پیاده روی اربعین حسینی به مثابه جنبش اجتماعی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پیاده روی اربعین حسینی از وجوه ممتاز هجرت در فرهنگ سیاسی شیعی است که به عنوان بزرگ ترین اجتماع انسانی جهانی برگزار می شود. این اجتماع با شکوه مذهبی علاوه بر دارا بودن وجوه ممتاز مذهبی، واجد پیام های عمیق سیاسی و اجتماعی است. یکی از راه های بررسی وجوه سیاسی اجتماعی این رویداد، مطالعه آن در بستر جامعه شناسی سیاسی و حوزه جنبش های اجتماعی است. در پاسخ به سؤال اصلی مقاله، صحت این فرضیه که می توان پیاده روی اربعین حسینی را به مثابه یک جنبش عظیم اجتماعی با تمامی مؤلفه های آن در نظر گرفت مورد تأیید قرار گرفته است. در این راستا این پژوهش با بهره گیری از نظریه جنبش های اجتماعی چارلز تیلی و با استفاده از روش کیفی تحلیلی توصیفی و با استفاده از ابزار فیش برداری برای جمع آوری داده ها انجام شده است. یافته های مقاله نشان می دهد که پیاده روی اربعین حسینی در چارچوب نظریه چارلز تیلی، جنبش عظیم اجتماعی است که مؤلفه های استمرار ستادها، بهره گیری از طیفی از تظاهرات عمومی و همچنین ابراز عمومی با چهار مشخصه ارزشمندی، وحدت، تعداد و تعهد در آن به نحو بارزی تجلی یافته است .