قزاق ها که در سال ۱۴۶۵ از جامعه ترکان جدا شده بودند تا زمان استیلای روس ها هویت مستقل داشته بعد از استقلال هم جغرافیای گسترده آسیای میانه را در دست گرفتند. اما می دانیم که این جغرافیای گسترده بخشی از جغرافیای فرهنگی ایران است. بنابراین سیر تاریخی تفکر و ادبیات در این دیار لازمه کنکاش محافل علمی ایران است. درنتیجه برای نیل به این هدف در این مقاله کتاب «تاریخ و ادبیات قزاق: بررسی و تحلیل پیوندهای تاریخی و ادبی با ایران» تألیف پروفسور اسلام چمنی مورد نقد و بررسی قرار داده ایم. در این نقد و بررسی به ویژگی های مثبت کتاب ازقبیل ارائه اطلاعات مختصر درباره تاریخ و فرهنگ قزاق، دوره های مختلف ادبیات قزاق بخصوص ادبیات دوره خفقان استالینی و نحوه مبارزه روشنفکران قزاق با استبداد استالینی در رأس آن ها به سیر تفکر و فرهنگ قزاقی اشاره خواهیم کرد. به خصوص به چهره های شاخص و تأثیرگذار قزاق ازقبیل آبای قونانبای اوغلو، شاه کریم، مختار آویزوف و غیره اشاره خواهیم کرد. همچنین به برخی ایرادات موجود در کتاب ازقبیل تکرار مطالب و بیان احساساتی برخی مطالب و ضعف صفحه آرایی و ویرایش کتاب خواهیم پرداخت. این کتاب در دانستن نحوه و زمان تأثیرگذاری فرهنگ و ادبیات ایران در آن مناطق بسیار حائز اهمیت است.
