تدوین الگوی دانشگاه اسلامی در دیدگاه مقام معظم رهبری بر اساس نظریه داده بنیاد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف:هدف محققان مقاله حاضر، ارائه مدلی برای تبیین دانشگاه اسلامی در دیدگاه مقام معظم رهبری بود. روش: به سبب عدم کفایت مدلهای ارائه شده در ادبیات موجود برای تبیین دانشگاه اسلامی و به دست آوردن داده هایی متناسب با زمینه مطالعه، از روش کیفی نظریه داده بنیاد استفاده شد. این نظریه در سطح وسیع، یک فرایند، عمل یا تعامل را تبیین می کند. این روش، استقرایی و اکتشافی است و به پژوهشگران در حوزه های گوناگون امکان می دهد به جای اتکا به نظریه های موجود، خود به تدوین نظریه از طریق تحلیل مقایسه ای مشاهدات اقدام کنند. داده های مطالعه از متن بیانات مقام معظم رهبری در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاهها که در سایت اختصاصی ایشان موجود است، گردآوری شد. یافته ها: با طبقه بندی مفاهیم، مقوله های فرعی و محوری و یافتن مقوله هسته ای با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مقوله های شکل دهنده دانشگاه اسلامی و روابط بین آنها در قالب مدل پارادایمی ظهور یافت که شامل شرایط علّی(9 مقوله)، مقوله هسته ای(توأمان کردن علم و تقوا)، راهبرد(9 مقوله)، شرایط محیطی(4 مقوله) ویژگی های زمینه ای(4 مقوله) و پیامدها(4 مقوله) است. نتیجه گیری: در این مدل، کانون توجه مقام معظم رهبری(مقوله کانونی) پدیده اصلی؛ توأمان کردن علم و تقوا در دانشگاه است.