بررسی جامعه شناختی پیدایش گفتمان «سنت گرا و نوگرا» در میدان موسیقی ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از گفتمان های مهم در میدان موسیقی ایرانی از دوره ی مشروطه به بعد بر محوریت دوگانگی بین سنت و مدرنیته قرار گرفته است. این دوگانگی وقتی ظهور یافت که موسیقی ایرانی در دوره ی مشروطه با چالش هایی ملهم از غرب روبرو شد. این گفتمان و کشمکش های آن ناشی از کنش های کنش گران میدان موسیقی ایرانی بود، کنش گرانی که هر کدام تاحدی واجد سرمایه ی جدید و یا سرمایه ی سنتی بودند. با این که صورت نهایی این گفتمان بیش تر در دهه ی 1340 در میدان روشنفکری مفصل بندی شد، شروع شکل گیری آن را می توان تا دهه ی 1290 پی گرفت، یعنی زمانی که میدان موسیقی تازه داشت شکل می گرفت. هدف این مقاله آن است که با تمرکز بر جدال میان وزیری و عارف، دو چهره ی اصلی میدان موسیقی ایرانی، پیدایش این گفتمان را در حوزه ی موسیقی ایرانی در دهه ی 1290 بررسی کند. چارچوب مفهومی این پژوهش از نظریه ی میدان پیر بوردیو است. برای انجام دادن این پژوهش از روش مطالعه ی موردی بهره گرفته شده و داده های مورد نیاز از نوشته های کنش گران میدان در روزنامه ها، مجلات، کتاب ها و سرگذشت نامه ها گردآوری شده است. نتیجه ی پژوهش حاضر نشان می دهد که آن چه به اصطلاح دوگانگی بین سنت و مدرنیته خوانده می شود در سال های شکل گیری میدان موسیقی ایرانی وجود نداشته است، بلکه در نسل های بعدی به خاطر موقعیت میدان های سیاسی و روشنفکری در دهه ی 1340 برساخت پیدا کرده است.