بررسی روایات امام رضا(ع) در تفسیر روح المعانی آلوسی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تفسیر آیات قرآن کریم با کمک روایات به ویژه احادیث اهل بیت(ع) پیشینه ای به قدمت قرآن دارد و مفسران فریقین برخی از روایت تفسیری را برای تبیین معارف قرآن ذکر کرده اند. از این رو بررسی روایات نقل شده توسط علمای اهل تسنن برای تقریب دیدگاه ها و بیان نکات اشتراک و افتراق دارای اهمیت است؛ ازجمله مفسرانی که روایات اهل بیت را مورد استناد قرار داده است، سید محمد آلوسی از علمای سلفی قرن سیزدهم در تفسیر «روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم» است؛ پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی روایات نقل شده از امام رضا(ع) در این تفسیر می پردازد؛ لذا با معرفی مختصر تفسیر روح المعانی و نویسنده آن به بیان تعابیر گوناگون وی از حضرت رضا(ع) پرداخته و منابع مورد استفاده وی در این روایات را بر می شمارد. آن گاه روایات سیزده گانه رضوی نقل شده در تفسیر مذکور را مورد مداقه قرار داده و با بررسی سندی آن ها و ذکر منابع احادیث مورد اشاره از کتب حدیثی و تفسیری فریقین، ضمن اشاره اجمالی به محتوای روایات، اشتباهات احتمالی آلوسی را تذکر می دهد.