تحلیل الگوهای مهاجرت فصلی و چرخشی سالانه نیروی کار روستایی به شهر، مطالعه موردی: شهرستان سروآباد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مهاجرت یکی از چهار عامل اصلی تغییرات جمعیتی است مهاجرت فصلی و چرخشی نیروی کار روستایی به شهر یکی از منابع درآمدی خانوارهای روستایی در برخی نواحی روستایی می باشد. این پژوهش در نظر دارد الگوهای مهاجرت فصلی و دوره ای نیروی کار روستایی به شهر را تحلیل نماید. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش انجام توصیفی- تحلیلی می باشد. حمع آوری داده ها بر اساس مطالعات اسنادی و روش میدانی است که در روش میدانی از پرسشنامه و مشاهده استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق تمام سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان سروآباد را شامل می شود. روایی پرسنامه از طریق ارائه به اساتید و کارشناسان که سابقه پژوهش های مشابه را داشتند تایید گردید و پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه آلفای کرونباخ ( میانگین81. برای تمام شاخص ها) انجام پذیرفت و با توجه به تعداد کل خانوارهای روستایی شهرستان تعداد 324 نفر به عنوان نمونه بر اساس فرمول کوکران انتخاب گردیده اند و از کل 60 روستای موجود 13 روستا( 20 درصد روستاهای شهرستان) به صورت تصادفی انتخاب شده اند در هر روستا نیز به تعداد مساوی پرسشنامه از سرپرستان خانوار تکمیل شد. با مقایسه وضعیت 5 نوع دارایی خانوار در دو قسمت مهاجران و غیر مهاجران مشخص شد در 3 نوع سرمایه فیزیکی(مهاجرین: 4.56غیر مهاجرین: 4.42) و مالی( مهاجرین: 3.28غیر مهاجرین:2.91 ) و انسانی(مهاجرین:3.51 غیر مهاجرین:3.02 ) وضعیت مهاجران بهتر از غیر مهاجران است و در 2 سرمایه اجتماعی( مهاجرین: 3.39غیر مهاجرین: 3.78) و طبیعی( مهاجرین:1.63 غیر مهاجرین:2.73 ) وضعیت غیر مهاجران مناسب تر است. همچنین در سرمایه کلی (مهاجر:3.51 غیر مهاجر: 3.19)وضعیت مهاجران بهتر بوده و در سرمایه عینی یعنی سرمایه فیزیکی(4.56) و طبیعی(4.42) نیز غیر مهاجران وضعیت مناسب تری دارند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که وضعیت مهاجران فصلی و چرخشی که به طور منظم و سالانه اقدام به مهاجرت می نمایند در دو الگوی ذکر شده یعنی مهاجرت از روی ناچاری و مهاجرت انباشتی، در الگوی مهاجرت انباشتی قرار می گیرد.