در امتداد گسترش اقتصاد جهانی، افزایش مزیت رقابتی کلید دستیابی به سهم بازار آینده است. مدیریت مؤثر بر سرمایه فکری نه تنها برای واحد تجاری ارزش آفرین است، بلکه مزیت رقابتی آن را نیز بهبود می بخشد. در این راستا، پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر سرمایه فکری و اجزای آن بر کارایی هزینه، درآمد و سود تعاونی های تولیدی استان بوشهر طراحی گردیده است. در این پژوهش از مدل ضریب فکری ارزش افزوده پالیک جهت سنجش سرمایه فکری، و از روش تحلیل پوششی داده ها به منظور اندازه گیری کارایی هزینه، کارایی درآمد و کارایی سود بهره گرفته شده است. دوره زمانی مورد مطالعه سال های 1388 و 1389 و نمونه انتخابی شامل 84 تعاونی تولیدی استان بوشهر است. در پژوهش حاضر از رگرسیون داده های ترکیبی به منظور آزمون شش فرضه طراحی شده در باب بررسی تأثیر سرمایه فکری و اجزای آن (سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه بکارگرفته شده) بر کارایی هزینه، کارایی درآمد و کارایی سود استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که سرمایه فکری تأثیر مثبت و معنی داری بر کارایی سود تعاونی های تولیدی دارد. اما تأثیر سرمایه فکری و اجزای آن بر کارایی هزینه و کارایی درآمد مورد تایید قرار نگرفته است. بنابراین، می توان بیان نمود که سرمایه فکری می تواند تعاونی ها را در بهبود عملکرد و افزایش سودآوری یاری دهد و با مدیریت صحیح آن می توان کارایی را بهبود بخشید.
