تحلیل مفاهیم و پیشینه تصویری نمادهای حیوانی در چادرشب گیلان با توجه به اسطوره ها و باورهای محلی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

چادرشب، پارچه ای است که به شکل سنتی در گیلان بافته می شود. این بافته مزین به نقوشی است که تداوم نمادگرایی کهن سرزمین گیلان را تا عصر حاضر به تصویر می کشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که مفاهیم نمادین و ریشه های تصویری نقوش حیوانی چادرشب گیلان چیست. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری مطالب کتابخانه ای از طریق فیش برداری و تصویرخوانی است. تجزیه تحلیل داده ها به صورت کیفی صورت گرفته است. بر اساس یافته های تحقیق می توان پیشینه حضور نقوش حیوانی را در فرهنگ فولکلور و هنر باستانی گیلان نشان داد. بزسانان نماد باروری هستند و نماد برج حمل و فرا رسیدن بهار است، گوزن دورکننده شر و نگهبان عناصر خیر است، پرنده نماد آسمانی که عموما نگهبان نماد گیاهی مقدس است، پروانه نماد تغییر و تبدیل از مرحله ای به مرحله دیگر است. غالب نقوش حیوانی با مفاهیم خیر همچون برکت، باروری و فزونی همراهند. مطالعه درون متنی در باورهای مردمی و نیز آثار باستانی منطقه، تداوم حیات تفکر نمادین را در هنر سرزمین گیلان نشان می دهد.