیّت دارد.