حفاظت از محیط زیست در اندیشه اسلامی

چکیده

محیط زیست یک واحد متکثر متغیر است که تداوم زیست مادی انسان، وابستگی تام و تمام با بقای آن دارد. این مجموعه، به سبب ارتباط اتش با حیات انسان بعنوان نقطه کانونی مباحث مرتبط با هدایت، از جایگاه و اهمیت ویژه ای در اندیشه اسلامی برخوردار است. صدها آیه و روایت در باب این نعمت الهی در منابع اسلامی وجود دارد که می توان براساس آنها، یک سیستم جامع، منضبط و دارای ضمانت اجرا ایجاد نمود. در اسلام محیط زیست مسخر انسان است اما اینگونه نیست که او در بهره مندی از آن آزادی بی قید و شرط داشته باشد. اسلام، محیط زیست را امانت الهی قلمداد می کند و ضمن جایز شمردن بهره وری از منابع موجود در آن، تعدی و تجاوز به عناصر تشکیل دهنده این مجموعه را به هیچ وجه جایز نمی داند. از این رو در این پژوهش سعی بر آن است براساس اندیشه اسلامی بتوان راه کارهایی در راستای حفاظت از محیط زیست بعنوان حقی از حقوق انسانی ارائه نمود. در نهایت برمبنای اندیشه های اسلامی و اخلاقی در معیارهای فردی همچون: پرهیز از ضرر برمبنای قاعده لاضرر و اجتماعی همانند امر به معروف و نهی از منکر و قانون گذاری بتوان از محیط زیست انسانی حفاظت نمود.