جایگاه ذخیره راهبردی دریای مازندران در امنیت آبی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

طی دو دهه اخیر تغییرات اقلیمی وافزایشمصرف منابع آب، بسیاری از نواحی جهان را با بحرانمنابعآبشیرین رو به رو کرده است. داده های موجود درباره کشور ما، نیز برخاسته از تغییر اقیلم و ناکارامدی الگوی مصرف کنونی، گویای آن است که امنیت آبی و به تبع آن، امنیت ملی کشور از این پس در پیوند با یک دیگر خواهند بود. با این حال، کشورمان ظرفیت هایی دارد که در صورت مدیریت الگوی مصرف، می توانند از نگرانی های موجود بکاهند. دریای خزر یکی از این ظرفیت ها است. پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که بهره گیری از ذخیره آبی دریای خزر می تواند امنیت آبی کشور را افزایش دهد. روش شناسی پژوهش مبتنی بر رویکرد استدلالی است و روش تحقیق نیز سرشتی توصیفی- تحلیلی دارد و اطلاعات آن نیز به روش کتابخانه ای گرداوری شده است. یافته های پژوهش نشان داد که زمینه های مساعد محیط جغرافیای دریای خزر در کنار نیاز آبی کشور، الزام بهره گیری از این مخزن آبی را گزینه ای گریزناپذیر و راهبردی کرده است. دیپلماسیفعال، بسترسازی حقوقی، بهره گیری از اندیش مندان حوزه امنیت ملی و ژئوپلیتیک و ارزیابی هایزیست محیطیاز مهمترین بایسته های استفاده از ذخیره راهبردی دریای خزر است.