انعکاس نام و مرقد احمدبن موسی(ع) در آینه اشعار سده های هشتم تا دهم (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اغلب پژوهندگان در مطالعه و بررسی شهرت حضرت احمدبن موسی (ع) و تاریخ کشف مرقد ایشان، صرفاً به اسناد تاریخی اکتفا کرده اند؛ در این مقاله با تأکید بر اشعار سده های هشتم تا دهم، سیر توجه به مرقد و شهرت آن حضرت بررسی و همچنین نخستین مناقب احمدبن موسی در شعر فارسی استخراج و تحلیل شده است. از یافته های این پژوهش این است که تا اواخر سده هشتم، اشاره ای مشخص به مرقد آن بزرگوار در دیوان شاعران وجود ندارد. در سده نهم، شاه داعی(810-870) و منصور حافظ نخستین ابیات را در منقبت آن حضرت سروده اند و در سده دهم و با گسترش عمارت مرقد مطهر، اهلی شیرازی(858-942) در اشعارش، توصیف هایی تازه از نام و مرقد آن حضرت ارائه کرده است. به روایت اشعار، آن حضرت در سده نهم به لقب احمدبن موسی الرضا (ع) مشهور بوده و در سده دهم، زمینه های شهرت ایشان به سیدسادات و شاه چراغ فراهم شده است.