نوسلفی گری و روندپژوهی الگوی تهدیدهای امنیت منطقه ای ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

رشد نوسلفی گری و ظهور پدیده داعش در خاورمیانه، نشان دهنده بروز نوعی از تهدیدهای جدید است که نه تنها در درون کشوری خاص، بلکه به صورت بی سابقه ای در خاورمیانه گسترش یافته است. هدف نوشتار حاضر روندپژوهی تهدیدهای امنیت منطقه ای ایران در اثر پیدایش تهدیدهای نوین امنیتی در سایه ظهور و گسترش نوسلفی گرایی است. پرسش اصلی آن است که «پیشران های اثرگذار بر حیات نوسلفی گری و شکل گیری روند تهدیدهای امنیت منطقه ای ایران کدام اند؟» در پاسخ، فرضیه اصلی این نوشتار بر این مبنا استوار است که روند مذکور، در سه سطح و تحت تأثیر پیشران های بحران شامل «کنش بازیگران بین المللی»، «واگرایی در انسجام داخلی ساختار اجتماعی جهان اسلام» و «رقابت ایدئولوژیکی و اختلاف منافع بازیگران رقیب منطقه ای» قرار دارد. یافته های پژوهش نیز شامل جهانی شدن، افزایش امنیت اسرائیل، دوگانه نظم/بی نظمی در دوره گذار، جنگ های نیابتی، نوسلفی گری و پیدایش گروه های سلفی تکفیری، شیعه ستیزی و فقه التکفیر، شکاف های قومی و مذهبی، بحران هویت و دولت های فروماندهاست.