آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۸

چکیده

پیشینه مناره مسجدجامع کاشان، با توجه به کتیبه آن به سال 466ق بازمی گردد. یکی از ویژگی های بارز آثار معماری بازمانده از این زمان از جمله مناره ها، استفاده گسترده و ماهرانه از آجر و پیوستگی تزیینات آجری با ساختار بنا هاست. در مناره کاشان برخلاف سایر نمونه های هم دوره، کاربست ماهرانه آجر به چشم نمی خورد. همچنین تصاویری که از این مناره در هنگام آسیب دیدگی نمای آن در دست است، نشان می دهد که میان نما و ساختار پیوندی وجود نداشته و نما چون پوسته ای مجزا بدنه مناره را در بر گرفته بوده است. همین امر سبب شده تا طی زمین لرزه سال 1192 هجری قمری یا به دلایل دیگر، بدون فروریختن ساختار مناره، نمای آن دچار آسیب جدی شود. به همین دلیل، صورت تزیینات اصیل و اولیه بنا و نیز میزان تطابق تزیینات پس از مرمت با صورت اصیل آن مشخص نیست. هدف مقاله حاضر این است که با بررسی اسناد تصویری، بخش های اصیل مناره را شناسایی کند و نسبت تزیینات فعلی را با صورت اصیل آن بسنجد و سپس به علت به کارگیری فنی متفاوت از فنون رایج زمانه در ساخت این مناره دست یابد. راهبرد این تحقیق، تفسیری تاریخی و توصیفی تحلیلی است و داده های آن از خلال اسناد تصویری و متون و نیز از راه مطالعات میدانی گردآوری شده اند. حاصل این پژوهش آن است که طی مرمت، تزیینات مناره اغلب بدون توجه به نقوش قبلی، از نو ساخته شده اند. حتی در کتیبه نیز که بر اساس تصاویر دچار آسیب جدی نبوده است، دخل و تصرف هایی دیده می شود. همچنین درباره تفاوت در فن اجرای تزیینات، بررسی ها در این مقاله منجر به این فرضیه شده است که مناره کاشان در دوره سلجوقی از اساس ساخته نشده بلکه مربوط به دوره های پیشین و احتمالاً جزئی از مسجد اولیه بوده و در دوره سلجوقی نمایی آجری بدان افزوده شده است.  

تبلیغات