آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۱

چکیده

موضوع هسته ای به عنوان مهم ترین مسأله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته، عرصه رقابت گفتمان های مختلف در این حوزه بوده است. هریک از سه دولت اصلاحات، اصول گرا و اعتدال گرا رویه های متفاوتی را در قبال موضوع هسته ای در پیش گرفته اند. برای فهم چرایی این چرخش ها در سیاست هسته ای دولت های مختلف، نیازمند آن هستیم که این تغییرات را به لایه های عمیق تر گفتمانی و نظام های معنایی ارجاع دهیم. از این رو، مقاله حاضر با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موف، چارچوب نظری را فراهم آورده است که به تبیین عناصر و دقایق گفتمان ناظر بر موضوع هسته ای در دولت احمدی نژاد و کشمکش ها و رقابت های هژمونیک میان این گفتمان و گفتمان های رقیب می پردازد. از این رو،گفتمان هسته ای دولت احمدی نژاد را مبتنی بر این چهارچوب نظری، از طریق بررسی گفتارهای هسته ای او تحلیل می کنیم. سؤال اصلی پژوهش آن است که نظام معنایی و گفتمان هسته ای حاکم بر دولت احمدی نژاد چیست و چه عواملی هژمونی و افول این گفتمان را فراهم آوردند؟ تحلیل گفتمان هسته ای دولت احمدی نژاد نشان می دهد که این گفتمان با دالّ مرکزی «مقاومت و تحمیل»، به جهت برخورداری از عوامل سیاسی بیشتر، فعال تر و منسجم تر، به کارگیری فرآیندهای طرد و برجسته سازی، میزان دسترسی بالا و اعتبار بیشتر نسبت به سایر گفتمان های رقیب، توانست هژمونیک شود؛ اما خصلت ناپایدار سازه های گفتمانی منجر به ظهور ناسازهایی در گفتمان هسته ای دولت احمدی نژاد شد که زمینه ظهور و هژمونی گفتمان هسته ای دولت اعتدال را در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم فراهم کرد.

تبلیغات