مدح اهل بیت (ع) از منظر ابن معتوق (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نقش قرآن در شعر دورهء اموى و عباسى نقشى مفهومى و غیر مستقیم است و اقتباس هاى ظاهرى در شعر دورهء اموى که سمبل حاکمیت تعصب عربى است فقط در موارد نادرى در جهت اندیشه هاى سیاسى به کار رفته است. در زمینهء نثر برخلاف شعر متون، کاملأ دینى و یا تحت تأثیر مستقیم پیام هاى دینى است. در دیوان شاعران مهم دورهء عباسى همچون شریف رضى و متنبى اقتباس قرآنى حضور ندارد، ولى شعر دورهء سقوط شعرى است که آیات قرآن در میان ابیات آن مشهود است و شعراى گمنام و مشهور در این امر مشترکند. مطمئنا یکى از علل این پدیده وجود حاکمیت هاى دینى است که بیشتر به ظواهر دینى مقید بوده اند. ابن معتوق یکى از شعراى شیعى قرن یازدهم هجرى است. وى تصاویر مختلفى از آیات قرآن را چه به صورت مستقیم و چه به صورت مضمونى در شعر خود به نمایش گذاشته أست. او اکثر آیات نازل شده در شأن اهل بیت را در مدح ممدوح خود به کارگرفته است.