کتابشناسى تفاسیر قرن چهاردهم (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
بیش از چهارده قرن از نزول آخرین کتاب آسمانى مى گذرد, اهتمام به این کتاب جاودانه ومهم تر ازآن تفسیر و تبیین معارف وحى از صدر اسلام تا کنون پیشینه دارد. عالمان ومفسران, از نخستین سده هاى اسلام تاکنون, هریک با نگرشى و از زاویه اى ویژه به قرآن نگریسته اند وبه شرح و تبیین آن به فراخور حال و بضاعت خویش دست یازیده اند. فنّ تفسیر از عصر صحابه و تابعان و تابعان آنان تاکنون دوره هاى گوناگونى را پشت سرنهاده و با شیوه هاى فقهى, نقلى, عقلى, علمى, فلسفى, کلامى, اخلاقى, تربیتى, ادبى, بلاغى, اجتماعى, طبیعى و… دنبال شده است. تلاش دانشمندان درعصر تألیف, میراثى ارجمند و غنى براى پیشینیان به یادگار گذاشته است وسرانجام در قرن چهاردهم, تفسیر قرآن به اوج شکوفایى و گستردگى خود رسیده است وتحوّل و پیشرفتى چشمگیر درسنجش با سده هاى پیشین یافته است. مهم ترین محورهاى این پیشرفت بدین قرار هستند: 1. تحول درنظام تفسیر نویسى. 2. تحول در نگرش به قرآن و آفرینش فضاهاى تازه وچشم اندازهاى نوپیدا دراین راستا. 3. طرح موضوعات روزآمد و مورد نیاز درمقوله هاى سیاسى, فرهنگى, اجتماعى و…. 4. تکامل وجامعیت روشهاى تفسیرى. 5. فراوانى و فراگیرى درعرصه اندیشه ها و باورها. کتابشناسى تفاسیر قرن چهاردهم به معرفى بیش از هشتصد عنوان مى پردازد. با اذعان به این که به دلیل در دست نبودن منابع کتاب شناسى قرن چهاردهم از کشورهاى گوناگون, بویژه در دهه هاى اخیر, شاید آنچه ارائه شده است, نیمى یا کم تر ازآنچه تألیف شده است, باشد. به امید آن که درآینده دیگر آثار تفسیرى و قرآن پژوهى قرن چهاردهم را شناسایى کنیم و به علاقه مندان عرضه بداریم. دراین کتابشناسى بیش از دو هزار جلد کتاب با رعایت روش ارجاعات, شناسانده شده است وآگاهیهاى بایسته دراین زمینه عرضه شده است. عنوانهاى معرفى شده در پنج بخش عرضه مى شود: الف. تفسیرهاى کامل قرآن که به روش ترتیبى یا موضوعى یا توضیح الفاظ و غریب القرآن یا اعراب و بیان به تفسیر قرآن پرداخته اند. ب. تفسیرهاى ناتمام که تفسیر قرآن را به پایان نرسانده اند. این بخش, تفسیرهاى یک یا چند جزء, تفسیرهاى پراکنده که بخشى از قرآن را تفسیر کرده اند و کتابهایى را که به تفسیر آیات پیرامون یک موضوع پرداخته اند نیز دربرمى گیرد. ج. تفسیر سوره هاى قرآن که به تفسیر یک سوره یا چند سوره مشخص پرداخته اند. د. کتابهایى که به تفسیر یک آیه یا چند مشخص پرداخته اند. هـ. تفاسیر نامشخص, که مقدار تفسیر شده درآن روشن نیست. برخى از تفاسیر قرن چهاردهم درمیان امّت اسلامى مورد استقبال و توجه شایانى قرار گرفته است. وبرخى بارها و بعضاً دهها بار به چاپ رسیده اند, چنانکه برخى ازاین تفاسیر به زبان یا زبانهاى دیگرى نیز ترجمه شده یا تلخیصها و فهرستهاى موضوعى و راهنماهاى فنى و برنامه هاى رایانه اى براساس آن تنظیم شده است. از مهمترین تفسیرهاى این سده درمیان اهل سنت از تفاسیر زیر مى توان نام برد: تفسیر المنار, نوشته محمد رشیدرضا و تقریرات شیخ محمد عبده. تفسیر فى ظلال القرآن, اثر سید محمد قطب, تفسیرالمنیر, تأیف دکتر وهبة زحیلى. تفسیر الاساس, نوشته سعید حوّى و… نیز درمیان تفاسیر شیعى, عنوانهاى زیر با رویکرد و اقبال فراوان ترى روبه رو شده اند: المیزان فى تفسیر القرآن, نوشته علامه سید محمد حسین طباطبایى, تفسیر نمونه تألیف آیت اللّه ناصر مکارم شیرازى وگروهى از محققان, الفرقان فى تفسیر القرآن, اثر دکتر محمد صادقى و… چند نکته: 1. عنوانهاى شناسانده شده درهر بخش به ترتیب الفبا آورده مى شود. 2. آگاهیهاى داده شده عبارتند از عنوان کتاب, زبان, نام مؤلف, تاریخ تولد و درگذشت او (در صورت به دست آمدن), مذهب نویسنده, وضعیت نشر, محل انتشار, ناشر, تاریخ نشر, شمار جلدها و شمار صفحه ها, توضیح محتواى کتاب درصورت نارسا بودن عنوان, فروست, اشاره به دیگر چاپها و سرانجام منبع مورد استفاده در شناساندن کتاب. 3. دراین کتابشناسى موضوعاتى مانند: آیات الاحکام, آیات نازله در شأن أهل بیت(ع) و قصص قرآن,به دلیل این که در کتابشناسى هاى جداگانه پیش تر شناسانده شده اند, آورده نشده اند.. 4. ملاک درآوردن کتابها درگذشت نویسنده در قرن چهاردهم بوده است. بنابراین عنوانهایى که نویسندگان در آنها پس از سال 1300 درگذشته اند آورده شده اند گرچه خود کتاب در پیش ازآن تألیف شده باشد. 5. کتابهایى که در قرن پانزدهم هجرى یعنى در هفده سال اخیر تألیف شده یا به چاپ رسیده اند دراین مجموعه آورده شده اند. 6. کتابهایى که در کتابخانه تخصصى مرکز فرهنگ ومعارف قرآن موجود است, با علامت * مشخص شده است.
بخش نخست: تفسیرهاى کامل قرآن
1. احسن التفاسیر (اردو), سید احمد حسن محدث دهلوى, 1258 ـ 1338, سنى, لاهور: مکتبة السلفیة, 1379. * 2. الاساس فى التفسیر (عربى) سعید حوّى, سنّى, قاهره: دارالسلام, چاپ اوّل, 1405 ـ دوّم 1409 ـ سوّم 1412, 11 جلد, 6799 ص. * 3. اسرار التّنزیل (عربى), حسین بن باقر بروجردى, م 1320, شیعه, این اثر تفسیر تمام قرآن و تلخیص تفسیر کبیر مؤلف است که خود به تلخیص آن پرداخته است. (الذریعه 2/43; دائرة المعارف تشیّع 4/561) 4. اضواء البیان فى ایضاح القرآن بالقرآن (عربى), محمدامین بن محمد المختار الجکنى الشنقیطى, 1325 ـ 1393, مالکى, بیروت, عالم الکتب, 9 جلد + یک جلد فهارس. * 5. اضواء على متشابهات القرآن (عربى), خلیل یاسین, شیعه, بیروت: دار ومکتبة الهلال, چاپ دوّم, 1980, 2 جلد, 348 « 375 ص. (تفسیر آیات متشابه به ترتیب سور قرآن به صورت سؤال وجواب, درچاپ اوّل 1600 سؤال وجواب ودرچاپ دوم 1651 سؤال وجواب). * 6. اطیب البیان فى تفسیرالقرآن (فارسى), سید عبدالحسین طیب, 1312 ـ 1411, شیعه, تهران: کتابفروشى اسلام, 1393 ق, 14 جلد * 7. الاکلیل على مدارک التّنزیل ـ حاشیه مدارک التّنزیل (عربى) محمد عبدالحقّ اللّه آبادى, 1252 ـ 1333, حنفى, هند: مطبع الکیل المطابع, 1330, این اثر شرح وحاشیه مدارک التنزیل وحقائق التّأویل عبداللّه بن احمد نسفى م 701 مى باشد. * 8. الفیة التّفسیر (عربى) حسین على دحلى, سنى, دمشق: دارالحکمة, چاپ اوّل, 1410, 88 ص. (هزاربیت در تفسیر بعضى آیات از اوّل تا آخر قرآن). * 9. الامثل فى تفسیر کتاب اللّه المنزل(عربى) ناصرمکارم شیرازى با همکارى محمد رضا آشتیانى, محمد جعفر امامى, داود الهامى, اسد اللّه ایمانى, عبد الرّسول حسنى, سید حسن شجاعى, سید نورالدین طباطبایى, محمود عبداللهى, محسن قرائتى و محمد محمدى, بیروت: مؤسسة البعثة, چاپ اوّل, 1413ق. عنوان اصلى: تفسیر نمونه, مترجمین: محمد على آذرشب ـ محمد رضا آل صادق ـ خالد توفیق عیسى ـ سید محمد هاشمى ـ قصى هاشم فاخر ـ اسد مولوى. ناشر دیگر: قم, دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرّسین) تنها 2 جلد اوّل. * 10. انوار درخشان درتفسیر قرآن (فارسى), سید محمد حسینى همدانى, م 1375 ش, قم: چاپخانه علمیه ـ تهران: انتشارات لطفى, 1358. 11. اوضح التفاسیر (درحاشیه قرآن), (عربى) محمد محمد عبدالطیف الخطیب, سنى, قاهره, المکتبة التجاریة الکبرى, چاپ پنجم, 1375 ق, 559 ص, ناشر دیگر: قاهره, مطبعة الاستقامة, چاپ هفتم, 1969م, 766 ص.* 12. ایسر التفاسیر (عربى), اسعد محمد حومد, سنى, دمشق: مؤلف, 1990م, 2 جلد رحلى, مصحح: محمد متولى الشعراوى, احمد حسن مسلم. * 13. أیسرالتّفاسیر (عربى) عامراحمد الشریف, سنى, بیروت: دارالعلم للملایین, چاپ اوّل, 199م3, 665 ص. * 14. أیسر التفاسیر للکلام العلى الکبیر و بهامشه نهرالخیر (عربى) ابوبکر جابرالجزائرى, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ چهارم, 1412ق, 5 جلد. 15. بدع التفاسیر (عربى), عبدالله بن الصّدیق الغمارى, سنى, قاهره: دارالکتب, 1412ق, 184 ص. (بیان خطاها درتفاسیر به ترتیب از اوّل تا آخر قرآن) 16. برگزیده تفسیر نمونه (فارسى) ناصرمکارم شیرازى ودیگران, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, چاپ اوّل, 1374, 5 جلد, تلخیص کننده: احمد على بابائى. * 17. بیان السعادة فى مقامات العبادة (عربى), سلطان محمد الجنابذى (گنابادى) ملقب به سلطان علیشاه, 1251 ـ 1327, شیعه, بیروت: مؤسسه الاعلمى للمطبوعات, چاپ دوّم, 1408ق, 4 جلد, ناشران دیگر: تهران: مطبعه دانشگاه, 1358, 4 جلد و نیز تهران, چاپ سنگى, 1314ق, 2 جلد در 1 مجلد. * 18. البیان فى تفسیرالقرآن ـ تفسیرخراسانى (عربى) سید میرزا هادى خراسانى حائرى, 1297 ـ 1368, شیعه. این تفسیر تکمله تفسیر قمى است. مؤلّف داراى دوتفسیر دیگر (تفسیرالکبیر ـ تفسیر الوسیط) مى باشد. (دائرة المعارف تشیّع 4/567) 19. البیان فى شرح غریب القرآن, قاسم آل محیى الدین جامعى عروضى نجفى, نجف: 1374, 168 + 213 ص. مصحح: مرتضى الحکمى. * بیان القرآن ــــــــــ مکمل بیان القرآن 20. بیان قرآن براساس تفسیرالمیزان (فارسى) گردآورنده: محمد ثنائى شعار, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ قرآن, چاپ اول, 1364 ـ ج 1, 356 ص. ج 2, 336 ص. * 21. بیان المعانى على حسب ترتیب النّزول (عربى), سید عبدالقادر ملاحویش آل غازى العانى, حنفى, دمشق: مطبعة الترقى, 1382ق, تألیف 1355, 12 جزء در 6 مجلد.* 22. التبیان فى تفسیر غریب القرآن (عربى) میرزا على بن میرزا محمد حسین شهرستانى حائرى, م 1344, شیعه, (این اثر در معجم المفسرین به نام على بن محمد الحسینى المرعشى به نقل از الذریعه (1/ 207) ذکر شده که صحیح آن در (3/ 331) وبا نام شهرستانى است نه مرعشى. وى درجاى دیگر همین اثر را براى شهرستانى ذکر مى کند که گویا هر دو عنوان یکى هستند.) 23. التبیان فى معانى القرآن (فارسى), سید حسین بن نصر اللّه الحسینى الموسوى عرب باغى, م 1369 ق, 1 جلد. (دائرالمعارف تشیّع 4/ 568; الذریعه 26/ 151) 24. التبیین فى شرح آیات المواعظ والبراهین (فارسى) میرزا ابوتراب قزوینى شهیدى, 1278 ـ 1357ق, شیعه, 5 جلد, (دائرة المعارف تشیع 4/ 569; الذریعه 26/151) 25. تدبّر قرآن (اردو) امین احسن اصلاحى, سنى, لاهور: فاران فاوندیشن, چاپ پنجم, 1413ق, (تاریخ مقدمه 1403ق), 9 جلد.* 26. ترجمان القرآن ـ باقیات ترجمان القرآن (اردو), احمد بن خیرالدین مولانا ابوالکلام آزاد, 1302 یا 1305 ـ 1377 یا 1379ق), سنى, لاهور: مکتبة اشاعت ادب, 1963, 3 جلد (باقیات ترجمان القرآن جلد سوّم ترجمان القرآن مى باشد.) درمعجم المفسرین (1/ 36) براى ابوالکلام آزاد تفسیرى در 15 جزء به زبان اردو ذکر مى کند که گویا صحیح نیست. ابوالکلام آزاد داراى آثار تفسیرى دیگر از جمله: تفسیر سوره فاتحه, تفسیر سوره کهف, ذوالقرنین و… مى باشد. (دائرة المعارف بزرگ اسلامى 1/ 314; تفسیر وتفاسیر جدید 193) 27. ترجمان القرآن (انگلیسى) مولانا ابوالکلام آزاد (1302 ـ 1377ق),لاهور: آکادمى سندساگار, مترجم از اردو: سید عبداللطیف, 3 جلد. 28 ـ 29. ترجمه المیزان فى تفسیر القرآن (فارسى), سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402ق, شیعه, قم: دارالعلم, (تهران: انتشارات محمدى, 40 جلد که10 جلد اول از سوى دارالعلم و 30 جلد بعد از سوى انتشارات محمدى منتشر شده ), مترجمان: سید محمد باقر موسوى همدانى, محمد تقى مصباح یزدى, عبدالکریم نیرى بروجردى, محمد رضا صالحى کرمانى, سید محمد خامنه اى, محمد جواد حجتى کرمانى, محمد على گرامى قمى, ناصرمکارم شیرازى. * ناشر دیگر این ترجمه (باهمین مترجمان) تهران: بنیاد علمى وفکرى علامه طباطبایى با همکارى مؤسسه نشر فرهنگى رجاء و مؤسسه امیرکبیر, چاپ اوّل, 1363, دوّم 1364 در 20 جلد (ترجمه هردوچاپ 40 جلدى و 20 جلدى براساس و برابر با متن عربى چاپ دارالکتب تهران مى باشد.) 30. ترجمه المیزان فى تفسیرالقرآن (فارسى). سیدمحمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402ق, شیعه, قم: دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) چاپ اوّل, 1363 تا 1367, 20 جلد, ترجمه کامل هر20 جلد (بنابر سفارش مرحوم علامه طباطبایى) از سوى آقاى سید محمد باقر موسوى همدانى انجام شده است. ترجمه این چاپ برابر با متن عربى چاپ بیروت از سوى مؤسسه اعلمى ونیز چاپ قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین) مى باشد. * 31. تفسیر آسان, منتخب از تفاسیر معتبر (فارسى) محمد جواد نجفى, شیعه, تهران کتابفروشى اسلامیه, 1357 به بعد, 18 جلد.* 32. تفسیر اثنى عشرى (فارسى) حسین بن احمد الحسینى الشاه عبدالعظیمى, 1318 ـ 1384 ق, شیعه, تهران: انتشارات میقات, چاپ اوّل, 1363 ـ 1364, 14 جلد. 33. تفسیراحسن الحدیث (فارسى) سید على اکبر قرشى, تهران: بنیاد بعثت, 1366 ـ 1371, 12 جلد, جلد اوّل و دوّم این تفسیر ابتدا با عنوان تفسیر ممتاز منتشر شد. * 34. تفسیر اختریه (اردو) اختر محمد, سنى, کویته: مکتبة رشیدیه, 6 جلد * 35. تفسیر الاعقم (عربى) احمد على محمد على الاعقم الاندلسى, صنعا (یمن): دارالحکمة الیمانیه, چاپ اوّل, 1411 ق, 851ص. * 36. تفسیر انوار النجف فى اسرار المصحف (اردو) حسن بخش جارا, شیعه, پیشاور: مکتبة انوار النجف, دریاخان, 1982 به بعد, 15 جلد. * 37. تفسیر البراعم المؤمنه (عربى) محمد موفق سلیم, سنى, ریاض: دارالهدى, چاپ اول, 1413ق, 30 جلد. * 38. تفسیر بروجردى ـ تفسیر الکبیر (عربى). حسین بن باقر بروجردى م 1320, چند مجلد (الذریعه 2/43; دائرة المعارف تشیع 4/ 561) 39. تفسیر البصائر (عربى) یعسوب الدین رستگار جویبارى, قم : 1403 به بعد, 60 جلد, البته بعضى از جلدها هنوز منتشر نشده تنها جلدهاى 1 و 31 تا 34 و نیز 41 تا 60 منتشر شده است.* 40. تفسیر بهائى (فارسى و عربى), بهاء الدین هندى (زنده در 1301), شیعه, 2 جلد, جلد اوّل به همراه تفسیر لوامع التنزیل درسال 1301 در هندوستان چاپ گردیده است.(دائرة المعارف تشیّع 4/ 559) 41. تفسیر التحریر والتنویر ـ تحریر المعنى السدید و تنویر العقل الجدید (عربى) محمد طاهربن عاشور, 1296 ـ 1393ق, سنى مالکى, لیبى: الدار الجماهیریه ـ تونس: الدّار التونسیة, 30 جلد, جلد 1 و 2 در قاهره: مطبعة عیسى البابى الحلبى, 1384 منتشر گردیده ونیز تفسیر سورة الفاتحة وجزء عمّ از مؤلف در تونس: دارالکتب الشرقیه, 1956, 378 ص. 42. تفسیر تربتى خراسانى (فارسى ـ عربى), على اکبر تربتى خراسانى م 1331. (الذریعة 4/ 294) 43. تفسیر تقریب القرآن الى الاذهان (عربى) سیدمحمد الحسینى الشیرازى, متولد 1347 ق, شیعه, بیروت: مؤسسة الوفاء, چاپ اوّل, 1400 ق, 30 جزء در 10 مجلّد. * 44. تفسیر ثنائى (اردو) ثناء اللّه امرتسرى, سنى, لاهور, اداره ترجمان السنة, چاپ دوّم, 1971 م, 3 جلد. * تفسیر جابرى ــــــــــ تفسیر حسن * 45. تفسیرجامع (فارسى) سید ابراهیم بروجردى, شیعه, تهران: انتشارات کتابخانه صدر, [ اتمام تفسیر] 1340, 7 جلد, این تفسیرگردآورى شده از تفسیر امام حسن عسگرى, تفسیر عیاشى وکتب اخبار معتبر, به انضمام ترجمه تفسیر على ابن ابراهیم قمى مى باشد. 46. تفسیرجواهر القرآن (اردو) مولاحسین على م 1363 هـ, سنى, راولپندى: کتب خانه رشیدیه, 3 جلد, با اضافات: غلام اللّه خان. * 47. التفسیرالحدیث للسور مرتبة حسب النّزول (عربى), محمد عزة دروزه, 1305 ـ بعد از 1400, سنى, قاهره: داراحیاء الکتب العربیه ـ عیسى البابى الحلبى, 1381 ق, 12 جلد, (برحسب ترتیب نزول قرآن) * 48. التفسیرالحدیث للقرآن الکریم (عربى) حافظ عیسى عمار, سنى, قاهره: مطبعة البابى الحلبى, چاپ اوّل 1379, 2 جلد در 1 مجلّد, 410 « 370 ص, (تفسیر تمام قرآن درحاشیه قرآن) * 49. تفسیرخسروى (فارسى) علیرضا میرزا خسروانى, 1310 ـ 1386, شیعه, تهران: کتابفروشى اسلامیه, 1390 به بعد. * 50. تفسیرالخطیب المکى (عربى) سید عبدالحمید الخطیب, م 1381, دمشق: دارالفکر, 1316, چاپ اوّل, 1381, 4 جلد. * 51. تفسیر راهنما, روشى نو در ارائه مفاهیم و موضوعات قرآن (فارسى), اکبر هاشمى رفسنجانى متولد 1311, شیعه وجمعى از محققان مرکز فرهنگ ومعارف قرآن, قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم, 1371 به بعد, تا سال 1375 شش جلد منتشر گردیده است و چاپ جلدهاى بعد تا آخر قرآن ادامه دارد. * 52. تفسیر ریحان (فارسى) سید علیرضا ریحان حسینى سعیدى, 1330 ـ 1387 ق, شیعه,چاپ تهران, (دائرة المعارف تشیّع 4/573) 53. تفسیر صفى ـ تفسیر قرآن ـ (فارسى) میرزا حسن ملقّب به صفى علیشاه نعمة اللهى, 1251 ـ 1316 ق, شیعه, صوفى, تهران: کتابفروشى خیام, 1342 ـ 1356 (افست از چاپ سال 1317) 2 جلد دریک مجلّد (تفسیر تمام قرآن به صورت منظوم دربحر رمل مسدس بر وزن مثنوى مولوى است), ناشر دیگر: چاپخانه ارتش دولت ایران, 1328, 2 جلد ـ چاپ سنگى. تفسیر سوره یوسف از تفسیر صفى با تصحیح هادى مولوى گیلانى وفا علیشاه درتهران: اقبال, 1320, 75 « 87 ص. منتشر گردیده است. نیز تفسیر سوره یوسف ازمؤلف: تهران چاپ سنگى, 1320 ق 163 ص. 54. تفسیر عثمانى (اردو) شبیراحمد عثمانى, سنى, کراچى: دارالاشاعت, چاپ اوّل, 1993م, 2 جلد, 1720 ص. * 55. التفسیر العصرى, عبدالفتاح الامام, 1287 ـ 1383ق, سنى, 30 جزء. (معجم المفسرین 1/ 292) 56. التفسیر الفرید للقرآن المجید (عربى) محمد عبد المنعم الجمال, سنى, مصر, تألیف 1952 به بعد, 4 جلد, 3377 ص. * 57. تفسیر القرآن العظیم المسمى اولى ماقیل فى آیات التنزیل (عربى) رشید الخطیب الموصلى, سنى, موصل: مؤسسة دارالکتب, جامعة موصل, 1392 ـ 1394, 9جلد. 58. تفسیر القرآن الکریم ـ غایة البیان فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) محمود محمد حمزه, حسن علوان و محمد احمد برانق, سنى, قاهره: دارالمعارف, تاریخ مقدمه 1372 ق. ناشر دیگر: قطر: ادارة احیاء التراث الاسلامى به صورت افست از چاپ دارالمعارف, 30 جلد در شش مجلّد. * 59. تفسیر القرآن الکریم ـ مختصر تفسیر القاسمى ـ رى الغلیل من محاسن التأویل (عربى) محمد جمال الدین قاسمى, 1283 ـ 1332ق, سنى, بیروت: دارالنفائس, چاپ اول, 1414, یک جلد 604 ص. (مختصرى از تفسیر محاسن التّأویل توسط: صلاح الدین ارقه دان درحاشیه قرآن) * 60. تفسیر القرآن الکریم واعرابه وبیانه (عربى) محمد على طه الدرة, سنى, دمشق ـ بیروت: منشورات دارالحکمة, 1402ق, 16 جلد * 61. تفسیر القرآن ـ کشف الحقایق ـ عن نکت الآیات والدّقایق ـ قرآن براى همه (فارسى) میرمحمد کریم العلوى الحسینى الموسوى, شیعه, تهران: چاپخانه موسوى (ج 1) ـ چاپخانه آتش (ج 2 و 3), 1339, 3 جلد در 1 مجلّد مترجم ازترکى, عبدالمجید صادق نوبرى. * 62. التفسیرالقرآنى للقرآن (عربى) عبدالکریم الخطیب, متولد 1339, شافعى, قاهره: دارالفکر العربى, 1970, 15 جلد در 16 مجلد (جلد 15 دوجزء است) .* 63. تفسیر کابلى (فارسى) محمود حسن دیونبدى, سنى, تهران: نشر احسان, چاپ چهارم 1370, 5 جلد, ترجمه: جمعى از علما افغانستان. * 64. التفسیر الکاشف (عربى) محمد جواد مغنیه, 1322 ـ 1400ق, شیعه, بیروت: دارالعلم للملایین, چاپ دوم 1981, چاپ چهارم, 1990م, 7 جلد.* 65. تفسیر کیوان ـ جامع التفاسیر (فارسى ) ـ ملا عباسعلى قزوینى معروف به کیوان, م 1354, شیعه, تهران, 1310 ـ 1315, 4 جلد. (الذریعة 26/221) 66. التفسیرالمبین (عربى) محمد جواد مغنیه, 1322 ـ 1400ق, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, 1398, ناشر دیگر: بیروت مؤسسه عزالدین, چاپ چهارم, 1415, 614 ص. نیز: دارالکتاب الاسلامى, چاپ دوّم, 1403, 827 ص. * 67. تفسیرالمراغى (عربى) احمد مصطفى المراغى, 1300 ـ 1371 ق, شافعى, قاهره: مطبعة المصطفى البابى الحلبى, چاپ دوم, 1953م, ناشر دیگر به صورت افست از چاپ قاهره: بیروت: داراحیاء التراث العربى, 1985, 30 جزء در 10 مجلّد. * 68. تفسیرمعارف القرآن (پشتو) محمد شفیع, متولد 1897م, سنى, پیشاور: تاج کتب خانه, 1405ق, 30 جلد, مترجم: محمد مبارک, ناشر دیگر: کراچى, ادارة المعارف, مکتبة دارالعلوم, 1969. * 69. التفسیرالمعین للواعظین والمتعظین (عربى) محمد هویدى, شیعه, بیروت: دارالبلاغه, چاپ اوّل, 1407 ـ 1412ق, 657 ص, (درحاشیه قرآن). * 70. تفسیر مفردات القرآن, مصطفى بن محمد الادهمى الحسینى الواعظ, 1263 ـ 1331ق, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 678) 71. تفسیر من نسمات القرآن, کلمات و بیان (عربى) غسان حمدون, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ دوّم, 1407ق, 705 ص. با تصحیح گروهى از مصححین, (درحاشیه قرآن). * 72. التفسیر المنیر فى العقیدة والشریعة واالمنهج (عربى) وهبة الزحیلى, متولد 1351ق, حنفى, بیروت: دارالفکر المعاصر, دمشق: دارالفکر, چاپ اوّل, 1411, 30 جلد در 15 مجلد تفسیر و دو جلد دریک مجلّد فهرست موضوعى تفسیر. * 73. تفسیرالمؤمنین (عربى) عبدالودود یوسف, سنى, دمشق: دارالرشید, 486 ص, (تفسیرتمام قرآن درحاشیه قرآن), تصحیح مصطفى الخن. * 74. تفسیر نعیمى ـ اشرف التفاسیر (اردو), احمد یارخان نعیمى, پاکستان ـ گجرات: مکتبة اسلامیه, تاریخ مقدم, 1378ق, جلد اوّل شامل تفسیرجزء اوّل قرآن 765 ص.( ظاهراً تفسیر تمام قرآن) * 75. تفسیر نمونه (فارسى) ناصرمکارم شیرازى (متولد 1307) ودیگران, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, چاپ اوّل, 1352 به بعد, 27 جلد « 1 جلد فهرست موضوعى. نویسندگان همکار: محمد رضا آشتیانى, محمد جعفرامامى, داود الهامى, اسد اللّه ایمانى, عبدالرسول حسنى, سید حسن شجاعى, سید نورالدین طباطبایى, محمود عبداللهى, محسن قرائتى و محمد محمدى. تفسیر نمونه در بین تفاسیر شیعه و تفاسیر فارسى بیشترین چاپ را به خود اختصاص داده به گونه اى به رغم گذشت کمتر از سه دهه از چاپ اوّل آن, بعضى از مجلدات آن بیش از سى بار (جلد اوّل تا سال 1375, سى وپنج بار) منتشر شده است. این تفسیر به زبانهاى اردو, انگلیسى و عربى نیز ترجمه شده و به چاپ رسیده که در ترتیب خود ذکر شده است. 76. تفسیر نمونه (اردو) ناصرمکارم شیرازى و… لاهور: مصباح القرآن, چاپ چهارم, مترجم: سید صفدر حسین نجفى. 77. تفسیر نور (فارسى) مصطفى خرم دل, تهران: نشراحسان, چاپ اوّل, 1371ش, 753 ص, درحاشیه قرآن. * 78. التفسیر الواضح (عربى) محمد محمود حجازى, سنى, بیروت: دارالجیل, چاپ ششم, 1389ق, افست از قاهره: مطبعة الاستقلال الکبرى, 30 جزء در 3 مجلّد. 79. التفسیر الوجیز على هامش القرآن العظیم (عربى) وهبة الزحیلى, متولد 1351 ق, حنفى, دمشق: دارالفکر, چاپ اوّل, 1415, دوم, 1416, سوّم, 1417, 631 ص, چاپ دوّم و سوّم این تفسیر به همراه معجم معانى القرآن العزیز مى باشد. * 80. التفسیر الوسیط للقرآن الکریم (عربى) لجنة من العلماء باشراف مجمع البحوث الاسلامیه بالازهر, قاهره: الهیئة العامه لشئون المطابع الامیریه, چاپ دوّم, 1973. (تفسیر وتفاسیر جدید 196) 81. التفسیرالوسیط للقرآن الکریم (عربى) محمد سید طنطاوى, سنى, [تألیف 1393] قاهره: دارالمعارف, 1412ق, مصحح عبدالرحمن العدوى, جلد اوّل این تفسیر دربنغازى: منشورات جامعه بنغازى, 1394 منتشر گردیده است. * 82. تفهیم القرآن (اردو) ابوالاعلى مودودى, 1321 ـ 1399ق, سنى, لاهور: ادارة ترجمان القرآن, چاپ اول 1982, چاپ سیزدهم 1993, 6 جلد. * این تفسیر به زبانهاى مختلف ترجمه شده است از جمله به زبان انگلیسى, ریاض: الدار العلمیه للکتاب, 1988م, مترجم زفراسحاق انصارى. * ترجمه ترکى استانبولى, استانبول, انتشارات انسان, 1986, مترجم: هیئتى زیرنظر على بولاق, 3 جلد. * ترجمه عربى, بعض سوره ها, احزاب, نور. ترجمه فارسى, منصوره, لاهور: دارالعروبة للدعوة الاسلامیه, 1411, 6 جلد, مترجم: کلیم اللّه متین, مصحح: سید احمد مودودى چشتى * ترجمه مالیائى: هند, چاپ اوّل 1972 ـ 1989م, مترجم: ت. ک. عبداللّه/ ت . اسحاق على/ ت.ک. عبید. * 83. التنزیل واسرار التأویل, محمد بن عبدالقادر بن ابى صالح الخطیب, 1244 ـ 1311ق, شافعى, 30 جلد (معجم المفسرین 1/ 418) 84. تهذیب غریب القرآن (عربى) محمد صادق القمحاوى, سنى, قاهره: مکتبة الکلیات الازهریه, 176 ص. * 85. ته فسرى خال (کردى) محمد خال, سنى, سلیمانیه ـ چاپخانه نه وره س ت وچاپخانه زانکوى, بغداد: چاپخانه حوادث, 1404ق به بعد, 30 جلد. * 86. ته فیسرى قورئانى پیروز (کردى), عثمان عبدالعزیز, سنى, سلیمانیه, چاپخانه نورس, 1983. 30 جزء. * 87. ته فیسرى گولبژیر (کردى), محمود احمدى, سنى, کردستان [ایران] انتشارات مسعود (احمدى), چاپ اوّل, 1370, 3 جلد. 88. ته فیسرى نامى بوقورئانى پیروز (کردى) ـ تفسیر نامى للقرآن الکریم ـ عبدالکریم مدرس, (صاحب تفسیرمواهب الرحمن به زبان عربى), سنى, بغداد: چاپخانه الوطن العربى, دارالحریه, چاپ اوّل, 1400, 7 جلد, * 89. تیسیر التفسیرللقرآن الکریم (عربى) محمد بن یوسف اطفیش, 1236 ـ 1332, اباضى, عمان: وزارة التراث القومى والثقافى, 1406 تا 1409ق, 15 جلد در 20 مجلّد. مؤلف دو اثر دیگر در تفسیر به نام (همیان الزاد) و (داعى العمل) دارد که ذکر گردیده است. * 90. تیسیر التفسیر لکمات القرآن الکریم (عربى) اللواء سالم على هیکل, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامة, 1991م, 606 ص. (تفسیر لغوى قرآن). * 91. التیسیر فى احادیث التفسیر(عربى) محمد المکى الناصرى, سنى, بیروت: دارالغرب الاسلامى, چاپ اوّل, 1405ق, 6 جلد. * 92. تیسیرالکریم الرحمن فى تفسیر کلام المنان (عربى) عبدالرحمن ناصرالسعدى, 1307 ـ 1376, سنى, بیروت: عالم الکتب ـ مکتبة النهضة العربیة, چاپ اوّل, 1408ق, 7 جلد, چاپ دیگر: قاهره: المطبعة السلفیة ومکتبتها, 1374 ـ 1377, 8 جلد در 5 مجلّد, تحقیق: محمد زهرى النجار * 93. الجدید فى تفسیرالقرآن المجید (عربى), محمد بن حبیب اللّه سبزوارى, 1318 ـ 1409ق, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1402ق, 7 جلد. * 94. الجواهر فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) طنطاوى بن جوهرى, 1287 ـ 1358, شافعى, بیروت: دارالفکر, 26 جلد در 13 مجلد. * 95. حاشیه بر انوار التنزیل بیضاوى, سید شهاب الدین نجفى مرعشى, 1315 ـ 1411ق, شیعه (مفاخر آذربایجان 1/421) 96. حاشیه على انوارالتنزیل بیضاوى, عبداللّه بن عبدالرحمن الکلیسى, 1241 ـ 1303, حنفى (معجم المفسرین 1/ 314) 97. حاشیه على انوارالتنزیل فى التفسیرللبیضاوى, محمد بن یوسف بن عبدالرحمن المراکشى الحسینى, 1267 ـ 1354. (معجم المفسرین 2/659) 98. حاشیة على تفسیرالبیضاوى, محمد باقربن محمد باقر الایروانى, م 1306ق, شیعه, (معجم المفسرین 2/ 498) 99. حاشیة على تفسیرالجلالین, محمد بن عبداللّه بن احمد الحسینى الزواک الحدیدى, 1241 ـ 1311ق, زیدى, (معجم المفسرین) 2/ 563) 100. حاشیه على تفسیر صافى, مفید بن محمد کاظم الشیرازى الملقب بداور, م بعد از 1310ق, (معجم المفسرین 2/ 682) 101. حاشیه على تفسیرالصافى, احمد مصطفى بن احمد الخوینى القزوینى, 1247 ـ 1307, شیعه (تا آخر سوره بقره) (الذریعة 6/45) 102. حجّة التفاسیر و بلاغ الاکسیر ـ من لایحضره المفسّر والتّفسیر(فارسى) سید عبدالحجّة بلاغى, 1274 ق. 1356 ش, شیعه, قم: چاپ حکمت, 1345, 10 جلد در 6 مجلد, (دوجلد مقدمه, 7 جلد در 3 مجلّد تفسیر ویک جلد تعلیقات) * 103. حواش على تفسیر البیضاوى (عربى) محمد کامل بن مصطفى محمود الطرابلسى, 1245 ـ 1315ق, حنفى, (خطى در طرابلس). (معجم المفسرین 2/ 608) 104. حواش على حاشیة القونوى والشهاب الخفاجى على انوار التنزیل فى التفسیر للبیضاوى, محمد بن طالب بن سعید الکلاوى, م1324ق, (معجم المفسرین 2/539) 105. روان جاوید درتفسیرقرآن مجید (فارسى) میرزا محمد ثقفى تهرانى م 1313 ـ 1406ق, شیعه, تهران: انتشارات برهان, چاپ دوّم, 5 جلد, * 106. ژیانى ئیسنان ته فیسرى قورئان (کردى) مولاحسین شیخ سعدى, سنى, بغداد: چاپخانه حوادث, 1989 * 107. صفوة البیان (عربى) محمد حسنین مخلوف, سنى, دمشق: دارالهجرة ـ دارالنمر, چاپ اوّل, 1414, 701 ص .* 108. صفوة التفاسیر (عربى) محمد على الصابونى, سنى, بیروت: دارالقلم ـ مکتبة الجدّة, 3 جلد, با مقدمه تعدادى از علماى اهل سنّت از جمله محمد غزالى, عبدالحلیم محمود.* * صفوة العرفان فى تفسیرالقرآن ــــــــــ المصحف المفسّر. 109. صفوة العرفان فى تفسیرالقرآن (فارسى) محمد على خالدى سلطان العلما, کراچى, تاج کمپنى لمید, ناشر دیگر: تهران, ناشر: مؤلف, چاپ اوّل, 1373, 3 جلد (فصلنامه بیّنات 4/ 199) * * غایة البیان ــــــــــ تفسیرالقرآن الکریم 110. الغیب والشّهادة من خلال القرآن (عربى) محمد على البازورى, شیعه, بیروت: دارالقارى, چاپ اوّل, 1407ق, 6 جلد. * 111. فتح البیان فى مقاصد القرآن (عربى) صدیق بن حسن بن على الحسین القنوجى البخارى, 1248 ـ 1307ق, سنى, بیروت : المکتبة العصریه, چاپ اوّل, 1412, 15 جلد, ناشر دیگر: قاهره: مطبعة العاصمة, 1965, دارالفکر العربى, 1967, 10 جلد, * 112. فتح الرحمن فى تفسیرالقرآن, عبدالمنعم احمد تعیتلب, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ اوّل, 1416ق, 7 جلد. * 113. الفرقان فى تفسیرالقرآن (عربى) على روحانى نجف آبادى, شیعه, نجف: مطبعة الآداب ـ منشورات النجف الدینیة, 1972, (از جلد دوم به بعد بصورت دستنویس و تایپى چاپ شده وناشر آن نامشخص است.) 22 جلد * 114. الفرقان فى تفسیرالقرآن, سید على نقى نقوى لکهنوى هندى, م 1357 ق, چاپ لکهنو 1353, (الذریعة 16/ 174 ـ دائرة المعارف تشیّع 4/ 569) 115. الفرقان فى تفسیرالقرآن بالقرآن والسّنة (عربى) محمد الصادقى, شیعه, قم: انتشارات فرهنگ اسلامى, مؤسسه انتشارات اسماعیلیان, چاپ دوّم, 1406, ناشر دیگر بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات, چاپ دوّم, 1397, 30 جلد. * 116. فى ظلال القرآن (عربى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, سنى, بیروت: داراحیاء التراث العربى, چاپ پنجم, 1386ق, 8 جلد, ناشردیگر قاهره: دارالشروق, چاپ هفدهم, 1412, 6 جلد. * 117. قبس من نورالقرآن الکریم (عربى) محمد على الصابونى, سنى, دمشق: دارالقلم, چاپ سوّم, 1409, 16 جلد در 8 مجلّد. * 118. قرآن, انّ هذا القرآن یهدى للّتى هى أقوم (فارسى) احمد نواندیش, شیعه, چاپخانه زندگى [تاریخ ثبت کتاب درکتابخانه ملى قبل ازانتشار, جلد اوّل 1337 و جلد پنجم 1357 ش), 5 جلد. * * قرآن براى همه ــــــــــ تفسیرالقرآن ـ کشف الحقایق. 119. قرآن کریم تفسیر عاملى (فارسى) ابراهیم عاملى (موتّق) (جلد 1) مشهد: کتابفروشى باستان, تهران ـ (کتابفروشى) کتابخانه صدوق, 8 جلد. 120. قرآن کریم تفسیر وبیان (عربى) محمد حسن الحمصى, بیروت: دارالرشید, مؤسسة الایمان, 604 ص (تفسیر تمام قرآن درحاشیه قرآن). * * قرآن کریم (قرآن براى همه) ـــــــــ تفسیر قرآن ـ کشف الحقایق. 121. القرآن الکریم و تفسیره (عربى) وزارت تربیت جمهورى عراق, عراق: وزارت تربیت, (تفسیر 30 جزء قرآن براى سطوح مختلف درسى کشور عراق). 122. قرآن کریم همراه با ترجمه و توضیحات, واژه نامه (فارسى) بهاء الدین خرمشاهى, تهران: انتشارات حامى ـ انتشارات نیلوفر (بطور مشترک) چاپ اوّل, 1374, 902 ص (درحاشیه قرآن به همراه ترجمه کامل قرآن وتفسیر بعضى ازآیات). * 123. قرآن مجید با ترجمه وتفسیر وتحقیق (فارسى) اسد اللّه مصطفوى, شیعه, تهران, 1355, 1102 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 208) 124. قرآن مجید با ترجمه وجمع آورى تفسیر (فارسى) زین العابدین رهنما, 1272 ـ 1366 ش, شیعه, تهران, سازمان اوقاف, 1346 ـ 1354, 4 جلد. * 125. قرّة العینین على تفسیرالجلالین (عربى) محمد احمد کنعان, سنى, بیروت: دارالبشائر الاسلامیة, چاپ اوّل, 1414, 841 ص. * 126. کتاب البیان فى تفسیرالقرآن (ترکى آذرى) محمد حسن مولى زاده شکوى, تهران: سازمان تبلیغات اسلامى 2 جلد. * 127. کشف التنزیل فى التّفسیر والتّأویل, سید محمد عبدالغفار رضوى کاشانى, م 1310, (الذریعة; 18/24 ـ دایرة المعارف تشیع 4/ 560) 128. کشف الحقایق عن نکت الآیات والدّقایق (ترکى) میرمحمد کریم میرجعفر العلوى الحسینى الموسوى, شیعه, تبریز: دانشگاه صنعتى سهند, 1372 ش 3 جلد. * *کشف الحقایق عن… ـــــــــ تفسیر قرآن ـ کشف الحقایق 129. کلمات القرآن تفسیر وبیان (عربى) حسنین محمد مخلوف, سنى, بیروت: عالم الکتب, چاپ اوّل, 1407, 522 ص, ناشر دیگر با عنوان: تفسیرالخیر المیسر لکلمات القرآن, بیروت: المؤسسة العربیة للدّراسات والنشر, چاپ اوّل, 1409. * 130. کنزالتفاسیر فى تفسیرالمفردات القرآنیة, على جعفر استرآبادى حائرى, 1242 ـ 1315ق, شیعه. 131. الکنز الجلیل حاشیة على تفسیرالنسفى, ابراهیم بن ابراهیم الجناجى ملقّب به بیصیله, م 1352ق, (معجم المفسرین 1/8) 132. کنوز الفرائد (عربى) ملاعباسعلى قزوینى معروف به کیوان, م 1354, شیعه, 3 جلد (صاحب تفسیر کیوان به فارسى در 4 مجلّد). (الذریعة 26/ 221) 133. کلید یا فهرست مطالب قرآن (فارسى) اکبر هاشمى رفسنجانى, شیعه, تألیف در زندان رژیم پهلوى درسال 1354 به مدّت سه سال, 22 دفتر, این اثر را مؤلف به مرکز فرهنگ ومعارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم فرستادند که با همکارى جمعى از محققان آن مرکز تحقیق وتکمیل وبا عنوان تفسیر راهنما تا کنون شش جلد آن منتشر شده و جلدهاى دیگر به تدریج منتشر مى گردد, نسخه اصلى این اثر به خطّ مؤلف درتهران, موزه ریاست جمهورى نگهدارى مى شود ونسخه عکسى آن درکتابخانه مرکز فرهنگ ومعارف قرآن قم موجود است. * 134. اللآلى الحسان فى تفسیرالقرآن (عربى) حسن مطر الخویبراوى الناصرى, متولد 1328, شیعه, نجف, 1967 ـ 1968, 2جلد. (دایرة المعارف تشیّع 4/ 570) 135. لوامع البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید اشرف شمس حیدرآبادى هندى, شیعه, حیدرآباد دکن: مطابع شمس الاسلام, چاپ اوّل, 1345, 30 جلد (تفسیر تمام قران). * 136. لوامع التّنزیل وسواطع التأویل (فارسى) سید ابوالقاسم حسین نقى رضوى لاهورى, 1249 ـ 1324ق, شیعه لاهور, چاپ رنگى, 1303 ـ 1325, 30 جلد, پس از تألیف 12 جلد و شروع جلد سیزدهم مؤلف درگذشت و بقیه مجلدات هجده گاه را سید ابوتراب رضوى لاهورى متولد 1288 به اتمام رساند. (دایرة المعارف تشیع 4/ 562; تفسیر و تفاسیر جدید 198) 137. محاسن التّأویل ـ تفسیرالقاسمى (عربى) محمد جمال الدین القاسمى, م 1383 ـ 1332, سنى, بیروت: دارالفکر, چاپ دوم, 1398 مصحح: محمد فؤاد عبدالباقى, 17 جلد در 10 مجلد, ناشر دیگر: بیروت دار احیاء التراث العربى, چاپ اوّل, 1415, 7 جلد با تصحیح قبلى ونیز هشام سمیرالبخارى. * 138. المختار من تفاسیرالقرآن الکریم (عربى) احمد اسماعیل الصباغ, سنى, دمشق: مطبعة الانشاء, چاپ اوّل, 1409, دوّم 1413, 604 ص, درحاشیه قرآن . * 139. مختصر المیزان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402 شیعه, بیروت: دارالاسلام مؤسسة المعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1417, 604 ص,(تفسیرتمام قرآن درحاشیه قرآن), مختصر کننده: سلیم الحسنى. * 140. مختصر المیزان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید محمد حسین طباطبایى 1321 ـ 1402 ق, شیعه, بیروت: دارالاسلام, 5 جلد. (به نقل از مقدمه مختصرالمیزان, عنوان پیشین) 141. مختصرالمیزان فى تفسیرالقرآن, سید محمد حسین طباطبایى 1321 ـ 1402 ق, شیعه, قم: تلخیص ازالیاس کلانترى, (فصلنامه بیّنات 6/ 184) 142. مخزن العرفان درتفسیرقرآن مجید (فارسى) بانونصرت امین اصفهانى معروف به بانوى ایرانى (اصفهانى), 1313 ـ 1403 ق, شیعه, اصفهان, انجمن حمایت ازخانواده هاى بى سرپرست, 15 جلد, ناشر دیگر تهران: جمعیت نهضت زنان مسلمان. * 143. مراح لبید ـ تفسیر النووى ـ التفسیرالمنیر لمعالم التنزیل المفسر عن وجوه محاسن التأویل (عربى) محمد بن عمرنووى الجاوى, م 1316, شافعى, بیروت: دار الفکر, 1400ق, * 144. مشاهد الانصاف على شواهد الکشاف (عربى) محمد علیان المرزوقى, م 1355ق, شافعى, درحاشیه کشاف, چاپ قم: نشر ادب حوزه وچاپهاى افست شده ازآن منتشر شده است. * 145. المصحف المفسّر ـ صفوة العرفان فى تفسیرالقرآن (عربى) محمد فرید وجدى, 1295 ـ 1373ق, سنى, قاهره: دارالمعارف, 1986, 827 ص, درحاشیه قرآن و تفسیر تمام قرآن. * 146. المصحف المیسر (عربى) عبدالجلیل عیسى, سنى, قاهره, دارالفکر 1399, 828 ص. * 147. معانى القرآن الکریم تفسیر لغوى موجز (عربى) ابراهیم عبداللّه رفیده ـ محمد رمضان الجربى ـ محمد مصطفى صوفیه ـ مصطفى صادق العبرى, احمد عمرابوحجر, سنى, طرابلس (لیبى): جمعیّة الدّعوة الاسلامیّة العالمیه, چاپ اوّل, 1989, 4 جلد * 148. معرفة القرآن (فارسى) محمد حسن کاشانى نجفى, 1333 ـ 1390ق, شیعه, نسخه اصلى دریک جلد بزرگ در بمبئى کتابخانه مؤلف و تفسیر تمام قرآن است, نیز به زبان گجراتى ترجمه شده است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 573) 149. المقتطف من عیون التّفاسیر (عربى) مصطفى الحسن المنصورى, 1307 ـ 1390, سنى, دمشق: دارالقلم ـ بیروت, الدر الشامیة, چاپ اوّل, 1416, 5 جلد, محقق: محمد على الصابونى. * 150. مقتنیات الدرر و ملتقتات الثّمر التفسیر (عربى) میرسید على حائرى طهرانى معروف به مفسّر, حدود 1270 ـ 1340 ق, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیّة, 1337 ـ 1339, 12 جلد در 6 مجلّد. * 151. مکتبة القرآن الکریم تفسیر و دراسات اخرى (عربى) على محمد دخیل, شیعه, بیروت: دارالمرتضى, چاپ اوّل, 1414, 273 جزء در 10 مجلّد (بخشى از آن همان خلاصه تفسیر مجمع البیان است که با عنوان تفسیر الوجیز منتشر گردیده وشامل تفسیر کلّ قرآن در یک جلد مى باشد وبخش دیگر بصورت موضوعى است). * 152. مکمّل بیان القرآن (اردو) محمد اشرف على, سنى, چاپ پاکستان, [تاریخ مقدمه 1335] 2 جلد. * 153. منتخب التفسیر فى غریب القرآن, محمدعلى میرزا احمد الشاه عبدالعظیمى النجفى, م 1334ق, شیعه. (معجم المفسرین 2/ 593) 154. المنتخب فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) لجنة القرآن والسنّة وزارة الاوقاف, مصر, قاهره: وزارة الاوقاف, 1381, چاپ شانزدهم 1412ق, 937 ص. * * المنتخب من تفسیرالقرآن الکریم ــــــــ المختار من تفسیرالقرآن الکریم. 155. من وحى القرآن (عربى) سید محمد حسین فضل اللّه, شیعه, بیروت: دارالزّهراء, چاپ دوّم 1402, سوّم 1405ق, 25 جلد در 11 مجلّد.* 156. من هدى القرآن (عربى) سید محمد تقى المدرسى, شیعه, تهران: مکتب العلامة المدرسى, چاپ دوّم 1407ق به بعد. * 157. مواهب الرحمن فى تفسیرالقرآن (عربى) سید عبدالاعلى موسوى سبزوارى, 1328 ـ 1414ق, شیعه, نجف مطبعة الآداب ـ 1404 به بعد, ناشر دیگر: بغداد مطبعة الدیوان, چاپ سوّم 1409 (این تفسیر ظاهراً 30 جلد مى باشد که متأسفانه تنها 12 جلد آن منتشر شده است. * 158. مواهب الرحمن فى تفسیرالقرآن (فارسى) مرتضى مستنبط غروى (حدود 1400), تبریز: 1381, (این تفسیر 30 جلد وتفسیر کامل قرآن است که جلد 30در تبریز منتشر شده است. (دایرة المعارف تشیّع 4/ 570) 159. مواهب الرحمن فى تفسیرالقرآن (عربى) عبدالکریم محمد المدرس, سنى, بغداد: دارالحریه, چاپ اوّل, 1409 ـ دوّم, 1410, 7 جلد, (مؤلف تفسیرى دیگر به زبان کردى دارد که ذکر شده است) * 160. الموسوعة القرآنیة (عربى) ابراهیم الابیارى, سنى, قاهره, مؤسسة السجل العرب, 1405, 11 جلد, این اثر دایرة المعارفى است قرآنى که سه جلد آخر آن تفسیر قرآن از اوّل تا آخر قرآن مى باشد. * 161. المیزان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402 شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, چاپ سوّم, 1397, 20 جلد ـ ناشر دیگر: بیروت مؤسسة الاعلمى للمطبوعات, مکرر, ناشران دیگر: 1. قم, انتشارات اسماعیلیان, چاپ سوّم, 1390, پنجم, 1371, قم, نشر اسلامى(جامعه مدرسین), که هردوناشر افست از چاپ بیروت, مؤسسة الاعلمى مى باشد. 20 جلد, (ترجمه هاى المیزان در ردیف خود ذکر گردیده است.) * * المیزان المختصر فى التّفسیرـــــ نور من القرآن. 162. ناسخ التفاسیر(فارسى) سید محمد بن سید محمود حسینى مشهور به عصار, 1266 ـ 1356, شیعه, (الذریعه 24/5; دایرة المعارف تشیّع 4/ 566) 163. ناسخ التفاسیر وناصر النحاریر (عربى) على اکبر میرزا شیرمحمّد همدانى ملقّب به صدرالاسلام, 1270, 1326ق, شیعه, این تفسیر به شیوه لغوى شامل تفسیر کلّ کلمات قرآن دریک جلد است, نسخه اصل به خط مؤلف درکتابخانه دانشگاه تهران به شماره 2469 موجود است. (معجم المفسرین 1/356; دایرة المعارف تشیّع 4/563) 164. نحو تفسیرموضوعى لسورالقرآن الکریم (عربى) محمد الغزالى, 1416م ق, سنى, بیروت: دار الشروق, 1414 ق, 3 جلد, تفسیر ازاوّل تا آخر قرآن.* 165. نفحات الرحمن فى تفسیرالقرآن (عربى ـ فارسى) محمد عبدالرحیم نهاوندى, متولد 1289, شیعه, تهران: چاپخانه علمى, سنگى, 1357, 4جلد بزرگ. * 166. نور من القرآن ـ المیزان المختصر فى التفسیر(عربى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402, شیعه, این اثر توسط کمال مصطفى شاکر تلخیص شده که متأسفانه هیچگونه اشاره به اینکه این اثر تلخیص المیزان است نشده, وضعیت نشر آن هم نامشخص است. تفسیرتمام قرآن درحاشیه قرآن, 728 ص. * 167. الوجیز فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) شوقى ضیف, سنى, قاهره, دارالمعارف, چاپ اوّل, 1995, 1050 ص, * 168. الوجیز لکتاب اللّه العزیز (عربى) رفاعى, سنى. * 169. هدیة الاخوان فى تفسیر ما ابهم على العامة من الفاظ القرآن, مصطفى بن یوسف الحسینى الأسبر, بیروت, 1307ق, دمشق, 1331, (مجمع المفسرین 2/ 679) 170. هیمیان الزاد الى دارالمعاد ـ تفسیرالقرآن (عربى) محمد بن یوسف الوهبى الاباضى المصعبى المفیش 1236 ـ 1332ق, اباضى, عمان, وزارة التراث القومى والثقافى, 1401 تا 1411 ق, 15 جلد, مؤلف صاحب تیسیر التفسیر نیز مى باشد. *
بخش دوم: تفسیرهاى ناتمام قرآن
171. آشنایى با قرآن, (فارسى), مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399 ق, شیعه, قم: انتشارات صدرا, 5 جلد, ج 2ـ1 چاپ ششم, 1371, تفسیر سوره حمد و 23 آیه اول بقره ـ ج 3 چاپ دوّم, 1367, تفسیر آیاتى از سوره هاى انفال وتوبه ـ ج 4, چاپ اوّل, 1369, تفسیر سوره نور ـ ج 5, چاپ اوّل, 1375, سوره هاى زخرف ـ دخان ـ جاثیه ـ فتح وقمر. * 172. آلاءالرحمن فى تفسیرالقرآن, (عربى) محمد جواد بلاغى, 1280 ـ 1352 ق, شیعه, بیروت: داراحیاء التراث العربى ـ قم: مکتبة الوجدانى, چاپ دوّم به صورت افست, 2 جلد در 1 مجلّد, 396 « 151 ص, تفسیر قرآن از سوره حمد تا بخشى از آیه 57 سوره نساء وآیه 6 سوره مائده (آیه وضوء) * 173. الآیات المتشابهات, (عربى) عبدالوهاب بن عبدالقادر العبیدى النائب, 1269 ـ 1345ق, (معجم المفسرین 1/337) 174. آیات منتخبة من القرآن الکریم(عربى), سید مهدى الخطیب الهنداوى, قم: مؤلف ـ مطبعة ستاره, 275 ص, تفسیر بعض آیات. * 175. احفظوا نداء القرآن وتفسیره (عربى), عبدالهادى قدور الصباغ, سنى, دمشق: دار الفکر, 416 ص, (تفسیرآیات نداء). * 176. اسرار التنزیل ـ تفسیر آیات قرآنیة کریم. (عربى) محمد الخضرحسین, 1293 ـ 1377, سنى, المطبعة التعاونیة, 1396, 368 ص, (تفسیر سوره حمد, 195 آیه بقره وبعض آیات سور دیگر), محقق و گردآورنده على الرضا التونسى. * 177. اصحاب کهف, احمد بن خیرالدین مولانا ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379, سنى, دهلى, ستاره هند بکدپور, 1962 (تفسیر و تفاسیر جدید 193) 178. اقباس من القرآن (عربى) مهدى بن احمد الخیاط ـ صادق صالح, موصل, مطبعة الزّهراء چاپ دوّم, (تألیف 1383) . 98 ص. * 179. الى القرآن (عربى) محمود شلتوت, 1893 ـ 1963 سنى, تهران: سازمان تبلیغات اسلامى, 1405, 182ص. * 180. انا أقراُ و أفهم کتاب اللّه, قصار سور و بعض آیات(عربى), محیى الدین سلیم ـ محمد موفق سلیم, سنى, دمشق, دارالثقافة للجمیع ـ ریاض: دارالهدى, چاپ اوّل, 1401, 32 « 4 ص. * 181. انسان مسؤول وتاریخ ساز از دیدگاه قرآن ـ تفسیر موضوعى (فارسى) سید محمدباقر صدر, 1353 ـ 1400 ق, شیعه, تهران ـ بنیاد قرآن 1359, 138 ص, عنوان اصلى: مقدمات فى التفسیرالموضوعى, مترجم: محمد مهدى فولاوند. * 182. انوار العرفان فى تفسیرالقرآن (فارسى), ابوالفضل داورپناه, شیعه, تهران: انتشارات کتابخانه صدر, چاپ اوّل, 1369 به بعد تا سال 1375, 9 جلد منتشر شده تا سوره آخر سوره نساء. * * انوار من بیان التنزیل ــــــــــ جواهر التفسیر. 182. انوار القرآن, تضمیر جزء 30 از قرآن کریم (اردو) بشارت احمد, لاهور, انجمن شاعت اسلام, 1275 ق, 288 ص, ناشر دیگر, چاپخانه گیلانى, 1353, 233 ص (کتابنامه بزرگ قرآن 2/ 625) 183. انوار نبوت, تفسیرى از قرآن کریم (فارسى) سید عباس الشهیر (مدرّس) حاج سید جوادى, شیعه, تهران: کتابخانه صدر, چاپ اوّل, 1361 ش, 379 ص. جلد اوّل از اول قرآن تا آخر سوره نساء. * 184. اوضح البیان فى تفسیرالقرآن جزء عم (عربى) محمد حسین الحسینى الجلالى, شیعه, بیروت: مؤسسة المعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1991م, 160 ص. 185. ایضاح المتشابهات فى تفسیرالکلمات المشکلة أو ایضاح المشکلات (فارسى), محمد تقى بن محمد کاشانى تهرانى, 1226 ـ 1321ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیع 4/ 562) 186. البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید ابوالقاسم موسوى خوئى, 1317 ـ 1413 ق, شیعه, نجف: مطبعة الآداب, 1966 ـ بیروت: دارالزّهراء, چاپ پنجم, 1408, 557 ص. (مقدمات تفسیر, علوم قرآن وتفسیرسوره حمد).* 187. بین الجدران فیما فسر او دل على تفسیر القرآن بالقرآن (عربى) سد مهدى محمد السویج الموسوى, شیعه, بیروت: دارالبیان العربى, چاپ اوّل, 1411ق ـ جلد اوّل. 497 ص. تفسیر سوره حمد وبقره تا آیه 25. * 188. پابه پاى وحى, تفسیر تدبرى قرآن برحسب نزول (فارسى) مهدى بازرگان, 1286 ـ 1373 ش, شیعه, تهران: دفترنشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1374, 216 ص, (تفسیرقرآن به ترتیب نزول از سوره علق تا سوره تکویر, 16 سوره قرآن). * 189. پرتوى از قرآن (فارسى) سید محمود طالقانى, 1300 ـ 1358ش, شیعه, تهران شرکت سهامى انتشار, چاپ چهارم, 1362, 6 جزء در 4 مجلد شامل تفسیر قرآن از سوره حمد تا آخر سوره آل عمران و نساء تا آیه 22 و جزء 30 قرآن. * 190. پیام قرآن ـ تفسیر نمونه موضوعى (فارسى), ناصرمکارم شیرازى و دیگران, قم: مدرسه امام امیر المؤمنین, چاپ اوّل, 1367 به بعد تا سال 1375 ده جلد منتشر شده, همکاران: محمد رضا آشتیانى, محمد جعفرامامى, عبدالرسول حسنى, محمد اسدى, حسین طوسى, سید شمس الدین روحانى, محمد محمدى. * 191. پیام هاى قرآن, بیانى کوتاه از نکات تفسیرى آیات همراه با شرح واژه ها (فارسى), عبدالرضا محمد حسین زاده, شیعه, قم: انتشارات قدس, 1370, 142 ص. * 192. تأمّلات فى آیات القرآن (عربى) ابراهیم النعم, موصل: مطبعة الزّهراء, چاپ اوّل, 1985م, جزء 1, 164 ص. * 193. تأویل جزء عمّ (عربى) محمد امین شیخو, سنى, دمشق: دارابن هانى, 1991م, 389 ص, محقق وگردآورنده: عبدالقادر یحیى مشهور به دیرانى. * 194. تحفة الاخوان فى نقد کتاب آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن (للبلاغى) (عربى) ضیاء الدین عبدالحسین خالصى کاظمى, 1315 ـ 1370 ق, شیعه (وى دونقد دیگر دارد که ذکر خواهد شد.) (دائرة المعارف تشیّع 4/568) 195. التحقیقات الواضحة فى تفسیرسورة الفاتحة واوائل سورة البقرة وآیة الکرسى, محمد الحسینى الظواهرى, م 1365ق. (معجم المفسرین 2/ 524) 196. ترجمه تفسیر فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب 1903 ـ 1966, سنى, تهران: مرکز نشر انقلاب, چاپ اوّل, 1362, (ترجمه جزء 29 )مترجم: محمد على عابدى, (نیز رجوع شود به فى ظلال القرآن) * 197. ترجمه تفسیر فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, سنى, تهران, انتشارات ایران, چاپ اول, 1363, 349ص, مترجم: آیة الله سید على خامنه اى, مصحح: حسن نیرى, ترجمه تفسیر از اول قرآن تا آیه 188 سوره بقره. * ترجمه تقریب القرآن ــــــــــ راهى بسوى قرآن. 198. ترجمه روان و تفسیر ساده قرآن کریم (جزء 30) (فارسى) محمد على تاجپور, 1306 ـ 1369ش, شیعه, تهران: دانشگاه الزّهراء, 1374, 653ص. مصحح: على اکبر زارعیان. * 199. [ترجمه] فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, تهران: نشر احسان, چاپ اوّل, 1366, [تاکنون] 2 جلد از اول قرآن تا آخر سوره آل عمران, مترجم: مصطفى خرّم دل. * 200. ترجمه القرآن (اردو) سیدعلى محمد دلدار على نقوى لکهنوى, معروف به تاج العلما. 1260 ـ 1312ق, شیعه, چاپ هندوستان در 2 جلد. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 560) 201. ترجمه القرآن فى شرایط الایمان (فارسى) سید محمد تقى حسینى قزوینى معروف به تقوى, 1265 ـ 1333ق, شیعه, (تفسیر پانصد آیه به انتخاب مؤلف). (دایرة المعارف تشیع 4/ 563) 202. ترجمه المصحف المفسر(فارسى) محمد فرید وجدى, 1295 ـ 1373 ق, سنى, تهران: انتشارات الهام, چاپ اول, 1361, (جزء اول این اثر شامل ترجمه تفسیر سه جزء اوّل قرآن است). مترجم: نصراللّه حکمت. * 203. ترجمه المیزان فى تفسیرالقرآن (اسپانیولى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321, 1402 ق, شیعه, آرژانتین ـ بوینس آیرس: التوحید, (ترجمه تفسیر سوره هاى آخر قرآن) مترجم: محمد معلم زاده. * 204. ترجمه المیزان فى تفسیرالقرآن (انگلیسى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402 ق, شیعه, تهران: مؤسسه خدمات اسلامى, 8 جلد برابر با 4 جلد متن عربى (تفسیرقرآن از اوّل سوره حمد تا آیه 76 سوره نساء) مترجم: سید سعید اختررضوى (بقیه ترجمه متأسفانه منتشر نشده لکن ترجمه هاى دیگر به انگلیسى درحال انجام ویا به اتمام رسیده است). * 205. التفسیر (عربى) حسن بن محمد حسن السقا, م 1326 . شافعى (مجموعه چند رساله درتفسیر بعض سور) چاپ شده (معجم مصنفات القرآن, شواخ 2/189) 206. تفسیر آسان (فارسى) ابوالفضل بهرامپور, شیعه, تهران: انتشارات اسلامى, 1358 ش به بعد, 6 جلد شامل سوره هاى ق, حجر, ابراهیم, محمد, فتح, جمعه ومنافقون(سوره حجر از سوى سازمان تبلیغات تهران, 1363 منتشر شده است). * 207. تفسیرالآیات المتشابهات من القرآن, محمد على معزى دزفولى, قم: 1350, 56ص.* 208. تفسیر آیات مشکله (فارسى) یوسف شعار, 1320 ـ 1390 ق, شیعه, تهران: مجلس تفسیرقرآن, چاپ سوّم, 1369 ـ چاپ اوّل تبریز 1333 در 383 ص. * 209. تفسیر آى من القرآن الشریف, سید اعجاز حسین الامروهوى, م 1340, شیعه. (الذریعه 4/ 734) 210. تفسیرابن خواتون, ابن خاتون, امامى اصفهانى, جزء اوّل آن از اوّل قرآن تا آخر سوره مائده درکتابخانه مجلس تهران مى باشد.(الذریعه 4/ 263; معجم شواخ 2/ 185) 211. تفسیر بعض آیات القرآن الکریم, طه بن صالح الفضیل الراوى, 1307 ـ 1365 ق. مخطوط. (معجم المفسرین 1/ 243) 212. تفسیر تنکابنى, میرزا محمد تنکابنى,1234 ـ 1302ق, شیعه, هشتاد هزاربیت (شامل بخشى از قرآن) ونیز تفسیر بعضى آیات و سور که درترتیب خود ذکر شده است. 213. تفسیرجزء آخر قرآن (فارسى) محمد غروى گلپایگانى, متولد 1262, شیعه, تهران: 1371, 256 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 191) 214. تفسیر جزء تبارک (عربى) عبدالقادر بن مصطفى المغربى, 1284 ـ 1375 ق, سنى, (معجم المفسرین 1/ 294) 215. تفسیر جزء عمّ, محمد محیى الدین عبدالحمید, 1318 ـ 1393 ق, سنى. (معجم المفسرین 2/ 634) 216. تفسیرجزء عمّ (عربى) احمد قلاس, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ اوّل, 1406 ق, 80 ص. * 217. تفسیر جزء عمّ (عربى) عبداللّه الطیب, سنى, خرطوم: الدار السودانیة الکتب, چاپ اوّل, 1390, دوّم, 1404, 453 ص, ناشر دیگر: بیروت, دارالفکر, 1390, 463 ص. * 218. تفسیر جزء عمّ (عربى) محمود فرج العقیده, سنى, قاهره, مطبعه محمد على صبیح, چاپ دوّم, 1966, 150ص (تفسیر وتفاسیر جدید 190) 219. تفسیر جزء عمّ (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323 ق, سنى: بیروت: دار و مکتبة الهلال, 1985, 190 ص, فروست: مجموعه تفسیرالقرآن الکریم, چاپ دیگر به صورت افست تحت عنوان: تفسیرالقرآن الکریم, قاهره: مطبعة مصر, چاپ سوّم, 1341. * 220. تفسیر جزء عمّ مع مقدمة التفسیر (عربى) محمد المبارک عبداللّه, سنى, مصر: انتشارات محمدعلى صبیح, 1963, 222 ص. (تفسیروتفاسیر جدید 191) 221. تفسیر جزء عمّ و شگفتیهاى آفرینش (فارسى) احمد ترجانى زاده, شیعه, تبریز, چاپخانه خورشید, 1350, 302 ص, به کوشش غلامحسین اعتصامى.(تفسیر و تفاسیر جدید 190) 222ـ 225. تفسیرجزء هاى والذاریات ـ قد سمع ـ تبارک ـ عمّ (عربى) محمد توفیق عبید, سنى, دمشق, مطبعة الهاشمیة ـ مطبعة الجدیده, 1383 به بعد. هر جزء یک جلد. * 226. تفسیرحسن (تفسیرجابرى) سوره حمد وآیه اوّل سوره بقره (فارسى) محمد حسن جابرانصارى, 1287 ـ 1376ق, شیعه, اصفهان: 1327, 2 جلد, 500 « 366 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 175) 227. تفسیرالحسینى (عربى), محمد بن ابراهیم الحسینى 1270 ـ 1359 ق, طرابلس شام; مطبعة الحضاره, 1332, (تاآخر سوره بقره) (معجم المفسرین 2/ 471) 228. تفسیر رشیدى, رشید احمد کنگوهى, نهطور: مکتبة عبادیة, 1390, 104 ص, تشریح و ترتیب: عزیزالرحمن. (تفسیروتفاسیر جدید 206) 229. تفسیر روشن با بیان قاطع, درتفسیر, لغات و حقایق (فارسى) حسن مصطفوى, شیعه, تهران: انتشارات سروش, 1371 تا سال 1375 سه جلد منتشر گردیده از اوّل قرآن تا آیه 272 سوره بقره. * 230. تفسیر سوره هاى انفال, برائت, یونس, هود, یوسف, سوره هاى آخر قرآن = نور العرفان وکشف اسرارالقرآن (فارسى ) محمد غروى گلپایگانى متولد 1262, شیعه, تهران: کتابفروشى اسلامیه, 1377, 3 جلد, 347 « 254 « 95 ص. نیز رجوع شود به تفسیرسوره بقره و سوره حمد. * 231. تفسیر الشعراوى (عربى) محمد متولى الشعراوى, سنى, مصر: اخبار الیوم, 1991 به بعد (تا سال 1995م. 88 بخش ازاین تفسیر منتشر شده) قسمت 45 این تفسیر تا آیه 48 سوره انعام مى باشد. * 232. تفسیر صالحى (عربى ـ فارسى) محمد على صالحى برغانى قزوینى م 1319 ق, شیعه, (تفسیر بعضى از آیات و سور از جمله سوره حمد, اخلاص, اعلى, رحمن, قدر و…) 233. تفسیر صحیح آیات مشکله قرآن (فارسى), جعفر سبحانى, شیعه, قم: انتشارات حکمت, 1340 ش, 175 ص, ناشردیگر قم: مؤسسه نشر وتبلیغ کتاب, چاپ اوّل, 1364. 234. التفسیر العلمى للآیات الکونیة (عربى) حنفى احمد, قاهره: دارالمعارف, 1960, 439 ص. * 235. التفسیر الفرید للجزء الثلاثین (عربى) عبد الهادى البانى, سنى, دمشق: 2 جلد, جلد اوّل, 1413 جلد دوّم, 1417, 455 « 383 ص. (تفسیرجزء آخر قرآن و سوره حمد) * 236 ـ 237. تفسیرالقرآن الحکیم(عربى) محمد عبدالمنعم خفاجى, متولد 1334ق, سنى, مصر: دارالعهد, چاپ اوّل, 13 جلد, تفسیر قرآن از سوره حمد تا آیه 50 سوره نحل, جزء 13 قرآن, مؤلف اثرى دیگر دارد با عنوان: الذکر الحکیم سور ثلاث من القرآن الکریم وشرحها, قاهره: المطبعة المنیریة, چاپ اوّل, 1373 ق, 1 جلد, 238 ص, (تفسیر سوره هاى لقمان, ق, حجّ). 238. تفسیر القرآن الحیکم ـ تفسیرالمنار (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323 ق, شافعى ـ محمد رشیدرضا, 1282 ـ 1354, شافعى, بیروت: دارالمعرفة, افست از قاهره: دارالمنار, 1346, چهارم, 1373, 12 جلد(تفسیر قرآن از سوره حمد تا آیه 52 سوره یوسف), این تفسیر تا آیه 126 سوره نساء, به انشاء معانى ا سوى شیخ محمد عبده واملاى رشید رضا است وازآن به بعد تفسیرخود رشید رضا مى باشد, رشید رضا وعبده تفسیرهاى دیگر از جمله تفسیر جزء 30 قرآن نیز تألیف نموده اند که هرکدام درترتیب خود ذکر شده است. * 239. تفسیرالقرآن الحکیم, جزء الذاریات (27), جزء قد سمع (28), جزء تبارک (29), جزء عمّ (30), (عربى) محمد بکا زکریا, سنى, بیروت: دارالبشائر الاسلامیه, چاپ اوّل, 1413 تا 1416, 4 جلد (هرجزء دریک مجلّد). * 240. تفسیرالقرآن العظیم (تا سوره قد افلح المؤمنون) عثمان محمد شطاالبکرى, 1266 ـ 1310ق, شافعى, (معجم المفسرین1/ 345) 241. تفسیرقرآن کریم (فارسى) سید روح اللّه موسوى خمینى, 1320 ق ـ 1409ق, شیعه, قم : مجله بیّنات, از شماره اوّل این مجله بطور مسلسل ادامه دارد وتا شماره 11, این مجله ازاوّل قرآن تا آیه 119 سوره توبه آیاتى که حضرت امام خمینى به مناسبتهاى مختلف تفسیر نموده اند, گردآورى شده است. * 242. تفسیرالقرآن الکریم (عربى) سید مصطفى خمینى, 1349 ق ـ 1397 ق, شیعه, تهران: وزارت ارشاد اسلامى, چاپ اوّل, 1362, 4 جلد,(این تفسیر ارزشمند وجامع از ابتداء قرآن تا آیه 46 سوره بقره مى باشد, مصحح ومحقق: سید محمد سجادى اصفهانى. * 243. تفسیرالقرآن الکریم (عربى) محمود شلتوت, 1310 ـ 1383 ق, سنى, قاهره ـ بیروت: دارالشروق, چاپ نهم,1402, دهم, 1403, یازدهم, 1408, جلد 1, 671 ص. (تفسیر10 جزء اوّل قرآن) نیز رجوع شود به (الى القرآن). 244. تفسیرالقرآن الکریم الاجزاء العشرة الاولى من القرآن الکریم, (عربى) محمد على التسخیرى ـ محمد سعید النعمانى, شیعه, تهران: سازمان تبلیغات اسلامى, چاپ اوّل, 1413, 511 ص. (تفسیر 10 جزء اوّل قرآن). * * تفسیرالقرآن الکریم ــــــــــ تفسیر جزء عمّ, عبده 245. تفسیرالقرآن الکریم, جزء 28 ـ 29 ـ 30 . (عربى) لجنة التألیف فى مؤسسة البلاغ [تهران] تهران: مؤسسه البلاغ, چاپ اوّل, 1405 ـ 1410 ـ 1413, 3 جلد هرجزء دریک مجلّد, نیز جزء 30 تهران: سازمان تبلیغات اسلامى, چاپ دوّم, 1410. * 246. تفسیرالقرآن الکریم من سورة الاحقاف الى سورة المرسلات (عربى) احمد حسین, سنى, قاهره: المجلس الاعلى للشؤون الاسلامیه, 1396, 638 ص. * 247. تفسیرالقرآن للناشئین, جزء قد سمع, جزء تبارک, جزء عمّ (عربى) عبدالحلیم عویس ـ على عبدالمحسن جبر, سنى, قاهره: دارالصحوه, چاپ اوّل, 1413, 3 جلد, (هرجزء دریک مجلد) * 248. تفسیرالقرآن المرتب منهج للیسرالتربوى. (عربى) اسعد احمد على, سنى, دمشق: دارالسئوال, چاپ سوم, 1410. * 249. تفسیرالقرآن وهوالهدى والفرقان, سرسید احمد خان هندى, 1232 ـ 1315ق, سنى, (این تفسیر 16 سوره اوّل قرآن (تا سوره نحل) را دربردارد. 250. تفسیرالقرآن وهوالهدى والفرقان (فارسى) سرسید احمد خان هندى, 1232 ـ 1315 ق, تهران: چاپخانه آفتاب, چاپ اوّل, 1332, دوّم, 1334, 2 جلد 353 ص. مترجم: سید محمد تقى فخرداعى گیلانى(شامل تفسیر سوره حمد وبقره). * 251. تفسیرکاشانى (عربى ـ فارسى) سلمان بن ابوالقاسم کاشانى, م 1350 ق, شیعه, جلد اول از ابتداء قرآن تا سوره اعراف, نسخه خطى به خط مؤلف درکتابخانه آیت اللّه مرعشى نجفى به شماره 6810 موجود است. (دائرة المعارف تشیع 4/ 565). 252. تفسیرکاشف ترسیمى از چهره موزون قرآن وروابط آیات (فارسى) سید محمد باقر حجّتى ـ عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفترنشر فرهنگ اسلامى, چاپ اول, 1363 به بعد [تاسال 1375] 5 جلد. (تفسیرقرآن از سوره حمد تا سوره توبه) * 253. التفسیر المبسوط (عربى) على مشکینى اردبیلى, شیعه, قم: مطبعة علمیه, 1399, ج 4, 335 ص, آیه 29 تا 97 سوره آل عمران. * 254. التفسیرالمختصر المفید للقرآن المجید مختصرتفسیرالمنار, محمد عبده ـ رشیدرضا, مختصرکننده: محمد احمد کنعان (به نقل از مقدمه قرّة العنین تألیف محمد کنعان). 255. تفسیر مستند برجزء عمّ (فارسى) سید حمزه موسوى کوچه باغى, شیعه, تبریز: چاپ افست تابش, 1362, 255 ص. * 256. تفسیر مشکلات القرآن, احمد بن على اکبر المراغى, 1310.(معجم المفسرین 1/52) 257. تفسیرمشکل القرآن (عربى) راشد عبداللّه فرحان, سنى, لیبى, جمعیة الدّعوة الاسلامیة, 1406ق ـ 1991م, 2 جلد, 183 « 206 ص. * * التفسیرالمقارن ــــــــــ خلاصة التفاسیر الاسلامیه. * تفسیرالمنار ــــــــــ تفسیرالقرآن الحکیم. 258. تفسیرمناهج البیان (عربى) محمد باقر الملکى, شیعه, تهران: وزارة الثقافة والارشاد الاسلامى, چاپ اوّل, 1414 به بعد, 2 جلد, تفسیر جزء 29 و جزء 30 هرکدام دریک جلد. * 259. تفسیر موضوعى قرآن ـ تنزیه انبیاء ازآدم تا خاتم (فارسى) محمد هادى معرفت, شیعه, قم: انتشارات نبوغ, چاپ اول, 1374, 359ص. گردآورنده: خسرو تقدسى نیا (درسهاى تفسیرى مؤلف دردفتر تبلیغات اسلامى قم). * 260. تفسیر موضوعى قرآن مجید (فارسى) عبداللّه جوادى آملى, شیعه, تهران: مرکز نشر فرهنگى رجاء, 1364 به بعد, [تا سال 1375] 9 جلد, (جلد 9 درقم: مرکز نشر اسراء 1374 منتشر گردیده است. * 261. التفسیرالموضوعى للقرآن الکریم (عربى) عبداللّه جوادى آملى, شیعه, بیروت: دارالصفوة, چاپ اوّل, 1414 به بعد [تا سال 1417] 6 جلد, مترجم: دارالصفوة. * 262. التفسیرالموضوعى للقرآن الکریم (عربى) محمد البهى, سنى, قاهره: مکتبة وهبة, چاپ اوّل, 1400, تفسیر 19 سوره (تفسیر سوره هاى نساء, انعام, اعراف, یونس, هود, یوسف, ابراهیم, حجر, نحل, اسراء, طه, انبیاء, مؤمنون, شعراء, نمل, قصص, عنکبوت, روم, صافات, هرکدام ازسوره هاى یادشده دریک مجلّد جداگانه به صورت موضوعى درهرسوره تفسیر شده است). * 263. تفسیرمیرابوالمعالى ـ کلباسى, میرابوالمعالى محمد ابراهیم کلباسى م 1315 ق (از اوّل سوره نساء تا سوره معارج درحاشیه قرآن) . (الذریعه 4/ 259) 264. تفسیر نور (فارسى) محسن قرائتى, شیعه, قم: مؤسسه درراه حقّ, چاپ اوّل, 1374 به بعد, تا سال 1375, سه جلد منتشر گردیده از اول قرآن تا سوره انعام. * 265. تفسیرنوین, جزء سى ام (فارسى) محمد تقى شریعتى, شیعه, تهران: نشر فرهنگ اسلامى, چاپ پنجم, 1365, 435 ص. * 266. توشیح التفسیر فى قواعد التفسیر والتأویل (عربى) میرزا محمد تنکابنى, 1234 ـ 1302, شیعه, قم: چاپخانه سید الشّهداء, 2 جلد, جلد اوّل شامل قواعد تفسیر وجلد دوّم تفسیر سوره حمد و 30 آیه اول بقره. ناشر دیگر, قم: انتشارات کتاب سعدى, چاپ اول, 1411, مؤلف داراى تفاسیر دیگرى نیز مى باشد که درترتیب خود ذکر شده است. * 267. توضیح الآیات (فارسى) محمد تقى محمد حسین کاشانى تهرانى, 1226 ـ 1321, شیعه, تهران: 1297 ـ 1301, تفسیر برخى آیات اثر دیگر مؤلف (ایضاح المتشابهات) است. 267. تهذیب التفسیر وتجرید التأویل مما الحق به من الأباطیل و ردى الاقاویل (عربى) عبدالقادر شیبة الحمد, سنى, ریاض: مکتبة المعارف, چاپ اوّل, 1414, [تاتاریخ مذکور] 50 جلد, شامل سوره حمد تا آخر انفال. * 268. تیسیر التفسیر(العشر الثامن من القرآن الکریم) (عربى) ابراهیم الشورى ـ محمد زکى الدین الشیباوى, سنى, قاهره: مطبعة المدنى, 1404, 437 ص. (تفسیر اجزاء 22 ـ 23 ـ 24 قرآن). * 269. جزء تبارک وتفسیر من القرآن الکریم (عربى) ابراهیم غروز ـ سعد شلبى ـ عبدالفتاح اسماعیل شلبى, سنى, قاهره: مکتبة مصر, 1968, 91 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 189). 270. جزء عمّ المیسر تفسیر وتعلیم للناشئین(عربى) عبدالودود الامین ـ حسن راشددهى, سنى, بیروت: دارالهادى, چاپ اول, 1411, 55 ص. * 271. جزء عمّ و تفسیره من القرآن الکریم (عربى) ابراهیم عزوز ـ سعد شلبى ـ عبدالفتاح شلبى, سنى, قاهره: مکتبة مصر, 1967, ونیز ازهمین مؤلفین, تفسیر جزء قد سمع وتفسیره 1967, 84 ص. (تفسیروتفاسیرجدید 190 ـ 189) 272. جلوه اى از قرآن (فارسى) فخرالدین حجازى, شیعه, تهران: انتشارات بعثت, چاپ اوّل, 1363, 88 ص. * 273. جواهر التفسیر ـ انوارمن بیان التنزیل, احمد بن حمد الخلیلى, سنى, عمان, مکتبة الاستقامة, چاپ اوّل, 1404 [ تا پایان جلد سوّم این اثر تفسیر سوره حمد و 96 آیه اول سوره بقره است.) * 274. جواهرالعرفان درتفسیر آیات شریفه قرآن (فارسى) عباس مصباح, اصفهان, چاپ پروین, جلد 7, 196 ص. * 275. حاشیة على تفسیرملاصدرا, محمود بن ابى الفضائل الحسنى الزنجانى, 1309 ـ 1375ق. (معجم المفسرین 2/ 677) * حاشیة على تفسیرالنسفى ـــــــــــــ الکنز الجلیل. 276. حاشیة على تفسیرالنسفى لسورة مریم و بعض سورة طه, مصطفى بن احمد الحکیم, شافعى. (معجم المفسرین 2/ 674) 277. حسن الانتباه فى تفسیر جزء قد سمع اللّه (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, عراق مطبعة العمال المرکزیه, 1988, 120 ص. * 278. حسن البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, بغداد; دارالحریة, 1409, 199 ص (تفسیرسوره فاتحه وجزء اوّل سوره بقره, آیه 141). * 279. حواش و تعلیقات على تفسیر تنزیه القرآن عن المطاعن لعبد الجبار (عربى) ضیاء الدین عبدالحسین خالصى کاظمى, 1315 ـ 1370ق, شیعه, مؤلف دونقد دیگر یکى بر انوار التنزیل بیضاوى ودیگرى بر آلاء الرحمن بلاغى نوشته است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 568) 280. خلاصة البیان فى تفسیرالقرآن (فارسى) سید هاشم حسینى میردامادى نجف آبادى, م 1339 ش, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, 1339, (جلد 4 این تفسیر تا سوره مریم مى باشد). * 281. خلاصه التفاسیر الاسلامیة المشهورة, التفسیر المقارن (عربى) محمد باقر الناصرى, شیعه, قم: مرکز البحوث والدراسات العلمیه (چاپ اسماعیلیان), چاپ اوّل, 1416, [ تا سال 1375] اجلد, 680 ص (تفسیرسوره حمد ـ بقره و آل عمران). 282. درسایه قرآن (فارسى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, سنى, تهران: مؤسسه مطبوعاتى على اکبر علمى, 1344, 12 جلد, عنوان اصلى: فى ظلال القرآن, مترجم: احمد آرام, (ترجمه تفسیر12 جزء اول قرآن, آیه 52 سوره یوسف). * 283. درس القرآن ـ از ناس تا انسان (فارسى) حسین مزحى مدرس شاهرودى, شیعه, شریک چاپخانه فردوسى, 600ص. (تفسیر سوره هاى آخر قرآن) تصحیح: شکورى, محمود وزیرى ـ محمد مصباحى. * 284. درسهایى از قرآن ـ با قرآن درصحنه (فارسى) سید محمود طالقانى 1300 ـ 1358ش, شیعه, انتشارات ناس, 1358, 182 ص. * 285. درسهایى ازمکتب قرآن وعترت (فارسى) مرتضى قاسمى کاشانى, شیعه, کاشان, چاپ اوّل, 1374, 96 ص, (تفسیر سوره احقاف, قصه قوم عاد) * 286. درسهاى تفسیر قرآن (فارسى) سید على محمد دستغیب شیرازى, شیعه, شیراز; فلاح, چاپ دوم, 48 ص.(تفسیر آیات 33 تا 48 سوره بقره) (صحیفه مبین 6 ـ 7) 287. الدرالنظیم یا تفسیر همدانى ـ تفسیر میرزا محمد, میرزا محمد بن میرزا محمد رضا علینقى همدانى, م 1351ق, (تفسیرقرآن تا اواسط سوره بقره). (الذریعه 4/ 313). 288. ذوالقرنین یا کورش کبیر یا شخصیت ذوالقرنین (فصلى از تفسیر ترجمان القران) احمد بن خیرالدین ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379ق, تهران, 1342ق, مترجم: ابراهیم باستانى پاریزى. (دائرة المعارف بزرگ اسلامى 1/ 314) 289. راهى به سوى قرآن ـ ترجمه تقریب القرآن الى الاذهان (فارسى) سید محمد حسینى شیرازى, متولد 1347 ق, شیعه, جزء 28 این ترجمه توسط محمد محمدى اشتهاردى, قم: نشر ایمان, 1362 و جزء 30, محمد رضا انصارى (انصاریان) نشر میثم, 1399. * 290. ربع یس المفسر(عربى) سمیح عاطف الزین, کامل سلیمان, على حسین عبداللّه, سنى, بیروت: الشرکة العالمیة للکتاب, 1408, 7 جزء در2 مجلّد, تصحیح: عبدالصبور مرزوق. (تفسیر 7 جزء آخر قرآن) * 291. روح القرآن, تفسیرربع یس وجزء الاحزاب, (عربى) عفیف عبدالفتاح طبار, سنى, بیروت: دارالعلم للملایین, چاپ اول, 1990 (جزء احزاب, 1989), 159 « 590 « 685 ص. (تفسیر قرآن از جزء 22, سوره احزاب تا آخر قرآن.). 292. زبدة التفاسیر (فارسى) على قاضى زاهدى گلپایگانى, قم, نشر حاذق, چاپ اول, 1416ق, تفسیر سوره لقمان و سجده ونیز درقم دفتر نشر معارف اسلامى, چاپ اوّل 1374 منتشر شده است. آثار دیگر مؤلف که چاپ شده, از این قرار است: 1. جلد دوّم زید التفاسیر(ادامه سوره بقره) 2. تفسیر سوره انعام. 3. تفسیر سوره مائده. 4. تفسیر سوره اعراف (تفسیر هرسه سوره عربى منظوم مى باشد). * 293. سخن حقّ درتفسیر قرآن کریم (فارسى) شهاب الدین اشراقى, م 1359ش, شیعه, قم: چاپخانه علمیه, اهواز: مؤسسه مکتب قرآن, چاپخانه مهراستوار, 1352 به بعد, 6 جلد, تفسیر سوره حمد تا آیه 155 سوره آل عمران * 294. سنتهاى تاریخ در قرآن ـ تفسیر موضوعى (فارسى) سید محمد باقر صدر, 1353 ـ 1400ق, شیعه, قم: انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین), 302 ص. مترجم: سید جمال موسوى اصفهانى, عنوان اصلى: مقدمات فى التفسیرالموضوعى للقرآن و نیز المدرسة القرآنیة, عنوان دیگر ترجمه (مترجم دیگر), انسان تاریخ ساز از دیدگاه قرآن.* * طلوع و غروب تمدّنها ــــــــــ برداشتى نو از قرآن. 295. ضیاء الاکوان فى تفسیرالقرآن (عربى) احمد سعد العقاد, اسکندریه: مطابع عابدین, چاپ دوم, 1970, 138 ص. (تفسیروتفاسیر جدید 202) 296. فاتحة القرآن وجزء عمّ الخاتم للقرآن تفسیر و بیان (عربى) محمد محمود الصواف, سنى, جده, دارالمناره, چاپ دوم, 1407, 613 ص. * 297. الفرقان بین الحقّ والباطل فى العقیدة والسّلوک (عربى) موفق هاشم الحلبى, سنى, عمان (اردن) چاپ اوّل: 1412 و 248 ص. 298. فى رحاب التفسیر (عربى) عبدالحمید کشک, سنى, قاهره: المکتب المصرى الحدیث, 1988 به بعد, 263 ص, (تفسیر سوره حمد و 141 آیه اوّل اوّل سوره بقره). * 299. فى ظل الوحى (عربى) سید احمد موسوى هندى نجفى, 1320 ـ 1392ق, شیعه. چاپ نجف, 1961, (تفسیر بخشى از قرآن). (دایرة المعارف تشیّع 4/ 573) 300. فى نورالقرآن آیات مختارة و تفسیرها (عربى) عبداللّه محمود شحاته, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب, 1972, 186 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 200) 301. قبس من القرآن (عربى) فضل اللّه الأنصارى, سنى, سوریه [تاریخ مقدمه 1382], 320 ص, (تفسیر مختصر بعضى از سوره ها). 302. قرآن شناخت, انسان وعمل (فارسى) محمد تقى چیذرى, شیعه, تهران: انتشارات فراهانى, چاپ اوّل, 1366, ونیز تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى (جلدهاى 3 ـ 4 ـ 5) ونشر فرم, 1370 (جلد 6), 6 جلد, (تفسیرموضوعى قرآن). * 303. القرآن الکریم تلاوته ومعانیه (عربى) وزارت تربیت جمهورى عراق, عراق: وزارت تربیت عراق, 1403 (کتاب درسى مدارس عراق در سطوح مختلف). * 304. القرآن الکریم جزء تبارک تفسیر (عربى) عبدالقادر المغربى, سنى, قاهره: دار ومطابع الشعب, 1968, 136 ص. فروست: کتاب الشعب, ناشر دیگر: قاهره: مطبعة امیریه, 1366 ق. * 305. القرآن الکریم کتاب احکمت آیاته (عربى) احمد محمد جمال, سنى, بیروت: داراحیاء العلوم, چاپ اوّل, 1373, چهارم, 1412, 2 جلد(جلد دوّم, تفسیر بعضى از آیات قرآن). * 306. القرآن والعقل تفسیر بدیع فى اسلوبه (عربى) سید نور الدین الحسین العراقى 1278 ـ 1341ق, شیعه, تهران: بنیاد علمى فرهنگى محمد حسین کوشانپور, (ج 3) 1362, 3 جلد, تفسیر قرآن از اوّل تا جزء 21 قرآن. * 307. کاشف الاسرار, عبدالسّلام نیازى, لاهور: آدیینه ادب, 1974, 95 ص. (تفسیرو تفاسیر جدید 176) 308. کشف الاسرار النورانیة القرآنیة فیما یتعلّق بالاجرام السّماویة والأرضیّة والحیوانات والنّباتات والجواهر المعدنیة (عربى) محمد بن احمد الاسکندرانى, م 1306,سنى, مصر: مطبعة الوهبة, 1397ق, 3 جلد. * 309. کلمة الحق فى القرآن الکریم موردها و دلالتها (عربى) محمد بن عبدالرحمن الراوى, سنى, ریاض: مکتبة العبیکان, چاپ اوّل, 1415, 2 جلد, 973 ص, (تفسیر موضوعى در رابطه با کلمه حقّ). * 310. المتشابه من القرآن (عربى) محمد على حسن الحلى (زنده در 1390) شیعه, بیروت: دارالفکر, 1996, جلد اوّل, 304 ص. (تفسیرآیات متشابه جلد اول از اول قرآن تا سوره هود). * 311. متن وترجمه فارسى تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة (عربى ـ فارسى) سلطان محمد گنابادى ملقّب به سلطان علیشاه, 1251 ـ 1327ق, شیعه, دانشگاه پیام نور, جلد اوّل, چاپ اوّل, مترجم: محمد رضاخانى ـ حشمت الله ریاضى. * 312. مجد البیان فى تفسیرالقرآن(عربى) محمد حسین اصفهانى, 1266 ـ 1308, شیعه, تهران: مؤسسة البعثت, چاپ اوّل, 1408, 663 ص, تفسیر سوره حمد و نیمى ازآیه 23 سوره بقره, ناشر دیگر: تهران, چاپ سنگى, 1313 و 1317, 313 ص. * 313. محاضرات فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) سید اسماعیل صدر, 1340 ـ 1388, شیعه, قم: دارالکتاب الاسلامى, [تاریخ مقدمه تحقیق 1413], 379 ص, تفسیر سوره حمد و بقره تا آیه 5, محقق: سامى الخفاجى, ناشردیگر: نجف: مطابع النعمان, منشورات دارالاضواء. * 314. المختار من التفسیر ـ ربع یس (عربى) اسعد حومد, سنى, دمشق: مطبعة عکرمه [تألیف 1405] 573 ص, تفسیرقرآن از سوره یس تا آر قرآن, محقق: محمد متولى الشعراوى, احمد حسن مسلم. * 315. المختار من تفسیرالقرآن الکریم (عربى) محمد متولى الشعراوى, سنى, بیروت: دارالجیل ـ قاهره: مکتبة التراث الاسلامى, 3 جلد در 1 مجلّد, این اثر همان المنتخب من تفسیرالقرآن الکریم, بیروت: دارالعودة, 1989, 636 ص, مى باشد. تفسیر 26 سوره کوچک قرآن, (مولف تفسیرى مفصل با عنوان تفسیر الشعراوى نیز دارد). * 316. المدخل الى التفسیر الموضوعى للقرآن الکریم (عربى) سید محمد باقر الموحد الابطحى, شیعه, نجف: مطبعة الاداب, 1389 ـ 1390, 2 جلد, 287 « 239ص. (تفسیر آیات قصص قرآن). * المدرسة القرآنیة ــــــــــ مقدمات فى التفسیر الموضوعى. 317. مشکلات القرآن مع مقدمة تتمّة البیان لمشکلات القرآن, محمد انورشاه کشمیرى, چاپ مجلس اعلى, چاپ دوم 1974, 139 ـ 448 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 206) 318. المعارف الجلیة فى تبویب اجوبة المسائل الدیّنیة, المجلّد الاوّل التفسیر (عربى) سید عبدالرضا المرعشى الشهرستانى, شیعه, نجف: مطبعة النعمان, 1972, 371 ص, ناشر دیگر بصورت افست, تهران: انتشارات اعلمى, تفسیر بعض آیات بصورت سؤال وجواب. * 319. معارف قرآن (فارسى) مرکز تحقیقات اسلامى نمایندگى ولى فقیه در سپاه, تهران: اداره آموزشهاى عقیدتى سیاسى سپاه پاسداران, چاپ سوّم, 203 ص. (تفسیر سوره حمد و بقره و 90 آیه از سوره آل عمران). * 320. مفاهیم القرآن الکریم ـ تفسیر موضوعى للقرآن (عربى) جعفر سبحانى, قم: منشورات مکتبة حائرى طهرانى (ج 1) ـ جامعه مدرسین (دفتر نشر اسلامى) (جلدهاى 2 ـ 3 ـ 4) وانتشارات سید الشّهداء تا کنون 7 جلد. * 321. مفتاح التنزیل (فارسى) سیده قدسیه درخشان, ناشر: مؤلف, 1372, 133ص. 322. مقاصد القرآن الکریم الجزء الاوّل (عربى) ایمن بهجت دعدع, سنى, 46 ص, (تفسیر جزء اوّل قرآن). * 323. ممّا على رفوف الجدران فیما لاحظت فى التفاسیر وغیرها حول القرآن (عربى) سید مهدى محمد السویج الموسوى, شیعه, بیروت: دارالبیان العربى, چاپ اوّل, 1411, جلد اوّل, 344, (سوره حمد و بقره تا آیه 25) این کتاب به ضمیمه کتاب بین الجدران فیما فسّر او دلّ على تفسیرالقرآن از همین مؤلف چاپ شده است. * 324. منتخب التفسیر, محمد على حسینى, شعیه, تهران: چاپ سنگى, 1346, 104 ص. (تفسیروتفاسیر جدید 196). 325. منشور جاوید, نخستین تفسیر موضوعى به زبان فارسى, جعفر سبحانى, (زنده در 1375),شیعه, قم: انتشارات توحید (جلدهاى 3 ـ 2 ـ 1), نشر اسلامى (جامعه مدرسین) (6 ـ 5 ـ 4), دارالقرآن الکریم (8 ـ 7), انتشارات سید الشّهداء (9), انتشارات توحید (10), مؤسسة امام صادق(ع) (12 ـ 11). * 326. من لایحضره الخطیب, بحوث ومحاضرات فى التفسیر التربیة والادب والتاریخ (عربى), داخل سید حسن, شیعه, بیروت: مؤسسة البلاغ, چاپ اوّل, 1411, 4 جلد (دراین کتاب موضوعات تاریخى, ادبى, و جلد 2 و 3 شامل تفسیر بعضى از آیات مى باشد). * * من لایحضره المفسر والتفسیر ــــــــــ حجّة التفاسیر و بلاغ الاکسیر. 327. من موضوعات سور القرآن الکریم (عربى) عبدالحمید محمود طهماز, سنى, دمشق: دارالقلم ـ بیروت: الدار الشامیه, 1407 به بعد, این عنوان فروست سلسله تفسیر سوره اى قرآن است که به صورت موضوعى وبا عنوان خاص درهرسوره تنظیم شده و تا سال 1417 ق, 21 جلد (و 21 سوره) در 19 مجلد منتشر شده و بقیه سوره ها نیز ادامه دارد. (بخاطر حجیم نشدن مقاله از ذکر هریک درترتیب خود, خوددارى شد). * 328. منهج البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید بن الحسن الرضوى, شیعه, کراچى, مطبعة تیلینکل برنترس, 1406, جلد اوّل شامل سوره حمد و چند آیه اوّل سوره بقره.* 329. من الوجهة الادبیّة فى دراسة القرآن الکریم (عربى) سید تقى الدین, سنى, قاهره: دارالنهضة, 1987 به بعد, تا سال 1995, 7 جلد, (تفسیر ادبى قرآن از اوّل تا آخر سوره اعراف). * 330. من هدى القرآن (عربى) محمود شلتوت, 1893 ـ 1963م, سنى, قاهره: دارالکتاب العربى, 1968, 363 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 200) 331. نبرد ایمان و عشق (فارسى) عبدالحسین حائرى, شیعه, چاپ تهران, 274 ص, تحقیق: محمد اوحدى حائرى, تفسیر و تفاسیر جدید 178) 332. نخستین تفسیر تربیتى اخلاقى, عرفانى, فقهى, فلسفى قرآن کریم (فارسى) حسین میرزا خانى, شیعه, قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى, جلد اوّل چاپ اوّل, 1369, ( جلد اوّل تفسیر سوره حمد و 39 آیه اوّل سوره بقره). * 333. نظرات عصریة فى القرآن الکریم (عربى) محمد لطفى جمعه, سنى, قاهره: عالم الکتب, چاپ اوّل, 1411, 558 ص. با مقدمه: جاد الحقّ على جاد الحقّ شیخ الازهر. (تفسیر برخى از آیات قرآن از اوّل تا آخر قرآن). * 334. نمونه هاى از تفاسیر ـ تفسیر موضوعى (فارسى) مجتبى بروجردى نجفى, قم: ناشرهاى مختلف تاکنون 6 جلد. 335. النوادر واللطائف فى تفسیرالآیات الّتى احتوت على النکت والظرائف, احمد کمال پاشا, م 1304. (معجم المفسرین 1/ 56) * نور العرفان وکشف اسرار القرآن ــــــــــ تفسیر سوره هاى انفال و برائت و… . 336. نور القرآن فى تفسیرالقرآن (انگلیسى) جمعى از نویسندگان, شیعه, اصفهان, مؤسسة امیرالمؤمنین, چاپ اوّل, 1994 ـــ دوّم, 1995, تاکنون 2 جلد, این اثر ترجمه تفسیر نمونه است. البته ترتیب تفسیر نمونه درشماره جلدها رعایت نشده و از سوره انسان به بعد مى باشد. * 337. واقعیة المنهج القرآنى (عربى) توفیق محمد سبع, سنى, قاهره: الهیئة العامة لشئون المطابع الامیریة, 1973, 466 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 199). 338. الهدى والشفاء فى تفسیرآیات ربّ الأرض و السّماء, محمد خالصى زاده, 1269 ـ 1342, شیعه, تهران, نشریات دینى, 1325 ـ 1324, 57 « 44 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 197) 339. داعى العمل لیوم الأمل (عربى) محمد بن یوسف اطفیش, 1236 ـ 1332, اباضى(صاحب تفسیرهمیان الزاد و تیسیر التفسیر) 4 جلد, از سوره الرحمن تا آخر قرآن. (معجم المفسرین 2/ 658)
بخش سوم: تفسیر سوره ها
340. آداب من القرآن (عربى), سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402 ق. شیعه, بیروت: دارالبلاغة, چاپ اوّل, 1412 ق, 344 ص. ترجمه آدابى از قرآن ـ تفسیر سوره حجرات, توسط لجنة الهدى در بیروت. * 341. آدابى از قرآن ـ تفسیر سوره حجرات(فارسى), سید عبدالحسین دستغیب. 1332 ـ 1402, شیعه, مؤسسة دارالکتاب. چاپ اوّل, 1398, 410 ص. * 342. ابعاد التنزیل سورة الکوثر, سورة التکاثر, سورة الماعون (عربى), على حسن طه, شیعه, بیروت: دارالرسول الاکرم, چاپ اوّل, 1414, 414 ص. * 343. أحسن القصص ـ تفسیرسوره یوسف, سید على محمد بن سید محمد دلدار على نقوى لکهنوى معروف به تاج العلما, 1260 ـ 1312ق, هند ـ عظیم آباد, 1305. (الذریعة 1/ 288, 4/ 345) 344. أحسن القصص در تفسیر سوره یوسف, یس, الرحمن, جمعه, قیامت, نساء, مطففین, زلزال (فارسى) سید محمد صادق هاشمى, شیعه, تهران: گنجینه قرآن مدرسه چهل ستون, چاپ اوّل, 1409, 232 ص. * 345. احمد موعود انجیل ـ تفسیر سوره صف. (فارسى), جعفر سبحانى, شیعه, قم: انتشارات توحید, 1361, 159 ص. * 346. اخلاق اجتماعى ـ تفسیر سوره حجرات (فارسى) سید مرتضى شبسترى, شیعه, تهران: بنیاد قرآن, چاپ اوّل, 1360, 129 ص. گردآورنده: سید محمد رادمنش. * 347. اسرار القرآن ـ تفسیر سوره مجادله (عربى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402, شیعه, بیروت: دارالبلاغه, چاپ اوّل, 1411, 150 ص. عنوان اصلى: رازگویى و قرآن ـ مترجم: لجنة الهدى. * 348. اسهل المناهج فى تفسیر سوره المعارج, صالح محمد الخدائى التوقادمى, م 1317ق. (معجم المفسرین 1/ 233) 349. اضواء على سورة الفرقان (عربى), محمودبن الشریف, سنى, قاهره: دارالمعارف, چاپ اوّل, 1916, 178 ص. * 350. اضواء على سورة یس (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالثقافة للجمیع, چاپ اوّل, 1399, 104 ص, فروست: نظرات فى کتاب اللّه. * 351. اضواء من سورة طه (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالعلم, چاپ اوّل, 1413, 128 ص. فروست: نظرات فى کتاب اللّه 5.* 352. اضواء من سورة لقمان (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالثقافة, چاپ اوّل, 1403 ـ دوّم 1408, 160 ص, فروست: نظرات فى کتاب اللّه. * 353. ام القرآن وفیه ثلاث سور انزلت (عربى) محمد محمود الصواف, سنى, بیروت: مؤسسة الرسالة چاپ دوّم, 1407, 127 ص. فروست: المکتبة القرآنیة 2. تفسیر سوره هاى فاتحه ـ اخلاص ـ فلق ـ ناس. * 354. امّ الکتاب تفسیر سورة فاتحة الکتاب, احمد بن خیرالدین مولانا ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379, سنى, دهلى: شهرزاد بک دپو, 1962, 312 ص, ناشر دیگر: لاهور: بساط ادب, 1969, 400 ص. (دائرة المعارف بزرگ اسلامى 1/ 315; تفسیروتفاسیر دجید 193) 355. انسان نمونه ـ تفسیر سوره دهر. (فارسى), محمد على غفارى, تهران ـ برهان, 1354, 8 « 250. 356. انشراح الصّدر بتحقیق لیلة القدر (عربى), ذاکر على زکى العثمان, سنى, موصل; المطبعة العصریه, چاپ اوّل, 1398, 72 ص. * 357. انشقاق (فارسى) همایون منصورى, شیعه, تهران: انتشارات حامد, 1375, 95 ص.* 358. انوار الانظار در تفسیر سوره نور (اردو), سید على محمد بن سید محمد دلدار على نقوى لکهنوى, 1260 ـ 1312, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 560) 359. انوار قرآن, ترجمه, شرح و تفسیر عرفانى پنج سوره از قرآن (فارسى) سید على اشرف صادقى, شیعه, تهران: مؤلف, چاپ اوّل, 1370, 63 ص. * اولى ما قیل فى آیات التنزیل ــــــــــ تفسیرالقرآن العظیم. 360. ایدئولوژى اسلام در اولین سوره قرآن, حمد (فارسى), محمد رستمى پور, شیعه: مشهد : نداى اسلام, 1336 ش, 34 ص. * 361. ایقاف على سورة قاف, سید عباس محمد جعفر الموسوى التسترى, 1214 ـ 1306 ق. (کتابنامه بزرگ قرآن 2/ 678) 362. ایلاف قریش رحلة الشتاء والصیف (عربى) فکتور سحاب, سنى, بیروت: المرکز الثقافى العربى, چاپ اوّل, 1992, 457 ص. * 363. ایمان صادق, تفسیر سوره ماعون (فارسى) عبدالعظیم صدوقى اردبیلى, شیعه, اردبیل, 1369, 117 ص. 364. باب العلم فى تفسیرسورة والنّجم, احمد بن مصطفى المستغانى العلوى 1294 ـ 1353. (معجم المفسرین 1/80) 365. باغ بهشت, تفسیر پنج سوره از قرآن به صورت منظوم, غلام قادر, لاهور, 72 ص. (کتابنامه بزرگ قرآن 3/ 926) 366. با قرآن درصحنه, تفسیر سوره حمد و علق, گفتارهاى امام خمینى, روح اللّه موسوى خمینى, 1368, تهران: البرز, 1359, 102 ص. * * باقیات ترجمان القرآن ــــــــــ ترجمان القرآن. 367. بحرالحقایق فى تفسیرسورة التوحید, میرزا فضل اللّه بن جمال الدین میثمى تهرانى معروف به ملک, متولد, 1321, (الذریعة 3/36) 368. بحوث فى تفسیرالقرآن, سورة العلق (عربى)* 369. بحوث فى تفسیرالقرآن سورة المدّثر (عربى) * 370. بحوث فى تفسیر القرآن سورة المزمّل (عربى), هرسه تألیف: جمال الدین عیاد, سنى, قاهره: دارالحمامى, 1961, 167 ص ـ 1968, 66 ص. 371. برداشتى از سوره هاى انشراح, انفطار, الرحمن (فارسى), مریم توسلى, شیعه, مشهد: مکتب نرجس, چاپ اوّل, 1364. 372. برداشتى از دو سوره بلد و تبت (فارسى) عباس فرحبخش, شیعه, تهران: انتشارات قلم, 1358, 54 ص. * 373. برداشتى از سوره حشر (فارسى), عباس فرحبخش, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, 1359, 182 ص, ناشر دیگر: تهران: مؤسسه خدمات فرهنگى رسا, 129ص. 374. برداشتى از سوره قصص (فارسى), ایمان ممکن, تهران: انتشارات بعثت, 1375, 87 ص. * 375. برداشتى از سوره منافقون (فارسى), روح اللّه موسوى خمینى, شیعه, 1320 ق ـ 1368 ش, تهران: نهضت زنان مسلمان ونیزکانون پرورشهاى اسلامى, 1358, 17ص. 376. برداشتى از سوره والتین والزیتون (فارسى) عبدالعلى مصحف, شیعه, اصفهان: قائم, 1356, 23 ص. 377. برداشتى از قرآن مجید, قدر ـ بلد (فارسى) شکراللّه جهان مهین, شیعه, تهران: انتشارات برهان, تألیف 1398, 155 ص. * 378. برداشتى نو از قرآن سوره اعراف. وغروب تمدنها (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, تهران: مؤسسه انتشارات بعثت, 1358, 224 ص. * 379. برهان الاصفیاء فى تفسیر سورة الأنبیاء, احمد حسام الدین افندى, سنى, 1848 ـ 1925, ازمیر ترکیه, 1332 . (کتابنامه بزرگ قرآن 3/ 989). 380. ابضاعة المزجاه ـ تفسیر سوره یوسف, ابراهیم بن محمد تقى النقوى الکهنوى, شیعه. (معجم المفسرین 1/ 22) 381. بنیادى تصورات قرآن ـ تفسیر سوره فاتحه (اردو) احمد خیرالدین ابوالکلام آزاد, 1888 ـ 1958م. لاهور: نقاش آکادمى, 1969 ـ 189 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 74) 382. بوارق القهر فى تفسیر سورة الدّهر (عربى) حبیب اللّه شریف على کاشانى, شیعه, 1262 ـ 1340. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 564 والذریعة) 383. بهشت جاویدان, تفسیر سورة الرحمن (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات یاسر, 1360, 404 صفحه. 384. البیان فى تفسیر بعض سور القرآن, سید حیدرعلى معروف به سید ابوتراب موسوى خوانسارى نجفى. (الذریعة 3/172) 385. پرتوى از تفسیر سوره حمد یا لمعة فى تفسیرالحمد (فارسى) سید عماد الدین جزائرى, شیعه, قم: مؤلف, چاپخانه علمیه, چاپ اوّل, 1370, 125 ص. * 386. پنجاه و هشت سخنرانى پیرامون سوره مبارکه حشر (فارسى) حسن مصطفوى, شیعه, تهران: انتشارات برهان, چاپ دوّم (تألیف 1378), 190 « 127 ص. 387. پیام سوره حمد (فارسى) سید محمد باقر موسوى همدانى (مترجم تفسیر المیزان), شیعه, قم: انتشارات صحفى, چاپ اوّل, 1372, 214 ص. * 388. پیام قرآن, تفسیر سوره مبارکه والعصر(فارسى) محمد عبده 1266 ـ 1323ق, سنى, مشهد: انتشارات آستان قدس رضوى, چاپ اوّل, 1366, 77 ص, مترجم, علاء الدین حجازى. * 389. تأمّلات فى سورة آل عمران (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, جده: النادى الادبى الثقافى, چاپ اوّل, 1413, 617 ص. * 390. تأمّلات فى سورة البقرة, انعام, اعراف, انفال, محمد, فرقان (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, مکّه: مکتبة مصر, 1410 به بعد, 8 جلد. (این مجموعه سه جلد آن مربوط به سوره بقره است و بقیه سوره ها هرکدام یک جلد بطور مستقل منتشر شده است). * 391. تأمّلات فى سورة الحاقّة (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, تونس: دار بوسلامة, تألیف 1397, 159 ص. * 392. تأمّلات فى سورة سبأ (عربى) على الخطیب, سنى, قاهره: دارالمعارف, چاپ اوّل, 1985, 124 ص. * 393. تأمّلات فى سورة الکهف (عربى) رعد شمس الدین القادرى, سنى, بغداد; مطبعة العانى, 1408, 59 ص. * 394. تأمّلات فى سورة المائدة (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالافاق والانفس, چاپ اوّل, 1414, 196 ص. * 395. تأمّلات فى سورة یس قلب القرآن (عربى), حسن محمد باجوده, سنى, قاهره: دارالاعتصام, تألیف 1394, 138ص. * 396. تأمّلات فى فاتحة الکتاب (عربى) عبد الصّبور شاهین, سنى, قاهره: دارالنصر, 1995, 45 ص. * 397. تجلى انسان در قرآن, تفسیر سوره هل أتى (فارسى) على کریمى, شیعه, قم: اندیشه, 1353, 276 ص. تفسیر و تفاسیر جدید 186. 398. تحفة الخواص فى تفسیر سورة الاخلاص, محمد جعفر شیرازى, شیعه, شیراز, چاپ سنگى, 1352, 35 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 188) 399. تدبّر سورة الفرقان فى وحدة موضوع, قواعد التدبّر الامثل لکتاب اللّه عزّوجلّ (عربى) عبدالرحمن حسن حبنکه المیدانى, سنى, دمشق: دارالقلم, 1412, 452 ص. * 400. تذکیة بسورة الکهف, سید منظر احسن گیلانى, حیدرآباد: قرآن و سیرت سوسائتى, 1970, 247ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 401. ترجمه آوائى و تفسیر پیوسته سوره جمعه (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1374, 125 ص, فروست: قرآن درادب فارسى 4. * 402. ترجمه تصویرى و تفسیرى آهنگین سوره طه, (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1372, 100 ص. فروست: قرآن در ادب فارسى 2. * 403. ترجمه تصویرى و تفسیرى آهنگین سوره فاتحة وتوحید و 20 آیه اوّل سوره بقره (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1372, 62 ص, فروست: قرآن در ادب فارسى 1. * 404. ترجمه تصویرى و تفسیرى آهنگین سوره هاى حشر, تکویر, فجر, حاقّة و عصر (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1374, 90ص, فروست: قرآن در ادب فارسى 3. * 405. تطهیر با جارى قرآن (فارسى) على صفائى, شیعه, قم: انتشارات بعثت, 1400 به بعد, 7 جلد, (تفسیر بیش از 10 سوره آخر قرآن). * 406. تعلیقة على تفسیر سورة الانفال من کتاب تفسیر سورتى الانفال والنجم, على الجندى (عربى) محمد امین باقر, شیعه, لبنان: تألیف 1388, 40 ص. * 407. تفریج القلق فى تفسیر سورة الفلق (عربى) محمد فوزى بن عبداللّه الرومى م 1318, حنفى, (معجم المفسرین 2/ 603) 408. تفسیر آیات سورة النور وفق المنهج المقرر على طلبة و طالبات الصّف الثّانى الثانوى بمدارس السودان (عربى) عبدالقادر الشیخ ادریس, سنى, خرطوم: الدّار السودانیّة للکتب, چاپ اوّل, 1405, 116 ص. * 409. تفسیر ابن بادیس فى مجالس التذکیر من کلام الحکیم الخبیر (عربى) عبدالحمید بن محمد بن بادیس الصنهاجى, 1308 ـ 1359ق, سنى, بیروت: دارالکتب العلمیه, چاپ اوّل, 1416, 429 ص. ناشر دیگر بیروت: دارالفکر, چاپ سوّم, 1399. (تفسیر بعضى از سوره ها, محقق و گردآورنده: محمد شاهین ـ محمد الصالح رمضان ـ احمد شمس الدین. * 410. تفسیر امّ الکتاب (فارسى) حسن میرجهانى طباطبایى, سال نشر 1398, 370 ص. * 411. التفسیر البیانى للقرآن الکریم (عربى) عایشه عبدالرحمن بنت الشاطى, سنى, قاهره: دارالمعارف, چاپ اوّل, 1962 ـ هفتم, 1990, 2 جلد ـ 216 ـ 193 ص. تفسیر 14 سوره آخر قرآن. فروست: مکتبة الدراسات الادبیة. * 412. تفسیر الثقلین ـ شرح حدیث ثقلین ـ تفسیر سورة فاتحة الکتاب, سورة الاخلاص (فارسى) میرزا عبدالرسول احقاقى, شیعه, تهران: انتشارات پروا, چاپ اوّل, 1373, 290 ص. * 413. تفسیر جامع لخمس سور من القرآن الکریم (الفرقان, لقمان, الحجرات, الحدید, العصر) (عربى) محمد مصطفى المراغى, 1881 ـ 1945م, سنى, قاهره: دارالهلال, 1970, 216 ص. (با تفسیر معروف احمد مصطفى مراغى اشتباه نشود). برخى ازاین سور را ناشرهاى دیگر منتشر کرده اند.) (تفسیر و تفاسیر جدید 208) 414. تفسیر چهارده سوره (فارسى) محسن شفایى, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ اول, 1366. 415. تفسیر رفیعى, سید ابوالحسن رفیعى قزوینى, 1306 ـ 1396ق, شیعه, تفسیر سوره هاى از قرآن از جمله سوره بقره, توحید, یس, جمعه, اعلى, حدید, زلزال, نسخه اصلى به خط مؤلف درکتابخانه وى درتهران موجود است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 574) 416. تفسیر سورتى الانفال والنجم, على الجندى. (به نقل از (تعلیقة على تفسیر سورة الانفال) که گذشت). 417. تفسیر سورتى الجمعه والمنافقون (عربى) سید محمد هادى المیلانى, 1313 ـ 1395ق, شیعه, 144 ص, تحقیق و تعلیق: سید محمد على میلانى. * 418. تفسیر سورتى لقمان و الفرقان, محمد نبوى زاده, شیعه, قم: مؤلف, چاپ اوّل, 1373, 332 ص. 419. تفسیر سوره آل عمران, على بن محمّد حسن الحسینى البیضاوى الاصفهانى م 1312ق, شیعه (الذریعة 4/ 334) 420. تفسیر سورة آل عمران (عربى) مصطفى السکمه, سنى, بیروت: دارالعلم للملایین, 1973, 152 ص. ناشر دیگر, بیروت: دارالنهضة العربیّة, 1972, 122 ص. * 421. تفسیر سوره ابراهیم (فارسى) عبداللّه جوادى آملى, شیعه, تهران: مرکز نشر فرهنگى رجاء, تألیف 1363, 187 ص. * 422. تفسیر سوره ابراهیم (عربى) عبداللّه جوادى آملى, بیروت: دارالهادى, چاپ اوّل, 1415, 141 ص. مترجم: عرفان محمود. * 423. تفسیر سورة الاحزاب (عربى) محمد الاباصیرى خلیفة المصرى, 1301 ـ 1365, سنى, کویت: مکتبة المنار الاسلامیّة, چاپ اوّل, 1405, 116 ص. * 424. تفسیر سورة الاخلاص, مولى حبیب اللّه على بن مدد ساوجى کاشانى 1262 ـ 1340ق, شیعه. (الذریعة 4/ 335) 425. تفسیر سورة الاخلاص, سید معزالدین محمد المهدى الحسینى القزوینى الحلى م 1300, شیعه. (الذریعة 4/ 336) 426. تفسیر سورة الاخلاص, عبدالرحمن خضر, 1316 ـ 1376, بغداد, 1952. (معجم المفسرین 1/ 266) 427. تفسیر سورة الاخلاص (عربى) اسماعیل پاشا, م 1310, (معجم المفسرین 1/ 93) 428. تفسیر سورة الاسراء (عربى) عبداللّه محمود شحاته, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب, 1986, 287 ص, ناشر دیگر, قاهره: مطابع مذکور, 1973, 159ص. * 431 ـ 429. تفسیر سورة الاسراء (عربى) حسن العشماوى, سنى, دارالفتح, چاپ اوّل, 1404, 48 ص, ناشر در سال 1972 تفسیر قرآن مؤلف از اوّل قرآن تا آخر سوره آل عمران را منتشر نمود و پس از آن نیز تفسیر سوره نساء تا اعراف منتشر نموده است. (به نقل از مقدمه ناشر در ابتداء کتاب). * 432. تفسیر سوره هاى اسراء, مؤمنون, ملک (فارسى) حسن فرید گلپایگانى 1319 ـ 1407ق, شیعه, تهران: مؤسسه انتشاراتى نداى جدید, 1366, 384 ص. * 433. تفسیر سورة الاعراف (عربى) احمد السید الکوهى ـ محمد طنطاوى, سنى, قاهره: دارالجیل, 1972, 364 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 177). 434. تفسیر سورة الاعلى, میرزا محمد تنکابنى, 1225 یا 1230 ـ 1302, شیعه (صاحب قصص العلماء), (الذریعة 4/ 336) 435. تفسیر سوره اعلى, حبیب اللّه شریف على کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه, آقابزرگ در الذریعه تفاسیر سور فاتحه ـ فتح ـ کوثر وملک را نیز براى وى نام مى برد. (الذریعة 4/ 33/9, 26/109) 436. تفسیر سوره اعلى و ن و القلم, میرمحمد تقى اشراقى, 1312 ـ 1368 ق, شیعه, قم, 1367 ق, 147 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 194) 437. تفسیر سوره انّا فتحنا, حبیب اللّه علیمدد, 1262 ـ 1340ق, شیعه, تهران, چاپ سنگى, 1332. (تفسیر و تفاسیر جدید 184) 438. تفسیر سورة الأنبیاء (عربى) سید احمد موسوى هندى نجفى, 1320 ـ 1392 ق, شیعه, نجف, 240 ص. * تفسیر سوره انسان (دهر) ــــــــــ انسان نمونه. 439. تفسیر سوره الانعام (عربى) احمد السید الکوهى ومحمد طنطاوى, قاهره: دارالجیل, 1972, 359 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 177) 440. تفسیر سوره الانعام (عربى) محمد سید طنطاوى, قاهره: مطبعة قاصد خیر, 1970, 112 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 177) 441. تفسیر سورة الانعام, میرزا حسن بن احمد القاضى الطباطبایى التبریزى م 1314. (الذریعة 4/ 337) 442. تفسیر سورة الانعام (عربى) محمد عبداللّه ابو صعیکیک ـ ابراهیم محمد العلى, سنى, اردن (عمان) دارالنفائس, چاپ اوّل, 1413, 224 ص. * 443. تفسیر سوره بقره (فارسى) محمد غروى گلپایگانى متولد 1362, شیعه, تهران: 1374, 430 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید ) 444. تفسیر سوره توحید, فلق, ناس, حسین بن عبداللّه بن سینا, تهران: 1363, 26 « 63 ص. مترجم فخرالدین رودبارى 445. تفسیر سوره توحید والدهر (انسان) والقدر, صدرالدین محمد یزدى اردکانى, شیعه, یزد: گلبهار, 152 ص. 446. تفسیر سوره جمعه ومنافقون (فارسى)یوسف شعار, 1320 ـ 1390ق, شیعه, تبریز, 1333, 71 ص. 447. تفسیر سوره الحج (عربى), حسینى محمد ابوفرح, سنى, قاهره: مطبعة قاصد خیر, 1970. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 448. تفسیر سوره حجرات, سید رضا صدر, شیعه, م1375ش, تهران, انتشارات کتابخانه صدر, 1338ش, 224ص. 448. تفسیر سوره الحجرات (عربى) عبدالرحمن البناء, سنى, قاهره: دارالاعتصام, تاریخ مقدمه, 1409, 94 ص. فروست: من معانى القرآن الکریم, ناشر دیگر: قاهره: الدّار القومیة, 1964, 83 ص. * 449. تفسیر سوره حجرات و سوره الحشر وفق مقرر الشهادة الثانویة العلیا (عربى) محمد على حمد السید ابى عبدالقادر الشیخ ادریس, خرطوم: الدار السودانیّة للکتب, چاپ پنجم, 1977, 88 ص. * 450. تفسیر سوره حدید, صف, تغابن (فارسى) حسن فرید گلپایگانى, شیعه, تهران: انتشارات برهان, 1364, 179 ص. * 451. تفسیر سوره الحشر (عربى) حسن فرید گلپایگانى, مطبعة الحیدرى, 1369, 119 ص. * 452. تفسیر سورة الحشر والمدّثر (عربى) عبداللّه شحاته, سنى, قاهره: مطبعة جامعة القاهرة, 1985, 69 ص. * 453. تفسیر سوره حمد (با قرآن در صحنه) (فارسى) سید روح اللّه موسوى خمینى, 1320 ق ـ 1368 ش, شیعه, قم: دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین), 131 ص. گردآورنده: اصغر ربانى خلخالى. نیز رجوع شود به: با قرآن درصحنه. ناشر دیگر: حزب جمهورى اسلامى, 122 ص (با قسمتى از سوره علق) 454. تفسیر سوره حمد (فارسى), سید روح اللّه موسوى خمینى, 1320 ق ـ 1368 ش, شیعه, تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى, چاپ اوّل, 1357, 282 ص, این اثر از چهاربخش سامان یافته: بخش اوّل: تفسیر سوره حمد ازکتاب سرّالصّلاة امام خمینى, بخش دوم: تفسیر سوره حمد از کتاب آداب الصّلاة امام خمینى, بخش سوّم: درسهاى تفسیر سوره حمد و بخش چهارم: اشارات تفسیرى درباره سوره حمد از سایر آثار حضرت امام خمینى(قدّس سره) مى باشد. 455. تفسیر سوره حمد (فارسى), حسین عمادزاده اصفهانى م 1369 ش, شیعه, تهران: کتاب طوبى, چاپ اول, 1370, 793ص, فروست: علوم قرآن.* 456. تفسیر سوره حمد, محسن شفائى, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ اوّل, 1364. 457. تفسیر سوره حمد (فارسى) سید مرتضى شبسترى, شیعه, تهران: بنیاد قرآن چاپ اوّل, 1361, 119 ص, محقق و گردآورنده: سید محمد رادمنش. * 458. تفسیر سوره حمد, محمدکاظم عصار, شیعه, تهران: مؤسسه وعظ و خطابه, 1315 ـ 1317, 88 « 62 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 459. تفسیر سوره حمد (فارسى) محمد غروى گلپایگانى, متولد 1262, تهران, 1330, 40 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 460. تفسیر سوره حمد (فارسى) عبداللّه قهرمانى, شیعه, کانون نشر پژوهشهاى اسلامى, [تاریخ مقدمه] 1355, 23 ص. 461. تفسیر سوره حمد و اخلاص (فارسى) محمد شریعت سنگلجى, متولد 1276 ق, شیعه, تهران: 1334, 186 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 199) * تفسیر سوره حمد و قل هواللّه ــــــــــ راه بهشت. * تفسیر سوره الرّحمن ــــــــــ بهشت جاویدان. 462. تفسیر سورة الرحمن, سید محمد عبــــاس الزنگى پورى م 1325, شیعه. (الذریعة 4/ 338) 463. تفسیر سـورة الرحمن, میرمحمد عبـاس موسوى تسترى لکهنوى م 1306. (الذریعة 4/ 338) 466 ـ 464. تفسیر سورة الرحمن, حسین سبحانى زنجانى, م حدود 1322, شیعه, مؤلف تفسیر سوره زمر و نیز سوره شمس را تألیف نموده که هرسه عنوان در تهران 1323 دریک مجلّد منتشر شده است. (الذریعة 4/ 338) 467. تفسیر سورة الرحمن (عربى), شوقى ضیف (ممّا على رفوف الجدران 12) 468. تفسیر سورة الرّعد (عربى) محمد صالح على مصطفى, سنى, ریاض: دارالنفائس, چاپ اوّل, 1408, 373 ص. * * تفسیر سورة الزّمر ــــــــــ تفسیر سورة الرّحمن. 469. تفسیر سورة الزّمر(عربى) الغزالى خلیل عید, سنى, ریاض: مکتبة المعارف, 1403, 192 ص. * 470. تفسیر سورة سجدة (عربى) سید محمد تقى مدرسى, شیعه, عراق: دارالهدى, 40 ص. (فصلنامه پژوهشهاى قرآنى 3/317) * تفسیر سورة الشّمس ــــــــــ تفسیر سورة الرّحمن * تفسیر سوره شریفه قمر ــــــــــ حقایقى از قرآن. 471. تفسیر سوره صاد, درسى از قرآن (فارسى) على مشکینى اردبیلى, شیعه, قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین), 288 ص.* 472. تفسیر سوره صف یا آیین جبهه وجنگ (فارسى) محمد هادى آرام, شیعه, مشهد: چاپخانه خراسان, چاپ اوّل, 1368, 418 ص. * 473. تفسیر سورة الضّحى, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302, شیعه, (الذریعة 4/338) 474. تفسیر سوره طه, حسین قایمى, تهران: دفتر نشر کاظمیه, 1366, 38 « 15 « 111ص. 475. تفسیر سورة العصر (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323ق, سنى, بیروت: دارالکتاب الجدید, 1966, 48 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 188) 476. تفسیر سوره علق (عربى) عبدالرحمن خضر. 1376, بغداد, 1953. (تفسیر و تفاسیر جدید 188) 477. تفسیر سوره غافر ـ جبهه حقّ و باطل (فارسى) سید عباس اهرى, نشر علم و دین [تألیف 1401], 207 ص. * 478. تفسیر سوره غافر ـ منتخبى از قرآن ـ گلچینى از قرآن ـ (فارسى) بانو الف ـ زرکشى, شیعه, چاپ آفتاب [تألیف 1396], 101 ص. * 479. تفسیر سورةالفاتحة (عربى) ابوالقاسم خزعلى, شیعه, تهران: وزارت ارشاد اسلامى, چاپ اوّل, 1375, 50 ص. * 480. تفسیر سورة الفاتحة, محمد نور الدین الحسینى النقشبندى م 1305, مؤلف داراى دوتفسیر دیگر به نام تفسیر سورة الفتح وتفسیر سورة یوسف مى باشد. (معجم المفسرین 2/ 644) 481. تفسیر سوره فاتحه (عربى ـ فارسى) خضربن اسماعیل مازندرانى م 1336, 190 برگ. (فصلنامه پژوهشهاى قرآنى 5 ـ 6/ 429) 482. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) عبدالرحمن خضر, 136 ـ 1376, بغداد . (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 483. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) ابوهاشم, 1905 ـ 1974 داکا: اسلامیک فوندیش, 1975, 60 ص. مترجم از بنگالى: محمد محمود مصطفى شعبان. (تفسیر و تفاسیر جدید174) 484. تفسیر سورة الفاتحة, میرزا حسن بن احمد القاضى الطباطبائى التبریزى, م 1314, شیعه, (الذریعة 4/ 3371) 485. تفسیر سورة فاتحة, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى 1262 ـ 1340ق, شیعه. (الذریعة 4/ 339) 486. تفسیر سورة الفاتحة, سید معزالدین محمد المهدى الحسینى القزوینى الحلى, م 1300, شیعه. (الذریعة 4/ 341) 487. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) نورالدین عتر, سنى, بیروت: دارالبشائر, چاپ اوّل, 1415, 215 ص. * 488. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) محمد على الحسن, حمراء ـ بیروت: دارالبیارق, چاپ اوّل, 1414, 63 ص. * 489. تفسیر سوره فتح, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه. (الذریعة 4/ 341) 490. تفسیر سورة الفتح, محمد نورالدین الحسینى النقشبندى م 1305. (معجم المفسرین 2/ 642) 491. تفسیر سورة الفتح و بیان مااتّصل بها من الفتوح الاسلامیّة والسیرة النبویّة, عبداللّه بن عفیفى الباجورى, به چاپ رسیده است. (معجم المفسرین 1/ 317) 492. تفسیر سوره فجر (فارسى) مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399, شیعه, تهران: واحد فرهنگى بنیاد شهید, 1361, 38 ص. * 493. تفسیر سورة الفـجر, احمد بن الحسـن الیزدى المشهدى, م حدود 1310. (الذریعة 4/ 341) 494. تفسیر سورة فصلّت (عربى) محمد صالح على مصطفى, سنى, ریاض: دارالنفائس, چاپ اوّل, 1409 [تألیف 1399], 394 ص. * 495. تفسیر سوره فلق, عبدالرحمن خضر, 1316 ـ 1376ق, (معجم المفسرین 1/ 265) 496. تفسیر سورة الفیل, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302, شیعه, (الذریعة 4/ 341) 497. تفسیر سوره فیل (فارسى) حائرى, شیعه, قم, انتشارات معارف جعفرى, 89 ص. * 498. تفسیر سوره ق, سید میرمحمد عباس, م 1306ق. (الذریعة 4/ 341) 499. تفسیر سوره ق, محمد بن عبدالعزیز الشاذلى الخولى, 1310 ـ 1349ق. (معجم المفسرین 2/ 552) 500. تفسیر سوره قدر (فارسى) محمدرضا حاج شریفى خوانسارى, شیعه, قم: نشر مرتضى, چاپ اوّل, 1370, 96 ص. * 503 ـ 501. تفسیر سورة القدر, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302, شیعه. مؤلف سه اثر جداگانه درتفسیر سوره قدر دارد 1. در سه هزاربیت 2. در دوهزار بیت. 3. درهزاربیت. (الذریعة 4/ 342) 504. تفسیر سوره قدر ـ سرنوشت شما… (فارسى) محمد على غفارى, شیعه, تهران: انتشارات توحید, 166 ص. 505. تفسیر سورقصار قرآن, محمد شریعت سنگلجى (25 سوره)* 506. تفسیر سوره کوثر درة الدرر, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 564) 507. تفسیر سورة الکهف(عربى) محمد مصطفى ابوالعلاء, مشهور به جامد, سنى, قاهره: مکتبة النجدى ومکتبة النجدى الحدیثة, 144 ص. 508. تفسیر سوره لقمان ـ مربى نمونه (فارسى) جعفر سبحانى, شیعه, قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى, چاپ دوّم, 1369, 215 ص. * 509. تفسیر سوره ماعون, محمد حسین تبریزى توتونچى, شیعه, تبریز, 1325, 33 « 87ص. * تفسیر سوره ماعون ــــــــــ ایمان صادق. 510. تفسیر سوره مبارکه اذا وقعت الواقعة, احمد آشتیانى, شیعه, تهران: اسلامیه, 1391, 31 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 185) * تفسیر سوره مبارکه توحید ــــــــــ توحید ربانى از… 511. تفسیر سوره مبارکه توحید, احمد بن على اکبر قیدار معروف به مقدّس زنجانى, شیعه, تألیف 1354 ش, 20 ص. * 512. تفسیر سوره مبارکه حمد (فارسى) سید محمد کیاوش, شرکت نشر وپخش, چاپ اوّل, 1357, 179 ص. * 513. تفسیر سوره مبارکه حمد (فارسى) محمد شریعت سنگلجى, شیعه, تهران: کانون انتشارات محمّدى, 3 « 186 ص. * 514. تفسیر سوره مبارکه صف, محمد شریعت سنگلجى, شیعه, تهران: محمّدى, 1351, 186 ص. 515. تفسیر سوره مبارکه صف, تقى یکتا, شیعه, تبریز: سروش, 1384, 116 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 186) * تفسیر سوره مبارکه فاتحة الکتاب ــــــــــ الثقلان فى تفسیر 516. تفسیر سوره مبارکه مریم, کاظم ارفع, شیعه تهران, 1350, 156 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 181) * تفسیر سوره مجادله ــــــــــ رازگویى و قرآن 517. تفسیر سوره محمّد, سلسله مقالات نشریه مقداد, تبریز, 1359, 60 ص.* 518. تفسیر سوره محمدّ (کفرا) (فارسى) جلال گنجه اى, شیعه, تهران: انتشارات میعاد, 1358, 47 ص. * 519. تفسیر سوره معارج, مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399ق, شیعه, تهران: مدرسه عالى, 61 ص. * 520. تفسیر سوره ملک, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 564) 521. تفسیر سوره منافقون از فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب, تهران: نشر فرهنگ قرآن, 1360, 64 ص. مترجم محسن ناصرى. * * تفسیر سوره نبأ ــــــــــ جلوه اى از قرآن. 522. تفسیر سوره نجم ـ معراج ـ (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات فقیه, چاپ اوّل, 1361, 138 ص, ناشر دیگر: تهران صبا, 329 ص. * 523. تفسیر سورة النصر, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302 ق, شیعه. (الذریعة 4/ 342) 524. تفسیر سورة النّور, محمد على الحسن ـ عبدالرحیم فارسى ابوعلیه, سنى, عمان: دارالارقم, چاپ اوّل, 1983, 311 ص. * 525. تفسیر سورة النّور, (عربى) ابوالاعلى المودودى 1321 ـ 1399ق, سنى, بیروت: مؤسسة الرّسالة, 248 ص. مترجم از اردو: محمد عاصم الحداد. * 526. تفسیر سوره نور, میرزا خلیل کمره اى متولد 1278, تهران: چاپخانه اقبال, 1325, 302 « 18 ص. * 527. تفسیر سورة النّور (عربى), محمد مصطفى ابوالعلا مشهور به جامد, قاهره: مکتبة الجندى, تألیف 1398, 511 ص, فروست: نورالایمان فى تفسیرالقرآن. * 528. تفسیر سورة النّور واحکامها (عربى) عفیف عبدالفتاح طباره, سنى, بیروت: دارالعم للملایین, چاپ اوّل, 1993, 127ص. * 529. تفسیر سورة النّور وفق المنهج المقرر على طلبة الشّهادة الثانویة (عربى) یوسف حامد العالم, سنى, خرطوم: الدّار السودانیّة للکتب, چاپ اوّل, 1968, چاپ دوّم 1978, 143 ص. * 530. تفسیر سوره واقعه, محمد مسایلى اردبیلى, شیعه, تهران: جلالى, 1354, 166ص. 531. تفسیر سوره واقعه (فارسى) سید محمد باقر حجّتى, شیعه, تهران: مرکز انتشارات علمى و فرهنگى وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالى, 1361, 155 ص. فروست: مجموعه علوم ومعارف اسلامى. * 532. تفسیر سورة الواقعة ـ ضمیمه صوت الولایة (فارسى) سید محمد على کاظمى بروجردى, شیعه, تهران: کتابفروشى مصطفوى, چاپ اوّل, 1363, 62 ص. * 533. تفسیر سوره واقعه و آیه فى مقعد صدق (آیه 54 ـ 55 سوره قمر) تفسیر صالحى, حسن میرزا على نقى برغانى صالحى, 1310 ـ 1401 ق, شیعه (درکربلا, کتابخانه مؤلف به خط خود او موجود است) (دائرةالمعارف تشیّع 4/ 575) 534. تفسیر سوره والعصر (فارسى) صدرالدین محلاتى شیرازى, شیعه, تهران: انتشارات نوید, 1362, 453 ص. * 535. تفسیر سوره والعصر, محمد حسن توتونچى تبریزى, شیعه, چاپ تبریز, 106 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 187) 536. تفسیر سوره هاى توبه ومنافقون (فارسى) جعفر سبحانى, قم: کانون نشر اندیشه هاى اسلامى, چاپ اوّل, 1369, 307 ص. * 537. تفسیر سوره هاى طارق ـ فجر ـ المزمل (فارسى) مرتضى مطهرى: 1338 ـ 1399 ق, شیعه, تهران: دفتر مرکزى جهاد سازندگى, 112 ص. * تفسیر سوره هل أتى ــــــــــ تجلى انسان در قرآن. 538. تفسیر سوره یس, محمد مسائلى اردبیلى, شیعه, تهران, 1377, 109 ص. به اهتمام: بیدارکورائیى. (تفسیر و تفاسیر جدید 183) 539. تفسیر سوره یوسف, محمد نور الدین الحسینى النقشبندى م 1305ق. (معجم المفسرین 2/ 644) 540. تفسیر سورة یوسف (عربى) محمد رشید رضا, 1282 ـ 1354 ق, شافعى, قاهره: مطبعة المنار بمصر, چاپ اوّل, 1355, 160 ص.* 541. تفسیر سورة یوسف, على بن محمد حسن الحسینى البیضاوى الاصفهانى, م 1312ق, شیعه. (الذریعة 4/ 345) 542. تفسیر سورة یوسف, محمد بن عبداللّه القسطنطنى النقشبندى م 1309ق, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 563) 543. تفسیر سوره یوسف (فارسى) محمد تقى اشراقى, شیعه, قم: کتابخانه اسماعیلیان, چاپ دوّم, تألیف 1367 ق, 212 ص. * 544. تفسیر سوره یوسف, سید ابراهیم بن سید محمد تقى دلدار على نقوى, م 1307, شیعه. (الذریعة 4/ 344) 545. تفسیر سوره یوسف, سید على اکبر سید محمد سید دلدار على نقوى نصیرآبادى لکهنوى م 1326ق, شیعه. (الذریعة 4/345) * تفسیر سوره یوسف ــــــــــ تفسیر صفى 546. تفسیر سوره یوسف (عرلى) صالح الجاسم, بغداد: مطبعة العانى, چاپ اوّل, 1991, 144 ص. * * تفسیر سوره یوسف ــــــــــ جمال انسانیت. * تفسیر سوره یوسف ــــــــــ الجمال والکمال. 547. تفسیر سوره یوسف ـ کفایة الناطقین یا سرمایه سخنوران (فارسى) سید محمد تقى مقدّم, شیعه, مشهد: انتشارات مقدّم, چاپ اوّل, 1371, ج2, 332 ص. * 548. تفسیر سوره یوسف با بهره گیرى از تورات و نوشته هاى یهود (فارسى) مراد اورنگ, شیعه, تهران: چاپ افست مروى, 287 ص. 346ص با پاورقى هادى خسروشاهى.* 549. تفسیرضیاء (فارسى) سید ضیاء الدین علامه, شیعه, اصفهان: انتشارت گلبهار, چاپ اوّل, 1373, 609 ص, جلد اوّل این تفسیر اختصاص به بخشى از جزء عم دارد. 550. التفسیر العام ـ سنة ثانیة - (عربى) مصطفى الخن, سنى, دمشق: جامعة دمشق, 1406 ـ 1407, 464 ص. (تفسیر 20 آیه اول سوره بقره, سوره نور, احزاب, حجرات, مجادله, ممتحنه, صف, جمعه). * 551. تفسیر عرفانى سوره هاى واقعه, طارق, اعلى, (فارسى) سید ناصر قوامى, تهران: کتاب طوبى, چاپ اوّل, 1373, 308 ص, فروست: علوم قرآنى 2. * 552. تفسیر الفاتحة, جعفر ادریس الحسنى الکتانى, 1250 ـ 1323, مالکى. (معجم المفسرین 2/768) 553. تفسیر فاتحة الکتاب (عربى) محمد باقر الملکى المیانجى, شیعه, قم: دارالقرآن الکریم, چاپ اوّل, 1413, 82 ص, گردآورنده: محمد البیابانى الاسکوئى. * 554. تفسیر فاتحة الکتاب (تفسیر سوره شریفه حمد) (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات کاوه, 1362, 264ص. ناشر دیگر, قم: مؤسسه مطبوعاتى دارالکتاب, 1371, چاپ دوّم, مصحح سید محمد هاشم دستغیب. 555. تفسیر فاتحة الکتاب (فارسى) عبدالحسین نجفى تبریزى معروف به علامه امینى (صاحب الغدیر), 1320 ـ 1390 ق, شیعه, تهران: مکتبة الامام أمیرالمؤمنین, 260 ص. مترجم: قدرت اللّه شاهمرادى. * 556. تفسیر فاتحة الکتاب وجزء عمّ (عربى) احمد حسین, قاهره: المجلس الاعلى للشؤون الاسلامیّة, 1972, 366 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 189) 557. تفسیر الفاتحة و ست سور من خواتیم القرآن. العصر, کوثر, کافرون, اخلاص, والمعوّذتین (عربى) محمد رشید رضا, 1282 ـ 1354, شافعى, قاهره: الزّهراء للاعلام العربى, 1408, 175ص. [تفسیر سوره عصر, تألیف محمد عبده است] * 558. تفسیرالفاتحة الوصاف على الکشاف (اردو ـ عربى) عبدالاحد القاسمى, داکا: المکتبة الامدادیة, تاریخ مقدمه 1960, 80 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 175) 559. تفسیر قرآن(فارسى) مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399 ق, شیعه تهران: نشر شریعت, 1361, 311 ص. فروست: با علامه شهید مطهرى درقرآن (1), تفسیر سوره هاى جن, قیامت,نازعات, تکویر, انفطار, طارق, علق, قدر, بینة, زلزال, عادیات, قارعة, والعصر. * 560. تفسیر قرآن جزء 28 سوره منافقین (فارسى) شمس الدین نجفى, شیعه, مرکز فرهنگى علامه حلى, چاپ سوّم, تألیف 1401, 118 ص. * 561. تفسیر القرآن, سورة التکویر, جمال الدین عماد, سنى, قاهره: دارالفکر العربى, 1969, 92 ص. (نیز رجوع شود به: بحوث فى تفسیرالقرآن). * 562. تفسیر قرآن ـ سوره حمد (فارسى), سید على محمد دستغیب شیرازى, شیعه, تهران: انتشارات امّت, 1360, 32ص. 563. تفسیر قرآن ـ سوره حمد و بقره (فارسى) حسینعلى راشد تربتى, 1324 ـ 1397ق, شیعه, تهران: انتشارات اطلاعات, چاپ اوّل, 1371, 167 ص. 564. تفسیر قرآن شریف, سید ضیاء الدین طباطبایى, 1310 ـ 1395ق, تهران: 1374 ق (تفسیر سوره هاى یس, تکویر, توحید).(تفسیر و تفاسیر جدید 202) 565. تفسیرالقرآن الکریم سورة طه, حجرات, حشر, بروج, تبارک, شورى, مصطفى بن حسن ابوحسان السباعى, 1333 ـ 1384ق, سنى. (معجم المفسرین2/ 675) 566. تفسیرالقرآن الکریم سورة الفاتحة (فارسى) سید محمد کاظم عصار, 1302 یا 1306 ـ 1390, شیعه, مشهد: چاپخانه دانشگاه, 1350, 323ص. (تفسیر سوره فاتحه تا مالک یوم الدین) با تصحیح: سید جلال الدین آشتیانى. * 567. تفسیرالقرآن الکریم سورة النّساء, سورة الانفال, سورة النحل, سورة الاسرا (عربى) عبدالقهار داود عبداللّه, سنى, بغداد: مطبعة الرّشاد, 368, ص. * 568. تفسیر مبارکه سوره یس, محسن شفایى, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ اوّل, 1367. 569. تفسیرالمحقق (فارسى) محمد باقر محقق, شیعه, تهران: انتشارات اسلامى, چاپ اوّل, 1364, 2 جلد, 884 ص. (تفسیر سوره حمد, علق, مدثر, فلق, ناس). * 570. تفسیر المعوّذات الثّلاث (عربى) عبدالجواد الطیب, سنى, قاهره: مکتبة الآداب, چاپ اوّل, 1411, 62 ص. 571. تفسیر منظوم سوره هاى حجرات, ق, حشر (فارسى) جواد نوربخش, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ دوّم, 1373, 203 ص. (این اثر درسال 1355 و 1356 با حواشى و تعلیقات مراد اورنگ چاپ گردیده است). * 572. تفسیر من فاتحة الکتاب ـ تفسیر من سورة الحمد (عربى) محمد یزدى, چاپ اوّل, 1373, 40 ص. * 573. التفسیرالمنیر (عربى) محمد ادیب حسون, سنى, بیروت: دارالکتاب النفیس, چاپ دوّم, 1408, 424 ص.(تفسیر سوره هاى فاتحه, یوسف, کهف, یس, رحمن, واقعه, ملک وجزء عمّ).* 574. تفسیر والعصر (فارسى) عبدالجلیل آخوند گنبدى, گنبد, چاپ اوّل, 1364, 108ص. * * تفسیر همدانى ــــــــــ الدرالعظیم. 575. تفسیرى سوره ى فاتحه (کردى) محمدى خال, سنى, بغداد: چاپخانه معارف, 1375, 34 ص. * 576. توحید ربانى ازنظر قرآن و برهان وعرفان ـ تفسیر سوره مبارکه توحید (فارسى) محمد رضا ربانى, شیعه, تهران: اقبال, چاپ اوّل, 1375, 236 ص. (فصلنامه بیّنات 10/ 190) 577. توضیح القرآن, سوره آل عمران, علامه محمد اقبال لاهورى, م 1921م, لاهور: علمى کتاب خانه, 1963, 372 ص. (ؤلف محمد اقبال معروف مى باشد) (تفسیر و تفاسیر جدید 176) 578. تیسیر الفلک فى تفسیر سورة الملک (عربى) محمد فوزى بن عبداللّه الرومى, م 1318ق, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 603) 579. الثقلان فى تفسیرالقرآن, تفسیر سوره مبارکه فاتحة الکتاب (فارسى) سید علینقى فیض الاسلام, 1283 ـ 1364 ش, شیعه, انتشارات فقیه, چاپ اوّل, 1366, 84 ص. 580. الجامعة فى تفسیرسورة الواقعة (عربى) سید محمد على هبة الدین حسینى حائرى مشهور به هبة الدین شهرستانى, 1301 ـ 1386 ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 581. جلوه اى از قرآن ـ تفسیر سوره نبأ (فارسى) محمد رضا کمیلى, شیعه, 38 « 268ص.* 582. جمال انسانیت ـ تفسیر سوره یوسف (فارسى) نعمت اللّه صالحى نجف آبادى (زنده در 1375 ش), شیعه, قم: نشر دانش تألیف و چاپ اوّل, 1343, یازدهم, 1364, 340 ص. ناشر دیگر, قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. * 583. الجمال والکمال, تفسیر سوره یوسف, محمد سلیمان منصورپورى م 1349, لاهور: المکتبة الرحمانیّة, 1962, 251 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 179) 584. حقایقى از قرآن ـ تفسیر سوره شریفه قمر (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, شیراز: کتابخانه مسجد جامع عتیق, 1354, 310 ص, ناشردیگر, قم: دارالکتاب, چاپ دوّم, 1354 * 585. حول تفسیر سورة الحجرات (عربى) عبداللّه سراج الدین, سنى, حلب: مکتبة دارالفلاح, چاپ اوّل, 1413, 447ص. * 586. حول تفسیر سورة الفاتحة امّ القرآن الکریم (عربى) عبداللّه سراج الدین, سنى, حلب: مکتبة دارالفلاح, چاپ اوّل, 1412, 209 ص. * 587. حول تفسیر سورة ق (عربى) عبداللّه سراج الدین, سنى, حلب: مکتبة دارالفلاح, چاپ اوّل, 1414, 151 ص. * 588. الخلجات ـ تفسیر سورة الاعلى (عربى) محمد بن سلیمان تنکابنى, 1225 یا 1230 ـ 1302, شیعه, قم, دارالنشر: 200 ص, 250 خلجه. * 589. دراسات فى التفسیر من سورة النّساء (عربى) حبیب السامرائى, بغداد: دارالرسالة, چاپ اوّل, 1396, 175 ص. * 590. در الاسرار ـ تفسیر کلام المبجل (عربى) السید محمود بن محمد شیب بن حسین حمزة الحسین الحمزاوى الافندى, 1236 ـ 1305ق, حنفى, (این تفسیر همچون تفسیر سواطع الالهام, ابوالفیض فیضى م 1004, از مفسران شیعه, با حروف بى نقطه نگارش یافته است. * 591. دراسة ادبیة لنصوص من القرآن (عربى) محمد المبارک, سنى, بیروت: دارالفکر, چاپ چهارم, 1392, 157 ص (شامل سوره هاى عادیات, حاقه, نحل, یوسف) * 592. دراسة فى سورة العنکبوت (عربى) احمد القطان ـ محمد الزین, سنى, کویت: مکتبة السندس, چاپ دوّم, 1409, 160 ص. * * درپیرامون تفسیر ــــــــــ سیرى در نازعات. 593. الدرر الثمینة فى تفسیر سورة الجمعة المبارکة (عربى ـ فارسى) غلامحسین تبریزى, شیعه, چاپخانه حیدرى, 1383, 192 ص. (متن عربى است و ترجمه آن در ذیل هر صفحه مى باشد). * 594. درسهایى از سوره حمد یا فرازهایى از تفسیر فاتحة الکتاب (فارسى) سید اسماعیل بن احمد الحسینى المرعشى, شیعه, 148 ص: گردآورنده جمعى از طلاب علوم دینى اهواز. * 595. درسهائى از فاتحة الکتاب یا موجى از دریا (فارسى) نصیر الدین امیر صادقى, 84 ص, گردآورنده: بانو فرخى و انجمى. * 596. درسهائى از قرآن (فارسى) محسن دعاگو, شیعه, تهران: حزب جمهورى اسلامى, 1361 ـ 1362, 2 جلد, (تفسیر سوره هاى آخر قرآن). * 597. درسهائى از قرآن (فارسى) اتحادیه انجمن هاى اسلامیه دانشجویان اروپا, 3 جلد, 32 « 132 ص, (تفسیر سوره هاى محمد, احزاب, یوسف و…). 598. درسهایى از قرآن (فارسى) مرتضى مطهرى 1338 ـ 1399 ق, شیعه, تهران: نشر مطهر, چاپ اول, 1359, 76 ص. (تفسیر سوره هاى انشراح, قدر, زلزال, عادیات, عصر) * 599. درسهایى پاکدامنى و اخلاقى در سوره نور (فارسى) فاطمه جلیلى, شیعه, مؤسسه تحقیقات وانتشارات طور, چاپ اوّل, 1370, 64 ص. * 600. درمکتب قرآن ـ تفسیر درسى براى جلسات مذهبى (فارسى) هاشم هاشم زاده هریسى, شیعه, قم: انتشارات آزادى, 1360, 144 ص, (تفسیر سوره هاى آخر قرآن). * 601. دروس فى التفسیر(عربى) سید احمد الفهرى, شیعه, بیروت: الدارالاسلامیة, چاپ اوّل, 1409, 2 جلد, 279 « 339 ص. (ج1ـ تفسیرسوره هاى آخرقرآن, ج2. سوره هاى فجر, بلد, شمس, لیل, ضحى, انشراح) * 602. دروس من القرآن (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323, شافعى, بیروت: داراحیاء العلوم, چاپ سوّم, 1404, 167 ص (تفسیر سوره هاى فاتحة, عصر). * 603. دروس من القرآن (عربى) مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399ق, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, 108 ص, مترجم: جعفر صادق الخلیلى, عنوان اصلى, درسهایى از قرآن شامل تفسیر سوره هاى انشراح, قدر, زلزال, عادیات, عصر. * * درة الدرر ــــــــــ تفسیر سورة الکوثر. 604. رازگویى قرآن ـ شرح و تفسیر سوره مجادله (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402, شیعه, قم: دارالکتاب, چاپ اوّل, 1403, 213 ص, ناشر دیگر, شیراز: کانون تربیت, 1362 ـ 173 ص. مصحح: سید محمد هاشم دستغیب. * 605. رازهاى آسمانى در تفسیر سوره حدید (فارسى) على کریمى جهرمى, شیعه, قم: چاپخانه مهر استوار, 1393, 276ص. * 606. راه بهشت یا تفسیر سوره الحمد وقل هواللّه, احمد آیت اللهى, شیعه, یزد, 1331, 42 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 192) 607. الرحمن عروس القرآن (عربى) محمد على قطب, سنى, قاهره: المختار الاسلامى. 608. رسالتان فى التفسیر و سورة الفاتحة (عربى) حسن البناء, 1906 ـ 1949ق, سنى, بیروت: منشورات العصر الحدیث, 1972, 80 ص. ناشر و عنوان دیگر: مقدمات تفسیرالقرآن مع تفسیر فاتحة الکتاب (عربى) قاهره, 42 ص ونیز: مقدمة فى التفسیر و تفسیرالفاتحة, قاهره: المطبعة العالمیة, 1951, 94 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 195) 609. ریحانة التفاسیر لکتاب اللّه المنیر (عربى) قاسم البغدادى, شیعه, مشهد, چاپ اوّل, 1415, جلد 1, 150 ص, (جلد اول شامل تفسیر سوره حمد). * 610. سراى دیگر یا تفسیر سوره واقعه (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, شیراز: کتابخانه جامع عتیق, 1360, 526 ص. 611. سرمنزل انسانیت ـ تفسیر اخلاقى فاتحة الکتاب (فارسى) سید مصطفى خمینى (موسوى), 1349 ـ 1397 ق, شیعه, تهران: نشر شهداء, چاپ اول, 1362, 152 ص, مترجم و گردآورنده: محمد تحریرچى (ترجمه از بخش اخلاقى تفسیر القرآن الکریم). * 612. سلسله درسهایى از تفسیر سوره مکى 1. المرسلات (فارسى) على عدنان, نشر جمر, [تألیف 1398], 64 ص. * 613. سلسله فى رحاب القرآن ـ سورة الأنبیاء, سورة النحل (عربى) احمد ماهر البقرى, متولد 1938م, سنى, اسکندریه (مصر): دارالمطبوعات الجدیده, 1409, تألیف 1399, 2 جلد, 102 « 99 ص. * 614. سلسله مباحث تفسیر سوره مبارکه حجرات (1) ادب, (فارسى) محسن انصارى, شیعه, قم: انتشارات امام صادق(ع), 1363, 77 ص. * 616 ـ 615. سورة الاحزاب, عرض و تفسیر(عربى) مصطفى زید, سنى, قاهره: دارالفکرالعربى, 1969, 254 ص, و نیز تفسیر سورة الانفال عرض و تفسیر, همان مؤلف وناشر و سال نشر, چاپ چهارم, 200 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 183) 617. سورة تبارک المنهجیة (عربى) یوسف البدرى, سنى, دارالاعتصام, 79 ص. * 618. سورة الحجرات منهج تربوى لمجتمع مثالى (عربى) عبدالحمید عمرالامین, پایان نامه کارشناسى ارشد, دردانشگاه ام القرى مکه درسال 1396. (دلیل الرّسائل الجامعیّة ام القرى مکّة 192) 619. سورة الرحمن و سور قصار عرض و دراسة (عربى) شوقى ضیف, سنى, قاهره: دارالمعارف, 1971, 403 ص. (سوره هاى ملک, تکویر, اعلى, شمس, عصر, ماعون, اخلاص, فلق) * 620. سورة الرّعد, دراسة ادبیة و لغویة و فکریة (عربى) عبدالرحمن حسن حبنکه المیدانى, سنى, چاپ اوّل, 1391ق, 295ص. * 621. سوره روم, پیام امید به روشنفکر مسؤول (فارسى) على شریعتى, شیعه, تهران: 1356, 57 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 182) 622. سوره فلق, بیان کننده اعجاز (فارسى) عباس راسخى نجفى, شیعه, قم: انتشارات قدس, چاپ اوّل, 1373, 160 ص. * 623. سوره کوثر, جلالت حضرت فاطمه سلام اللّه علیها (فارسى) عباس راسخى نجفى, شیعه, قم: انتشارات قیام, چاپ اوّل, 1371, 264 ص. * 624. سوره کهف (فارسى) على داودى, شیعه, ناشر: دفتر نشر کاظمیه, 96 « 28 ص. 625. سوره لقمان بین کلمة التّنزیل و تناسب الترتیب (عربى) محمد رأفت سعید, سنى, قاهره: دارالمنار, 1412, 128 ص. * 626. سوره المؤمنین ـ اسباب فلاح (عربى) حسین حسنى ارمناکى, شیعه, تبریز: مکتب صنایع, 1302, 338 ص. * 627. سورة النّساء, دراسة (عربى) عبداللّه محمد عبداللّه الهمشرى, سنى, اسکندریه: مطبعة دار نشر الثقافیة, 1985 م, 212 ص. * 628. سورة الواقعة وهداها و بیّناتها (عربى) عدنان جابر محمد الطویرقى, پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه ام القرى مکه در سال 1400. (دلیل الرّسائل الجامعیة امّ القرى مکه 195) 629. سوره عصر, پیامى به همه عصرها و نسلها (فارسى) محمد جواد شفیعان, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, 1359, 60 ص. * 630. سورة یوسف دراسة تحلیلة (عربى) احمد نوفل, سنى, عمان (اردن), دارالفرقان, چاپ اوّل, 1409, 631 ص, فروست: سلسلة القصص القرآنى 1. * 631. سورة یوسف منظوم, ترجمه (اردو) على حیدرجوشى, پیشاور, اسلامى کتب خانه, 48 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 178) 632. سیرى در نازعات, پیرامون تفسیر سوره هفتاد ونهم قرآن (فارسى) محمد على عابدى, شیعه, تهران: مرکز نشر انقلاب, چاپ اوّل, 1360, 192 ص. * 633. شرح الصدر بتفسیر سورة القدر, احمد رافع بن محمد الحسینى القاسمى الطهطاوى, 1275 ـ 1355, حنفى (معجم المفسرین 1/ 37) * شرح و تفسیر سوره مجادله ــــــــــ رازگویى و قرآن. 634. شرح ومعانى جزء عمّ (عربى) محمد محمد عتر یس ابراهیم, سنى, قاهره: دارالتحریر, [تألیف 1414], 441 ص. * 635. شمع زندگى ـ تفسیر سوره نور (فارسى) محمد على غفارى, شیعه, تهران: انتشارات برهان, 1353, 366 ص. * 636. الصراع بین الایمان والمادیة,تأملات فى سورة الکهف (عربى) ابوالحسن على الحسین الندوى, کویت: دارالقلم, 1971, 122 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 637. صفات المتّقین ومقاصد سورة البقرة (عربى) حسن البناء 1906 ـ 1949, سنى, بیروت: منشورات العصر الحدیث, 1972, 63 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 195) 638. عجایب القصص در ترجمه و تفسیر مصوّر سوره مبارکه کهف, ابوالقاسم میرزایى یاسر, شیعه, تهران: شرکت فردوسى, 1337, 88ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 639. عشق و عصمت یا تفسیر سوره یوسف (فارسى) سید ابوالفضل ریحان (سعیدى), شیعه, تهران: چاپخانه شرکت سهامى طبع کتاب [تألیف 1325 ش], 163 ص. * 640. عظمت قرآن در سوره اخلاص (فارسى) عباس راسخى نجفى, شیعه, قم: انتشارات قیام, چاپ اوّل, 1371, 240 ص. * 641. عنکبوتیة وحکمتیه ـ تفسیر سوره عنکبوت و لقمان, عبدالعظیم صدوقى اردبیلى, م 1340, تبریز, 1355, 37 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 201) 642. فاتحه ومعناى آن یا بیان عظمت قرآن در سوره الحمد (فارسى) محمدرشید رضا, سنى, رشت: چاپخانه فردوس, 1366, 241 « 6 ص, مترجم: عباس راسخى. * * فرازى از تفسیر فاتحة الکتاب ــــــــــ درسهائى از سوره حمد. 643. فن التذوق الجمالى لسورة یوسف, دراسة نقدیة ابداعیة (عربى) محمد على ابوحمده, سنى, عمان (اردن): دارالبشیر, چاپ اوّل, 1405, 88 ص. * 644. فى ظلال دلالات سورة الکهف (عربى) سلیم الجابى, دمشق: مطبعة نضر, چاپ اوّل, 1996, 162 ص, فروست: باب التّفسیر سورة الکهف. * 645. فى ظلال سورة الانفال (عربى) محمد جعفر شمس الدین, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1982, 218 ص. * 646. قبسات من سورة النّور (عربى) محمود کامل احمد, سنى, بیروت: دارالنهضة العربیّة, 1981, 232 ص. * 647. قبس من تفسیرالقرآن الکریم (عربى) على السماکه الحلى, 1319 ـ 1390 شیعه, نجف: مطبعة نعمان, 1391, 187 ص, (تفسیر سوره هاى حمد, انشراح, قدر, عصر, کوثر, کافرون, نصر, فلق, ناس و آیة الکرسى. محقق سید احمد حسینى). * * قرآن شریف ــــــــــ تفسیر قرآن شریف. 648. قرآن و اسرار آفرینش ـ تفسیر سوره رعد (فارسى) جعفر سبحانى, شیعه, قم: چاپ مهر, 1354, 406 ص. * 649. القرآن والحیاة للیهود, قصة مع الرّسول والاسلام ـ تفسیر سورة الحشر (عربى) عبدالمنعم النمر, سنى, قاهره: دارالاندلس للاعلام, چاپ اوّل, 1407, 191 ص, فروست: سلسلة التفسیر 2. * 650. قرآن ومعارف عقلى ـ تفسیر سوره حدید (فارسى) جعفر سبحانى, شیعه, قم: نشر خرّم, [تألیف 1350] 190 ص. * 651. القصص الهادف کما نراه فى سورة الکهف (عربى) محمد محمد المدنى, سنى, قاهره: وزارت اوقاف المجلس الاعلى للشّؤون الاسلامیّة, 1415, 264ص, (تفسیر تمام سوره کهف). * 652. قلب القرآن (عربى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402 ق, شیعه, بیروت: دار مکتبة الرّسول الاکرم, چاپ اوّل, 1410, 270 ص, (تفسیر سوره یس). * 653. قلب قرآن ـ تفسیر سوره شریفه یس (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, قم: انتشارات اسلامى, 248 ص. 654. القول الحصین فى تفسیر سورة یس (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, بغداد: مطبعة شفیق, 1407, 264 ص. * 655. القول المدارک فى تفسیر جزء تبارک (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, بغداد: مطبعة شفیق, 1407, 264 ص. * 656. القول المنصف فى تفسیر سورة یوسف (عربى) محمد طه البالیسانى, سنى, عراق: وزارة الاوقاف و الشؤون الدینیة, 1983, 245 ص. * 657. قیامت و قرآن ـ تفسیر سوره طور (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات صبا, 136 ص. * 658. کانون حکمت قرآن, در تفسیر سوره لقمان (فارسى) محمد باقر کمره اى, متولد 1323, تهران 1323. (تفسیر و تفاسیر جدید 183) 659. کانون عفت قرآن در تفسیر سوره یوسف (فارسى) محمد باقر کمره اى, متولد 1323, تهران, 1324, 285ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 183) 660. کلمه طیّبه وسخنى پاک, توضیح, تحقیق و بررسى در اعراف, … شرح و تفسیرى برسوره هفتم (اعراف) (فارسى) امین, مشهد: انتشارات قیام, چاپ اوّل, 496ص. * 661. کوثر الخیرات لسیدّ السادات صلى اللّه علیه وآله, محمد اشرف سیالوى, لاهور: مکتبة قادریة, 1975, 416 ص, (تفسیر سوره کوثر) (تفسیر و تفاسیر جدید 187) 662. گذرى بر سوره حشر ـ برخورد رسول اکرم با یهود (فارسى) على نوروزى, شیعه, چاپ اوّل, 1370, 34 ص. * 663. گنجینه سعادت تفسیر سوره مبارکه نور (فارسى) بانو ف. مالک, تهران: انتشارات قدیانى, چاپ اوّل, 1341, دوّم 1362 ش, 128ص. * 664. لئالى منثور در تفسیر سوره طور (فارسى) سید ابوالفضل نبوى قمى, متولد 1345, شیعه, قم: چاپخانه قم, 1380, 300 ص. * 665. لئالى مخزونة فى شرح انّا اعطیناک الکوثر, میرزا حسن علیارى, م 1358, شیعه (مفاخر آذربایجان 1/289) * 666. للناس وللعیان سورة النّساء (عربى) محمد عبداللّه الهمشرى, سنى, مصر: اسکندریه, مطبعة دار نشر الثقافیة, [تاریخ مقدمه 1377], 212 ص. * 667. المأثور فى تفسیر سورة الفاتحة (عربى) عبداللّه بن سلمان بن سالم الاحمدى, سنى, ریاض: دارطیبة, چاپ اوّل, 1413, 256ص. * 668. مجالس التفسیر (عربى) محمد على ضناوى, سنى, دمشق ـ بیروت, طرابلس: المکتب الاسلامى ـ دار الایمان, چاپ اوّل, 1403, 179ص, (تفسیر سوره هاى طارق, اعلى, غاشیه, فجر). * 669. المجتمع الاسلامى کما تنظمه سورة النساء (عربى) محمد محمد المدنى, متولد 1907, سنى, قاهره: المجلس الاعلى للشّؤن الاسلامیّة, 1962 ـ 1411, 198ص. * 670. مرآة الحامدین فى کشف اسرار المحققین, تفسیر الفاتحة (عربى) محمد ثابت بن عبداللّه القیصرى الرومى, حنفى, (هدیة العارفین 2/ 393; معجم المفسرین 2/ 507) * مربى نمونه ــــــــــ تفسیر سوره لقمان. 671. مستطرف المقال فى تفسیر سورة الزلزال (عربى) محسن محمد رفیع رشتى قزوینى, م 1300ق, درکتابخانه آیت اللّه مرعشى نجفى به شماره 2695. (دایرة المعارف تشیّع 4/559) 672. معارف اسلام در سوره یس (فارسى) حسین مظاهرى, قم: شفق, 1367, 335 ص * 673. معارف من القرآن (عربى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402, شیعه, بیروت: دارالاسلامیه, چاپ اول, 1412, 454 ص. عنوان اصلى: تفسیر سوره حدید ـ معارفى از قرآن, مترجم سید على محمد زین. * 674. المعارف والعقاید الاسلامیة من قلب القرآن. (عربى) حسین مظاهرى, شیعه, بیروت: دارالبیضاء ـ دارالرّسول الاکرم, چاپ اوّل,1414, 240 ص, مترجم از فارسى, لجنة الهدى, عنوان اصلى, معارف اسلام در سوره یس. * 675. معارفى از قرآن ـ تفسیر سوره حدید (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب 1332 ـ 1402ق, شیعه, قم: انتشارات اسلامى, چاپ دوّم, 1368, 487 ص. * 676. معالم المجتمع المسلم کما بینها سورة الحجرات (عربى) عبدالعظیم بن بدوى, سنى, مصر: مؤسسة الزهراء [تألیف 1409], 75 ص. * 677. منابرى از سوره مرسلات وهل أتى (فارسى) [درمقدمه کتاب اسم امیرخانى آمده که ظاهراً مؤلف مى باشد). چاپ بهمن, 1346, 204 ص. * 678. من التفسیر البیان للقرآن الکریم ـ تفسیر سورتى ق و الملک (عربى) عبدالستار حسین زموط, سنى, قاهره: مکتبة الکلیّات الازهریّة, چاپ دوّم, 1404, 119 ص. 679. من هدى سورة آل عمران (عربى) حنان لحام, سنى, ریاض: دارالهدى, چاپ اوّل, 1409, 262, ص, فروست: نظرات فى کتاب اللّه . * 680. من هدى سورة البقرة (عربى) حنان لحام, سنى, ریاض: دارالهدى, چاپ اوّل, 1409, 632 ص. 681. من هدى سورة النّساء (عربى) حنان لحام, سنى, ریاض: دار الهدى, چاپ اوّل, 1406, دوّم, 1409, 464ص. * 682. مؤتمر تفسیر سورة یوسف (عربى) عبداللّه محمد بن صالح العلمى العزى الدمشقى, 1278 ـ 1355ق, سنى, دمشق: دارالفکر, 1381, 2 جلد, 1480 « 45 ص. چاپ دوّم: بیروت: دارالفکر, 1389, با مقدمه جمعى از نویسندگان. * * موجى از دریا ــــــــــ درسهایى از فاتحة الکتاب. 683. المؤمنون والنّور, من الدراسات القرآنیة (عربى) سعد اسماعیل شلبى, سنى, قاهره: دارمصر, [تألیف 1317], 339 ص. (تفسیر سوره مؤمنون ونور) * 684. نظرات حدیثة فى التفسیر, تفسیر سور القصار: سورة ملک, القلم, الحاقة (عربى) محمد عبدالرحمن الجدیلى, سنى, بیروت: منشورات المکتب التجارى, چاپ اوّل, 1965, 182 ص, فروست: من هدى القرآن 2. * 685. نظرات فى سورة الحجرات (عربى) محمد محمود الصواف, سنى, بیروت: مؤسسة الرسالة, چاپ چهارم, 1402, 191 ص. * 686. نظرات فى سورة الرّحمن (عربى) عبدالکریم الخطیب, سنى, قاهره: مؤسسة اخبارالیوم, 1971, 127 ص. (مؤلف, صاحب التفسیر القرآنى للقرآن در 16 مجلد است. (تفسیر و تفاسیر جدید 185) 687. نظرات فى سورة النّور (عربى) احمد ماهر محمود البقرى, سنى, اسکندریه: مؤسسة الثقافة الجامعیة, 1974, 78 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 182) 688. نظرة فى الفاتحة (عربى) حیدرالجوادى, متولد 1900 م, چاپ بغداد. (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 689. نگاهى به تفسیر سوره حمد (فارسى) محمد حسین خیرتبریزى, شیعه, تبریز: انتشارات فلق, چاپ اوّل, 32 ص. * 690. نگاهى به قرآن تفسیرى از سوره محمد, عنکبوت (فارسى) حسن هاشمى, شیعه, چاپ قم, 40 ص. * 691. نگرشى تحلیلى سوره مؤمن (فارسى) محمد مهدى بحرى, شیعه, تهران, نشر امّت, 205 ص. * 692. نگرشى در تفسیر آیات (60 گفتار در تفسیر دوسوره حمد و بقره) (فارسى) جعفر شعار, مصطفى شعار, محمد حسین شعار, شیعه, تهران: چاپخانه انتشارات علمى و فرهنگى, چاپ اوّل, 1371, 152 ص (تفسیر بعضى از آیات سوره حمد و بقره). * 693. نورالایمان فى تفسیر القرآن, تفسیر سورتى الفاتحة والبقرة (عربى) محمد مصطفى ابى العلاء, 1327 ـ 1406ق, سنى, بیروت: دارالبشائر الاسلامیّة, چاپ اوّل, 1411, 543 ص. * 694. نور درخشان در تفسیر نخستین سوره قرآن (فارسى) سید رضا رفائى, شیعه, قم: انتشارات رسالت, چاپ اوّل, 1373, 216 ص, (تفسیر سوره حمد). * 695. نور المشکوة ـ تفسیر سوره نور, عبدالعظیم صدوقى اردبیلى م 1340, شیعه, تبریز, 1332, 116 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 182) 696. نورالهدى ـ تفسیر آیه نور (عربى) سید عبدالحسین کمونه نجفى, 1268 ـ 1336ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/563) 697. الوحدة الموضوعیة فى سورة یوسف علیه السّلام (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, قاهره: دارالکتب الحدیثة, 1974, 550 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 178) 698. یس قلب القرآن (عربى) محمد على قطب, سنى, قاهره: دارالمختار الاسلامى, 1992, 72 ص. * 699. الیواقیت الحسان فى تفسیر سورة الرحمن والمختار من القصائد والاشعار (عربى) مجد الدین النجفى الاصفهانى, 1326 ـ 1403ق, شیعه, قم: نشر الهدایة, چاپ اوّل, 1409, 135 ص. * 700. یوسف علیه السّلام نظرات فى التفسیر (عربى) عبدالحمید کحیل داود, سنى, [تألیف 1377], 176. *
بخش چهارم: تفسیر آیه ها
701. آیة البرّ من آیات القرآن العظیم (عربى), عباس الجمل, سنى, قاهره: مطبعة لجنة التألیف والترجمة والنّشر, 1371 ق ـ 527 ص. * 702. آیة الخمس (عربى) محمد جعفر شمس الدین, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. 703. آیة الکرسى (فارسى), کاظم خلخالى, شیعه, تهران: عطائى, 104 ص. * 704. آیة الکرسى, پیام آسمانى, گفتار فلسفى (فارسى) محمد تقى فلسفى, متولد 1289ش, تهران: هیئت نشر معارف اسلامى, 1351, 414 ص. (فقط تفسیر آیه 255 سوره بقره) * 705. آیة الکرسى نداء التوحید السّماوى (عربى) محمد تقى فلسفى, شیعه, بیروت: مؤسسة البعثة, 1412, 322 ص. مترجم: جعفر صادق الخلیلى, عنوان اصلى: آیة الکرسى پیام آسمانى. * 706. آیه نور ـ گنچ نور حقیقى (فارسى), حبیب اللّه فضائلى, شیعه, کتابفروشى میثم, چاپ اوّل, 1369, 72 ص. * 707. الاسم الاعظم أو معارف البسملة والحمدلة (عربى), محمد الغروى, شیعه, بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات, 1402 ونیز قم: مکتبة فیروزآبادى, 280ص. * 708. البسملة بین أهل العبارة واهل الاشارة (عربى) ابراهیم بسیونى, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامّة للکتاب ـ دارالتألیف والنّشر, 1972, 141 ص. (نقد کتاب الکهف والرقیم فى شرح بسم اللّه الرحمن الرحیم, عبدالکریم الجیلانى م 820 یا 832ق). * 709. تأمّلات فى القرآن الکریم (عربى) ابوالحسین على الحسنى الندوى, سنى, دمشق: دارالقلم ـ بیروت: الدار الشامیة, چاپ اول, 1411, 112 ص. * 710. تفسیر آیات سجود القرآن (عربى) محمود شبلى, سنى, بیروت: دارالجیل, چاپ اوّل, 1413, 160 ص. * 711. تفسیر آیه البسملة, محاضرات معرفیة (عربى) روح اللّه الموسوى الخمینى, 1320 ق ـ 1368 ش, شیعه, بیروت: دارالهادى, چاپ اوّل, 1412, 127 ص, * 712. تفسیر آیه جلباب, محمد تقى صدیقین اصفهانى, م 1417ق, شیعه, قم: 1349, 113 ص. 713. تفسیر آیة الکرسى, عبدالعظیم صدوقى اردبیلى م 1340, شیعه, چاپ تبریز, 48ص.(تفسیر و تفاسیر جدید 174) 714. تفسیر آیة الکرسى, محمد صالح میرزا فضل اللّه مازندرانى, شیعه. (الذریعة 4/330) 715. تفسیر آیه مبارکه نور, محمد شریعت سنگلجى, شیعه. 716. تفسیر آیه نور, ابوتراب شهیدى قزوینى, 1278 ـ 1357, شیعه, تهران: 1331, 44ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 173) 717. تفسیرآیة النور, هادى نجفى طهرانى, 1253 ص. (دائرة المعارف تشیّع 4/561; تفسیر وتفاسیر جدید 174). 718. تفسیر آیه و اذا قرى القرآن فاستمعوا له وانصتوا (اعراف 204), میرزا ابراهیم القاضى الخوزانى الاصفهانى, م 1355ق, شیعه. (الذریعة 4/323) 719. حقیقة الابداع فى تفسیر کلمة الاسترجاع (آیه 56 سوره بقره = اذا أصابتهم مصیبة, سید عبداللّه برهان سبزوارى, 1300 ـ 1384ق, شیعه, (در سبزوار کتابخانه مؤلف (دائرة المعارف تشیّع 4/571) 720. رساله نوین درباره… و تفسیر آیه آن عدّة الشّهور عنداللّه اثنا عشر شهراً (فارسى) سید محمد حسین حسینى طهرانى, م 1374ش, شیعه, تهران: انتشارات صدرا, چاپ سوّم, 1406, 152ص. * 721. الرقّ المنشور ولوامع الظّهور فى تفسیر آیة النّور سید حسین بن مرتضى طباطبایى یزدى, م 1307ق, تبریز, 1300. (الذریعة 11/ 246) 721. الشّهاب الثاقب تفسیر انّا زیّنا السّماء الدّنیا بزینة الکواکب, مهدى مسجد شاهى, متولد 1298 ق, تهران: چاپ سنگى, 1355, 96 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 174) 722. غرّة المتقین, محمد اشرف جبل عاملى, اصفهان: مطبوعاتى خندان, 1368, 84ص. (تفسیر و شرح آیة الکرسى). (تفسیر و تفاسیر جدید 176) 723. کراسة آیة الکرسى, سید محمد على هبة الدین حسینى حائرى معروف به سیّد هبة الدین شهرستانى, 1301 ـ 1386 ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 724. کلام قدسى, تفسیر آیة الکرسى, مهدى صدرعالمى, تهران, 1368, 80 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 173) 725. لوامع الظهور فى تفسیر آیة النّور, حسین بن مرتضى الطباطبایى الحائرى, م 1307, شیعه. (معجم المفسرین 1/ 161) 726. من آیات اللّه فى السّماء آیة الکرسى سیّدة آیات القرآن الکریم (عربى) ماهر احمد الصوفى, سنى, حمص: مکتب الشعار. 1416, 25 ص. * 727. ویسألونک عن ذى القرنین (عربى) احمد بن خیرالدین ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379, سنى, قاهره: دارالشّعب, 1972, 182 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 193)
بخش پنجم: تفسیرهاى نامشخص
728. ارشاد اللّه فى تفسیرالقرآن (عربى) ابوبکر بن الطاهر بن زبیر السلوى, م 1376ق, مالکى. (معجم المفسرین 2/ 767) 729. ازهار التنزیل, سید محمد حسن زنگى پورى م 1325ق, شیعه. (الذریعه 1/534) 730. اشارات الاعجاز من مضان الایجاز (عربى), سعید النورسى, سنى, قاهره: شرکة سوزلر, چاپ دوّم, 1414, 331 ص, مترجم از ترکى: احسان قاسم الصالحى, فروست: کلیّات رسائل النور 5. 731. الهام الرّحمن فى تفسیرالقرآن, عبید اللّه بن الاسلام السّندى, 1872 ـ 1944, کراچى, بیت الحکمة, 344 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 199) 732. انوارالبیان فى تفسیرالقرآن (گجراتى), غلام على بن اسماعیل البهاونگرى, 1283 ـ 1367 ق, هند. (الذریعة 2/421) 733. انوار البیان فى تفهیم القرآن, محمدرضا الحق, دها که: اشاعت منزل, 1963. (تفسیر وتفاسیر جدید 198) 733. انوارالقرآن (اردو) سید راحت حسین رضوى هندى کویال پورى, 1297 ـ 1355ق, شیعه, چاپ هند, 1355, دائرة المعارف تشیّع 4/ 566 (الذریعة 2/ 438) 734. بشائر الرّضوان فى تفسیرالقرآن (عربى) على رفاعى محمد, سنى, قاهره: مکتبة و مطبعة محمد على صبیح, 1970م. (تفسیر وتفاسیر جدید 203) 735. بلاغ المبین, عنایت اللّه مشرقى هندى, هند: چاپ سنگى, 1342. (تفسیر وتفاسیر جدید 208) 736. بلوغ منى الجنان, (فارسى) محمد رضا خزرجى نجفى, شیعه, 1303 ـ 1385ق, درنجف درکتابخانه مؤلف موجود است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 737. بهجة التنزیل فى التفسیر والتأویل, سید حسین بن هبة اللّه رضوى کاشانى ملقّب به علم الهدى. (الذریعة 3/ 161) 738. البیان فى تفسیرالقرآن, عبدالحسین بن عیسى یوسف الرشتى, 1292 ـ 1372 (معجم المفسرین 1/ 256) 739. تحفة الاخوان, ابوعیاشه محمد البیومى الدمنهورى 1263 ـ 1335ق. (معجم مصنفات القرآن 2/ 175) 740. تحفة الخاقان فى تفسیرالقرآن, میرزا محمد باقر بن محمد لاهیجى 1275 ـ 1350, شیعه, 5 جلد, (این اثر بصورت تفسیر موضوعى در 5 موضوع, قصص, احکام, معارف, مواعظ و وعید, مى باشد.) (الذریعة 3/ 431) 741. التحفة (فى تفسیرالقرآن) عبدالکریم بن عبداللّه الحسنى الیمنى الرضوى, 1224 ـ 1309, زیدى.(معجم المفسرین 1/ 298) 742. التفسیر(عربى) محمد بشربن محمد هلال الآلاجاتى معروف به غزى, 1274 ـ 1339ق, مخطوط در حلب. (الاعلام زرکلى 6/53) 743. تفسیر آقا فتحعلى ـ تفسیر الکبیر, آقا فتحعلى زنجانى نجفى م 1338ق. (الذریعة 4/ 297) 744. تفسیر الآیات القرآنیّة (عربى) عبدالعزیز حسن م 1364 ـ محمد عبد العزیز النجار. معجم المفسرین1/ 286) 745. تفسیر اردوبادى (عربى) محمد على ارودبادى تبریزى نجفى, شیعه, 1312 ـ 1380ق, نجف: کتابخانه مؤلف. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 570) 746. تفسیر اویسى (فارسى) محمد حسین غلام على اویسى قزوینى, 1336 ـ 1414 ق, شیعه. تألیف از سال 1380 تا 1411, درچند مجلد به خط مؤلف درکتابخانه مؤلف در قزوین. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 578) 747. تفسیر خفاجى (تفسیر شیخ عمران), عمران بن احمد دعبل خفاجى نجفى, 1247 ـ 1328, شیعه, خطى. (الذریعة 4/ 295) 748. تفسیر روشن, ضیاء الدین طباطبایى, 1270 ـ 1348ق, شیعه, تهران: چاپ سنگى, 1347. (تفسیر وتفاسیر جدید 202) 749. تفسیرالقـرآن, محمد على قـراجه داغى, زنده در 1306, شیعـه. (معجم المفسـرین 2/593) 750. تفسیرالقرآن, محمد بن محمد بن احمد الخصاص التازى, م 1354ق, مالکى, درچند مجلد. (الاعلام زرکلى 7/ 81) 751. تفسیرالقرآن, طاهربن صالح بن احمد السمعونى الجزائرى الدمشقى, 1268 ـ 1338. (معجم المفسرین 1/ 241) 752. تفسیرالقرآن, على بن سلیمان الدمناتى, 1234 ـ 1306ق, مالکى. (معجم المفسرین 1/ 362) 753. تفسیرالقرآن, محمد لطفى الشیخ جمعه اسکندرى, 1303 ـ 1372ق, سنى, بصورت خطى. (معجم المفسرین 2/ 609) 754. تفسیرالقرآن, عبدالحقّ بن عبدالواحد بن محمد الهاشم, 1302 ـ زنده در 1368 ق. (معجم المفسرین 1/257) 755. تفسیرالقرآن, محمد بن عبداللّه القسطنطنى النقشبندى م 1309ق. (معجم المفسرین 2/ 563) 756. تفسیرالقرآن, حسن (احسن) بن محمد بن بوجمعه البیضاوى البعقیلى, 1301ـ 1368ق, چاپ شده. (معجم المفسرین 1/ 146) 757. تفسیر قرآن براى شما (فارسى) محمد على خالدى, شیعه, تهران, 1336. 758. تفسیر قرآن به شعر مثنوى, هاشم دلخوشنواز, شیعه, تهران: مؤلف, 1364. 759. تفسیرالقرآن العظیم, محمد سعید بن احمد العرفى 1314 ـ 1375ق, خطى. (معجم المفسرین 2/ 532) 760. تفسیرالقرآن الکریم ـ ابراهیم بن عمربن بابه ملقّب به بیوض, 1316 ـ 1400ق, اباضى. (معجم المفسرین 2/ 532) 761. تفسیرالقرآن الکریم ـ عمر راسم بن على بن سعید البجائى, 1300 ـ 1379ق, سنى (وى این تفسیر را در زندان نوشته است) (معجم المفسرین 2/ 789) 762. تفسیر الکبیر (عربى) سید میرزا هادى خراسانى حائرى, 1297 ـ 1368 ق, شیعه, چند مجلّد. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 567) 763. التفسیر المأثور على اصغر بن محمد حسن قائنى بیرجندى, م 1315 یا 1320, شیعه. (الذریعة 4/ 265) 764. تفسیر مشکلات القرآن, عبداللّه بن محمّد صلاح الدین العلمى العزى الدمشقى 1278 ـ 1355ق, سنى. (معجم المفسرین 1/ 326) 765. تفسیر الوسیط (عربى) سید میرزا هادى خراسانى حائرى, 1297 ـ 1368ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 567) 766. تفسیر یسیرالمشهور بفوق الیسیر, مراد على, تصحیح و تحقیق: عبدالحقّ پیشاور, عبداللطیف ومحمد شریف. (تفسیر و تفاسیر جدید 208) 767. تقریرات على تفسیر البیضاوى, محمد بن عثمان بن محمد النجار, 1255 ـ 1331, مالکى. (معجم المفسرین 2/ 574) 768. تنویر الاذهان بما تیسّر تفسیره من القرآن, قاسم احمد عفیفى الدجوى, سلیمان امام الصغیر و عبدالصبور امام محمد, سنى, قاهره: دارالنصر, 1970, 162 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 203) 769. التیسیر فى تفسیر الفاظ القرآن الکریم (عربى) حسین نصار, سنى, مصر, انوارالمعرفة. 770. التیسیر والتسهیل لفهم مدارک التنزیل (نسفى) (عربى) عبدالحکیم الافغانى القندهارى, 1251 ـ 1326ق, حنفى, مخطوط در دمشق. (معجم المفسرین 1/ 258) 771. جواهر الافکار ومعدن الاسرار, عبدالقادربن احمد بن مصطفى بدران, م 1346ق, حنبلى. (معجم المفسرین 1/ 292) 772. جواهر المعـادن, على بن محمد شریعتمدار استرآبادى, م 1315ق, شیعه. (الذریعة 4/ 270) 773. الخیرات الحسان فى تفسیرالقرآن, محمد رضا خزرجى نجفى, 1303 ـ 1385ق, شیعه (نجف درکتابخانه مؤلف) (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 774. الذکر الحکیم (عربى) محمد کامل حسین, قاهره: النهضة المصریة, 1971, 202 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 207) 775. ربیع الجنان فى تفسیرالقرآن, محمد بن خلیل بن ابراهیم المحاسن القاوقجى. 1224 ـ 1305, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 528) 776. سرالاستواء ـ سرّ التنزیل ـ سرّ القرآن ـ سرّالفرقان, محمد سرى باشا الکریدى الرومى. (معجم المفسرین2/531) 777. ضیاء التفاسیر (فارسى) سید امیرمحمد صادق خوانسارى موسوى, م 1332ق, شیعه, تهران, چاپ سنگى, (دایرة المعارف تشیّع 4/ 563) 778. فتح الجلیل بذکر طرف فیما یتعلّق بالتّنزیل, حسن بن احمد سالم الرفاعى الشهیر بالهوارى العدوى, 1257 ـ زنده در 1329ق, مالکى. (معجم المفسرین 1/ 136) 779. فتح الجواد الکریم فیما یتعلّق ببسم اللّه الرحمن الرحیم, حسن بن محمد حسن معروف بالسقا, 1262 ـ 1326ق, شافعى. (معجم المفسرین 1/147) 780. فتح الرحمن بتفسیرالقرآن, حسن حسنى بن محمّد درویش الموصلى, (جلد دوّم تا سوره انعام). (معجم المفسرین 1/ 139) 781. فتح المنان فى تفسیر غریب القرآن, مؤمن بن حسن الشبلنجى, 1252 ـ زنده در 1322ق. (معجم المفسرین 2/694) 782. الفرقان فى تفسیرالقرآن (اندونزیایى) حسن بن احمد باندونج الجاوى, 1304 ـ 1378ق. (معجم المفسرین 1/ 138) 783. القرآن الکریم مع موجز البیان فى معانى القرآن احمد حنفى نصار القوصى, سنى, قاهره: دار وهدان, 1970, 3 جلد. (تفسیر وتفاسیر جدید 206) 784. القول الوجیز فى کلام اللّه العزیز, صالح بن عمر بن داود بن صالح, 1287 ـ 1347ق, سنى. (معجم المفسرین 2/ 776) 785. کشف المحجوبین عن خدى تفسیر الجلالین, سعد اللّه بن غلام قندهارى افغانى, م 1306ق, خطى درکتابخانه تیموریه. (معجم المفسرین 1/ 270) 786. لؤلؤ البحرین, محسن محمد رفیع رشتى قزوینى, م 1300, شیعه. (دایرة المعارف تشیّع 4/559) 787. مجمع الانوار ومعدن الاسرار فى تفسیرالقرآن الکریم, فتح على بن ولى بن على عسکرزنجانى, 1268 ـ …, شیعه. (معجم المفسرین 1/ 417) 788. مراد الطالب فى التفسیر (عربى) محمد ابوفرحه الحسینى, قاهره: جامعة الازهر, 1971, 88 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 197) 789. مشکاة الحیاة, دانش تبریزى, زنده در 1303. (مفاخر آذربایجان 1/ 515) * المصفى الجامع بین الصحیح المأثور و صریح المنقول ــــــــــ الموجز فى تفسیرالقرآن الکریم. 790. منبع الکرامة زنوزى خوئى, م 1301. (مفاخر آذربایجان 1/ 514) 791. موجز تفسیر القرآن (عربى) عبدالجبار الاعظمى, بغداد, 1966 ـ 1967, 2 جلد. (تفسیر و تفاسیر جدید 194) 792. الموجز فى تفسیرالقرآن الکریم ـ المصفى الجامع بین صحیح المأثور و صریح المنقول (عربى) محمد رشدى حمادى, سنى, قاهره: عیسى البابى الحلبى, 1973. (تفسیر و تفاسیر جدید 197) 793. موهبة الرّحمن فى تفسیرالقرآن, محمد رضا خزرجى نجفى, 1303 ـ 1385ق, شیعه, نسخه خطى در نجف کتابخانه مؤلف موجود است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 794. نظم البرهان فى تفسیرالقرآن, میرزا حسن علیارى, م 1358, شیعه. (مفاخر آذربایجان 1/ 289) 795. نفحات الطیب على تفسیر الخطیب, احمد رافع محمد الحسینى القاسمى الطهطاوى, 1275 ـ 1355ق, حنفى. (معجم المفسرین 1/37) 796. نفحة الرحمن فى تفسیرالقرآن, محمد حسن وادى بن الصیادى الحسینى, 1266 ـ 1328ق. (معجم المفسرین 2/ 518) 797. النقد الجمیل على تفسیر أنوار التنزیل للبیضاوى (عربى) ضیاء الدین عبدالحسن خالصى, 1315 ـ 1370ق, شیعه, نسخه اصلى در کاظمین کتابخانه مؤلف موجود است. (دایرة المعارف تشیّع 4/568) 798. واضح البیان فى تفسیرالقرآن, محمد ابرهیم میرسالکوتى, لاهور: اداره ترجمان السنّة, 1972, 552 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 176) 799. الوجیز فى تفسیرالکتاب العزیز, عماد الدین محمد طاهر البحرانى. (تفسیر وتفاسیر جدید 194)
استدراک:
800. افلا یتدبرون القرآن (عربى) عزالدین الجمل, سنى, چاپ 1982.* 801. الترتیب و البیان عن تفصیل آى القرآن, محمد زکى صالح, سنى, بغداد, دار المکتبة العلمیة, چاپ دوم, 1399ق, دو جلد. 802. تفسیر الآیات الباهرة و أخبار العترة الطاهرة (عربى) محمد حسن میانجى, 1334ق, خطى, دو جلد, 640 « 632. * 803. تفسیر ماجدى ـ تفسیر قرآن انگلیسى, عبد الماجد دریابادى, کراچى, محکمه اوقاف, 1987م. ناشر دیگر:لکهنو:صدق جدید, 1968, چهار جلد. 804. ته فسیرى کوردى (کردى) ملا محمد کویى, سنى, بغداد, چاپخانه سلمان الاعظمى, 1390.* 805. خلاصة التفاسیر (عربى) محمد بکر اسماعیل, سنى, قاهره, دار المنار 1416, 604 ص (تفسیر تمام قرآن). 806. ضیاء القرآن (اردو) پیر محمد کرم شاه الازهرى, سنى, لاهور: انتشارات ضیاء القرآن, چاپ پنجم, 1402, پنج جلد, (تفسیر تمام قرآن).
بخش نخست: تفسیرهاى کامل قرآن
1. احسن التفاسیر (اردو), سید احمد حسن محدث دهلوى, 1258 ـ 1338, سنى, لاهور: مکتبة السلفیة, 1379. * 2. الاساس فى التفسیر (عربى) سعید حوّى, سنّى, قاهره: دارالسلام, چاپ اوّل, 1405 ـ دوّم 1409 ـ سوّم 1412, 11 جلد, 6799 ص. * 3. اسرار التّنزیل (عربى), حسین بن باقر بروجردى, م 1320, شیعه, این اثر تفسیر تمام قرآن و تلخیص تفسیر کبیر مؤلف است که خود به تلخیص آن پرداخته است. (الذریعه 2/43; دائرة المعارف تشیّع 4/561) 4. اضواء البیان فى ایضاح القرآن بالقرآن (عربى), محمدامین بن محمد المختار الجکنى الشنقیطى, 1325 ـ 1393, مالکى, بیروت, عالم الکتب, 9 جلد + یک جلد فهارس. * 5. اضواء على متشابهات القرآن (عربى), خلیل یاسین, شیعه, بیروت: دار ومکتبة الهلال, چاپ دوّم, 1980, 2 جلد, 348 « 375 ص. (تفسیر آیات متشابه به ترتیب سور قرآن به صورت سؤال وجواب, درچاپ اوّل 1600 سؤال وجواب ودرچاپ دوم 1651 سؤال وجواب). * 6. اطیب البیان فى تفسیرالقرآن (فارسى), سید عبدالحسین طیب, 1312 ـ 1411, شیعه, تهران: کتابفروشى اسلام, 1393 ق, 14 جلد * 7. الاکلیل على مدارک التّنزیل ـ حاشیه مدارک التّنزیل (عربى) محمد عبدالحقّ اللّه آبادى, 1252 ـ 1333, حنفى, هند: مطبع الکیل المطابع, 1330, این اثر شرح وحاشیه مدارک التنزیل وحقائق التّأویل عبداللّه بن احمد نسفى م 701 مى باشد. * 8. الفیة التّفسیر (عربى) حسین على دحلى, سنى, دمشق: دارالحکمة, چاپ اوّل, 1410, 88 ص. (هزاربیت در تفسیر بعضى آیات از اوّل تا آخر قرآن). * 9. الامثل فى تفسیر کتاب اللّه المنزل(عربى) ناصرمکارم شیرازى با همکارى محمد رضا آشتیانى, محمد جعفر امامى, داود الهامى, اسد اللّه ایمانى, عبد الرّسول حسنى, سید حسن شجاعى, سید نورالدین طباطبایى, محمود عبداللهى, محسن قرائتى و محمد محمدى, بیروت: مؤسسة البعثة, چاپ اوّل, 1413ق. عنوان اصلى: تفسیر نمونه, مترجمین: محمد على آذرشب ـ محمد رضا آل صادق ـ خالد توفیق عیسى ـ سید محمد هاشمى ـ قصى هاشم فاخر ـ اسد مولوى. ناشر دیگر: قم, دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرّسین) تنها 2 جلد اوّل. * 10. انوار درخشان درتفسیر قرآن (فارسى), سید محمد حسینى همدانى, م 1375 ش, قم: چاپخانه علمیه ـ تهران: انتشارات لطفى, 1358. 11. اوضح التفاسیر (درحاشیه قرآن), (عربى) محمد محمد عبدالطیف الخطیب, سنى, قاهره, المکتبة التجاریة الکبرى, چاپ پنجم, 1375 ق, 559 ص, ناشر دیگر: قاهره, مطبعة الاستقامة, چاپ هفتم, 1969م, 766 ص.* 12. ایسر التفاسیر (عربى), اسعد محمد حومد, سنى, دمشق: مؤلف, 1990م, 2 جلد رحلى, مصحح: محمد متولى الشعراوى, احمد حسن مسلم. * 13. أیسرالتّفاسیر (عربى) عامراحمد الشریف, سنى, بیروت: دارالعلم للملایین, چاپ اوّل, 199م3, 665 ص. * 14. أیسر التفاسیر للکلام العلى الکبیر و بهامشه نهرالخیر (عربى) ابوبکر جابرالجزائرى, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ چهارم, 1412ق, 5 جلد. 15. بدع التفاسیر (عربى), عبدالله بن الصّدیق الغمارى, سنى, قاهره: دارالکتب, 1412ق, 184 ص. (بیان خطاها درتفاسیر به ترتیب از اوّل تا آخر قرآن) 16. برگزیده تفسیر نمونه (فارسى) ناصرمکارم شیرازى ودیگران, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, چاپ اوّل, 1374, 5 جلد, تلخیص کننده: احمد على بابائى. * 17. بیان السعادة فى مقامات العبادة (عربى), سلطان محمد الجنابذى (گنابادى) ملقب به سلطان علیشاه, 1251 ـ 1327, شیعه, بیروت: مؤسسه الاعلمى للمطبوعات, چاپ دوّم, 1408ق, 4 جلد, ناشران دیگر: تهران: مطبعه دانشگاه, 1358, 4 جلد و نیز تهران, چاپ سنگى, 1314ق, 2 جلد در 1 مجلد. * 18. البیان فى تفسیرالقرآن ـ تفسیرخراسانى (عربى) سید میرزا هادى خراسانى حائرى, 1297 ـ 1368, شیعه. این تفسیر تکمله تفسیر قمى است. مؤلّف داراى دوتفسیر دیگر (تفسیرالکبیر ـ تفسیر الوسیط) مى باشد. (دائرة المعارف تشیّع 4/567) 19. البیان فى شرح غریب القرآن, قاسم آل محیى الدین جامعى عروضى نجفى, نجف: 1374, 168 + 213 ص. مصحح: مرتضى الحکمى. * بیان القرآن ــــــــــ مکمل بیان القرآن 20. بیان قرآن براساس تفسیرالمیزان (فارسى) گردآورنده: محمد ثنائى شعار, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ قرآن, چاپ اول, 1364 ـ ج 1, 356 ص. ج 2, 336 ص. * 21. بیان المعانى على حسب ترتیب النّزول (عربى), سید عبدالقادر ملاحویش آل غازى العانى, حنفى, دمشق: مطبعة الترقى, 1382ق, تألیف 1355, 12 جزء در 6 مجلد.* 22. التبیان فى تفسیر غریب القرآن (عربى) میرزا على بن میرزا محمد حسین شهرستانى حائرى, م 1344, شیعه, (این اثر در معجم المفسرین به نام على بن محمد الحسینى المرعشى به نقل از الذریعه (1/ 207) ذکر شده که صحیح آن در (3/ 331) وبا نام شهرستانى است نه مرعشى. وى درجاى دیگر همین اثر را براى شهرستانى ذکر مى کند که گویا هر دو عنوان یکى هستند.) 23. التبیان فى معانى القرآن (فارسى), سید حسین بن نصر اللّه الحسینى الموسوى عرب باغى, م 1369 ق, 1 جلد. (دائرالمعارف تشیّع 4/ 568; الذریعه 26/ 151) 24. التبیین فى شرح آیات المواعظ والبراهین (فارسى) میرزا ابوتراب قزوینى شهیدى, 1278 ـ 1357ق, شیعه, 5 جلد, (دائرة المعارف تشیع 4/ 569; الذریعه 26/151) 25. تدبّر قرآن (اردو) امین احسن اصلاحى, سنى, لاهور: فاران فاوندیشن, چاپ پنجم, 1413ق, (تاریخ مقدمه 1403ق), 9 جلد.* 26. ترجمان القرآن ـ باقیات ترجمان القرآن (اردو), احمد بن خیرالدین مولانا ابوالکلام آزاد, 1302 یا 1305 ـ 1377 یا 1379ق), سنى, لاهور: مکتبة اشاعت ادب, 1963, 3 جلد (باقیات ترجمان القرآن جلد سوّم ترجمان القرآن مى باشد.) درمعجم المفسرین (1/ 36) براى ابوالکلام آزاد تفسیرى در 15 جزء به زبان اردو ذکر مى کند که گویا صحیح نیست. ابوالکلام آزاد داراى آثار تفسیرى دیگر از جمله: تفسیر سوره فاتحه, تفسیر سوره کهف, ذوالقرنین و… مى باشد. (دائرة المعارف بزرگ اسلامى 1/ 314; تفسیر وتفاسیر جدید 193) 27. ترجمان القرآن (انگلیسى) مولانا ابوالکلام آزاد (1302 ـ 1377ق),لاهور: آکادمى سندساگار, مترجم از اردو: سید عبداللطیف, 3 جلد. 28 ـ 29. ترجمه المیزان فى تفسیر القرآن (فارسى), سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402ق, شیعه, قم: دارالعلم, (تهران: انتشارات محمدى, 40 جلد که10 جلد اول از سوى دارالعلم و 30 جلد بعد از سوى انتشارات محمدى منتشر شده ), مترجمان: سید محمد باقر موسوى همدانى, محمد تقى مصباح یزدى, عبدالکریم نیرى بروجردى, محمد رضا صالحى کرمانى, سید محمد خامنه اى, محمد جواد حجتى کرمانى, محمد على گرامى قمى, ناصرمکارم شیرازى. * ناشر دیگر این ترجمه (باهمین مترجمان) تهران: بنیاد علمى وفکرى علامه طباطبایى با همکارى مؤسسه نشر فرهنگى رجاء و مؤسسه امیرکبیر, چاپ اوّل, 1363, دوّم 1364 در 20 جلد (ترجمه هردوچاپ 40 جلدى و 20 جلدى براساس و برابر با متن عربى چاپ دارالکتب تهران مى باشد.) 30. ترجمه المیزان فى تفسیرالقرآن (فارسى). سیدمحمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402ق, شیعه, قم: دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) چاپ اوّل, 1363 تا 1367, 20 جلد, ترجمه کامل هر20 جلد (بنابر سفارش مرحوم علامه طباطبایى) از سوى آقاى سید محمد باقر موسوى همدانى انجام شده است. ترجمه این چاپ برابر با متن عربى چاپ بیروت از سوى مؤسسه اعلمى ونیز چاپ قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین) مى باشد. * 31. تفسیر آسان, منتخب از تفاسیر معتبر (فارسى) محمد جواد نجفى, شیعه, تهران کتابفروشى اسلامیه, 1357 به بعد, 18 جلد.* 32. تفسیر اثنى عشرى (فارسى) حسین بن احمد الحسینى الشاه عبدالعظیمى, 1318 ـ 1384 ق, شیعه, تهران: انتشارات میقات, چاپ اوّل, 1363 ـ 1364, 14 جلد. 33. تفسیراحسن الحدیث (فارسى) سید على اکبر قرشى, تهران: بنیاد بعثت, 1366 ـ 1371, 12 جلد, جلد اوّل و دوّم این تفسیر ابتدا با عنوان تفسیر ممتاز منتشر شد. * 34. تفسیر اختریه (اردو) اختر محمد, سنى, کویته: مکتبة رشیدیه, 6 جلد * 35. تفسیر الاعقم (عربى) احمد على محمد على الاعقم الاندلسى, صنعا (یمن): دارالحکمة الیمانیه, چاپ اوّل, 1411 ق, 851ص. * 36. تفسیر انوار النجف فى اسرار المصحف (اردو) حسن بخش جارا, شیعه, پیشاور: مکتبة انوار النجف, دریاخان, 1982 به بعد, 15 جلد. * 37. تفسیر البراعم المؤمنه (عربى) محمد موفق سلیم, سنى, ریاض: دارالهدى, چاپ اول, 1413ق, 30 جلد. * 38. تفسیر بروجردى ـ تفسیر الکبیر (عربى). حسین بن باقر بروجردى م 1320, چند مجلد (الذریعه 2/43; دائرة المعارف تشیع 4/ 561) 39. تفسیر البصائر (عربى) یعسوب الدین رستگار جویبارى, قم : 1403 به بعد, 60 جلد, البته بعضى از جلدها هنوز منتشر نشده تنها جلدهاى 1 و 31 تا 34 و نیز 41 تا 60 منتشر شده است.* 40. تفسیر بهائى (فارسى و عربى), بهاء الدین هندى (زنده در 1301), شیعه, 2 جلد, جلد اوّل به همراه تفسیر لوامع التنزیل درسال 1301 در هندوستان چاپ گردیده است.(دائرة المعارف تشیّع 4/ 559) 41. تفسیر التحریر والتنویر ـ تحریر المعنى السدید و تنویر العقل الجدید (عربى) محمد طاهربن عاشور, 1296 ـ 1393ق, سنى مالکى, لیبى: الدار الجماهیریه ـ تونس: الدّار التونسیة, 30 جلد, جلد 1 و 2 در قاهره: مطبعة عیسى البابى الحلبى, 1384 منتشر گردیده ونیز تفسیر سورة الفاتحة وجزء عمّ از مؤلف در تونس: دارالکتب الشرقیه, 1956, 378 ص. 42. تفسیر تربتى خراسانى (فارسى ـ عربى), على اکبر تربتى خراسانى م 1331. (الذریعة 4/ 294) 43. تفسیر تقریب القرآن الى الاذهان (عربى) سیدمحمد الحسینى الشیرازى, متولد 1347 ق, شیعه, بیروت: مؤسسة الوفاء, چاپ اوّل, 1400 ق, 30 جزء در 10 مجلّد. * 44. تفسیر ثنائى (اردو) ثناء اللّه امرتسرى, سنى, لاهور, اداره ترجمان السنة, چاپ دوّم, 1971 م, 3 جلد. * تفسیر جابرى ــــــــــ تفسیر حسن * 45. تفسیرجامع (فارسى) سید ابراهیم بروجردى, شیعه, تهران: انتشارات کتابخانه صدر, [ اتمام تفسیر] 1340, 7 جلد, این تفسیرگردآورى شده از تفسیر امام حسن عسگرى, تفسیر عیاشى وکتب اخبار معتبر, به انضمام ترجمه تفسیر على ابن ابراهیم قمى مى باشد. 46. تفسیرجواهر القرآن (اردو) مولاحسین على م 1363 هـ, سنى, راولپندى: کتب خانه رشیدیه, 3 جلد, با اضافات: غلام اللّه خان. * 47. التفسیرالحدیث للسور مرتبة حسب النّزول (عربى), محمد عزة دروزه, 1305 ـ بعد از 1400, سنى, قاهره: داراحیاء الکتب العربیه ـ عیسى البابى الحلبى, 1381 ق, 12 جلد, (برحسب ترتیب نزول قرآن) * 48. التفسیرالحدیث للقرآن الکریم (عربى) حافظ عیسى عمار, سنى, قاهره: مطبعة البابى الحلبى, چاپ اوّل 1379, 2 جلد در 1 مجلّد, 410 « 370 ص, (تفسیر تمام قرآن درحاشیه قرآن) * 49. تفسیرخسروى (فارسى) علیرضا میرزا خسروانى, 1310 ـ 1386, شیعه, تهران: کتابفروشى اسلامیه, 1390 به بعد. * 50. تفسیرالخطیب المکى (عربى) سید عبدالحمید الخطیب, م 1381, دمشق: دارالفکر, 1316, چاپ اوّل, 1381, 4 جلد. * 51. تفسیر راهنما, روشى نو در ارائه مفاهیم و موضوعات قرآن (فارسى), اکبر هاشمى رفسنجانى متولد 1311, شیعه وجمعى از محققان مرکز فرهنگ ومعارف قرآن, قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم, 1371 به بعد, تا سال 1375 شش جلد منتشر گردیده است و چاپ جلدهاى بعد تا آخر قرآن ادامه دارد. * 52. تفسیر ریحان (فارسى) سید علیرضا ریحان حسینى سعیدى, 1330 ـ 1387 ق, شیعه,چاپ تهران, (دائرة المعارف تشیّع 4/573) 53. تفسیر صفى ـ تفسیر قرآن ـ (فارسى) میرزا حسن ملقّب به صفى علیشاه نعمة اللهى, 1251 ـ 1316 ق, شیعه, صوفى, تهران: کتابفروشى خیام, 1342 ـ 1356 (افست از چاپ سال 1317) 2 جلد دریک مجلّد (تفسیر تمام قرآن به صورت منظوم دربحر رمل مسدس بر وزن مثنوى مولوى است), ناشر دیگر: چاپخانه ارتش دولت ایران, 1328, 2 جلد ـ چاپ سنگى. تفسیر سوره یوسف از تفسیر صفى با تصحیح هادى مولوى گیلانى وفا علیشاه درتهران: اقبال, 1320, 75 « 87 ص. منتشر گردیده است. نیز تفسیر سوره یوسف ازمؤلف: تهران چاپ سنگى, 1320 ق 163 ص. 54. تفسیر عثمانى (اردو) شبیراحمد عثمانى, سنى, کراچى: دارالاشاعت, چاپ اوّل, 1993م, 2 جلد, 1720 ص. * 55. التفسیر العصرى, عبدالفتاح الامام, 1287 ـ 1383ق, سنى, 30 جزء. (معجم المفسرین 1/ 292) 56. التفسیر الفرید للقرآن المجید (عربى) محمد عبد المنعم الجمال, سنى, مصر, تألیف 1952 به بعد, 4 جلد, 3377 ص. * 57. تفسیر القرآن العظیم المسمى اولى ماقیل فى آیات التنزیل (عربى) رشید الخطیب الموصلى, سنى, موصل: مؤسسة دارالکتب, جامعة موصل, 1392 ـ 1394, 9جلد. 58. تفسیر القرآن الکریم ـ غایة البیان فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) محمود محمد حمزه, حسن علوان و محمد احمد برانق, سنى, قاهره: دارالمعارف, تاریخ مقدمه 1372 ق. ناشر دیگر: قطر: ادارة احیاء التراث الاسلامى به صورت افست از چاپ دارالمعارف, 30 جلد در شش مجلّد. * 59. تفسیر القرآن الکریم ـ مختصر تفسیر القاسمى ـ رى الغلیل من محاسن التأویل (عربى) محمد جمال الدین قاسمى, 1283 ـ 1332ق, سنى, بیروت: دارالنفائس, چاپ اول, 1414, یک جلد 604 ص. (مختصرى از تفسیر محاسن التّأویل توسط: صلاح الدین ارقه دان درحاشیه قرآن) * 60. تفسیر القرآن الکریم واعرابه وبیانه (عربى) محمد على طه الدرة, سنى, دمشق ـ بیروت: منشورات دارالحکمة, 1402ق, 16 جلد * 61. تفسیر القرآن ـ کشف الحقایق ـ عن نکت الآیات والدّقایق ـ قرآن براى همه (فارسى) میرمحمد کریم العلوى الحسینى الموسوى, شیعه, تهران: چاپخانه موسوى (ج 1) ـ چاپخانه آتش (ج 2 و 3), 1339, 3 جلد در 1 مجلّد مترجم ازترکى, عبدالمجید صادق نوبرى. * 62. التفسیرالقرآنى للقرآن (عربى) عبدالکریم الخطیب, متولد 1339, شافعى, قاهره: دارالفکر العربى, 1970, 15 جلد در 16 مجلد (جلد 15 دوجزء است) .* 63. تفسیر کابلى (فارسى) محمود حسن دیونبدى, سنى, تهران: نشر احسان, چاپ چهارم 1370, 5 جلد, ترجمه: جمعى از علما افغانستان. * 64. التفسیر الکاشف (عربى) محمد جواد مغنیه, 1322 ـ 1400ق, شیعه, بیروت: دارالعلم للملایین, چاپ دوم 1981, چاپ چهارم, 1990م, 7 جلد.* 65. تفسیر کیوان ـ جامع التفاسیر (فارسى ) ـ ملا عباسعلى قزوینى معروف به کیوان, م 1354, شیعه, تهران, 1310 ـ 1315, 4 جلد. (الذریعة 26/221) 66. التفسیرالمبین (عربى) محمد جواد مغنیه, 1322 ـ 1400ق, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, 1398, ناشر دیگر: بیروت مؤسسه عزالدین, چاپ چهارم, 1415, 614 ص. نیز: دارالکتاب الاسلامى, چاپ دوّم, 1403, 827 ص. * 67. تفسیرالمراغى (عربى) احمد مصطفى المراغى, 1300 ـ 1371 ق, شافعى, قاهره: مطبعة المصطفى البابى الحلبى, چاپ دوم, 1953م, ناشر دیگر به صورت افست از چاپ قاهره: بیروت: داراحیاء التراث العربى, 1985, 30 جزء در 10 مجلّد. * 68. تفسیرمعارف القرآن (پشتو) محمد شفیع, متولد 1897م, سنى, پیشاور: تاج کتب خانه, 1405ق, 30 جلد, مترجم: محمد مبارک, ناشر دیگر: کراچى, ادارة المعارف, مکتبة دارالعلوم, 1969. * 69. التفسیرالمعین للواعظین والمتعظین (عربى) محمد هویدى, شیعه, بیروت: دارالبلاغه, چاپ اوّل, 1407 ـ 1412ق, 657 ص, (درحاشیه قرآن). * 70. تفسیر مفردات القرآن, مصطفى بن محمد الادهمى الحسینى الواعظ, 1263 ـ 1331ق, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 678) 71. تفسیر من نسمات القرآن, کلمات و بیان (عربى) غسان حمدون, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ دوّم, 1407ق, 705 ص. با تصحیح گروهى از مصححین, (درحاشیه قرآن). * 72. التفسیر المنیر فى العقیدة والشریعة واالمنهج (عربى) وهبة الزحیلى, متولد 1351ق, حنفى, بیروت: دارالفکر المعاصر, دمشق: دارالفکر, چاپ اوّل, 1411, 30 جلد در 15 مجلد تفسیر و دو جلد دریک مجلّد فهرست موضوعى تفسیر. * 73. تفسیرالمؤمنین (عربى) عبدالودود یوسف, سنى, دمشق: دارالرشید, 486 ص, (تفسیرتمام قرآن درحاشیه قرآن), تصحیح مصطفى الخن. * 74. تفسیر نعیمى ـ اشرف التفاسیر (اردو), احمد یارخان نعیمى, پاکستان ـ گجرات: مکتبة اسلامیه, تاریخ مقدم, 1378ق, جلد اوّل شامل تفسیرجزء اوّل قرآن 765 ص.( ظاهراً تفسیر تمام قرآن) * 75. تفسیر نمونه (فارسى) ناصرمکارم شیرازى (متولد 1307) ودیگران, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, چاپ اوّل, 1352 به بعد, 27 جلد « 1 جلد فهرست موضوعى. نویسندگان همکار: محمد رضا آشتیانى, محمد جعفرامامى, داود الهامى, اسد اللّه ایمانى, عبدالرسول حسنى, سید حسن شجاعى, سید نورالدین طباطبایى, محمود عبداللهى, محسن قرائتى و محمد محمدى. تفسیر نمونه در بین تفاسیر شیعه و تفاسیر فارسى بیشترین چاپ را به خود اختصاص داده به گونه اى به رغم گذشت کمتر از سه دهه از چاپ اوّل آن, بعضى از مجلدات آن بیش از سى بار (جلد اوّل تا سال 1375, سى وپنج بار) منتشر شده است. این تفسیر به زبانهاى اردو, انگلیسى و عربى نیز ترجمه شده و به چاپ رسیده که در ترتیب خود ذکر شده است. 76. تفسیر نمونه (اردو) ناصرمکارم شیرازى و… لاهور: مصباح القرآن, چاپ چهارم, مترجم: سید صفدر حسین نجفى. 77. تفسیر نور (فارسى) مصطفى خرم دل, تهران: نشراحسان, چاپ اوّل, 1371ش, 753 ص, درحاشیه قرآن. * 78. التفسیر الواضح (عربى) محمد محمود حجازى, سنى, بیروت: دارالجیل, چاپ ششم, 1389ق, افست از قاهره: مطبعة الاستقلال الکبرى, 30 جزء در 3 مجلّد. 79. التفسیر الوجیز على هامش القرآن العظیم (عربى) وهبة الزحیلى, متولد 1351 ق, حنفى, دمشق: دارالفکر, چاپ اوّل, 1415, دوم, 1416, سوّم, 1417, 631 ص, چاپ دوّم و سوّم این تفسیر به همراه معجم معانى القرآن العزیز مى باشد. * 80. التفسیر الوسیط للقرآن الکریم (عربى) لجنة من العلماء باشراف مجمع البحوث الاسلامیه بالازهر, قاهره: الهیئة العامه لشئون المطابع الامیریه, چاپ دوّم, 1973. (تفسیر وتفاسیر جدید 196) 81. التفسیرالوسیط للقرآن الکریم (عربى) محمد سید طنطاوى, سنى, [تألیف 1393] قاهره: دارالمعارف, 1412ق, مصحح عبدالرحمن العدوى, جلد اوّل این تفسیر دربنغازى: منشورات جامعه بنغازى, 1394 منتشر گردیده است. * 82. تفهیم القرآن (اردو) ابوالاعلى مودودى, 1321 ـ 1399ق, سنى, لاهور: ادارة ترجمان القرآن, چاپ اول 1982, چاپ سیزدهم 1993, 6 جلد. * این تفسیر به زبانهاى مختلف ترجمه شده است از جمله به زبان انگلیسى, ریاض: الدار العلمیه للکتاب, 1988م, مترجم زفراسحاق انصارى. * ترجمه ترکى استانبولى, استانبول, انتشارات انسان, 1986, مترجم: هیئتى زیرنظر على بولاق, 3 جلد. * ترجمه عربى, بعض سوره ها, احزاب, نور. ترجمه فارسى, منصوره, لاهور: دارالعروبة للدعوة الاسلامیه, 1411, 6 جلد, مترجم: کلیم اللّه متین, مصحح: سید احمد مودودى چشتى * ترجمه مالیائى: هند, چاپ اوّل 1972 ـ 1989م, مترجم: ت. ک. عبداللّه/ ت . اسحاق على/ ت.ک. عبید. * 83. التنزیل واسرار التأویل, محمد بن عبدالقادر بن ابى صالح الخطیب, 1244 ـ 1311ق, شافعى, 30 جلد (معجم المفسرین 1/ 418) 84. تهذیب غریب القرآن (عربى) محمد صادق القمحاوى, سنى, قاهره: مکتبة الکلیات الازهریه, 176 ص. * 85. ته فسرى خال (کردى) محمد خال, سنى, سلیمانیه ـ چاپخانه نه وره س ت وچاپخانه زانکوى, بغداد: چاپخانه حوادث, 1404ق به بعد, 30 جلد. * 86. ته فیسرى قورئانى پیروز (کردى), عثمان عبدالعزیز, سنى, سلیمانیه, چاپخانه نورس, 1983. 30 جزء. * 87. ته فیسرى گولبژیر (کردى), محمود احمدى, سنى, کردستان [ایران] انتشارات مسعود (احمدى), چاپ اوّل, 1370, 3 جلد. 88. ته فیسرى نامى بوقورئانى پیروز (کردى) ـ تفسیر نامى للقرآن الکریم ـ عبدالکریم مدرس, (صاحب تفسیرمواهب الرحمن به زبان عربى), سنى, بغداد: چاپخانه الوطن العربى, دارالحریه, چاپ اوّل, 1400, 7 جلد, * 89. تیسیر التفسیرللقرآن الکریم (عربى) محمد بن یوسف اطفیش, 1236 ـ 1332, اباضى, عمان: وزارة التراث القومى والثقافى, 1406 تا 1409ق, 15 جلد در 20 مجلّد. مؤلف دو اثر دیگر در تفسیر به نام (همیان الزاد) و (داعى العمل) دارد که ذکر گردیده است. * 90. تیسیر التفسیر لکمات القرآن الکریم (عربى) اللواء سالم على هیکل, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامة, 1991م, 606 ص. (تفسیر لغوى قرآن). * 91. التیسیر فى احادیث التفسیر(عربى) محمد المکى الناصرى, سنى, بیروت: دارالغرب الاسلامى, چاپ اوّل, 1405ق, 6 جلد. * 92. تیسیرالکریم الرحمن فى تفسیر کلام المنان (عربى) عبدالرحمن ناصرالسعدى, 1307 ـ 1376, سنى, بیروت: عالم الکتب ـ مکتبة النهضة العربیة, چاپ اوّل, 1408ق, 7 جلد, چاپ دیگر: قاهره: المطبعة السلفیة ومکتبتها, 1374 ـ 1377, 8 جلد در 5 مجلّد, تحقیق: محمد زهرى النجار * 93. الجدید فى تفسیرالقرآن المجید (عربى), محمد بن حبیب اللّه سبزوارى, 1318 ـ 1409ق, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1402ق, 7 جلد. * 94. الجواهر فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) طنطاوى بن جوهرى, 1287 ـ 1358, شافعى, بیروت: دارالفکر, 26 جلد در 13 مجلد. * 95. حاشیه بر انوار التنزیل بیضاوى, سید شهاب الدین نجفى مرعشى, 1315 ـ 1411ق, شیعه (مفاخر آذربایجان 1/421) 96. حاشیه على انوارالتنزیل بیضاوى, عبداللّه بن عبدالرحمن الکلیسى, 1241 ـ 1303, حنفى (معجم المفسرین 1/ 314) 97. حاشیه على انوارالتنزیل فى التفسیرللبیضاوى, محمد بن یوسف بن عبدالرحمن المراکشى الحسینى, 1267 ـ 1354. (معجم المفسرین 2/659) 98. حاشیة على تفسیرالبیضاوى, محمد باقربن محمد باقر الایروانى, م 1306ق, شیعه, (معجم المفسرین 2/ 498) 99. حاشیة على تفسیرالجلالین, محمد بن عبداللّه بن احمد الحسینى الزواک الحدیدى, 1241 ـ 1311ق, زیدى, (معجم المفسرین) 2/ 563) 100. حاشیه على تفسیر صافى, مفید بن محمد کاظم الشیرازى الملقب بداور, م بعد از 1310ق, (معجم المفسرین 2/ 682) 101. حاشیه على تفسیرالصافى, احمد مصطفى بن احمد الخوینى القزوینى, 1247 ـ 1307, شیعه (تا آخر سوره بقره) (الذریعة 6/45) 102. حجّة التفاسیر و بلاغ الاکسیر ـ من لایحضره المفسّر والتّفسیر(فارسى) سید عبدالحجّة بلاغى, 1274 ق. 1356 ش, شیعه, قم: چاپ حکمت, 1345, 10 جلد در 6 مجلد, (دوجلد مقدمه, 7 جلد در 3 مجلّد تفسیر ویک جلد تعلیقات) * 103. حواش على تفسیر البیضاوى (عربى) محمد کامل بن مصطفى محمود الطرابلسى, 1245 ـ 1315ق, حنفى, (خطى در طرابلس). (معجم المفسرین 2/ 608) 104. حواش على حاشیة القونوى والشهاب الخفاجى على انوار التنزیل فى التفسیر للبیضاوى, محمد بن طالب بن سعید الکلاوى, م1324ق, (معجم المفسرین 2/539) 105. روان جاوید درتفسیرقرآن مجید (فارسى) میرزا محمد ثقفى تهرانى م 1313 ـ 1406ق, شیعه, تهران: انتشارات برهان, چاپ دوّم, 5 جلد, * 106. ژیانى ئیسنان ته فیسرى قورئان (کردى) مولاحسین شیخ سعدى, سنى, بغداد: چاپخانه حوادث, 1989 * 107. صفوة البیان (عربى) محمد حسنین مخلوف, سنى, دمشق: دارالهجرة ـ دارالنمر, چاپ اوّل, 1414, 701 ص .* 108. صفوة التفاسیر (عربى) محمد على الصابونى, سنى, بیروت: دارالقلم ـ مکتبة الجدّة, 3 جلد, با مقدمه تعدادى از علماى اهل سنّت از جمله محمد غزالى, عبدالحلیم محمود.* * صفوة العرفان فى تفسیرالقرآن ــــــــــ المصحف المفسّر. 109. صفوة العرفان فى تفسیرالقرآن (فارسى) محمد على خالدى سلطان العلما, کراچى, تاج کمپنى لمید, ناشر دیگر: تهران, ناشر: مؤلف, چاپ اوّل, 1373, 3 جلد (فصلنامه بیّنات 4/ 199) * * غایة البیان ــــــــــ تفسیرالقرآن الکریم 110. الغیب والشّهادة من خلال القرآن (عربى) محمد على البازورى, شیعه, بیروت: دارالقارى, چاپ اوّل, 1407ق, 6 جلد. * 111. فتح البیان فى مقاصد القرآن (عربى) صدیق بن حسن بن على الحسین القنوجى البخارى, 1248 ـ 1307ق, سنى, بیروت : المکتبة العصریه, چاپ اوّل, 1412, 15 جلد, ناشر دیگر: قاهره: مطبعة العاصمة, 1965, دارالفکر العربى, 1967, 10 جلد, * 112. فتح الرحمن فى تفسیرالقرآن, عبدالمنعم احمد تعیتلب, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ اوّل, 1416ق, 7 جلد. * 113. الفرقان فى تفسیرالقرآن (عربى) على روحانى نجف آبادى, شیعه, نجف: مطبعة الآداب ـ منشورات النجف الدینیة, 1972, (از جلد دوم به بعد بصورت دستنویس و تایپى چاپ شده وناشر آن نامشخص است.) 22 جلد * 114. الفرقان فى تفسیرالقرآن, سید على نقى نقوى لکهنوى هندى, م 1357 ق, چاپ لکهنو 1353, (الذریعة 16/ 174 ـ دائرة المعارف تشیّع 4/ 569) 115. الفرقان فى تفسیرالقرآن بالقرآن والسّنة (عربى) محمد الصادقى, شیعه, قم: انتشارات فرهنگ اسلامى, مؤسسه انتشارات اسماعیلیان, چاپ دوّم, 1406, ناشر دیگر بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات, چاپ دوّم, 1397, 30 جلد. * 116. فى ظلال القرآن (عربى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, سنى, بیروت: داراحیاء التراث العربى, چاپ پنجم, 1386ق, 8 جلد, ناشردیگر قاهره: دارالشروق, چاپ هفدهم, 1412, 6 جلد. * 117. قبس من نورالقرآن الکریم (عربى) محمد على الصابونى, سنى, دمشق: دارالقلم, چاپ سوّم, 1409, 16 جلد در 8 مجلّد. * 118. قرآن, انّ هذا القرآن یهدى للّتى هى أقوم (فارسى) احمد نواندیش, شیعه, چاپخانه زندگى [تاریخ ثبت کتاب درکتابخانه ملى قبل ازانتشار, جلد اوّل 1337 و جلد پنجم 1357 ش), 5 جلد. * * قرآن براى همه ــــــــــ تفسیرالقرآن ـ کشف الحقایق. 119. قرآن کریم تفسیر عاملى (فارسى) ابراهیم عاملى (موتّق) (جلد 1) مشهد: کتابفروشى باستان, تهران ـ (کتابفروشى) کتابخانه صدوق, 8 جلد. 120. قرآن کریم تفسیر وبیان (عربى) محمد حسن الحمصى, بیروت: دارالرشید, مؤسسة الایمان, 604 ص (تفسیر تمام قرآن درحاشیه قرآن). * * قرآن کریم (قرآن براى همه) ـــــــــ تفسیر قرآن ـ کشف الحقایق. 121. القرآن الکریم و تفسیره (عربى) وزارت تربیت جمهورى عراق, عراق: وزارت تربیت, (تفسیر 30 جزء قرآن براى سطوح مختلف درسى کشور عراق). 122. قرآن کریم همراه با ترجمه و توضیحات, واژه نامه (فارسى) بهاء الدین خرمشاهى, تهران: انتشارات حامى ـ انتشارات نیلوفر (بطور مشترک) چاپ اوّل, 1374, 902 ص (درحاشیه قرآن به همراه ترجمه کامل قرآن وتفسیر بعضى ازآیات). * 123. قرآن مجید با ترجمه وتفسیر وتحقیق (فارسى) اسد اللّه مصطفوى, شیعه, تهران, 1355, 1102 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 208) 124. قرآن مجید با ترجمه وجمع آورى تفسیر (فارسى) زین العابدین رهنما, 1272 ـ 1366 ش, شیعه, تهران, سازمان اوقاف, 1346 ـ 1354, 4 جلد. * 125. قرّة العینین على تفسیرالجلالین (عربى) محمد احمد کنعان, سنى, بیروت: دارالبشائر الاسلامیة, چاپ اوّل, 1414, 841 ص. * 126. کتاب البیان فى تفسیرالقرآن (ترکى آذرى) محمد حسن مولى زاده شکوى, تهران: سازمان تبلیغات اسلامى 2 جلد. * 127. کشف التنزیل فى التّفسیر والتّأویل, سید محمد عبدالغفار رضوى کاشانى, م 1310, (الذریعة; 18/24 ـ دایرة المعارف تشیع 4/ 560) 128. کشف الحقایق عن نکت الآیات والدّقایق (ترکى) میرمحمد کریم میرجعفر العلوى الحسینى الموسوى, شیعه, تبریز: دانشگاه صنعتى سهند, 1372 ش 3 جلد. * *کشف الحقایق عن… ـــــــــ تفسیر قرآن ـ کشف الحقایق 129. کلمات القرآن تفسیر وبیان (عربى) حسنین محمد مخلوف, سنى, بیروت: عالم الکتب, چاپ اوّل, 1407, 522 ص, ناشر دیگر با عنوان: تفسیرالخیر المیسر لکلمات القرآن, بیروت: المؤسسة العربیة للدّراسات والنشر, چاپ اوّل, 1409. * 130. کنزالتفاسیر فى تفسیرالمفردات القرآنیة, على جعفر استرآبادى حائرى, 1242 ـ 1315ق, شیعه. 131. الکنز الجلیل حاشیة على تفسیرالنسفى, ابراهیم بن ابراهیم الجناجى ملقّب به بیصیله, م 1352ق, (معجم المفسرین 1/8) 132. کنوز الفرائد (عربى) ملاعباسعلى قزوینى معروف به کیوان, م 1354, شیعه, 3 جلد (صاحب تفسیر کیوان به فارسى در 4 مجلّد). (الذریعة 26/ 221) 133. کلید یا فهرست مطالب قرآن (فارسى) اکبر هاشمى رفسنجانى, شیعه, تألیف در زندان رژیم پهلوى درسال 1354 به مدّت سه سال, 22 دفتر, این اثر را مؤلف به مرکز فرهنگ ومعارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم فرستادند که با همکارى جمعى از محققان آن مرکز تحقیق وتکمیل وبا عنوان تفسیر راهنما تا کنون شش جلد آن منتشر شده و جلدهاى دیگر به تدریج منتشر مى گردد, نسخه اصلى این اثر به خطّ مؤلف درتهران, موزه ریاست جمهورى نگهدارى مى شود ونسخه عکسى آن درکتابخانه مرکز فرهنگ ومعارف قرآن قم موجود است. * 134. اللآلى الحسان فى تفسیرالقرآن (عربى) حسن مطر الخویبراوى الناصرى, متولد 1328, شیعه, نجف, 1967 ـ 1968, 2جلد. (دایرة المعارف تشیّع 4/ 570) 135. لوامع البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید اشرف شمس حیدرآبادى هندى, شیعه, حیدرآباد دکن: مطابع شمس الاسلام, چاپ اوّل, 1345, 30 جلد (تفسیر تمام قران). * 136. لوامع التّنزیل وسواطع التأویل (فارسى) سید ابوالقاسم حسین نقى رضوى لاهورى, 1249 ـ 1324ق, شیعه لاهور, چاپ رنگى, 1303 ـ 1325, 30 جلد, پس از تألیف 12 جلد و شروع جلد سیزدهم مؤلف درگذشت و بقیه مجلدات هجده گاه را سید ابوتراب رضوى لاهورى متولد 1288 به اتمام رساند. (دایرة المعارف تشیع 4/ 562; تفسیر و تفاسیر جدید 198) 137. محاسن التّأویل ـ تفسیرالقاسمى (عربى) محمد جمال الدین القاسمى, م 1383 ـ 1332, سنى, بیروت: دارالفکر, چاپ دوم, 1398 مصحح: محمد فؤاد عبدالباقى, 17 جلد در 10 مجلد, ناشر دیگر: بیروت دار احیاء التراث العربى, چاپ اوّل, 1415, 7 جلد با تصحیح قبلى ونیز هشام سمیرالبخارى. * 138. المختار من تفاسیرالقرآن الکریم (عربى) احمد اسماعیل الصباغ, سنى, دمشق: مطبعة الانشاء, چاپ اوّل, 1409, دوّم 1413, 604 ص, درحاشیه قرآن . * 139. مختصر المیزان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402 شیعه, بیروت: دارالاسلام مؤسسة المعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1417, 604 ص,(تفسیرتمام قرآن درحاشیه قرآن), مختصر کننده: سلیم الحسنى. * 140. مختصر المیزان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید محمد حسین طباطبایى 1321 ـ 1402 ق, شیعه, بیروت: دارالاسلام, 5 جلد. (به نقل از مقدمه مختصرالمیزان, عنوان پیشین) 141. مختصرالمیزان فى تفسیرالقرآن, سید محمد حسین طباطبایى 1321 ـ 1402 ق, شیعه, قم: تلخیص ازالیاس کلانترى, (فصلنامه بیّنات 6/ 184) 142. مخزن العرفان درتفسیرقرآن مجید (فارسى) بانونصرت امین اصفهانى معروف به بانوى ایرانى (اصفهانى), 1313 ـ 1403 ق, شیعه, اصفهان, انجمن حمایت ازخانواده هاى بى سرپرست, 15 جلد, ناشر دیگر تهران: جمعیت نهضت زنان مسلمان. * 143. مراح لبید ـ تفسیر النووى ـ التفسیرالمنیر لمعالم التنزیل المفسر عن وجوه محاسن التأویل (عربى) محمد بن عمرنووى الجاوى, م 1316, شافعى, بیروت: دار الفکر, 1400ق, * 144. مشاهد الانصاف على شواهد الکشاف (عربى) محمد علیان المرزوقى, م 1355ق, شافعى, درحاشیه کشاف, چاپ قم: نشر ادب حوزه وچاپهاى افست شده ازآن منتشر شده است. * 145. المصحف المفسّر ـ صفوة العرفان فى تفسیرالقرآن (عربى) محمد فرید وجدى, 1295 ـ 1373ق, سنى, قاهره: دارالمعارف, 1986, 827 ص, درحاشیه قرآن و تفسیر تمام قرآن. * 146. المصحف المیسر (عربى) عبدالجلیل عیسى, سنى, قاهره, دارالفکر 1399, 828 ص. * 147. معانى القرآن الکریم تفسیر لغوى موجز (عربى) ابراهیم عبداللّه رفیده ـ محمد رمضان الجربى ـ محمد مصطفى صوفیه ـ مصطفى صادق العبرى, احمد عمرابوحجر, سنى, طرابلس (لیبى): جمعیّة الدّعوة الاسلامیّة العالمیه, چاپ اوّل, 1989, 4 جلد * 148. معرفة القرآن (فارسى) محمد حسن کاشانى نجفى, 1333 ـ 1390ق, شیعه, نسخه اصلى دریک جلد بزرگ در بمبئى کتابخانه مؤلف و تفسیر تمام قرآن است, نیز به زبان گجراتى ترجمه شده است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 573) 149. المقتطف من عیون التّفاسیر (عربى) مصطفى الحسن المنصورى, 1307 ـ 1390, سنى, دمشق: دارالقلم ـ بیروت, الدر الشامیة, چاپ اوّل, 1416, 5 جلد, محقق: محمد على الصابونى. * 150. مقتنیات الدرر و ملتقتات الثّمر التفسیر (عربى) میرسید على حائرى طهرانى معروف به مفسّر, حدود 1270 ـ 1340 ق, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیّة, 1337 ـ 1339, 12 جلد در 6 مجلّد. * 151. مکتبة القرآن الکریم تفسیر و دراسات اخرى (عربى) على محمد دخیل, شیعه, بیروت: دارالمرتضى, چاپ اوّل, 1414, 273 جزء در 10 مجلّد (بخشى از آن همان خلاصه تفسیر مجمع البیان است که با عنوان تفسیر الوجیز منتشر گردیده وشامل تفسیر کلّ قرآن در یک جلد مى باشد وبخش دیگر بصورت موضوعى است). * 152. مکمّل بیان القرآن (اردو) محمد اشرف على, سنى, چاپ پاکستان, [تاریخ مقدمه 1335] 2 جلد. * 153. منتخب التفسیر فى غریب القرآن, محمدعلى میرزا احمد الشاه عبدالعظیمى النجفى, م 1334ق, شیعه. (معجم المفسرین 2/ 593) 154. المنتخب فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) لجنة القرآن والسنّة وزارة الاوقاف, مصر, قاهره: وزارة الاوقاف, 1381, چاپ شانزدهم 1412ق, 937 ص. * * المنتخب من تفسیرالقرآن الکریم ــــــــ المختار من تفسیرالقرآن الکریم. 155. من وحى القرآن (عربى) سید محمد حسین فضل اللّه, شیعه, بیروت: دارالزّهراء, چاپ دوّم 1402, سوّم 1405ق, 25 جلد در 11 مجلّد.* 156. من هدى القرآن (عربى) سید محمد تقى المدرسى, شیعه, تهران: مکتب العلامة المدرسى, چاپ دوّم 1407ق به بعد. * 157. مواهب الرحمن فى تفسیرالقرآن (عربى) سید عبدالاعلى موسوى سبزوارى, 1328 ـ 1414ق, شیعه, نجف مطبعة الآداب ـ 1404 به بعد, ناشر دیگر: بغداد مطبعة الدیوان, چاپ سوّم 1409 (این تفسیر ظاهراً 30 جلد مى باشد که متأسفانه تنها 12 جلد آن منتشر شده است. * 158. مواهب الرحمن فى تفسیرالقرآن (فارسى) مرتضى مستنبط غروى (حدود 1400), تبریز: 1381, (این تفسیر 30 جلد وتفسیر کامل قرآن است که جلد 30در تبریز منتشر شده است. (دایرة المعارف تشیّع 4/ 570) 159. مواهب الرحمن فى تفسیرالقرآن (عربى) عبدالکریم محمد المدرس, سنى, بغداد: دارالحریه, چاپ اوّل, 1409 ـ دوّم, 1410, 7 جلد, (مؤلف تفسیرى دیگر به زبان کردى دارد که ذکر شده است) * 160. الموسوعة القرآنیة (عربى) ابراهیم الابیارى, سنى, قاهره, مؤسسة السجل العرب, 1405, 11 جلد, این اثر دایرة المعارفى است قرآنى که سه جلد آخر آن تفسیر قرآن از اوّل تا آخر قرآن مى باشد. * 161. المیزان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402 شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, چاپ سوّم, 1397, 20 جلد ـ ناشر دیگر: بیروت مؤسسة الاعلمى للمطبوعات, مکرر, ناشران دیگر: 1. قم, انتشارات اسماعیلیان, چاپ سوّم, 1390, پنجم, 1371, قم, نشر اسلامى(جامعه مدرسین), که هردوناشر افست از چاپ بیروت, مؤسسة الاعلمى مى باشد. 20 جلد, (ترجمه هاى المیزان در ردیف خود ذکر گردیده است.) * * المیزان المختصر فى التّفسیرـــــ نور من القرآن. 162. ناسخ التفاسیر(فارسى) سید محمد بن سید محمود حسینى مشهور به عصار, 1266 ـ 1356, شیعه, (الذریعه 24/5; دایرة المعارف تشیّع 4/ 566) 163. ناسخ التفاسیر وناصر النحاریر (عربى) على اکبر میرزا شیرمحمّد همدانى ملقّب به صدرالاسلام, 1270, 1326ق, شیعه, این تفسیر به شیوه لغوى شامل تفسیر کلّ کلمات قرآن دریک جلد است, نسخه اصل به خط مؤلف درکتابخانه دانشگاه تهران به شماره 2469 موجود است. (معجم المفسرین 1/356; دایرة المعارف تشیّع 4/563) 164. نحو تفسیرموضوعى لسورالقرآن الکریم (عربى) محمد الغزالى, 1416م ق, سنى, بیروت: دار الشروق, 1414 ق, 3 جلد, تفسیر ازاوّل تا آخر قرآن.* 165. نفحات الرحمن فى تفسیرالقرآن (عربى ـ فارسى) محمد عبدالرحیم نهاوندى, متولد 1289, شیعه, تهران: چاپخانه علمى, سنگى, 1357, 4جلد بزرگ. * 166. نور من القرآن ـ المیزان المختصر فى التفسیر(عربى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402, شیعه, این اثر توسط کمال مصطفى شاکر تلخیص شده که متأسفانه هیچگونه اشاره به اینکه این اثر تلخیص المیزان است نشده, وضعیت نشر آن هم نامشخص است. تفسیرتمام قرآن درحاشیه قرآن, 728 ص. * 167. الوجیز فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) شوقى ضیف, سنى, قاهره, دارالمعارف, چاپ اوّل, 1995, 1050 ص, * 168. الوجیز لکتاب اللّه العزیز (عربى) رفاعى, سنى. * 169. هدیة الاخوان فى تفسیر ما ابهم على العامة من الفاظ القرآن, مصطفى بن یوسف الحسینى الأسبر, بیروت, 1307ق, دمشق, 1331, (مجمع المفسرین 2/ 679) 170. هیمیان الزاد الى دارالمعاد ـ تفسیرالقرآن (عربى) محمد بن یوسف الوهبى الاباضى المصعبى المفیش 1236 ـ 1332ق, اباضى, عمان, وزارة التراث القومى والثقافى, 1401 تا 1411 ق, 15 جلد, مؤلف صاحب تیسیر التفسیر نیز مى باشد. *
بخش دوم: تفسیرهاى ناتمام قرآن
171. آشنایى با قرآن, (فارسى), مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399 ق, شیعه, قم: انتشارات صدرا, 5 جلد, ج 2ـ1 چاپ ششم, 1371, تفسیر سوره حمد و 23 آیه اول بقره ـ ج 3 چاپ دوّم, 1367, تفسیر آیاتى از سوره هاى انفال وتوبه ـ ج 4, چاپ اوّل, 1369, تفسیر سوره نور ـ ج 5, چاپ اوّل, 1375, سوره هاى زخرف ـ دخان ـ جاثیه ـ فتح وقمر. * 172. آلاءالرحمن فى تفسیرالقرآن, (عربى) محمد جواد بلاغى, 1280 ـ 1352 ق, شیعه, بیروت: داراحیاء التراث العربى ـ قم: مکتبة الوجدانى, چاپ دوّم به صورت افست, 2 جلد در 1 مجلّد, 396 « 151 ص, تفسیر قرآن از سوره حمد تا بخشى از آیه 57 سوره نساء وآیه 6 سوره مائده (آیه وضوء) * 173. الآیات المتشابهات, (عربى) عبدالوهاب بن عبدالقادر العبیدى النائب, 1269 ـ 1345ق, (معجم المفسرین 1/337) 174. آیات منتخبة من القرآن الکریم(عربى), سید مهدى الخطیب الهنداوى, قم: مؤلف ـ مطبعة ستاره, 275 ص, تفسیر بعض آیات. * 175. احفظوا نداء القرآن وتفسیره (عربى), عبدالهادى قدور الصباغ, سنى, دمشق: دار الفکر, 416 ص, (تفسیرآیات نداء). * 176. اسرار التنزیل ـ تفسیر آیات قرآنیة کریم. (عربى) محمد الخضرحسین, 1293 ـ 1377, سنى, المطبعة التعاونیة, 1396, 368 ص, (تفسیر سوره حمد, 195 آیه بقره وبعض آیات سور دیگر), محقق و گردآورنده على الرضا التونسى. * 177. اصحاب کهف, احمد بن خیرالدین مولانا ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379, سنى, دهلى, ستاره هند بکدپور, 1962 (تفسیر و تفاسیر جدید 193) 178. اقباس من القرآن (عربى) مهدى بن احمد الخیاط ـ صادق صالح, موصل, مطبعة الزّهراء چاپ دوّم, (تألیف 1383) . 98 ص. * 179. الى القرآن (عربى) محمود شلتوت, 1893 ـ 1963 سنى, تهران: سازمان تبلیغات اسلامى, 1405, 182ص. * 180. انا أقراُ و أفهم کتاب اللّه, قصار سور و بعض آیات(عربى), محیى الدین سلیم ـ محمد موفق سلیم, سنى, دمشق, دارالثقافة للجمیع ـ ریاض: دارالهدى, چاپ اوّل, 1401, 32 « 4 ص. * 181. انسان مسؤول وتاریخ ساز از دیدگاه قرآن ـ تفسیر موضوعى (فارسى) سید محمدباقر صدر, 1353 ـ 1400 ق, شیعه, تهران ـ بنیاد قرآن 1359, 138 ص, عنوان اصلى: مقدمات فى التفسیرالموضوعى, مترجم: محمد مهدى فولاوند. * 182. انوار العرفان فى تفسیرالقرآن (فارسى), ابوالفضل داورپناه, شیعه, تهران: انتشارات کتابخانه صدر, چاپ اوّل, 1369 به بعد تا سال 1375, 9 جلد منتشر شده تا سوره آخر سوره نساء. * * انوار من بیان التنزیل ــــــــــ جواهر التفسیر. 182. انوار القرآن, تضمیر جزء 30 از قرآن کریم (اردو) بشارت احمد, لاهور, انجمن شاعت اسلام, 1275 ق, 288 ص, ناشر دیگر, چاپخانه گیلانى, 1353, 233 ص (کتابنامه بزرگ قرآن 2/ 625) 183. انوار نبوت, تفسیرى از قرآن کریم (فارسى) سید عباس الشهیر (مدرّس) حاج سید جوادى, شیعه, تهران: کتابخانه صدر, چاپ اوّل, 1361 ش, 379 ص. جلد اوّل از اول قرآن تا آخر سوره نساء. * 184. اوضح البیان فى تفسیرالقرآن جزء عم (عربى) محمد حسین الحسینى الجلالى, شیعه, بیروت: مؤسسة المعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1991م, 160 ص. 185. ایضاح المتشابهات فى تفسیرالکلمات المشکلة أو ایضاح المشکلات (فارسى), محمد تقى بن محمد کاشانى تهرانى, 1226 ـ 1321ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیع 4/ 562) 186. البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید ابوالقاسم موسوى خوئى, 1317 ـ 1413 ق, شیعه, نجف: مطبعة الآداب, 1966 ـ بیروت: دارالزّهراء, چاپ پنجم, 1408, 557 ص. (مقدمات تفسیر, علوم قرآن وتفسیرسوره حمد).* 187. بین الجدران فیما فسر او دل على تفسیر القرآن بالقرآن (عربى) سد مهدى محمد السویج الموسوى, شیعه, بیروت: دارالبیان العربى, چاپ اوّل, 1411ق ـ جلد اوّل. 497 ص. تفسیر سوره حمد وبقره تا آیه 25. * 188. پابه پاى وحى, تفسیر تدبرى قرآن برحسب نزول (فارسى) مهدى بازرگان, 1286 ـ 1373 ش, شیعه, تهران: دفترنشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1374, 216 ص, (تفسیرقرآن به ترتیب نزول از سوره علق تا سوره تکویر, 16 سوره قرآن). * 189. پرتوى از قرآن (فارسى) سید محمود طالقانى, 1300 ـ 1358ش, شیعه, تهران شرکت سهامى انتشار, چاپ چهارم, 1362, 6 جزء در 4 مجلد شامل تفسیر قرآن از سوره حمد تا آخر سوره آل عمران و نساء تا آیه 22 و جزء 30 قرآن. * 190. پیام قرآن ـ تفسیر نمونه موضوعى (فارسى), ناصرمکارم شیرازى و دیگران, قم: مدرسه امام امیر المؤمنین, چاپ اوّل, 1367 به بعد تا سال 1375 ده جلد منتشر شده, همکاران: محمد رضا آشتیانى, محمد جعفرامامى, عبدالرسول حسنى, محمد اسدى, حسین طوسى, سید شمس الدین روحانى, محمد محمدى. * 191. پیام هاى قرآن, بیانى کوتاه از نکات تفسیرى آیات همراه با شرح واژه ها (فارسى), عبدالرضا محمد حسین زاده, شیعه, قم: انتشارات قدس, 1370, 142 ص. * 192. تأمّلات فى آیات القرآن (عربى) ابراهیم النعم, موصل: مطبعة الزّهراء, چاپ اوّل, 1985م, جزء 1, 164 ص. * 193. تأویل جزء عمّ (عربى) محمد امین شیخو, سنى, دمشق: دارابن هانى, 1991م, 389 ص, محقق وگردآورنده: عبدالقادر یحیى مشهور به دیرانى. * 194. تحفة الاخوان فى نقد کتاب آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن (للبلاغى) (عربى) ضیاء الدین عبدالحسین خالصى کاظمى, 1315 ـ 1370 ق, شیعه (وى دونقد دیگر دارد که ذکر خواهد شد.) (دائرة المعارف تشیّع 4/568) 195. التحقیقات الواضحة فى تفسیرسورة الفاتحة واوائل سورة البقرة وآیة الکرسى, محمد الحسینى الظواهرى, م 1365ق. (معجم المفسرین 2/ 524) 196. ترجمه تفسیر فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب 1903 ـ 1966, سنى, تهران: مرکز نشر انقلاب, چاپ اوّل, 1362, (ترجمه جزء 29 )مترجم: محمد على عابدى, (نیز رجوع شود به فى ظلال القرآن) * 197. ترجمه تفسیر فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, سنى, تهران, انتشارات ایران, چاپ اول, 1363, 349ص, مترجم: آیة الله سید على خامنه اى, مصحح: حسن نیرى, ترجمه تفسیر از اول قرآن تا آیه 188 سوره بقره. * ترجمه تقریب القرآن ــــــــــ راهى بسوى قرآن. 198. ترجمه روان و تفسیر ساده قرآن کریم (جزء 30) (فارسى) محمد على تاجپور, 1306 ـ 1369ش, شیعه, تهران: دانشگاه الزّهراء, 1374, 653ص. مصحح: على اکبر زارعیان. * 199. [ترجمه] فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, تهران: نشر احسان, چاپ اوّل, 1366, [تاکنون] 2 جلد از اول قرآن تا آخر سوره آل عمران, مترجم: مصطفى خرّم دل. * 200. ترجمه القرآن (اردو) سیدعلى محمد دلدار على نقوى لکهنوى, معروف به تاج العلما. 1260 ـ 1312ق, شیعه, چاپ هندوستان در 2 جلد. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 560) 201. ترجمه القرآن فى شرایط الایمان (فارسى) سید محمد تقى حسینى قزوینى معروف به تقوى, 1265 ـ 1333ق, شیعه, (تفسیر پانصد آیه به انتخاب مؤلف). (دایرة المعارف تشیع 4/ 563) 202. ترجمه المصحف المفسر(فارسى) محمد فرید وجدى, 1295 ـ 1373 ق, سنى, تهران: انتشارات الهام, چاپ اول, 1361, (جزء اول این اثر شامل ترجمه تفسیر سه جزء اوّل قرآن است). مترجم: نصراللّه حکمت. * 203. ترجمه المیزان فى تفسیرالقرآن (اسپانیولى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321, 1402 ق, شیعه, آرژانتین ـ بوینس آیرس: التوحید, (ترجمه تفسیر سوره هاى آخر قرآن) مترجم: محمد معلم زاده. * 204. ترجمه المیزان فى تفسیرالقرآن (انگلیسى) سید محمد حسین طباطبایى, 1321 ـ 1402 ق, شیعه, تهران: مؤسسه خدمات اسلامى, 8 جلد برابر با 4 جلد متن عربى (تفسیرقرآن از اوّل سوره حمد تا آیه 76 سوره نساء) مترجم: سید سعید اختررضوى (بقیه ترجمه متأسفانه منتشر نشده لکن ترجمه هاى دیگر به انگلیسى درحال انجام ویا به اتمام رسیده است). * 205. التفسیر (عربى) حسن بن محمد حسن السقا, م 1326 . شافعى (مجموعه چند رساله درتفسیر بعض سور) چاپ شده (معجم مصنفات القرآن, شواخ 2/189) 206. تفسیر آسان (فارسى) ابوالفضل بهرامپور, شیعه, تهران: انتشارات اسلامى, 1358 ش به بعد, 6 جلد شامل سوره هاى ق, حجر, ابراهیم, محمد, فتح, جمعه ومنافقون(سوره حجر از سوى سازمان تبلیغات تهران, 1363 منتشر شده است). * 207. تفسیرالآیات المتشابهات من القرآن, محمد على معزى دزفولى, قم: 1350, 56ص.* 208. تفسیر آیات مشکله (فارسى) یوسف شعار, 1320 ـ 1390 ق, شیعه, تهران: مجلس تفسیرقرآن, چاپ سوّم, 1369 ـ چاپ اوّل تبریز 1333 در 383 ص. * 209. تفسیر آى من القرآن الشریف, سید اعجاز حسین الامروهوى, م 1340, شیعه. (الذریعه 4/ 734) 210. تفسیرابن خواتون, ابن خاتون, امامى اصفهانى, جزء اوّل آن از اوّل قرآن تا آخر سوره مائده درکتابخانه مجلس تهران مى باشد.(الذریعه 4/ 263; معجم شواخ 2/ 185) 211. تفسیر بعض آیات القرآن الکریم, طه بن صالح الفضیل الراوى, 1307 ـ 1365 ق. مخطوط. (معجم المفسرین 1/ 243) 212. تفسیر تنکابنى, میرزا محمد تنکابنى,1234 ـ 1302ق, شیعه, هشتاد هزاربیت (شامل بخشى از قرآن) ونیز تفسیر بعضى آیات و سور که درترتیب خود ذکر شده است. 213. تفسیرجزء آخر قرآن (فارسى) محمد غروى گلپایگانى, متولد 1262, شیعه, تهران: 1371, 256 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 191) 214. تفسیر جزء تبارک (عربى) عبدالقادر بن مصطفى المغربى, 1284 ـ 1375 ق, سنى, (معجم المفسرین 1/ 294) 215. تفسیر جزء عمّ, محمد محیى الدین عبدالحمید, 1318 ـ 1393 ق, سنى. (معجم المفسرین 2/ 634) 216. تفسیرجزء عمّ (عربى) احمد قلاس, سنى, قاهره: دارالسلام, چاپ اوّل, 1406 ق, 80 ص. * 217. تفسیر جزء عمّ (عربى) عبداللّه الطیب, سنى, خرطوم: الدار السودانیة الکتب, چاپ اوّل, 1390, دوّم, 1404, 453 ص, ناشر دیگر: بیروت, دارالفکر, 1390, 463 ص. * 218. تفسیر جزء عمّ (عربى) محمود فرج العقیده, سنى, قاهره, مطبعه محمد على صبیح, چاپ دوّم, 1966, 150ص (تفسیر وتفاسیر جدید 190) 219. تفسیر جزء عمّ (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323 ق, سنى: بیروت: دار و مکتبة الهلال, 1985, 190 ص, فروست: مجموعه تفسیرالقرآن الکریم, چاپ دیگر به صورت افست تحت عنوان: تفسیرالقرآن الکریم, قاهره: مطبعة مصر, چاپ سوّم, 1341. * 220. تفسیر جزء عمّ مع مقدمة التفسیر (عربى) محمد المبارک عبداللّه, سنى, مصر: انتشارات محمدعلى صبیح, 1963, 222 ص. (تفسیروتفاسیر جدید 191) 221. تفسیر جزء عمّ و شگفتیهاى آفرینش (فارسى) احمد ترجانى زاده, شیعه, تبریز, چاپخانه خورشید, 1350, 302 ص, به کوشش غلامحسین اعتصامى.(تفسیر و تفاسیر جدید 190) 222ـ 225. تفسیرجزء هاى والذاریات ـ قد سمع ـ تبارک ـ عمّ (عربى) محمد توفیق عبید, سنى, دمشق, مطبعة الهاشمیة ـ مطبعة الجدیده, 1383 به بعد. هر جزء یک جلد. * 226. تفسیرحسن (تفسیرجابرى) سوره حمد وآیه اوّل سوره بقره (فارسى) محمد حسن جابرانصارى, 1287 ـ 1376ق, شیعه, اصفهان: 1327, 2 جلد, 500 « 366 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 175) 227. تفسیرالحسینى (عربى), محمد بن ابراهیم الحسینى 1270 ـ 1359 ق, طرابلس شام; مطبعة الحضاره, 1332, (تاآخر سوره بقره) (معجم المفسرین 2/ 471) 228. تفسیر رشیدى, رشید احمد کنگوهى, نهطور: مکتبة عبادیة, 1390, 104 ص, تشریح و ترتیب: عزیزالرحمن. (تفسیروتفاسیر جدید 206) 229. تفسیر روشن با بیان قاطع, درتفسیر, لغات و حقایق (فارسى) حسن مصطفوى, شیعه, تهران: انتشارات سروش, 1371 تا سال 1375 سه جلد منتشر گردیده از اوّل قرآن تا آیه 272 سوره بقره. * 230. تفسیر سوره هاى انفال, برائت, یونس, هود, یوسف, سوره هاى آخر قرآن = نور العرفان وکشف اسرارالقرآن (فارسى ) محمد غروى گلپایگانى متولد 1262, شیعه, تهران: کتابفروشى اسلامیه, 1377, 3 جلد, 347 « 254 « 95 ص. نیز رجوع شود به تفسیرسوره بقره و سوره حمد. * 231. تفسیر الشعراوى (عربى) محمد متولى الشعراوى, سنى, مصر: اخبار الیوم, 1991 به بعد (تا سال 1995م. 88 بخش ازاین تفسیر منتشر شده) قسمت 45 این تفسیر تا آیه 48 سوره انعام مى باشد. * 232. تفسیر صالحى (عربى ـ فارسى) محمد على صالحى برغانى قزوینى م 1319 ق, شیعه, (تفسیر بعضى از آیات و سور از جمله سوره حمد, اخلاص, اعلى, رحمن, قدر و…) 233. تفسیر صحیح آیات مشکله قرآن (فارسى), جعفر سبحانى, شیعه, قم: انتشارات حکمت, 1340 ش, 175 ص, ناشردیگر قم: مؤسسه نشر وتبلیغ کتاب, چاپ اوّل, 1364. 234. التفسیر العلمى للآیات الکونیة (عربى) حنفى احمد, قاهره: دارالمعارف, 1960, 439 ص. * 235. التفسیر الفرید للجزء الثلاثین (عربى) عبد الهادى البانى, سنى, دمشق: 2 جلد, جلد اوّل, 1413 جلد دوّم, 1417, 455 « 383 ص. (تفسیرجزء آخر قرآن و سوره حمد) * 236 ـ 237. تفسیرالقرآن الحکیم(عربى) محمد عبدالمنعم خفاجى, متولد 1334ق, سنى, مصر: دارالعهد, چاپ اوّل, 13 جلد, تفسیر قرآن از سوره حمد تا آیه 50 سوره نحل, جزء 13 قرآن, مؤلف اثرى دیگر دارد با عنوان: الذکر الحکیم سور ثلاث من القرآن الکریم وشرحها, قاهره: المطبعة المنیریة, چاپ اوّل, 1373 ق, 1 جلد, 238 ص, (تفسیر سوره هاى لقمان, ق, حجّ). 238. تفسیر القرآن الحیکم ـ تفسیرالمنار (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323 ق, شافعى ـ محمد رشیدرضا, 1282 ـ 1354, شافعى, بیروت: دارالمعرفة, افست از قاهره: دارالمنار, 1346, چهارم, 1373, 12 جلد(تفسیر قرآن از سوره حمد تا آیه 52 سوره یوسف), این تفسیر تا آیه 126 سوره نساء, به انشاء معانى ا سوى شیخ محمد عبده واملاى رشید رضا است وازآن به بعد تفسیرخود رشید رضا مى باشد, رشید رضا وعبده تفسیرهاى دیگر از جمله تفسیر جزء 30 قرآن نیز تألیف نموده اند که هرکدام درترتیب خود ذکر شده است. * 239. تفسیرالقرآن الحکیم, جزء الذاریات (27), جزء قد سمع (28), جزء تبارک (29), جزء عمّ (30), (عربى) محمد بکا زکریا, سنى, بیروت: دارالبشائر الاسلامیه, چاپ اوّل, 1413 تا 1416, 4 جلد (هرجزء دریک مجلّد). * 240. تفسیرالقرآن العظیم (تا سوره قد افلح المؤمنون) عثمان محمد شطاالبکرى, 1266 ـ 1310ق, شافعى, (معجم المفسرین1/ 345) 241. تفسیرقرآن کریم (فارسى) سید روح اللّه موسوى خمینى, 1320 ق ـ 1409ق, شیعه, قم : مجله بیّنات, از شماره اوّل این مجله بطور مسلسل ادامه دارد وتا شماره 11, این مجله ازاوّل قرآن تا آیه 119 سوره توبه آیاتى که حضرت امام خمینى به مناسبتهاى مختلف تفسیر نموده اند, گردآورى شده است. * 242. تفسیرالقرآن الکریم (عربى) سید مصطفى خمینى, 1349 ق ـ 1397 ق, شیعه, تهران: وزارت ارشاد اسلامى, چاپ اوّل, 1362, 4 جلد,(این تفسیر ارزشمند وجامع از ابتداء قرآن تا آیه 46 سوره بقره مى باشد, مصحح ومحقق: سید محمد سجادى اصفهانى. * 243. تفسیرالقرآن الکریم (عربى) محمود شلتوت, 1310 ـ 1383 ق, سنى, قاهره ـ بیروت: دارالشروق, چاپ نهم,1402, دهم, 1403, یازدهم, 1408, جلد 1, 671 ص. (تفسیر10 جزء اوّل قرآن) نیز رجوع شود به (الى القرآن). 244. تفسیرالقرآن الکریم الاجزاء العشرة الاولى من القرآن الکریم, (عربى) محمد على التسخیرى ـ محمد سعید النعمانى, شیعه, تهران: سازمان تبلیغات اسلامى, چاپ اوّل, 1413, 511 ص. (تفسیر 10 جزء اوّل قرآن). * * تفسیرالقرآن الکریم ــــــــــ تفسیر جزء عمّ, عبده 245. تفسیرالقرآن الکریم, جزء 28 ـ 29 ـ 30 . (عربى) لجنة التألیف فى مؤسسة البلاغ [تهران] تهران: مؤسسه البلاغ, چاپ اوّل, 1405 ـ 1410 ـ 1413, 3 جلد هرجزء دریک مجلّد, نیز جزء 30 تهران: سازمان تبلیغات اسلامى, چاپ دوّم, 1410. * 246. تفسیرالقرآن الکریم من سورة الاحقاف الى سورة المرسلات (عربى) احمد حسین, سنى, قاهره: المجلس الاعلى للشؤون الاسلامیه, 1396, 638 ص. * 247. تفسیرالقرآن للناشئین, جزء قد سمع, جزء تبارک, جزء عمّ (عربى) عبدالحلیم عویس ـ على عبدالمحسن جبر, سنى, قاهره: دارالصحوه, چاپ اوّل, 1413, 3 جلد, (هرجزء دریک مجلد) * 248. تفسیرالقرآن المرتب منهج للیسرالتربوى. (عربى) اسعد احمد على, سنى, دمشق: دارالسئوال, چاپ سوم, 1410. * 249. تفسیرالقرآن وهوالهدى والفرقان, سرسید احمد خان هندى, 1232 ـ 1315ق, سنى, (این تفسیر 16 سوره اوّل قرآن (تا سوره نحل) را دربردارد. 250. تفسیرالقرآن وهوالهدى والفرقان (فارسى) سرسید احمد خان هندى, 1232 ـ 1315 ق, تهران: چاپخانه آفتاب, چاپ اوّل, 1332, دوّم, 1334, 2 جلد 353 ص. مترجم: سید محمد تقى فخرداعى گیلانى(شامل تفسیر سوره حمد وبقره). * 251. تفسیرکاشانى (عربى ـ فارسى) سلمان بن ابوالقاسم کاشانى, م 1350 ق, شیعه, جلد اول از ابتداء قرآن تا سوره اعراف, نسخه خطى به خط مؤلف درکتابخانه آیت اللّه مرعشى نجفى به شماره 6810 موجود است. (دائرة المعارف تشیع 4/ 565). 252. تفسیرکاشف ترسیمى از چهره موزون قرآن وروابط آیات (فارسى) سید محمد باقر حجّتى ـ عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفترنشر فرهنگ اسلامى, چاپ اول, 1363 به بعد [تاسال 1375] 5 جلد. (تفسیرقرآن از سوره حمد تا سوره توبه) * 253. التفسیر المبسوط (عربى) على مشکینى اردبیلى, شیعه, قم: مطبعة علمیه, 1399, ج 4, 335 ص, آیه 29 تا 97 سوره آل عمران. * 254. التفسیرالمختصر المفید للقرآن المجید مختصرتفسیرالمنار, محمد عبده ـ رشیدرضا, مختصرکننده: محمد احمد کنعان (به نقل از مقدمه قرّة العنین تألیف محمد کنعان). 255. تفسیر مستند برجزء عمّ (فارسى) سید حمزه موسوى کوچه باغى, شیعه, تبریز: چاپ افست تابش, 1362, 255 ص. * 256. تفسیر مشکلات القرآن, احمد بن على اکبر المراغى, 1310.(معجم المفسرین 1/52) 257. تفسیرمشکل القرآن (عربى) راشد عبداللّه فرحان, سنى, لیبى, جمعیة الدّعوة الاسلامیة, 1406ق ـ 1991م, 2 جلد, 183 « 206 ص. * * التفسیرالمقارن ــــــــــ خلاصة التفاسیر الاسلامیه. * تفسیرالمنار ــــــــــ تفسیرالقرآن الحکیم. 258. تفسیرمناهج البیان (عربى) محمد باقر الملکى, شیعه, تهران: وزارة الثقافة والارشاد الاسلامى, چاپ اوّل, 1414 به بعد, 2 جلد, تفسیر جزء 29 و جزء 30 هرکدام دریک جلد. * 259. تفسیر موضوعى قرآن ـ تنزیه انبیاء ازآدم تا خاتم (فارسى) محمد هادى معرفت, شیعه, قم: انتشارات نبوغ, چاپ اول, 1374, 359ص. گردآورنده: خسرو تقدسى نیا (درسهاى تفسیرى مؤلف دردفتر تبلیغات اسلامى قم). * 260. تفسیر موضوعى قرآن مجید (فارسى) عبداللّه جوادى آملى, شیعه, تهران: مرکز نشر فرهنگى رجاء, 1364 به بعد, [تا سال 1375] 9 جلد, (جلد 9 درقم: مرکز نشر اسراء 1374 منتشر گردیده است. * 261. التفسیرالموضوعى للقرآن الکریم (عربى) عبداللّه جوادى آملى, شیعه, بیروت: دارالصفوة, چاپ اوّل, 1414 به بعد [تا سال 1417] 6 جلد, مترجم: دارالصفوة. * 262. التفسیرالموضوعى للقرآن الکریم (عربى) محمد البهى, سنى, قاهره: مکتبة وهبة, چاپ اوّل, 1400, تفسیر 19 سوره (تفسیر سوره هاى نساء, انعام, اعراف, یونس, هود, یوسف, ابراهیم, حجر, نحل, اسراء, طه, انبیاء, مؤمنون, شعراء, نمل, قصص, عنکبوت, روم, صافات, هرکدام ازسوره هاى یادشده دریک مجلّد جداگانه به صورت موضوعى درهرسوره تفسیر شده است). * 263. تفسیرمیرابوالمعالى ـ کلباسى, میرابوالمعالى محمد ابراهیم کلباسى م 1315 ق (از اوّل سوره نساء تا سوره معارج درحاشیه قرآن) . (الذریعه 4/ 259) 264. تفسیر نور (فارسى) محسن قرائتى, شیعه, قم: مؤسسه درراه حقّ, چاپ اوّل, 1374 به بعد, تا سال 1375, سه جلد منتشر گردیده از اول قرآن تا سوره انعام. * 265. تفسیرنوین, جزء سى ام (فارسى) محمد تقى شریعتى, شیعه, تهران: نشر فرهنگ اسلامى, چاپ پنجم, 1365, 435 ص. * 266. توشیح التفسیر فى قواعد التفسیر والتأویل (عربى) میرزا محمد تنکابنى, 1234 ـ 1302, شیعه, قم: چاپخانه سید الشّهداء, 2 جلد, جلد اوّل شامل قواعد تفسیر وجلد دوّم تفسیر سوره حمد و 30 آیه اول بقره. ناشر دیگر, قم: انتشارات کتاب سعدى, چاپ اول, 1411, مؤلف داراى تفاسیر دیگرى نیز مى باشد که درترتیب خود ذکر شده است. * 267. توضیح الآیات (فارسى) محمد تقى محمد حسین کاشانى تهرانى, 1226 ـ 1321, شیعه, تهران: 1297 ـ 1301, تفسیر برخى آیات اثر دیگر مؤلف (ایضاح المتشابهات) است. 267. تهذیب التفسیر وتجرید التأویل مما الحق به من الأباطیل و ردى الاقاویل (عربى) عبدالقادر شیبة الحمد, سنى, ریاض: مکتبة المعارف, چاپ اوّل, 1414, [تاتاریخ مذکور] 50 جلد, شامل سوره حمد تا آخر انفال. * 268. تیسیر التفسیر(العشر الثامن من القرآن الکریم) (عربى) ابراهیم الشورى ـ محمد زکى الدین الشیباوى, سنى, قاهره: مطبعة المدنى, 1404, 437 ص. (تفسیر اجزاء 22 ـ 23 ـ 24 قرآن). * 269. جزء تبارک وتفسیر من القرآن الکریم (عربى) ابراهیم غروز ـ سعد شلبى ـ عبدالفتاح اسماعیل شلبى, سنى, قاهره: مکتبة مصر, 1968, 91 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 189). 270. جزء عمّ المیسر تفسیر وتعلیم للناشئین(عربى) عبدالودود الامین ـ حسن راشددهى, سنى, بیروت: دارالهادى, چاپ اول, 1411, 55 ص. * 271. جزء عمّ و تفسیره من القرآن الکریم (عربى) ابراهیم عزوز ـ سعد شلبى ـ عبدالفتاح شلبى, سنى, قاهره: مکتبة مصر, 1967, ونیز ازهمین مؤلفین, تفسیر جزء قد سمع وتفسیره 1967, 84 ص. (تفسیروتفاسیرجدید 190 ـ 189) 272. جلوه اى از قرآن (فارسى) فخرالدین حجازى, شیعه, تهران: انتشارات بعثت, چاپ اوّل, 1363, 88 ص. * 273. جواهر التفسیر ـ انوارمن بیان التنزیل, احمد بن حمد الخلیلى, سنى, عمان, مکتبة الاستقامة, چاپ اوّل, 1404 [ تا پایان جلد سوّم این اثر تفسیر سوره حمد و 96 آیه اول سوره بقره است.) * 274. جواهرالعرفان درتفسیر آیات شریفه قرآن (فارسى) عباس مصباح, اصفهان, چاپ پروین, جلد 7, 196 ص. * 275. حاشیة على تفسیرملاصدرا, محمود بن ابى الفضائل الحسنى الزنجانى, 1309 ـ 1375ق. (معجم المفسرین 2/ 677) * حاشیة على تفسیرالنسفى ـــــــــــــ الکنز الجلیل. 276. حاشیة على تفسیرالنسفى لسورة مریم و بعض سورة طه, مصطفى بن احمد الحکیم, شافعى. (معجم المفسرین 2/ 674) 277. حسن الانتباه فى تفسیر جزء قد سمع اللّه (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, عراق مطبعة العمال المرکزیه, 1988, 120 ص. * 278. حسن البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, بغداد; دارالحریة, 1409, 199 ص (تفسیرسوره فاتحه وجزء اوّل سوره بقره, آیه 141). * 279. حواش و تعلیقات على تفسیر تنزیه القرآن عن المطاعن لعبد الجبار (عربى) ضیاء الدین عبدالحسین خالصى کاظمى, 1315 ـ 1370ق, شیعه, مؤلف دونقد دیگر یکى بر انوار التنزیل بیضاوى ودیگرى بر آلاء الرحمن بلاغى نوشته است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 568) 280. خلاصة البیان فى تفسیرالقرآن (فارسى) سید هاشم حسینى میردامادى نجف آبادى, م 1339 ش, شیعه, تهران: دارالکتب الاسلامیه, 1339, (جلد 4 این تفسیر تا سوره مریم مى باشد). * 281. خلاصه التفاسیر الاسلامیة المشهورة, التفسیر المقارن (عربى) محمد باقر الناصرى, شیعه, قم: مرکز البحوث والدراسات العلمیه (چاپ اسماعیلیان), چاپ اوّل, 1416, [ تا سال 1375] اجلد, 680 ص (تفسیرسوره حمد ـ بقره و آل عمران). 282. درسایه قرآن (فارسى) سید قطب, 1903 ـ 1966م, سنى, تهران: مؤسسه مطبوعاتى على اکبر علمى, 1344, 12 جلد, عنوان اصلى: فى ظلال القرآن, مترجم: احمد آرام, (ترجمه تفسیر12 جزء اول قرآن, آیه 52 سوره یوسف). * 283. درس القرآن ـ از ناس تا انسان (فارسى) حسین مزحى مدرس شاهرودى, شیعه, شریک چاپخانه فردوسى, 600ص. (تفسیر سوره هاى آخر قرآن) تصحیح: شکورى, محمود وزیرى ـ محمد مصباحى. * 284. درسهایى از قرآن ـ با قرآن درصحنه (فارسى) سید محمود طالقانى 1300 ـ 1358ش, شیعه, انتشارات ناس, 1358, 182 ص. * 285. درسهایى ازمکتب قرآن وعترت (فارسى) مرتضى قاسمى کاشانى, شیعه, کاشان, چاپ اوّل, 1374, 96 ص, (تفسیر سوره احقاف, قصه قوم عاد) * 286. درسهاى تفسیر قرآن (فارسى) سید على محمد دستغیب شیرازى, شیعه, شیراز; فلاح, چاپ دوم, 48 ص.(تفسیر آیات 33 تا 48 سوره بقره) (صحیفه مبین 6 ـ 7) 287. الدرالنظیم یا تفسیر همدانى ـ تفسیر میرزا محمد, میرزا محمد بن میرزا محمد رضا علینقى همدانى, م 1351ق, (تفسیرقرآن تا اواسط سوره بقره). (الذریعه 4/ 313). 288. ذوالقرنین یا کورش کبیر یا شخصیت ذوالقرنین (فصلى از تفسیر ترجمان القران) احمد بن خیرالدین ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379ق, تهران, 1342ق, مترجم: ابراهیم باستانى پاریزى. (دائرة المعارف بزرگ اسلامى 1/ 314) 289. راهى به سوى قرآن ـ ترجمه تقریب القرآن الى الاذهان (فارسى) سید محمد حسینى شیرازى, متولد 1347 ق, شیعه, جزء 28 این ترجمه توسط محمد محمدى اشتهاردى, قم: نشر ایمان, 1362 و جزء 30, محمد رضا انصارى (انصاریان) نشر میثم, 1399. * 290. ربع یس المفسر(عربى) سمیح عاطف الزین, کامل سلیمان, على حسین عبداللّه, سنى, بیروت: الشرکة العالمیة للکتاب, 1408, 7 جزء در2 مجلّد, تصحیح: عبدالصبور مرزوق. (تفسیر 7 جزء آخر قرآن) * 291. روح القرآن, تفسیرربع یس وجزء الاحزاب, (عربى) عفیف عبدالفتاح طبار, سنى, بیروت: دارالعلم للملایین, چاپ اول, 1990 (جزء احزاب, 1989), 159 « 590 « 685 ص. (تفسیر قرآن از جزء 22, سوره احزاب تا آخر قرآن.). 292. زبدة التفاسیر (فارسى) على قاضى زاهدى گلپایگانى, قم, نشر حاذق, چاپ اول, 1416ق, تفسیر سوره لقمان و سجده ونیز درقم دفتر نشر معارف اسلامى, چاپ اوّل 1374 منتشر شده است. آثار دیگر مؤلف که چاپ شده, از این قرار است: 1. جلد دوّم زید التفاسیر(ادامه سوره بقره) 2. تفسیر سوره انعام. 3. تفسیر سوره مائده. 4. تفسیر سوره اعراف (تفسیر هرسه سوره عربى منظوم مى باشد). * 293. سخن حقّ درتفسیر قرآن کریم (فارسى) شهاب الدین اشراقى, م 1359ش, شیعه, قم: چاپخانه علمیه, اهواز: مؤسسه مکتب قرآن, چاپخانه مهراستوار, 1352 به بعد, 6 جلد, تفسیر سوره حمد تا آیه 155 سوره آل عمران * 294. سنتهاى تاریخ در قرآن ـ تفسیر موضوعى (فارسى) سید محمد باقر صدر, 1353 ـ 1400ق, شیعه, قم: انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین), 302 ص. مترجم: سید جمال موسوى اصفهانى, عنوان اصلى: مقدمات فى التفسیرالموضوعى للقرآن و نیز المدرسة القرآنیة, عنوان دیگر ترجمه (مترجم دیگر), انسان تاریخ ساز از دیدگاه قرآن.* * طلوع و غروب تمدّنها ــــــــــ برداشتى نو از قرآن. 295. ضیاء الاکوان فى تفسیرالقرآن (عربى) احمد سعد العقاد, اسکندریه: مطابع عابدین, چاپ دوم, 1970, 138 ص. (تفسیروتفاسیر جدید 202) 296. فاتحة القرآن وجزء عمّ الخاتم للقرآن تفسیر و بیان (عربى) محمد محمود الصواف, سنى, جده, دارالمناره, چاپ دوم, 1407, 613 ص. * 297. الفرقان بین الحقّ والباطل فى العقیدة والسّلوک (عربى) موفق هاشم الحلبى, سنى, عمان (اردن) چاپ اوّل: 1412 و 248 ص. 298. فى رحاب التفسیر (عربى) عبدالحمید کشک, سنى, قاهره: المکتب المصرى الحدیث, 1988 به بعد, 263 ص, (تفسیر سوره حمد و 141 آیه اوّل اوّل سوره بقره). * 299. فى ظل الوحى (عربى) سید احمد موسوى هندى نجفى, 1320 ـ 1392ق, شیعه. چاپ نجف, 1961, (تفسیر بخشى از قرآن). (دایرة المعارف تشیّع 4/ 573) 300. فى نورالقرآن آیات مختارة و تفسیرها (عربى) عبداللّه محمود شحاته, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب, 1972, 186 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 200) 301. قبس من القرآن (عربى) فضل اللّه الأنصارى, سنى, سوریه [تاریخ مقدمه 1382], 320 ص, (تفسیر مختصر بعضى از سوره ها). 302. قرآن شناخت, انسان وعمل (فارسى) محمد تقى چیذرى, شیعه, تهران: انتشارات فراهانى, چاپ اوّل, 1366, ونیز تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى (جلدهاى 3 ـ 4 ـ 5) ونشر فرم, 1370 (جلد 6), 6 جلد, (تفسیرموضوعى قرآن). * 303. القرآن الکریم تلاوته ومعانیه (عربى) وزارت تربیت جمهورى عراق, عراق: وزارت تربیت عراق, 1403 (کتاب درسى مدارس عراق در سطوح مختلف). * 304. القرآن الکریم جزء تبارک تفسیر (عربى) عبدالقادر المغربى, سنى, قاهره: دار ومطابع الشعب, 1968, 136 ص. فروست: کتاب الشعب, ناشر دیگر: قاهره: مطبعة امیریه, 1366 ق. * 305. القرآن الکریم کتاب احکمت آیاته (عربى) احمد محمد جمال, سنى, بیروت: داراحیاء العلوم, چاپ اوّل, 1373, چهارم, 1412, 2 جلد(جلد دوّم, تفسیر بعضى از آیات قرآن). * 306. القرآن والعقل تفسیر بدیع فى اسلوبه (عربى) سید نور الدین الحسین العراقى 1278 ـ 1341ق, شیعه, تهران: بنیاد علمى فرهنگى محمد حسین کوشانپور, (ج 3) 1362, 3 جلد, تفسیر قرآن از اوّل تا جزء 21 قرآن. * 307. کاشف الاسرار, عبدالسّلام نیازى, لاهور: آدیینه ادب, 1974, 95 ص. (تفسیرو تفاسیر جدید 176) 308. کشف الاسرار النورانیة القرآنیة فیما یتعلّق بالاجرام السّماویة والأرضیّة والحیوانات والنّباتات والجواهر المعدنیة (عربى) محمد بن احمد الاسکندرانى, م 1306,سنى, مصر: مطبعة الوهبة, 1397ق, 3 جلد. * 309. کلمة الحق فى القرآن الکریم موردها و دلالتها (عربى) محمد بن عبدالرحمن الراوى, سنى, ریاض: مکتبة العبیکان, چاپ اوّل, 1415, 2 جلد, 973 ص, (تفسیر موضوعى در رابطه با کلمه حقّ). * 310. المتشابه من القرآن (عربى) محمد على حسن الحلى (زنده در 1390) شیعه, بیروت: دارالفکر, 1996, جلد اوّل, 304 ص. (تفسیرآیات متشابه جلد اول از اول قرآن تا سوره هود). * 311. متن وترجمه فارسى تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة (عربى ـ فارسى) سلطان محمد گنابادى ملقّب به سلطان علیشاه, 1251 ـ 1327ق, شیعه, دانشگاه پیام نور, جلد اوّل, چاپ اوّل, مترجم: محمد رضاخانى ـ حشمت الله ریاضى. * 312. مجد البیان فى تفسیرالقرآن(عربى) محمد حسین اصفهانى, 1266 ـ 1308, شیعه, تهران: مؤسسة البعثت, چاپ اوّل, 1408, 663 ص, تفسیر سوره حمد و نیمى ازآیه 23 سوره بقره, ناشر دیگر: تهران, چاپ سنگى, 1313 و 1317, 313 ص. * 313. محاضرات فى تفسیرالقرآن الکریم (عربى) سید اسماعیل صدر, 1340 ـ 1388, شیعه, قم: دارالکتاب الاسلامى, [تاریخ مقدمه تحقیق 1413], 379 ص, تفسیر سوره حمد و بقره تا آیه 5, محقق: سامى الخفاجى, ناشردیگر: نجف: مطابع النعمان, منشورات دارالاضواء. * 314. المختار من التفسیر ـ ربع یس (عربى) اسعد حومد, سنى, دمشق: مطبعة عکرمه [تألیف 1405] 573 ص, تفسیرقرآن از سوره یس تا آر قرآن, محقق: محمد متولى الشعراوى, احمد حسن مسلم. * 315. المختار من تفسیرالقرآن الکریم (عربى) محمد متولى الشعراوى, سنى, بیروت: دارالجیل ـ قاهره: مکتبة التراث الاسلامى, 3 جلد در 1 مجلّد, این اثر همان المنتخب من تفسیرالقرآن الکریم, بیروت: دارالعودة, 1989, 636 ص, مى باشد. تفسیر 26 سوره کوچک قرآن, (مولف تفسیرى مفصل با عنوان تفسیر الشعراوى نیز دارد). * 316. المدخل الى التفسیر الموضوعى للقرآن الکریم (عربى) سید محمد باقر الموحد الابطحى, شیعه, نجف: مطبعة الاداب, 1389 ـ 1390, 2 جلد, 287 « 239ص. (تفسیر آیات قصص قرآن). * المدرسة القرآنیة ــــــــــ مقدمات فى التفسیر الموضوعى. 317. مشکلات القرآن مع مقدمة تتمّة البیان لمشکلات القرآن, محمد انورشاه کشمیرى, چاپ مجلس اعلى, چاپ دوم 1974, 139 ـ 448 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 206) 318. المعارف الجلیة فى تبویب اجوبة المسائل الدیّنیة, المجلّد الاوّل التفسیر (عربى) سید عبدالرضا المرعشى الشهرستانى, شیعه, نجف: مطبعة النعمان, 1972, 371 ص, ناشر دیگر بصورت افست, تهران: انتشارات اعلمى, تفسیر بعض آیات بصورت سؤال وجواب. * 319. معارف قرآن (فارسى) مرکز تحقیقات اسلامى نمایندگى ولى فقیه در سپاه, تهران: اداره آموزشهاى عقیدتى سیاسى سپاه پاسداران, چاپ سوّم, 203 ص. (تفسیر سوره حمد و بقره و 90 آیه از سوره آل عمران). * 320. مفاهیم القرآن الکریم ـ تفسیر موضوعى للقرآن (عربى) جعفر سبحانى, قم: منشورات مکتبة حائرى طهرانى (ج 1) ـ جامعه مدرسین (دفتر نشر اسلامى) (جلدهاى 2 ـ 3 ـ 4) وانتشارات سید الشّهداء تا کنون 7 جلد. * 321. مفتاح التنزیل (فارسى) سیده قدسیه درخشان, ناشر: مؤلف, 1372, 133ص. 322. مقاصد القرآن الکریم الجزء الاوّل (عربى) ایمن بهجت دعدع, سنى, 46 ص, (تفسیر جزء اوّل قرآن). * 323. ممّا على رفوف الجدران فیما لاحظت فى التفاسیر وغیرها حول القرآن (عربى) سید مهدى محمد السویج الموسوى, شیعه, بیروت: دارالبیان العربى, چاپ اوّل, 1411, جلد اوّل, 344, (سوره حمد و بقره تا آیه 25) این کتاب به ضمیمه کتاب بین الجدران فیما فسّر او دلّ على تفسیرالقرآن از همین مؤلف چاپ شده است. * 324. منتخب التفسیر, محمد على حسینى, شعیه, تهران: چاپ سنگى, 1346, 104 ص. (تفسیروتفاسیر جدید 196). 325. منشور جاوید, نخستین تفسیر موضوعى به زبان فارسى, جعفر سبحانى, (زنده در 1375),شیعه, قم: انتشارات توحید (جلدهاى 3 ـ 2 ـ 1), نشر اسلامى (جامعه مدرسین) (6 ـ 5 ـ 4), دارالقرآن الکریم (8 ـ 7), انتشارات سید الشّهداء (9), انتشارات توحید (10), مؤسسة امام صادق(ع) (12 ـ 11). * 326. من لایحضره الخطیب, بحوث ومحاضرات فى التفسیر التربیة والادب والتاریخ (عربى), داخل سید حسن, شیعه, بیروت: مؤسسة البلاغ, چاپ اوّل, 1411, 4 جلد (دراین کتاب موضوعات تاریخى, ادبى, و جلد 2 و 3 شامل تفسیر بعضى از آیات مى باشد). * * من لایحضره المفسر والتفسیر ــــــــــ حجّة التفاسیر و بلاغ الاکسیر. 327. من موضوعات سور القرآن الکریم (عربى) عبدالحمید محمود طهماز, سنى, دمشق: دارالقلم ـ بیروت: الدار الشامیه, 1407 به بعد, این عنوان فروست سلسله تفسیر سوره اى قرآن است که به صورت موضوعى وبا عنوان خاص درهرسوره تنظیم شده و تا سال 1417 ق, 21 جلد (و 21 سوره) در 19 مجلد منتشر شده و بقیه سوره ها نیز ادامه دارد. (بخاطر حجیم نشدن مقاله از ذکر هریک درترتیب خود, خوددارى شد). * 328. منهج البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید بن الحسن الرضوى, شیعه, کراچى, مطبعة تیلینکل برنترس, 1406, جلد اوّل شامل سوره حمد و چند آیه اوّل سوره بقره.* 329. من الوجهة الادبیّة فى دراسة القرآن الکریم (عربى) سید تقى الدین, سنى, قاهره: دارالنهضة, 1987 به بعد, تا سال 1995, 7 جلد, (تفسیر ادبى قرآن از اوّل تا آخر سوره اعراف). * 330. من هدى القرآن (عربى) محمود شلتوت, 1893 ـ 1963م, سنى, قاهره: دارالکتاب العربى, 1968, 363 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 200) 331. نبرد ایمان و عشق (فارسى) عبدالحسین حائرى, شیعه, چاپ تهران, 274 ص, تحقیق: محمد اوحدى حائرى, تفسیر و تفاسیر جدید 178) 332. نخستین تفسیر تربیتى اخلاقى, عرفانى, فقهى, فلسفى قرآن کریم (فارسى) حسین میرزا خانى, شیعه, قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى, جلد اوّل چاپ اوّل, 1369, ( جلد اوّل تفسیر سوره حمد و 39 آیه اوّل سوره بقره). * 333. نظرات عصریة فى القرآن الکریم (عربى) محمد لطفى جمعه, سنى, قاهره: عالم الکتب, چاپ اوّل, 1411, 558 ص. با مقدمه: جاد الحقّ على جاد الحقّ شیخ الازهر. (تفسیر برخى از آیات قرآن از اوّل تا آخر قرآن). * 334. نمونه هاى از تفاسیر ـ تفسیر موضوعى (فارسى) مجتبى بروجردى نجفى, قم: ناشرهاى مختلف تاکنون 6 جلد. 335. النوادر واللطائف فى تفسیرالآیات الّتى احتوت على النکت والظرائف, احمد کمال پاشا, م 1304. (معجم المفسرین 1/ 56) * نور العرفان وکشف اسرار القرآن ــــــــــ تفسیر سوره هاى انفال و برائت و… . 336. نور القرآن فى تفسیرالقرآن (انگلیسى) جمعى از نویسندگان, شیعه, اصفهان, مؤسسة امیرالمؤمنین, چاپ اوّل, 1994 ـــ دوّم, 1995, تاکنون 2 جلد, این اثر ترجمه تفسیر نمونه است. البته ترتیب تفسیر نمونه درشماره جلدها رعایت نشده و از سوره انسان به بعد مى باشد. * 337. واقعیة المنهج القرآنى (عربى) توفیق محمد سبع, سنى, قاهره: الهیئة العامة لشئون المطابع الامیریة, 1973, 466 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 199). 338. الهدى والشفاء فى تفسیرآیات ربّ الأرض و السّماء, محمد خالصى زاده, 1269 ـ 1342, شیعه, تهران, نشریات دینى, 1325 ـ 1324, 57 « 44 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 197) 339. داعى العمل لیوم الأمل (عربى) محمد بن یوسف اطفیش, 1236 ـ 1332, اباضى(صاحب تفسیرهمیان الزاد و تیسیر التفسیر) 4 جلد, از سوره الرحمن تا آخر قرآن. (معجم المفسرین 2/ 658)
بخش سوم: تفسیر سوره ها
340. آداب من القرآن (عربى), سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402 ق. شیعه, بیروت: دارالبلاغة, چاپ اوّل, 1412 ق, 344 ص. ترجمه آدابى از قرآن ـ تفسیر سوره حجرات, توسط لجنة الهدى در بیروت. * 341. آدابى از قرآن ـ تفسیر سوره حجرات(فارسى), سید عبدالحسین دستغیب. 1332 ـ 1402, شیعه, مؤسسة دارالکتاب. چاپ اوّل, 1398, 410 ص. * 342. ابعاد التنزیل سورة الکوثر, سورة التکاثر, سورة الماعون (عربى), على حسن طه, شیعه, بیروت: دارالرسول الاکرم, چاپ اوّل, 1414, 414 ص. * 343. أحسن القصص ـ تفسیرسوره یوسف, سید على محمد بن سید محمد دلدار على نقوى لکهنوى معروف به تاج العلما, 1260 ـ 1312ق, هند ـ عظیم آباد, 1305. (الذریعة 1/ 288, 4/ 345) 344. أحسن القصص در تفسیر سوره یوسف, یس, الرحمن, جمعه, قیامت, نساء, مطففین, زلزال (فارسى) سید محمد صادق هاشمى, شیعه, تهران: گنجینه قرآن مدرسه چهل ستون, چاپ اوّل, 1409, 232 ص. * 345. احمد موعود انجیل ـ تفسیر سوره صف. (فارسى), جعفر سبحانى, شیعه, قم: انتشارات توحید, 1361, 159 ص. * 346. اخلاق اجتماعى ـ تفسیر سوره حجرات (فارسى) سید مرتضى شبسترى, شیعه, تهران: بنیاد قرآن, چاپ اوّل, 1360, 129 ص. گردآورنده: سید محمد رادمنش. * 347. اسرار القرآن ـ تفسیر سوره مجادله (عربى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402, شیعه, بیروت: دارالبلاغه, چاپ اوّل, 1411, 150 ص. عنوان اصلى: رازگویى و قرآن ـ مترجم: لجنة الهدى. * 348. اسهل المناهج فى تفسیر سوره المعارج, صالح محمد الخدائى التوقادمى, م 1317ق. (معجم المفسرین 1/ 233) 349. اضواء على سورة الفرقان (عربى), محمودبن الشریف, سنى, قاهره: دارالمعارف, چاپ اوّل, 1916, 178 ص. * 350. اضواء على سورة یس (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالثقافة للجمیع, چاپ اوّل, 1399, 104 ص, فروست: نظرات فى کتاب اللّه. * 351. اضواء من سورة طه (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالعلم, چاپ اوّل, 1413, 128 ص. فروست: نظرات فى کتاب اللّه 5.* 352. اضواء من سورة لقمان (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالثقافة, چاپ اوّل, 1403 ـ دوّم 1408, 160 ص, فروست: نظرات فى کتاب اللّه. * 353. ام القرآن وفیه ثلاث سور انزلت (عربى) محمد محمود الصواف, سنى, بیروت: مؤسسة الرسالة چاپ دوّم, 1407, 127 ص. فروست: المکتبة القرآنیة 2. تفسیر سوره هاى فاتحه ـ اخلاص ـ فلق ـ ناس. * 354. امّ الکتاب تفسیر سورة فاتحة الکتاب, احمد بن خیرالدین مولانا ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379, سنى, دهلى: شهرزاد بک دپو, 1962, 312 ص, ناشر دیگر: لاهور: بساط ادب, 1969, 400 ص. (دائرة المعارف بزرگ اسلامى 1/ 315; تفسیروتفاسیر دجید 193) 355. انسان نمونه ـ تفسیر سوره دهر. (فارسى), محمد على غفارى, تهران ـ برهان, 1354, 8 « 250. 356. انشراح الصّدر بتحقیق لیلة القدر (عربى), ذاکر على زکى العثمان, سنى, موصل; المطبعة العصریه, چاپ اوّل, 1398, 72 ص. * 357. انشقاق (فارسى) همایون منصورى, شیعه, تهران: انتشارات حامد, 1375, 95 ص.* 358. انوار الانظار در تفسیر سوره نور (اردو), سید على محمد بن سید محمد دلدار على نقوى لکهنوى, 1260 ـ 1312, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 560) 359. انوار قرآن, ترجمه, شرح و تفسیر عرفانى پنج سوره از قرآن (فارسى) سید على اشرف صادقى, شیعه, تهران: مؤلف, چاپ اوّل, 1370, 63 ص. * اولى ما قیل فى آیات التنزیل ــــــــــ تفسیرالقرآن العظیم. 360. ایدئولوژى اسلام در اولین سوره قرآن, حمد (فارسى), محمد رستمى پور, شیعه: مشهد : نداى اسلام, 1336 ش, 34 ص. * 361. ایقاف على سورة قاف, سید عباس محمد جعفر الموسوى التسترى, 1214 ـ 1306 ق. (کتابنامه بزرگ قرآن 2/ 678) 362. ایلاف قریش رحلة الشتاء والصیف (عربى) فکتور سحاب, سنى, بیروت: المرکز الثقافى العربى, چاپ اوّل, 1992, 457 ص. * 363. ایمان صادق, تفسیر سوره ماعون (فارسى) عبدالعظیم صدوقى اردبیلى, شیعه, اردبیل, 1369, 117 ص. 364. باب العلم فى تفسیرسورة والنّجم, احمد بن مصطفى المستغانى العلوى 1294 ـ 1353. (معجم المفسرین 1/80) 365. باغ بهشت, تفسیر پنج سوره از قرآن به صورت منظوم, غلام قادر, لاهور, 72 ص. (کتابنامه بزرگ قرآن 3/ 926) 366. با قرآن درصحنه, تفسیر سوره حمد و علق, گفتارهاى امام خمینى, روح اللّه موسوى خمینى, 1368, تهران: البرز, 1359, 102 ص. * * باقیات ترجمان القرآن ــــــــــ ترجمان القرآن. 367. بحرالحقایق فى تفسیرسورة التوحید, میرزا فضل اللّه بن جمال الدین میثمى تهرانى معروف به ملک, متولد, 1321, (الذریعة 3/36) 368. بحوث فى تفسیرالقرآن, سورة العلق (عربى)* 369. بحوث فى تفسیرالقرآن سورة المدّثر (عربى) * 370. بحوث فى تفسیر القرآن سورة المزمّل (عربى), هرسه تألیف: جمال الدین عیاد, سنى, قاهره: دارالحمامى, 1961, 167 ص ـ 1968, 66 ص. 371. برداشتى از سوره هاى انشراح, انفطار, الرحمن (فارسى), مریم توسلى, شیعه, مشهد: مکتب نرجس, چاپ اوّل, 1364. 372. برداشتى از دو سوره بلد و تبت (فارسى) عباس فرحبخش, شیعه, تهران: انتشارات قلم, 1358, 54 ص. * 373. برداشتى از سوره حشر (فارسى), عباس فرحبخش, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, 1359, 182 ص, ناشر دیگر: تهران: مؤسسه خدمات فرهنگى رسا, 129ص. 374. برداشتى از سوره قصص (فارسى), ایمان ممکن, تهران: انتشارات بعثت, 1375, 87 ص. * 375. برداشتى از سوره منافقون (فارسى), روح اللّه موسوى خمینى, شیعه, 1320 ق ـ 1368 ش, تهران: نهضت زنان مسلمان ونیزکانون پرورشهاى اسلامى, 1358, 17ص. 376. برداشتى از سوره والتین والزیتون (فارسى) عبدالعلى مصحف, شیعه, اصفهان: قائم, 1356, 23 ص. 377. برداشتى از قرآن مجید, قدر ـ بلد (فارسى) شکراللّه جهان مهین, شیعه, تهران: انتشارات برهان, تألیف 1398, 155 ص. * 378. برداشتى نو از قرآن سوره اعراف. وغروب تمدنها (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, تهران: مؤسسه انتشارات بعثت, 1358, 224 ص. * 379. برهان الاصفیاء فى تفسیر سورة الأنبیاء, احمد حسام الدین افندى, سنى, 1848 ـ 1925, ازمیر ترکیه, 1332 . (کتابنامه بزرگ قرآن 3/ 989). 380. ابضاعة المزجاه ـ تفسیر سوره یوسف, ابراهیم بن محمد تقى النقوى الکهنوى, شیعه. (معجم المفسرین 1/ 22) 381. بنیادى تصورات قرآن ـ تفسیر سوره فاتحه (اردو) احمد خیرالدین ابوالکلام آزاد, 1888 ـ 1958م. لاهور: نقاش آکادمى, 1969 ـ 189 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 74) 382. بوارق القهر فى تفسیر سورة الدّهر (عربى) حبیب اللّه شریف على کاشانى, شیعه, 1262 ـ 1340. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 564 والذریعة) 383. بهشت جاویدان, تفسیر سورة الرحمن (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات یاسر, 1360, 404 صفحه. 384. البیان فى تفسیر بعض سور القرآن, سید حیدرعلى معروف به سید ابوتراب موسوى خوانسارى نجفى. (الذریعة 3/172) 385. پرتوى از تفسیر سوره حمد یا لمعة فى تفسیرالحمد (فارسى) سید عماد الدین جزائرى, شیعه, قم: مؤلف, چاپخانه علمیه, چاپ اوّل, 1370, 125 ص. * 386. پنجاه و هشت سخنرانى پیرامون سوره مبارکه حشر (فارسى) حسن مصطفوى, شیعه, تهران: انتشارات برهان, چاپ دوّم (تألیف 1378), 190 « 127 ص. 387. پیام سوره حمد (فارسى) سید محمد باقر موسوى همدانى (مترجم تفسیر المیزان), شیعه, قم: انتشارات صحفى, چاپ اوّل, 1372, 214 ص. * 388. پیام قرآن, تفسیر سوره مبارکه والعصر(فارسى) محمد عبده 1266 ـ 1323ق, سنى, مشهد: انتشارات آستان قدس رضوى, چاپ اوّل, 1366, 77 ص, مترجم, علاء الدین حجازى. * 389. تأمّلات فى سورة آل عمران (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, جده: النادى الادبى الثقافى, چاپ اوّل, 1413, 617 ص. * 390. تأمّلات فى سورة البقرة, انعام, اعراف, انفال, محمد, فرقان (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, مکّه: مکتبة مصر, 1410 به بعد, 8 جلد. (این مجموعه سه جلد آن مربوط به سوره بقره است و بقیه سوره ها هرکدام یک جلد بطور مستقل منتشر شده است). * 391. تأمّلات فى سورة الحاقّة (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, تونس: دار بوسلامة, تألیف 1397, 159 ص. * 392. تأمّلات فى سورة سبأ (عربى) على الخطیب, سنى, قاهره: دارالمعارف, چاپ اوّل, 1985, 124 ص. * 393. تأمّلات فى سورة الکهف (عربى) رعد شمس الدین القادرى, سنى, بغداد; مطبعة العانى, 1408, 59 ص. * 394. تأمّلات فى سورة المائدة (عربى) حنان لحام, سنى, دمشق: دارالافاق والانفس, چاپ اوّل, 1414, 196 ص. * 395. تأمّلات فى سورة یس قلب القرآن (عربى), حسن محمد باجوده, سنى, قاهره: دارالاعتصام, تألیف 1394, 138ص. * 396. تأمّلات فى فاتحة الکتاب (عربى) عبد الصّبور شاهین, سنى, قاهره: دارالنصر, 1995, 45 ص. * 397. تجلى انسان در قرآن, تفسیر سوره هل أتى (فارسى) على کریمى, شیعه, قم: اندیشه, 1353, 276 ص. تفسیر و تفاسیر جدید 186. 398. تحفة الخواص فى تفسیر سورة الاخلاص, محمد جعفر شیرازى, شیعه, شیراز, چاپ سنگى, 1352, 35 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 188) 399. تدبّر سورة الفرقان فى وحدة موضوع, قواعد التدبّر الامثل لکتاب اللّه عزّوجلّ (عربى) عبدالرحمن حسن حبنکه المیدانى, سنى, دمشق: دارالقلم, 1412, 452 ص. * 400. تذکیة بسورة الکهف, سید منظر احسن گیلانى, حیدرآباد: قرآن و سیرت سوسائتى, 1970, 247ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 401. ترجمه آوائى و تفسیر پیوسته سوره جمعه (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1374, 125 ص, فروست: قرآن درادب فارسى 4. * 402. ترجمه تصویرى و تفسیرى آهنگین سوره طه, (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1372, 100 ص. فروست: قرآن در ادب فارسى 2. * 403. ترجمه تصویرى و تفسیرى آهنگین سوره فاتحة وتوحید و 20 آیه اوّل سوره بقره (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1372, 62 ص, فروست: قرآن در ادب فارسى 1. * 404. ترجمه تصویرى و تفسیرى آهنگین سوره هاى حشر, تکویر, فجر, حاقّة و عصر (فارسى) عبدالکریم بى آزار شیرازى, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, چاپ اوّل, 1374, 90ص, فروست: قرآن در ادب فارسى 3. * 405. تطهیر با جارى قرآن (فارسى) على صفائى, شیعه, قم: انتشارات بعثت, 1400 به بعد, 7 جلد, (تفسیر بیش از 10 سوره آخر قرآن). * 406. تعلیقة على تفسیر سورة الانفال من کتاب تفسیر سورتى الانفال والنجم, على الجندى (عربى) محمد امین باقر, شیعه, لبنان: تألیف 1388, 40 ص. * 407. تفریج القلق فى تفسیر سورة الفلق (عربى) محمد فوزى بن عبداللّه الرومى م 1318, حنفى, (معجم المفسرین 2/ 603) 408. تفسیر آیات سورة النور وفق المنهج المقرر على طلبة و طالبات الصّف الثّانى الثانوى بمدارس السودان (عربى) عبدالقادر الشیخ ادریس, سنى, خرطوم: الدّار السودانیّة للکتب, چاپ اوّل, 1405, 116 ص. * 409. تفسیر ابن بادیس فى مجالس التذکیر من کلام الحکیم الخبیر (عربى) عبدالحمید بن محمد بن بادیس الصنهاجى, 1308 ـ 1359ق, سنى, بیروت: دارالکتب العلمیه, چاپ اوّل, 1416, 429 ص. ناشر دیگر بیروت: دارالفکر, چاپ سوّم, 1399. (تفسیر بعضى از سوره ها, محقق و گردآورنده: محمد شاهین ـ محمد الصالح رمضان ـ احمد شمس الدین. * 410. تفسیر امّ الکتاب (فارسى) حسن میرجهانى طباطبایى, سال نشر 1398, 370 ص. * 411. التفسیر البیانى للقرآن الکریم (عربى) عایشه عبدالرحمن بنت الشاطى, سنى, قاهره: دارالمعارف, چاپ اوّل, 1962 ـ هفتم, 1990, 2 جلد ـ 216 ـ 193 ص. تفسیر 14 سوره آخر قرآن. فروست: مکتبة الدراسات الادبیة. * 412. تفسیر الثقلین ـ شرح حدیث ثقلین ـ تفسیر سورة فاتحة الکتاب, سورة الاخلاص (فارسى) میرزا عبدالرسول احقاقى, شیعه, تهران: انتشارات پروا, چاپ اوّل, 1373, 290 ص. * 413. تفسیر جامع لخمس سور من القرآن الکریم (الفرقان, لقمان, الحجرات, الحدید, العصر) (عربى) محمد مصطفى المراغى, 1881 ـ 1945م, سنى, قاهره: دارالهلال, 1970, 216 ص. (با تفسیر معروف احمد مصطفى مراغى اشتباه نشود). برخى ازاین سور را ناشرهاى دیگر منتشر کرده اند.) (تفسیر و تفاسیر جدید 208) 414. تفسیر چهارده سوره (فارسى) محسن شفایى, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ اول, 1366. 415. تفسیر رفیعى, سید ابوالحسن رفیعى قزوینى, 1306 ـ 1396ق, شیعه, تفسیر سوره هاى از قرآن از جمله سوره بقره, توحید, یس, جمعه, اعلى, حدید, زلزال, نسخه اصلى به خط مؤلف درکتابخانه وى درتهران موجود است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 574) 416. تفسیر سورتى الانفال والنجم, على الجندى. (به نقل از (تعلیقة على تفسیر سورة الانفال) که گذشت). 417. تفسیر سورتى الجمعه والمنافقون (عربى) سید محمد هادى المیلانى, 1313 ـ 1395ق, شیعه, 144 ص, تحقیق و تعلیق: سید محمد على میلانى. * 418. تفسیر سورتى لقمان و الفرقان, محمد نبوى زاده, شیعه, قم: مؤلف, چاپ اوّل, 1373, 332 ص. 419. تفسیر سوره آل عمران, على بن محمّد حسن الحسینى البیضاوى الاصفهانى م 1312ق, شیعه (الذریعة 4/ 334) 420. تفسیر سورة آل عمران (عربى) مصطفى السکمه, سنى, بیروت: دارالعلم للملایین, 1973, 152 ص. ناشر دیگر, بیروت: دارالنهضة العربیّة, 1972, 122 ص. * 421. تفسیر سوره ابراهیم (فارسى) عبداللّه جوادى آملى, شیعه, تهران: مرکز نشر فرهنگى رجاء, تألیف 1363, 187 ص. * 422. تفسیر سوره ابراهیم (عربى) عبداللّه جوادى آملى, بیروت: دارالهادى, چاپ اوّل, 1415, 141 ص. مترجم: عرفان محمود. * 423. تفسیر سورة الاحزاب (عربى) محمد الاباصیرى خلیفة المصرى, 1301 ـ 1365, سنى, کویت: مکتبة المنار الاسلامیّة, چاپ اوّل, 1405, 116 ص. * 424. تفسیر سورة الاخلاص, مولى حبیب اللّه على بن مدد ساوجى کاشانى 1262 ـ 1340ق, شیعه. (الذریعة 4/ 335) 425. تفسیر سورة الاخلاص, سید معزالدین محمد المهدى الحسینى القزوینى الحلى م 1300, شیعه. (الذریعة 4/ 336) 426. تفسیر سورة الاخلاص, عبدالرحمن خضر, 1316 ـ 1376, بغداد, 1952. (معجم المفسرین 1/ 266) 427. تفسیر سورة الاخلاص (عربى) اسماعیل پاشا, م 1310, (معجم المفسرین 1/ 93) 428. تفسیر سورة الاسراء (عربى) عبداللّه محمود شحاته, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب, 1986, 287 ص, ناشر دیگر, قاهره: مطابع مذکور, 1973, 159ص. * 431 ـ 429. تفسیر سورة الاسراء (عربى) حسن العشماوى, سنى, دارالفتح, چاپ اوّل, 1404, 48 ص, ناشر در سال 1972 تفسیر قرآن مؤلف از اوّل قرآن تا آخر سوره آل عمران را منتشر نمود و پس از آن نیز تفسیر سوره نساء تا اعراف منتشر نموده است. (به نقل از مقدمه ناشر در ابتداء کتاب). * 432. تفسیر سوره هاى اسراء, مؤمنون, ملک (فارسى) حسن فرید گلپایگانى 1319 ـ 1407ق, شیعه, تهران: مؤسسه انتشاراتى نداى جدید, 1366, 384 ص. * 433. تفسیر سورة الاعراف (عربى) احمد السید الکوهى ـ محمد طنطاوى, سنى, قاهره: دارالجیل, 1972, 364 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 177). 434. تفسیر سورة الاعلى, میرزا محمد تنکابنى, 1225 یا 1230 ـ 1302, شیعه (صاحب قصص العلماء), (الذریعة 4/ 336) 435. تفسیر سوره اعلى, حبیب اللّه شریف على کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه, آقابزرگ در الذریعه تفاسیر سور فاتحه ـ فتح ـ کوثر وملک را نیز براى وى نام مى برد. (الذریعة 4/ 33/9, 26/109) 436. تفسیر سوره اعلى و ن و القلم, میرمحمد تقى اشراقى, 1312 ـ 1368 ق, شیعه, قم, 1367 ق, 147 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 194) 437. تفسیر سوره انّا فتحنا, حبیب اللّه علیمدد, 1262 ـ 1340ق, شیعه, تهران, چاپ سنگى, 1332. (تفسیر و تفاسیر جدید 184) 438. تفسیر سورة الأنبیاء (عربى) سید احمد موسوى هندى نجفى, 1320 ـ 1392 ق, شیعه, نجف, 240 ص. * تفسیر سوره انسان (دهر) ــــــــــ انسان نمونه. 439. تفسیر سوره الانعام (عربى) احمد السید الکوهى ومحمد طنطاوى, قاهره: دارالجیل, 1972, 359 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 177) 440. تفسیر سوره الانعام (عربى) محمد سید طنطاوى, قاهره: مطبعة قاصد خیر, 1970, 112 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 177) 441. تفسیر سورة الانعام, میرزا حسن بن احمد القاضى الطباطبایى التبریزى م 1314. (الذریعة 4/ 337) 442. تفسیر سورة الانعام (عربى) محمد عبداللّه ابو صعیکیک ـ ابراهیم محمد العلى, سنى, اردن (عمان) دارالنفائس, چاپ اوّل, 1413, 224 ص. * 443. تفسیر سوره بقره (فارسى) محمد غروى گلپایگانى متولد 1362, شیعه, تهران: 1374, 430 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید ) 444. تفسیر سوره توحید, فلق, ناس, حسین بن عبداللّه بن سینا, تهران: 1363, 26 « 63 ص. مترجم فخرالدین رودبارى 445. تفسیر سوره توحید والدهر (انسان) والقدر, صدرالدین محمد یزدى اردکانى, شیعه, یزد: گلبهار, 152 ص. 446. تفسیر سوره جمعه ومنافقون (فارسى)یوسف شعار, 1320 ـ 1390ق, شیعه, تبریز, 1333, 71 ص. 447. تفسیر سوره الحج (عربى), حسینى محمد ابوفرح, سنى, قاهره: مطبعة قاصد خیر, 1970. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 448. تفسیر سوره حجرات, سید رضا صدر, شیعه, م1375ش, تهران, انتشارات کتابخانه صدر, 1338ش, 224ص. 448. تفسیر سوره الحجرات (عربى) عبدالرحمن البناء, سنى, قاهره: دارالاعتصام, تاریخ مقدمه, 1409, 94 ص. فروست: من معانى القرآن الکریم, ناشر دیگر: قاهره: الدّار القومیة, 1964, 83 ص. * 449. تفسیر سوره حجرات و سوره الحشر وفق مقرر الشهادة الثانویة العلیا (عربى) محمد على حمد السید ابى عبدالقادر الشیخ ادریس, خرطوم: الدار السودانیّة للکتب, چاپ پنجم, 1977, 88 ص. * 450. تفسیر سوره حدید, صف, تغابن (فارسى) حسن فرید گلپایگانى, شیعه, تهران: انتشارات برهان, 1364, 179 ص. * 451. تفسیر سوره الحشر (عربى) حسن فرید گلپایگانى, مطبعة الحیدرى, 1369, 119 ص. * 452. تفسیر سورة الحشر والمدّثر (عربى) عبداللّه شحاته, سنى, قاهره: مطبعة جامعة القاهرة, 1985, 69 ص. * 453. تفسیر سوره حمد (با قرآن در صحنه) (فارسى) سید روح اللّه موسوى خمینى, 1320 ق ـ 1368 ش, شیعه, قم: دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین), 131 ص. گردآورنده: اصغر ربانى خلخالى. نیز رجوع شود به: با قرآن درصحنه. ناشر دیگر: حزب جمهورى اسلامى, 122 ص (با قسمتى از سوره علق) 454. تفسیر سوره حمد (فارسى), سید روح اللّه موسوى خمینى, 1320 ق ـ 1368 ش, شیعه, تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى, چاپ اوّل, 1357, 282 ص, این اثر از چهاربخش سامان یافته: بخش اوّل: تفسیر سوره حمد ازکتاب سرّالصّلاة امام خمینى, بخش دوم: تفسیر سوره حمد از کتاب آداب الصّلاة امام خمینى, بخش سوّم: درسهاى تفسیر سوره حمد و بخش چهارم: اشارات تفسیرى درباره سوره حمد از سایر آثار حضرت امام خمینى(قدّس سره) مى باشد. 455. تفسیر سوره حمد (فارسى), حسین عمادزاده اصفهانى م 1369 ش, شیعه, تهران: کتاب طوبى, چاپ اول, 1370, 793ص, فروست: علوم قرآن.* 456. تفسیر سوره حمد, محسن شفائى, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ اوّل, 1364. 457. تفسیر سوره حمد (فارسى) سید مرتضى شبسترى, شیعه, تهران: بنیاد قرآن چاپ اوّل, 1361, 119 ص, محقق و گردآورنده: سید محمد رادمنش. * 458. تفسیر سوره حمد, محمدکاظم عصار, شیعه, تهران: مؤسسه وعظ و خطابه, 1315 ـ 1317, 88 « 62 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 459. تفسیر سوره حمد (فارسى) محمد غروى گلپایگانى, متولد 1262, تهران, 1330, 40 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 460. تفسیر سوره حمد (فارسى) عبداللّه قهرمانى, شیعه, کانون نشر پژوهشهاى اسلامى, [تاریخ مقدمه] 1355, 23 ص. 461. تفسیر سوره حمد و اخلاص (فارسى) محمد شریعت سنگلجى, متولد 1276 ق, شیعه, تهران: 1334, 186 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 199) * تفسیر سوره حمد و قل هواللّه ــــــــــ راه بهشت. * تفسیر سوره الرّحمن ــــــــــ بهشت جاویدان. 462. تفسیر سورة الرحمن, سید محمد عبــــاس الزنگى پورى م 1325, شیعه. (الذریعة 4/ 338) 463. تفسیر سـورة الرحمن, میرمحمد عبـاس موسوى تسترى لکهنوى م 1306. (الذریعة 4/ 338) 466 ـ 464. تفسیر سورة الرحمن, حسین سبحانى زنجانى, م حدود 1322, شیعه, مؤلف تفسیر سوره زمر و نیز سوره شمس را تألیف نموده که هرسه عنوان در تهران 1323 دریک مجلّد منتشر شده است. (الذریعة 4/ 338) 467. تفسیر سورة الرحمن (عربى), شوقى ضیف (ممّا على رفوف الجدران 12) 468. تفسیر سورة الرّعد (عربى) محمد صالح على مصطفى, سنى, ریاض: دارالنفائس, چاپ اوّل, 1408, 373 ص. * * تفسیر سورة الزّمر ــــــــــ تفسیر سورة الرّحمن. 469. تفسیر سورة الزّمر(عربى) الغزالى خلیل عید, سنى, ریاض: مکتبة المعارف, 1403, 192 ص. * 470. تفسیر سورة سجدة (عربى) سید محمد تقى مدرسى, شیعه, عراق: دارالهدى, 40 ص. (فصلنامه پژوهشهاى قرآنى 3/317) * تفسیر سورة الشّمس ــــــــــ تفسیر سورة الرّحمن * تفسیر سوره شریفه قمر ــــــــــ حقایقى از قرآن. 471. تفسیر سوره صاد, درسى از قرآن (فارسى) على مشکینى اردبیلى, شیعه, قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین), 288 ص.* 472. تفسیر سوره صف یا آیین جبهه وجنگ (فارسى) محمد هادى آرام, شیعه, مشهد: چاپخانه خراسان, چاپ اوّل, 1368, 418 ص. * 473. تفسیر سورة الضّحى, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302, شیعه, (الذریعة 4/338) 474. تفسیر سوره طه, حسین قایمى, تهران: دفتر نشر کاظمیه, 1366, 38 « 15 « 111ص. 475. تفسیر سورة العصر (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323ق, سنى, بیروت: دارالکتاب الجدید, 1966, 48 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 188) 476. تفسیر سوره علق (عربى) عبدالرحمن خضر. 1376, بغداد, 1953. (تفسیر و تفاسیر جدید 188) 477. تفسیر سوره غافر ـ جبهه حقّ و باطل (فارسى) سید عباس اهرى, نشر علم و دین [تألیف 1401], 207 ص. * 478. تفسیر سوره غافر ـ منتخبى از قرآن ـ گلچینى از قرآن ـ (فارسى) بانو الف ـ زرکشى, شیعه, چاپ آفتاب [تألیف 1396], 101 ص. * 479. تفسیر سورةالفاتحة (عربى) ابوالقاسم خزعلى, شیعه, تهران: وزارت ارشاد اسلامى, چاپ اوّل, 1375, 50 ص. * 480. تفسیر سورة الفاتحة, محمد نور الدین الحسینى النقشبندى م 1305, مؤلف داراى دوتفسیر دیگر به نام تفسیر سورة الفتح وتفسیر سورة یوسف مى باشد. (معجم المفسرین 2/ 644) 481. تفسیر سوره فاتحه (عربى ـ فارسى) خضربن اسماعیل مازندرانى م 1336, 190 برگ. (فصلنامه پژوهشهاى قرآنى 5 ـ 6/ 429) 482. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) عبدالرحمن خضر, 136 ـ 1376, بغداد . (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 483. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) ابوهاشم, 1905 ـ 1974 داکا: اسلامیک فوندیش, 1975, 60 ص. مترجم از بنگالى: محمد محمود مصطفى شعبان. (تفسیر و تفاسیر جدید174) 484. تفسیر سورة الفاتحة, میرزا حسن بن احمد القاضى الطباطبائى التبریزى, م 1314, شیعه, (الذریعة 4/ 3371) 485. تفسیر سورة فاتحة, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى 1262 ـ 1340ق, شیعه. (الذریعة 4/ 339) 486. تفسیر سورة الفاتحة, سید معزالدین محمد المهدى الحسینى القزوینى الحلى, م 1300, شیعه. (الذریعة 4/ 341) 487. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) نورالدین عتر, سنى, بیروت: دارالبشائر, چاپ اوّل, 1415, 215 ص. * 488. تفسیر سورة الفاتحة (عربى) محمد على الحسن, حمراء ـ بیروت: دارالبیارق, چاپ اوّل, 1414, 63 ص. * 489. تفسیر سوره فتح, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه. (الذریعة 4/ 341) 490. تفسیر سورة الفتح, محمد نورالدین الحسینى النقشبندى م 1305. (معجم المفسرین 2/ 642) 491. تفسیر سورة الفتح و بیان مااتّصل بها من الفتوح الاسلامیّة والسیرة النبویّة, عبداللّه بن عفیفى الباجورى, به چاپ رسیده است. (معجم المفسرین 1/ 317) 492. تفسیر سوره فجر (فارسى) مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399, شیعه, تهران: واحد فرهنگى بنیاد شهید, 1361, 38 ص. * 493. تفسیر سورة الفـجر, احمد بن الحسـن الیزدى المشهدى, م حدود 1310. (الذریعة 4/ 341) 494. تفسیر سورة فصلّت (عربى) محمد صالح على مصطفى, سنى, ریاض: دارالنفائس, چاپ اوّل, 1409 [تألیف 1399], 394 ص. * 495. تفسیر سوره فلق, عبدالرحمن خضر, 1316 ـ 1376ق, (معجم المفسرین 1/ 265) 496. تفسیر سورة الفیل, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302, شیعه, (الذریعة 4/ 341) 497. تفسیر سوره فیل (فارسى) حائرى, شیعه, قم, انتشارات معارف جعفرى, 89 ص. * 498. تفسیر سوره ق, سید میرمحمد عباس, م 1306ق. (الذریعة 4/ 341) 499. تفسیر سوره ق, محمد بن عبدالعزیز الشاذلى الخولى, 1310 ـ 1349ق. (معجم المفسرین 2/ 552) 500. تفسیر سوره قدر (فارسى) محمدرضا حاج شریفى خوانسارى, شیعه, قم: نشر مرتضى, چاپ اوّل, 1370, 96 ص. * 503 ـ 501. تفسیر سورة القدر, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302, شیعه. مؤلف سه اثر جداگانه درتفسیر سوره قدر دارد 1. در سه هزاربیت 2. در دوهزار بیت. 3. درهزاربیت. (الذریعة 4/ 342) 504. تفسیر سوره قدر ـ سرنوشت شما… (فارسى) محمد على غفارى, شیعه, تهران: انتشارات توحید, 166 ص. 505. تفسیر سورقصار قرآن, محمد شریعت سنگلجى (25 سوره)* 506. تفسیر سوره کوثر درة الدرر, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 564) 507. تفسیر سورة الکهف(عربى) محمد مصطفى ابوالعلاء, مشهور به جامد, سنى, قاهره: مکتبة النجدى ومکتبة النجدى الحدیثة, 144 ص. 508. تفسیر سوره لقمان ـ مربى نمونه (فارسى) جعفر سبحانى, شیعه, قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى, چاپ دوّم, 1369, 215 ص. * 509. تفسیر سوره ماعون, محمد حسین تبریزى توتونچى, شیعه, تبریز, 1325, 33 « 87ص. * تفسیر سوره ماعون ــــــــــ ایمان صادق. 510. تفسیر سوره مبارکه اذا وقعت الواقعة, احمد آشتیانى, شیعه, تهران: اسلامیه, 1391, 31 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 185) * تفسیر سوره مبارکه توحید ــــــــــ توحید ربانى از… 511. تفسیر سوره مبارکه توحید, احمد بن على اکبر قیدار معروف به مقدّس زنجانى, شیعه, تألیف 1354 ش, 20 ص. * 512. تفسیر سوره مبارکه حمد (فارسى) سید محمد کیاوش, شرکت نشر وپخش, چاپ اوّل, 1357, 179 ص. * 513. تفسیر سوره مبارکه حمد (فارسى) محمد شریعت سنگلجى, شیعه, تهران: کانون انتشارات محمّدى, 3 « 186 ص. * 514. تفسیر سوره مبارکه صف, محمد شریعت سنگلجى, شیعه, تهران: محمّدى, 1351, 186 ص. 515. تفسیر سوره مبارکه صف, تقى یکتا, شیعه, تبریز: سروش, 1384, 116 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 186) * تفسیر سوره مبارکه فاتحة الکتاب ــــــــــ الثقلان فى تفسیر 516. تفسیر سوره مبارکه مریم, کاظم ارفع, شیعه تهران, 1350, 156 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 181) * تفسیر سوره مجادله ــــــــــ رازگویى و قرآن 517. تفسیر سوره محمّد, سلسله مقالات نشریه مقداد, تبریز, 1359, 60 ص.* 518. تفسیر سوره محمدّ (کفرا) (فارسى) جلال گنجه اى, شیعه, تهران: انتشارات میعاد, 1358, 47 ص. * 519. تفسیر سوره معارج, مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399ق, شیعه, تهران: مدرسه عالى, 61 ص. * 520. تفسیر سوره ملک, حبیب اللّه بن على مدد ساوجى کاشانى, 1262 ـ 1340ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 564) 521. تفسیر سوره منافقون از فى ظلال القرآن (فارسى) سید قطب, تهران: نشر فرهنگ قرآن, 1360, 64 ص. مترجم محسن ناصرى. * * تفسیر سوره نبأ ــــــــــ جلوه اى از قرآن. 522. تفسیر سوره نجم ـ معراج ـ (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات فقیه, چاپ اوّل, 1361, 138 ص, ناشر دیگر: تهران صبا, 329 ص. * 523. تفسیر سورة النصر, میرزا محمد تنکابنى, 1225 ـ 1302 ق, شیعه. (الذریعة 4/ 342) 524. تفسیر سورة النّور, محمد على الحسن ـ عبدالرحیم فارسى ابوعلیه, سنى, عمان: دارالارقم, چاپ اوّل, 1983, 311 ص. * 525. تفسیر سورة النّور, (عربى) ابوالاعلى المودودى 1321 ـ 1399ق, سنى, بیروت: مؤسسة الرّسالة, 248 ص. مترجم از اردو: محمد عاصم الحداد. * 526. تفسیر سوره نور, میرزا خلیل کمره اى متولد 1278, تهران: چاپخانه اقبال, 1325, 302 « 18 ص. * 527. تفسیر سورة النّور (عربى), محمد مصطفى ابوالعلا مشهور به جامد, قاهره: مکتبة الجندى, تألیف 1398, 511 ص, فروست: نورالایمان فى تفسیرالقرآن. * 528. تفسیر سورة النّور واحکامها (عربى) عفیف عبدالفتاح طباره, سنى, بیروت: دارالعم للملایین, چاپ اوّل, 1993, 127ص. * 529. تفسیر سورة النّور وفق المنهج المقرر على طلبة الشّهادة الثانویة (عربى) یوسف حامد العالم, سنى, خرطوم: الدّار السودانیّة للکتب, چاپ اوّل, 1968, چاپ دوّم 1978, 143 ص. * 530. تفسیر سوره واقعه, محمد مسایلى اردبیلى, شیعه, تهران: جلالى, 1354, 166ص. 531. تفسیر سوره واقعه (فارسى) سید محمد باقر حجّتى, شیعه, تهران: مرکز انتشارات علمى و فرهنگى وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالى, 1361, 155 ص. فروست: مجموعه علوم ومعارف اسلامى. * 532. تفسیر سورة الواقعة ـ ضمیمه صوت الولایة (فارسى) سید محمد على کاظمى بروجردى, شیعه, تهران: کتابفروشى مصطفوى, چاپ اوّل, 1363, 62 ص. * 533. تفسیر سوره واقعه و آیه فى مقعد صدق (آیه 54 ـ 55 سوره قمر) تفسیر صالحى, حسن میرزا على نقى برغانى صالحى, 1310 ـ 1401 ق, شیعه (درکربلا, کتابخانه مؤلف به خط خود او موجود است) (دائرةالمعارف تشیّع 4/ 575) 534. تفسیر سوره والعصر (فارسى) صدرالدین محلاتى شیرازى, شیعه, تهران: انتشارات نوید, 1362, 453 ص. * 535. تفسیر سوره والعصر, محمد حسن توتونچى تبریزى, شیعه, چاپ تبریز, 106 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 187) 536. تفسیر سوره هاى توبه ومنافقون (فارسى) جعفر سبحانى, قم: کانون نشر اندیشه هاى اسلامى, چاپ اوّل, 1369, 307 ص. * 537. تفسیر سوره هاى طارق ـ فجر ـ المزمل (فارسى) مرتضى مطهرى: 1338 ـ 1399 ق, شیعه, تهران: دفتر مرکزى جهاد سازندگى, 112 ص. * تفسیر سوره هل أتى ــــــــــ تجلى انسان در قرآن. 538. تفسیر سوره یس, محمد مسائلى اردبیلى, شیعه, تهران, 1377, 109 ص. به اهتمام: بیدارکورائیى. (تفسیر و تفاسیر جدید 183) 539. تفسیر سوره یوسف, محمد نور الدین الحسینى النقشبندى م 1305ق. (معجم المفسرین 2/ 644) 540. تفسیر سورة یوسف (عربى) محمد رشید رضا, 1282 ـ 1354 ق, شافعى, قاهره: مطبعة المنار بمصر, چاپ اوّل, 1355, 160 ص.* 541. تفسیر سورة یوسف, على بن محمد حسن الحسینى البیضاوى الاصفهانى, م 1312ق, شیعه. (الذریعة 4/ 345) 542. تفسیر سورة یوسف, محمد بن عبداللّه القسطنطنى النقشبندى م 1309ق, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 563) 543. تفسیر سوره یوسف (فارسى) محمد تقى اشراقى, شیعه, قم: کتابخانه اسماعیلیان, چاپ دوّم, تألیف 1367 ق, 212 ص. * 544. تفسیر سوره یوسف, سید ابراهیم بن سید محمد تقى دلدار على نقوى, م 1307, شیعه. (الذریعة 4/ 344) 545. تفسیر سوره یوسف, سید على اکبر سید محمد سید دلدار على نقوى نصیرآبادى لکهنوى م 1326ق, شیعه. (الذریعة 4/345) * تفسیر سوره یوسف ــــــــــ تفسیر صفى 546. تفسیر سوره یوسف (عرلى) صالح الجاسم, بغداد: مطبعة العانى, چاپ اوّل, 1991, 144 ص. * * تفسیر سوره یوسف ــــــــــ جمال انسانیت. * تفسیر سوره یوسف ــــــــــ الجمال والکمال. 547. تفسیر سوره یوسف ـ کفایة الناطقین یا سرمایه سخنوران (فارسى) سید محمد تقى مقدّم, شیعه, مشهد: انتشارات مقدّم, چاپ اوّل, 1371, ج2, 332 ص. * 548. تفسیر سوره یوسف با بهره گیرى از تورات و نوشته هاى یهود (فارسى) مراد اورنگ, شیعه, تهران: چاپ افست مروى, 287 ص. 346ص با پاورقى هادى خسروشاهى.* 549. تفسیرضیاء (فارسى) سید ضیاء الدین علامه, شیعه, اصفهان: انتشارت گلبهار, چاپ اوّل, 1373, 609 ص, جلد اوّل این تفسیر اختصاص به بخشى از جزء عم دارد. 550. التفسیر العام ـ سنة ثانیة - (عربى) مصطفى الخن, سنى, دمشق: جامعة دمشق, 1406 ـ 1407, 464 ص. (تفسیر 20 آیه اول سوره بقره, سوره نور, احزاب, حجرات, مجادله, ممتحنه, صف, جمعه). * 551. تفسیر عرفانى سوره هاى واقعه, طارق, اعلى, (فارسى) سید ناصر قوامى, تهران: کتاب طوبى, چاپ اوّل, 1373, 308 ص, فروست: علوم قرآنى 2. * 552. تفسیر الفاتحة, جعفر ادریس الحسنى الکتانى, 1250 ـ 1323, مالکى. (معجم المفسرین 2/768) 553. تفسیر فاتحة الکتاب (عربى) محمد باقر الملکى المیانجى, شیعه, قم: دارالقرآن الکریم, چاپ اوّل, 1413, 82 ص, گردآورنده: محمد البیابانى الاسکوئى. * 554. تفسیر فاتحة الکتاب (تفسیر سوره شریفه حمد) (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات کاوه, 1362, 264ص. ناشر دیگر, قم: مؤسسه مطبوعاتى دارالکتاب, 1371, چاپ دوّم, مصحح سید محمد هاشم دستغیب. 555. تفسیر فاتحة الکتاب (فارسى) عبدالحسین نجفى تبریزى معروف به علامه امینى (صاحب الغدیر), 1320 ـ 1390 ق, شیعه, تهران: مکتبة الامام أمیرالمؤمنین, 260 ص. مترجم: قدرت اللّه شاهمرادى. * 556. تفسیر فاتحة الکتاب وجزء عمّ (عربى) احمد حسین, قاهره: المجلس الاعلى للشؤون الاسلامیّة, 1972, 366 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 189) 557. تفسیر الفاتحة و ست سور من خواتیم القرآن. العصر, کوثر, کافرون, اخلاص, والمعوّذتین (عربى) محمد رشید رضا, 1282 ـ 1354, شافعى, قاهره: الزّهراء للاعلام العربى, 1408, 175ص. [تفسیر سوره عصر, تألیف محمد عبده است] * 558. تفسیرالفاتحة الوصاف على الکشاف (اردو ـ عربى) عبدالاحد القاسمى, داکا: المکتبة الامدادیة, تاریخ مقدمه 1960, 80 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 175) 559. تفسیر قرآن(فارسى) مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399 ق, شیعه تهران: نشر شریعت, 1361, 311 ص. فروست: با علامه شهید مطهرى درقرآن (1), تفسیر سوره هاى جن, قیامت,نازعات, تکویر, انفطار, طارق, علق, قدر, بینة, زلزال, عادیات, قارعة, والعصر. * 560. تفسیر قرآن جزء 28 سوره منافقین (فارسى) شمس الدین نجفى, شیعه, مرکز فرهنگى علامه حلى, چاپ سوّم, تألیف 1401, 118 ص. * 561. تفسیر القرآن, سورة التکویر, جمال الدین عماد, سنى, قاهره: دارالفکر العربى, 1969, 92 ص. (نیز رجوع شود به: بحوث فى تفسیرالقرآن). * 562. تفسیر قرآن ـ سوره حمد (فارسى), سید على محمد دستغیب شیرازى, شیعه, تهران: انتشارات امّت, 1360, 32ص. 563. تفسیر قرآن ـ سوره حمد و بقره (فارسى) حسینعلى راشد تربتى, 1324 ـ 1397ق, شیعه, تهران: انتشارات اطلاعات, چاپ اوّل, 1371, 167 ص. 564. تفسیر قرآن شریف, سید ضیاء الدین طباطبایى, 1310 ـ 1395ق, تهران: 1374 ق (تفسیر سوره هاى یس, تکویر, توحید).(تفسیر و تفاسیر جدید 202) 565. تفسیرالقرآن الکریم سورة طه, حجرات, حشر, بروج, تبارک, شورى, مصطفى بن حسن ابوحسان السباعى, 1333 ـ 1384ق, سنى. (معجم المفسرین2/ 675) 566. تفسیرالقرآن الکریم سورة الفاتحة (فارسى) سید محمد کاظم عصار, 1302 یا 1306 ـ 1390, شیعه, مشهد: چاپخانه دانشگاه, 1350, 323ص. (تفسیر سوره فاتحه تا مالک یوم الدین) با تصحیح: سید جلال الدین آشتیانى. * 567. تفسیرالقرآن الکریم سورة النّساء, سورة الانفال, سورة النحل, سورة الاسرا (عربى) عبدالقهار داود عبداللّه, سنى, بغداد: مطبعة الرّشاد, 368, ص. * 568. تفسیر مبارکه سوره یس, محسن شفایى, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ اوّل, 1367. 569. تفسیرالمحقق (فارسى) محمد باقر محقق, شیعه, تهران: انتشارات اسلامى, چاپ اوّل, 1364, 2 جلد, 884 ص. (تفسیر سوره حمد, علق, مدثر, فلق, ناس). * 570. تفسیر المعوّذات الثّلاث (عربى) عبدالجواد الطیب, سنى, قاهره: مکتبة الآداب, چاپ اوّل, 1411, 62 ص. 571. تفسیر منظوم سوره هاى حجرات, ق, حشر (فارسى) جواد نوربخش, شیعه, ناشر: مؤلف, چاپ دوّم, 1373, 203 ص. (این اثر درسال 1355 و 1356 با حواشى و تعلیقات مراد اورنگ چاپ گردیده است). * 572. تفسیر من فاتحة الکتاب ـ تفسیر من سورة الحمد (عربى) محمد یزدى, چاپ اوّل, 1373, 40 ص. * 573. التفسیرالمنیر (عربى) محمد ادیب حسون, سنى, بیروت: دارالکتاب النفیس, چاپ دوّم, 1408, 424 ص.(تفسیر سوره هاى فاتحه, یوسف, کهف, یس, رحمن, واقعه, ملک وجزء عمّ).* 574. تفسیر والعصر (فارسى) عبدالجلیل آخوند گنبدى, گنبد, چاپ اوّل, 1364, 108ص. * * تفسیر همدانى ــــــــــ الدرالعظیم. 575. تفسیرى سوره ى فاتحه (کردى) محمدى خال, سنى, بغداد: چاپخانه معارف, 1375, 34 ص. * 576. توحید ربانى ازنظر قرآن و برهان وعرفان ـ تفسیر سوره مبارکه توحید (فارسى) محمد رضا ربانى, شیعه, تهران: اقبال, چاپ اوّل, 1375, 236 ص. (فصلنامه بیّنات 10/ 190) 577. توضیح القرآن, سوره آل عمران, علامه محمد اقبال لاهورى, م 1921م, لاهور: علمى کتاب خانه, 1963, 372 ص. (ؤلف محمد اقبال معروف مى باشد) (تفسیر و تفاسیر جدید 176) 578. تیسیر الفلک فى تفسیر سورة الملک (عربى) محمد فوزى بن عبداللّه الرومى, م 1318ق, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 603) 579. الثقلان فى تفسیرالقرآن, تفسیر سوره مبارکه فاتحة الکتاب (فارسى) سید علینقى فیض الاسلام, 1283 ـ 1364 ش, شیعه, انتشارات فقیه, چاپ اوّل, 1366, 84 ص. 580. الجامعة فى تفسیرسورة الواقعة (عربى) سید محمد على هبة الدین حسینى حائرى مشهور به هبة الدین شهرستانى, 1301 ـ 1386 ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 581. جلوه اى از قرآن ـ تفسیر سوره نبأ (فارسى) محمد رضا کمیلى, شیعه, 38 « 268ص.* 582. جمال انسانیت ـ تفسیر سوره یوسف (فارسى) نعمت اللّه صالحى نجف آبادى (زنده در 1375 ش), شیعه, قم: نشر دانش تألیف و چاپ اوّل, 1343, یازدهم, 1364, 340 ص. ناشر دیگر, قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. * 583. الجمال والکمال, تفسیر سوره یوسف, محمد سلیمان منصورپورى م 1349, لاهور: المکتبة الرحمانیّة, 1962, 251 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 179) 584. حقایقى از قرآن ـ تفسیر سوره شریفه قمر (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, شیراز: کتابخانه مسجد جامع عتیق, 1354, 310 ص, ناشردیگر, قم: دارالکتاب, چاپ دوّم, 1354 * 585. حول تفسیر سورة الحجرات (عربى) عبداللّه سراج الدین, سنى, حلب: مکتبة دارالفلاح, چاپ اوّل, 1413, 447ص. * 586. حول تفسیر سورة الفاتحة امّ القرآن الکریم (عربى) عبداللّه سراج الدین, سنى, حلب: مکتبة دارالفلاح, چاپ اوّل, 1412, 209 ص. * 587. حول تفسیر سورة ق (عربى) عبداللّه سراج الدین, سنى, حلب: مکتبة دارالفلاح, چاپ اوّل, 1414, 151 ص. * 588. الخلجات ـ تفسیر سورة الاعلى (عربى) محمد بن سلیمان تنکابنى, 1225 یا 1230 ـ 1302, شیعه, قم, دارالنشر: 200 ص, 250 خلجه. * 589. دراسات فى التفسیر من سورة النّساء (عربى) حبیب السامرائى, بغداد: دارالرسالة, چاپ اوّل, 1396, 175 ص. * 590. در الاسرار ـ تفسیر کلام المبجل (عربى) السید محمود بن محمد شیب بن حسین حمزة الحسین الحمزاوى الافندى, 1236 ـ 1305ق, حنفى, (این تفسیر همچون تفسیر سواطع الالهام, ابوالفیض فیضى م 1004, از مفسران شیعه, با حروف بى نقطه نگارش یافته است. * 591. دراسة ادبیة لنصوص من القرآن (عربى) محمد المبارک, سنى, بیروت: دارالفکر, چاپ چهارم, 1392, 157 ص (شامل سوره هاى عادیات, حاقه, نحل, یوسف) * 592. دراسة فى سورة العنکبوت (عربى) احمد القطان ـ محمد الزین, سنى, کویت: مکتبة السندس, چاپ دوّم, 1409, 160 ص. * * درپیرامون تفسیر ــــــــــ سیرى در نازعات. 593. الدرر الثمینة فى تفسیر سورة الجمعة المبارکة (عربى ـ فارسى) غلامحسین تبریزى, شیعه, چاپخانه حیدرى, 1383, 192 ص. (متن عربى است و ترجمه آن در ذیل هر صفحه مى باشد). * 594. درسهایى از سوره حمد یا فرازهایى از تفسیر فاتحة الکتاب (فارسى) سید اسماعیل بن احمد الحسینى المرعشى, شیعه, 148 ص: گردآورنده جمعى از طلاب علوم دینى اهواز. * 595. درسهائى از فاتحة الکتاب یا موجى از دریا (فارسى) نصیر الدین امیر صادقى, 84 ص, گردآورنده: بانو فرخى و انجمى. * 596. درسهائى از قرآن (فارسى) محسن دعاگو, شیعه, تهران: حزب جمهورى اسلامى, 1361 ـ 1362, 2 جلد, (تفسیر سوره هاى آخر قرآن). * 597. درسهائى از قرآن (فارسى) اتحادیه انجمن هاى اسلامیه دانشجویان اروپا, 3 جلد, 32 « 132 ص, (تفسیر سوره هاى محمد, احزاب, یوسف و…). 598. درسهایى از قرآن (فارسى) مرتضى مطهرى 1338 ـ 1399 ق, شیعه, تهران: نشر مطهر, چاپ اول, 1359, 76 ص. (تفسیر سوره هاى انشراح, قدر, زلزال, عادیات, عصر) * 599. درسهایى پاکدامنى و اخلاقى در سوره نور (فارسى) فاطمه جلیلى, شیعه, مؤسسه تحقیقات وانتشارات طور, چاپ اوّل, 1370, 64 ص. * 600. درمکتب قرآن ـ تفسیر درسى براى جلسات مذهبى (فارسى) هاشم هاشم زاده هریسى, شیعه, قم: انتشارات آزادى, 1360, 144 ص, (تفسیر سوره هاى آخر قرآن). * 601. دروس فى التفسیر(عربى) سید احمد الفهرى, شیعه, بیروت: الدارالاسلامیة, چاپ اوّل, 1409, 2 جلد, 279 « 339 ص. (ج1ـ تفسیرسوره هاى آخرقرآن, ج2. سوره هاى فجر, بلد, شمس, لیل, ضحى, انشراح) * 602. دروس من القرآن (عربى) محمد عبده, 1266 ـ 1323, شافعى, بیروت: داراحیاء العلوم, چاپ سوّم, 1404, 167 ص (تفسیر سوره هاى فاتحة, عصر). * 603. دروس من القرآن (عربى) مرتضى مطهرى, 1338 ـ 1399ق, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, 108 ص, مترجم: جعفر صادق الخلیلى, عنوان اصلى, درسهایى از قرآن شامل تفسیر سوره هاى انشراح, قدر, زلزال, عادیات, عصر. * * درة الدرر ــــــــــ تفسیر سورة الکوثر. 604. رازگویى قرآن ـ شرح و تفسیر سوره مجادله (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402, شیعه, قم: دارالکتاب, چاپ اوّل, 1403, 213 ص, ناشر دیگر, شیراز: کانون تربیت, 1362 ـ 173 ص. مصحح: سید محمد هاشم دستغیب. * 605. رازهاى آسمانى در تفسیر سوره حدید (فارسى) على کریمى جهرمى, شیعه, قم: چاپخانه مهر استوار, 1393, 276ص. * 606. راه بهشت یا تفسیر سوره الحمد وقل هواللّه, احمد آیت اللهى, شیعه, یزد, 1331, 42 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 192) 607. الرحمن عروس القرآن (عربى) محمد على قطب, سنى, قاهره: المختار الاسلامى. 608. رسالتان فى التفسیر و سورة الفاتحة (عربى) حسن البناء, 1906 ـ 1949ق, سنى, بیروت: منشورات العصر الحدیث, 1972, 80 ص. ناشر و عنوان دیگر: مقدمات تفسیرالقرآن مع تفسیر فاتحة الکتاب (عربى) قاهره, 42 ص ونیز: مقدمة فى التفسیر و تفسیرالفاتحة, قاهره: المطبعة العالمیة, 1951, 94 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 195) 609. ریحانة التفاسیر لکتاب اللّه المنیر (عربى) قاسم البغدادى, شیعه, مشهد, چاپ اوّل, 1415, جلد 1, 150 ص, (جلد اول شامل تفسیر سوره حمد). * 610. سراى دیگر یا تفسیر سوره واقعه (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, شیراز: کتابخانه جامع عتیق, 1360, 526 ص. 611. سرمنزل انسانیت ـ تفسیر اخلاقى فاتحة الکتاب (فارسى) سید مصطفى خمینى (موسوى), 1349 ـ 1397 ق, شیعه, تهران: نشر شهداء, چاپ اول, 1362, 152 ص, مترجم و گردآورنده: محمد تحریرچى (ترجمه از بخش اخلاقى تفسیر القرآن الکریم). * 612. سلسله درسهایى از تفسیر سوره مکى 1. المرسلات (فارسى) على عدنان, نشر جمر, [تألیف 1398], 64 ص. * 613. سلسله فى رحاب القرآن ـ سورة الأنبیاء, سورة النحل (عربى) احمد ماهر البقرى, متولد 1938م, سنى, اسکندریه (مصر): دارالمطبوعات الجدیده, 1409, تألیف 1399, 2 جلد, 102 « 99 ص. * 614. سلسله مباحث تفسیر سوره مبارکه حجرات (1) ادب, (فارسى) محسن انصارى, شیعه, قم: انتشارات امام صادق(ع), 1363, 77 ص. * 616 ـ 615. سورة الاحزاب, عرض و تفسیر(عربى) مصطفى زید, سنى, قاهره: دارالفکرالعربى, 1969, 254 ص, و نیز تفسیر سورة الانفال عرض و تفسیر, همان مؤلف وناشر و سال نشر, چاپ چهارم, 200 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 183) 617. سورة تبارک المنهجیة (عربى) یوسف البدرى, سنى, دارالاعتصام, 79 ص. * 618. سورة الحجرات منهج تربوى لمجتمع مثالى (عربى) عبدالحمید عمرالامین, پایان نامه کارشناسى ارشد, دردانشگاه ام القرى مکه درسال 1396. (دلیل الرّسائل الجامعیّة ام القرى مکّة 192) 619. سورة الرحمن و سور قصار عرض و دراسة (عربى) شوقى ضیف, سنى, قاهره: دارالمعارف, 1971, 403 ص. (سوره هاى ملک, تکویر, اعلى, شمس, عصر, ماعون, اخلاص, فلق) * 620. سورة الرّعد, دراسة ادبیة و لغویة و فکریة (عربى) عبدالرحمن حسن حبنکه المیدانى, سنى, چاپ اوّل, 1391ق, 295ص. * 621. سوره روم, پیام امید به روشنفکر مسؤول (فارسى) على شریعتى, شیعه, تهران: 1356, 57 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 182) 622. سوره فلق, بیان کننده اعجاز (فارسى) عباس راسخى نجفى, شیعه, قم: انتشارات قدس, چاپ اوّل, 1373, 160 ص. * 623. سوره کوثر, جلالت حضرت فاطمه سلام اللّه علیها (فارسى) عباس راسخى نجفى, شیعه, قم: انتشارات قیام, چاپ اوّل, 1371, 264 ص. * 624. سوره کهف (فارسى) على داودى, شیعه, ناشر: دفتر نشر کاظمیه, 96 « 28 ص. 625. سوره لقمان بین کلمة التّنزیل و تناسب الترتیب (عربى) محمد رأفت سعید, سنى, قاهره: دارالمنار, 1412, 128 ص. * 626. سوره المؤمنین ـ اسباب فلاح (عربى) حسین حسنى ارمناکى, شیعه, تبریز: مکتب صنایع, 1302, 338 ص. * 627. سورة النّساء, دراسة (عربى) عبداللّه محمد عبداللّه الهمشرى, سنى, اسکندریه: مطبعة دار نشر الثقافیة, 1985 م, 212 ص. * 628. سورة الواقعة وهداها و بیّناتها (عربى) عدنان جابر محمد الطویرقى, پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه ام القرى مکه در سال 1400. (دلیل الرّسائل الجامعیة امّ القرى مکه 195) 629. سوره عصر, پیامى به همه عصرها و نسلها (فارسى) محمد جواد شفیعان, شیعه, تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى, 1359, 60 ص. * 630. سورة یوسف دراسة تحلیلة (عربى) احمد نوفل, سنى, عمان (اردن), دارالفرقان, چاپ اوّل, 1409, 631 ص, فروست: سلسلة القصص القرآنى 1. * 631. سورة یوسف منظوم, ترجمه (اردو) على حیدرجوشى, پیشاور, اسلامى کتب خانه, 48 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 178) 632. سیرى در نازعات, پیرامون تفسیر سوره هفتاد ونهم قرآن (فارسى) محمد على عابدى, شیعه, تهران: مرکز نشر انقلاب, چاپ اوّل, 1360, 192 ص. * 633. شرح الصدر بتفسیر سورة القدر, احمد رافع بن محمد الحسینى القاسمى الطهطاوى, 1275 ـ 1355, حنفى (معجم المفسرین 1/ 37) * شرح و تفسیر سوره مجادله ــــــــــ رازگویى و قرآن. 634. شرح ومعانى جزء عمّ (عربى) محمد محمد عتر یس ابراهیم, سنى, قاهره: دارالتحریر, [تألیف 1414], 441 ص. * 635. شمع زندگى ـ تفسیر سوره نور (فارسى) محمد على غفارى, شیعه, تهران: انتشارات برهان, 1353, 366 ص. * 636. الصراع بین الایمان والمادیة,تأملات فى سورة الکهف (عربى) ابوالحسن على الحسین الندوى, کویت: دارالقلم, 1971, 122 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 637. صفات المتّقین ومقاصد سورة البقرة (عربى) حسن البناء 1906 ـ 1949, سنى, بیروت: منشورات العصر الحدیث, 1972, 63 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 195) 638. عجایب القصص در ترجمه و تفسیر مصوّر سوره مبارکه کهف, ابوالقاسم میرزایى یاسر, شیعه, تهران: شرکت فردوسى, 1337, 88ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 181) 639. عشق و عصمت یا تفسیر سوره یوسف (فارسى) سید ابوالفضل ریحان (سعیدى), شیعه, تهران: چاپخانه شرکت سهامى طبع کتاب [تألیف 1325 ش], 163 ص. * 640. عظمت قرآن در سوره اخلاص (فارسى) عباس راسخى نجفى, شیعه, قم: انتشارات قیام, چاپ اوّل, 1371, 240 ص. * 641. عنکبوتیة وحکمتیه ـ تفسیر سوره عنکبوت و لقمان, عبدالعظیم صدوقى اردبیلى, م 1340, تبریز, 1355, 37 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 201) 642. فاتحه ومعناى آن یا بیان عظمت قرآن در سوره الحمد (فارسى) محمدرشید رضا, سنى, رشت: چاپخانه فردوس, 1366, 241 « 6 ص, مترجم: عباس راسخى. * * فرازى از تفسیر فاتحة الکتاب ــــــــــ درسهائى از سوره حمد. 643. فن التذوق الجمالى لسورة یوسف, دراسة نقدیة ابداعیة (عربى) محمد على ابوحمده, سنى, عمان (اردن): دارالبشیر, چاپ اوّل, 1405, 88 ص. * 644. فى ظلال دلالات سورة الکهف (عربى) سلیم الجابى, دمشق: مطبعة نضر, چاپ اوّل, 1996, 162 ص, فروست: باب التّفسیر سورة الکهف. * 645. فى ظلال سورة الانفال (عربى) محمد جعفر شمس الدین, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات, چاپ اوّل, 1982, 218 ص. * 646. قبسات من سورة النّور (عربى) محمود کامل احمد, سنى, بیروت: دارالنهضة العربیّة, 1981, 232 ص. * 647. قبس من تفسیرالقرآن الکریم (عربى) على السماکه الحلى, 1319 ـ 1390 شیعه, نجف: مطبعة نعمان, 1391, 187 ص, (تفسیر سوره هاى حمد, انشراح, قدر, عصر, کوثر, کافرون, نصر, فلق, ناس و آیة الکرسى. محقق سید احمد حسینى). * * قرآن شریف ــــــــــ تفسیر قرآن شریف. 648. قرآن و اسرار آفرینش ـ تفسیر سوره رعد (فارسى) جعفر سبحانى, شیعه, قم: چاپ مهر, 1354, 406 ص. * 649. القرآن والحیاة للیهود, قصة مع الرّسول والاسلام ـ تفسیر سورة الحشر (عربى) عبدالمنعم النمر, سنى, قاهره: دارالاندلس للاعلام, چاپ اوّل, 1407, 191 ص, فروست: سلسلة التفسیر 2. * 650. قرآن ومعارف عقلى ـ تفسیر سوره حدید (فارسى) جعفر سبحانى, شیعه, قم: نشر خرّم, [تألیف 1350] 190 ص. * 651. القصص الهادف کما نراه فى سورة الکهف (عربى) محمد محمد المدنى, سنى, قاهره: وزارت اوقاف المجلس الاعلى للشّؤون الاسلامیّة, 1415, 264ص, (تفسیر تمام سوره کهف). * 652. قلب القرآن (عربى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402 ق, شیعه, بیروت: دار مکتبة الرّسول الاکرم, چاپ اوّل, 1410, 270 ص, (تفسیر سوره یس). * 653. قلب قرآن ـ تفسیر سوره شریفه یس (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, قم: انتشارات اسلامى, 248 ص. 654. القول الحصین فى تفسیر سورة یس (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, بغداد: مطبعة شفیق, 1407, 264 ص. * 655. القول المدارک فى تفسیر جزء تبارک (عربى) محمد الشیخ طه البالیسانى, سنى, بغداد: مطبعة شفیق, 1407, 264 ص. * 656. القول المنصف فى تفسیر سورة یوسف (عربى) محمد طه البالیسانى, سنى, عراق: وزارة الاوقاف و الشؤون الدینیة, 1983, 245 ص. * 657. قیامت و قرآن ـ تفسیر سوره طور (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402ق, شیعه, تهران: انتشارات صبا, 136 ص. * 658. کانون حکمت قرآن, در تفسیر سوره لقمان (فارسى) محمد باقر کمره اى, متولد 1323, تهران 1323. (تفسیر و تفاسیر جدید 183) 659. کانون عفت قرآن در تفسیر سوره یوسف (فارسى) محمد باقر کمره اى, متولد 1323, تهران, 1324, 285ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 183) 660. کلمه طیّبه وسخنى پاک, توضیح, تحقیق و بررسى در اعراف, … شرح و تفسیرى برسوره هفتم (اعراف) (فارسى) امین, مشهد: انتشارات قیام, چاپ اوّل, 496ص. * 661. کوثر الخیرات لسیدّ السادات صلى اللّه علیه وآله, محمد اشرف سیالوى, لاهور: مکتبة قادریة, 1975, 416 ص, (تفسیر سوره کوثر) (تفسیر و تفاسیر جدید 187) 662. گذرى بر سوره حشر ـ برخورد رسول اکرم با یهود (فارسى) على نوروزى, شیعه, چاپ اوّل, 1370, 34 ص. * 663. گنجینه سعادت تفسیر سوره مبارکه نور (فارسى) بانو ف. مالک, تهران: انتشارات قدیانى, چاپ اوّل, 1341, دوّم 1362 ش, 128ص. * 664. لئالى منثور در تفسیر سوره طور (فارسى) سید ابوالفضل نبوى قمى, متولد 1345, شیعه, قم: چاپخانه قم, 1380, 300 ص. * 665. لئالى مخزونة فى شرح انّا اعطیناک الکوثر, میرزا حسن علیارى, م 1358, شیعه (مفاخر آذربایجان 1/289) * 666. للناس وللعیان سورة النّساء (عربى) محمد عبداللّه الهمشرى, سنى, مصر: اسکندریه, مطبعة دار نشر الثقافیة, [تاریخ مقدمه 1377], 212 ص. * 667. المأثور فى تفسیر سورة الفاتحة (عربى) عبداللّه بن سلمان بن سالم الاحمدى, سنى, ریاض: دارطیبة, چاپ اوّل, 1413, 256ص. * 668. مجالس التفسیر (عربى) محمد على ضناوى, سنى, دمشق ـ بیروت, طرابلس: المکتب الاسلامى ـ دار الایمان, چاپ اوّل, 1403, 179ص, (تفسیر سوره هاى طارق, اعلى, غاشیه, فجر). * 669. المجتمع الاسلامى کما تنظمه سورة النساء (عربى) محمد محمد المدنى, متولد 1907, سنى, قاهره: المجلس الاعلى للشّؤن الاسلامیّة, 1962 ـ 1411, 198ص. * 670. مرآة الحامدین فى کشف اسرار المحققین, تفسیر الفاتحة (عربى) محمد ثابت بن عبداللّه القیصرى الرومى, حنفى, (هدیة العارفین 2/ 393; معجم المفسرین 2/ 507) * مربى نمونه ــــــــــ تفسیر سوره لقمان. 671. مستطرف المقال فى تفسیر سورة الزلزال (عربى) محسن محمد رفیع رشتى قزوینى, م 1300ق, درکتابخانه آیت اللّه مرعشى نجفى به شماره 2695. (دایرة المعارف تشیّع 4/559) 672. معارف اسلام در سوره یس (فارسى) حسین مظاهرى, قم: شفق, 1367, 335 ص * 673. معارف من القرآن (عربى) سید عبدالحسین دستغیب, 1332 ـ 1402, شیعه, بیروت: دارالاسلامیه, چاپ اول, 1412, 454 ص. عنوان اصلى: تفسیر سوره حدید ـ معارفى از قرآن, مترجم سید على محمد زین. * 674. المعارف والعقاید الاسلامیة من قلب القرآن. (عربى) حسین مظاهرى, شیعه, بیروت: دارالبیضاء ـ دارالرّسول الاکرم, چاپ اوّل,1414, 240 ص, مترجم از فارسى, لجنة الهدى, عنوان اصلى, معارف اسلام در سوره یس. * 675. معارفى از قرآن ـ تفسیر سوره حدید (فارسى) سید عبدالحسین دستغیب 1332 ـ 1402ق, شیعه, قم: انتشارات اسلامى, چاپ دوّم, 1368, 487 ص. * 676. معالم المجتمع المسلم کما بینها سورة الحجرات (عربى) عبدالعظیم بن بدوى, سنى, مصر: مؤسسة الزهراء [تألیف 1409], 75 ص. * 677. منابرى از سوره مرسلات وهل أتى (فارسى) [درمقدمه کتاب اسم امیرخانى آمده که ظاهراً مؤلف مى باشد). چاپ بهمن, 1346, 204 ص. * 678. من التفسیر البیان للقرآن الکریم ـ تفسیر سورتى ق و الملک (عربى) عبدالستار حسین زموط, سنى, قاهره: مکتبة الکلیّات الازهریّة, چاپ دوّم, 1404, 119 ص. 679. من هدى سورة آل عمران (عربى) حنان لحام, سنى, ریاض: دارالهدى, چاپ اوّل, 1409, 262, ص, فروست: نظرات فى کتاب اللّه . * 680. من هدى سورة البقرة (عربى) حنان لحام, سنى, ریاض: دارالهدى, چاپ اوّل, 1409, 632 ص. 681. من هدى سورة النّساء (عربى) حنان لحام, سنى, ریاض: دار الهدى, چاپ اوّل, 1406, دوّم, 1409, 464ص. * 682. مؤتمر تفسیر سورة یوسف (عربى) عبداللّه محمد بن صالح العلمى العزى الدمشقى, 1278 ـ 1355ق, سنى, دمشق: دارالفکر, 1381, 2 جلد, 1480 « 45 ص. چاپ دوّم: بیروت: دارالفکر, 1389, با مقدمه جمعى از نویسندگان. * * موجى از دریا ــــــــــ درسهایى از فاتحة الکتاب. 683. المؤمنون والنّور, من الدراسات القرآنیة (عربى) سعد اسماعیل شلبى, سنى, قاهره: دارمصر, [تألیف 1317], 339 ص. (تفسیر سوره مؤمنون ونور) * 684. نظرات حدیثة فى التفسیر, تفسیر سور القصار: سورة ملک, القلم, الحاقة (عربى) محمد عبدالرحمن الجدیلى, سنى, بیروت: منشورات المکتب التجارى, چاپ اوّل, 1965, 182 ص, فروست: من هدى القرآن 2. * 685. نظرات فى سورة الحجرات (عربى) محمد محمود الصواف, سنى, بیروت: مؤسسة الرسالة, چاپ چهارم, 1402, 191 ص. * 686. نظرات فى سورة الرّحمن (عربى) عبدالکریم الخطیب, سنى, قاهره: مؤسسة اخبارالیوم, 1971, 127 ص. (مؤلف, صاحب التفسیر القرآنى للقرآن در 16 مجلد است. (تفسیر و تفاسیر جدید 185) 687. نظرات فى سورة النّور (عربى) احمد ماهر محمود البقرى, سنى, اسکندریه: مؤسسة الثقافة الجامعیة, 1974, 78 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 182) 688. نظرة فى الفاتحة (عربى) حیدرالجوادى, متولد 1900 م, چاپ بغداد. (تفسیر و تفاسیر جدید 175) 689. نگاهى به تفسیر سوره حمد (فارسى) محمد حسین خیرتبریزى, شیعه, تبریز: انتشارات فلق, چاپ اوّل, 32 ص. * 690. نگاهى به قرآن تفسیرى از سوره محمد, عنکبوت (فارسى) حسن هاشمى, شیعه, چاپ قم, 40 ص. * 691. نگرشى تحلیلى سوره مؤمن (فارسى) محمد مهدى بحرى, شیعه, تهران, نشر امّت, 205 ص. * 692. نگرشى در تفسیر آیات (60 گفتار در تفسیر دوسوره حمد و بقره) (فارسى) جعفر شعار, مصطفى شعار, محمد حسین شعار, شیعه, تهران: چاپخانه انتشارات علمى و فرهنگى, چاپ اوّل, 1371, 152 ص (تفسیر بعضى از آیات سوره حمد و بقره). * 693. نورالایمان فى تفسیر القرآن, تفسیر سورتى الفاتحة والبقرة (عربى) محمد مصطفى ابى العلاء, 1327 ـ 1406ق, سنى, بیروت: دارالبشائر الاسلامیّة, چاپ اوّل, 1411, 543 ص. * 694. نور درخشان در تفسیر نخستین سوره قرآن (فارسى) سید رضا رفائى, شیعه, قم: انتشارات رسالت, چاپ اوّل, 1373, 216 ص, (تفسیر سوره حمد). * 695. نور المشکوة ـ تفسیر سوره نور, عبدالعظیم صدوقى اردبیلى م 1340, شیعه, تبریز, 1332, 116 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 182) 696. نورالهدى ـ تفسیر آیه نور (عربى) سید عبدالحسین کمونه نجفى, 1268 ـ 1336ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/563) 697. الوحدة الموضوعیة فى سورة یوسف علیه السّلام (عربى) حسن محمد باجوده, سنى, قاهره: دارالکتب الحدیثة, 1974, 550 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 178) 698. یس قلب القرآن (عربى) محمد على قطب, سنى, قاهره: دارالمختار الاسلامى, 1992, 72 ص. * 699. الیواقیت الحسان فى تفسیر سورة الرحمن والمختار من القصائد والاشعار (عربى) مجد الدین النجفى الاصفهانى, 1326 ـ 1403ق, شیعه, قم: نشر الهدایة, چاپ اوّل, 1409, 135 ص. * 700. یوسف علیه السّلام نظرات فى التفسیر (عربى) عبدالحمید کحیل داود, سنى, [تألیف 1377], 176. *
بخش چهارم: تفسیر آیه ها
701. آیة البرّ من آیات القرآن العظیم (عربى), عباس الجمل, سنى, قاهره: مطبعة لجنة التألیف والترجمة والنّشر, 1371 ق ـ 527 ص. * 702. آیة الخمس (عربى) محمد جعفر شمس الدین, شیعه, بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. 703. آیة الکرسى (فارسى), کاظم خلخالى, شیعه, تهران: عطائى, 104 ص. * 704. آیة الکرسى, پیام آسمانى, گفتار فلسفى (فارسى) محمد تقى فلسفى, متولد 1289ش, تهران: هیئت نشر معارف اسلامى, 1351, 414 ص. (فقط تفسیر آیه 255 سوره بقره) * 705. آیة الکرسى نداء التوحید السّماوى (عربى) محمد تقى فلسفى, شیعه, بیروت: مؤسسة البعثة, 1412, 322 ص. مترجم: جعفر صادق الخلیلى, عنوان اصلى: آیة الکرسى پیام آسمانى. * 706. آیه نور ـ گنچ نور حقیقى (فارسى), حبیب اللّه فضائلى, شیعه, کتابفروشى میثم, چاپ اوّل, 1369, 72 ص. * 707. الاسم الاعظم أو معارف البسملة والحمدلة (عربى), محمد الغروى, شیعه, بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات, 1402 ونیز قم: مکتبة فیروزآبادى, 280ص. * 708. البسملة بین أهل العبارة واهل الاشارة (عربى) ابراهیم بسیونى, سنى, قاهره: الهیئة المصریة العامّة للکتاب ـ دارالتألیف والنّشر, 1972, 141 ص. (نقد کتاب الکهف والرقیم فى شرح بسم اللّه الرحمن الرحیم, عبدالکریم الجیلانى م 820 یا 832ق). * 709. تأمّلات فى القرآن الکریم (عربى) ابوالحسین على الحسنى الندوى, سنى, دمشق: دارالقلم ـ بیروت: الدار الشامیة, چاپ اول, 1411, 112 ص. * 710. تفسیر آیات سجود القرآن (عربى) محمود شبلى, سنى, بیروت: دارالجیل, چاپ اوّل, 1413, 160 ص. * 711. تفسیر آیه البسملة, محاضرات معرفیة (عربى) روح اللّه الموسوى الخمینى, 1320 ق ـ 1368 ش, شیعه, بیروت: دارالهادى, چاپ اوّل, 1412, 127 ص, * 712. تفسیر آیه جلباب, محمد تقى صدیقین اصفهانى, م 1417ق, شیعه, قم: 1349, 113 ص. 713. تفسیر آیة الکرسى, عبدالعظیم صدوقى اردبیلى م 1340, شیعه, چاپ تبریز, 48ص.(تفسیر و تفاسیر جدید 174) 714. تفسیر آیة الکرسى, محمد صالح میرزا فضل اللّه مازندرانى, شیعه. (الذریعة 4/330) 715. تفسیر آیه مبارکه نور, محمد شریعت سنگلجى, شیعه. 716. تفسیر آیه نور, ابوتراب شهیدى قزوینى, 1278 ـ 1357, شیعه, تهران: 1331, 44ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 173) 717. تفسیرآیة النور, هادى نجفى طهرانى, 1253 ص. (دائرة المعارف تشیّع 4/561; تفسیر وتفاسیر جدید 174). 718. تفسیر آیه و اذا قرى القرآن فاستمعوا له وانصتوا (اعراف 204), میرزا ابراهیم القاضى الخوزانى الاصفهانى, م 1355ق, شیعه. (الذریعة 4/323) 719. حقیقة الابداع فى تفسیر کلمة الاسترجاع (آیه 56 سوره بقره = اذا أصابتهم مصیبة, سید عبداللّه برهان سبزوارى, 1300 ـ 1384ق, شیعه, (در سبزوار کتابخانه مؤلف (دائرة المعارف تشیّع 4/571) 720. رساله نوین درباره… و تفسیر آیه آن عدّة الشّهور عنداللّه اثنا عشر شهراً (فارسى) سید محمد حسین حسینى طهرانى, م 1374ش, شیعه, تهران: انتشارات صدرا, چاپ سوّم, 1406, 152ص. * 721. الرقّ المنشور ولوامع الظّهور فى تفسیر آیة النّور سید حسین بن مرتضى طباطبایى یزدى, م 1307ق, تبریز, 1300. (الذریعة 11/ 246) 721. الشّهاب الثاقب تفسیر انّا زیّنا السّماء الدّنیا بزینة الکواکب, مهدى مسجد شاهى, متولد 1298 ق, تهران: چاپ سنگى, 1355, 96 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 174) 722. غرّة المتقین, محمد اشرف جبل عاملى, اصفهان: مطبوعاتى خندان, 1368, 84ص. (تفسیر و شرح آیة الکرسى). (تفسیر و تفاسیر جدید 176) 723. کراسة آیة الکرسى, سید محمد على هبة الدین حسینى حائرى معروف به سیّد هبة الدین شهرستانى, 1301 ـ 1386 ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 724. کلام قدسى, تفسیر آیة الکرسى, مهدى صدرعالمى, تهران, 1368, 80 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 173) 725. لوامع الظهور فى تفسیر آیة النّور, حسین بن مرتضى الطباطبایى الحائرى, م 1307, شیعه. (معجم المفسرین 1/ 161) 726. من آیات اللّه فى السّماء آیة الکرسى سیّدة آیات القرآن الکریم (عربى) ماهر احمد الصوفى, سنى, حمص: مکتب الشعار. 1416, 25 ص. * 727. ویسألونک عن ذى القرنین (عربى) احمد بن خیرالدین ابوالکلام آزاد, 1305 ـ 1379, سنى, قاهره: دارالشّعب, 1972, 182 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 193)
بخش پنجم: تفسیرهاى نامشخص
728. ارشاد اللّه فى تفسیرالقرآن (عربى) ابوبکر بن الطاهر بن زبیر السلوى, م 1376ق, مالکى. (معجم المفسرین 2/ 767) 729. ازهار التنزیل, سید محمد حسن زنگى پورى م 1325ق, شیعه. (الذریعه 1/534) 730. اشارات الاعجاز من مضان الایجاز (عربى), سعید النورسى, سنى, قاهره: شرکة سوزلر, چاپ دوّم, 1414, 331 ص, مترجم از ترکى: احسان قاسم الصالحى, فروست: کلیّات رسائل النور 5. 731. الهام الرّحمن فى تفسیرالقرآن, عبید اللّه بن الاسلام السّندى, 1872 ـ 1944, کراچى, بیت الحکمة, 344 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 199) 732. انوارالبیان فى تفسیرالقرآن (گجراتى), غلام على بن اسماعیل البهاونگرى, 1283 ـ 1367 ق, هند. (الذریعة 2/421) 733. انوار البیان فى تفهیم القرآن, محمدرضا الحق, دها که: اشاعت منزل, 1963. (تفسیر وتفاسیر جدید 198) 733. انوارالقرآن (اردو) سید راحت حسین رضوى هندى کویال پورى, 1297 ـ 1355ق, شیعه, چاپ هند, 1355, دائرة المعارف تشیّع 4/ 566 (الذریعة 2/ 438) 734. بشائر الرّضوان فى تفسیرالقرآن (عربى) على رفاعى محمد, سنى, قاهره: مکتبة و مطبعة محمد على صبیح, 1970م. (تفسیر وتفاسیر جدید 203) 735. بلاغ المبین, عنایت اللّه مشرقى هندى, هند: چاپ سنگى, 1342. (تفسیر وتفاسیر جدید 208) 736. بلوغ منى الجنان, (فارسى) محمد رضا خزرجى نجفى, شیعه, 1303 ـ 1385ق, درنجف درکتابخانه مؤلف موجود است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 737. بهجة التنزیل فى التفسیر والتأویل, سید حسین بن هبة اللّه رضوى کاشانى ملقّب به علم الهدى. (الذریعة 3/ 161) 738. البیان فى تفسیرالقرآن, عبدالحسین بن عیسى یوسف الرشتى, 1292 ـ 1372 (معجم المفسرین 1/ 256) 739. تحفة الاخوان, ابوعیاشه محمد البیومى الدمنهورى 1263 ـ 1335ق. (معجم مصنفات القرآن 2/ 175) 740. تحفة الخاقان فى تفسیرالقرآن, میرزا محمد باقر بن محمد لاهیجى 1275 ـ 1350, شیعه, 5 جلد, (این اثر بصورت تفسیر موضوعى در 5 موضوع, قصص, احکام, معارف, مواعظ و وعید, مى باشد.) (الذریعة 3/ 431) 741. التحفة (فى تفسیرالقرآن) عبدالکریم بن عبداللّه الحسنى الیمنى الرضوى, 1224 ـ 1309, زیدى.(معجم المفسرین 1/ 298) 742. التفسیر(عربى) محمد بشربن محمد هلال الآلاجاتى معروف به غزى, 1274 ـ 1339ق, مخطوط در حلب. (الاعلام زرکلى 6/53) 743. تفسیر آقا فتحعلى ـ تفسیر الکبیر, آقا فتحعلى زنجانى نجفى م 1338ق. (الذریعة 4/ 297) 744. تفسیر الآیات القرآنیّة (عربى) عبدالعزیز حسن م 1364 ـ محمد عبد العزیز النجار. معجم المفسرین1/ 286) 745. تفسیر اردوبادى (عربى) محمد على ارودبادى تبریزى نجفى, شیعه, 1312 ـ 1380ق, نجف: کتابخانه مؤلف. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 570) 746. تفسیر اویسى (فارسى) محمد حسین غلام على اویسى قزوینى, 1336 ـ 1414 ق, شیعه. تألیف از سال 1380 تا 1411, درچند مجلد به خط مؤلف درکتابخانه مؤلف در قزوین. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 578) 747. تفسیر خفاجى (تفسیر شیخ عمران), عمران بن احمد دعبل خفاجى نجفى, 1247 ـ 1328, شیعه, خطى. (الذریعة 4/ 295) 748. تفسیر روشن, ضیاء الدین طباطبایى, 1270 ـ 1348ق, شیعه, تهران: چاپ سنگى, 1347. (تفسیر وتفاسیر جدید 202) 749. تفسیرالقـرآن, محمد على قـراجه داغى, زنده در 1306, شیعـه. (معجم المفسـرین 2/593) 750. تفسیرالقرآن, محمد بن محمد بن احمد الخصاص التازى, م 1354ق, مالکى, درچند مجلد. (الاعلام زرکلى 7/ 81) 751. تفسیرالقرآن, طاهربن صالح بن احمد السمعونى الجزائرى الدمشقى, 1268 ـ 1338. (معجم المفسرین 1/ 241) 752. تفسیرالقرآن, على بن سلیمان الدمناتى, 1234 ـ 1306ق, مالکى. (معجم المفسرین 1/ 362) 753. تفسیرالقرآن, محمد لطفى الشیخ جمعه اسکندرى, 1303 ـ 1372ق, سنى, بصورت خطى. (معجم المفسرین 2/ 609) 754. تفسیرالقرآن, عبدالحقّ بن عبدالواحد بن محمد الهاشم, 1302 ـ زنده در 1368 ق. (معجم المفسرین 1/257) 755. تفسیرالقرآن, محمد بن عبداللّه القسطنطنى النقشبندى م 1309ق. (معجم المفسرین 2/ 563) 756. تفسیرالقرآن, حسن (احسن) بن محمد بن بوجمعه البیضاوى البعقیلى, 1301ـ 1368ق, چاپ شده. (معجم المفسرین 1/ 146) 757. تفسیر قرآن براى شما (فارسى) محمد على خالدى, شیعه, تهران, 1336. 758. تفسیر قرآن به شعر مثنوى, هاشم دلخوشنواز, شیعه, تهران: مؤلف, 1364. 759. تفسیرالقرآن العظیم, محمد سعید بن احمد العرفى 1314 ـ 1375ق, خطى. (معجم المفسرین 2/ 532) 760. تفسیرالقرآن الکریم ـ ابراهیم بن عمربن بابه ملقّب به بیوض, 1316 ـ 1400ق, اباضى. (معجم المفسرین 2/ 532) 761. تفسیرالقرآن الکریم ـ عمر راسم بن على بن سعید البجائى, 1300 ـ 1379ق, سنى (وى این تفسیر را در زندان نوشته است) (معجم المفسرین 2/ 789) 762. تفسیر الکبیر (عربى) سید میرزا هادى خراسانى حائرى, 1297 ـ 1368 ق, شیعه, چند مجلّد. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 567) 763. التفسیر المأثور على اصغر بن محمد حسن قائنى بیرجندى, م 1315 یا 1320, شیعه. (الذریعة 4/ 265) 764. تفسیر مشکلات القرآن, عبداللّه بن محمّد صلاح الدین العلمى العزى الدمشقى 1278 ـ 1355ق, سنى. (معجم المفسرین 1/ 326) 765. تفسیر الوسیط (عربى) سید میرزا هادى خراسانى حائرى, 1297 ـ 1368ق, شیعه. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 567) 766. تفسیر یسیرالمشهور بفوق الیسیر, مراد على, تصحیح و تحقیق: عبدالحقّ پیشاور, عبداللطیف ومحمد شریف. (تفسیر و تفاسیر جدید 208) 767. تقریرات على تفسیر البیضاوى, محمد بن عثمان بن محمد النجار, 1255 ـ 1331, مالکى. (معجم المفسرین 2/ 574) 768. تنویر الاذهان بما تیسّر تفسیره من القرآن, قاسم احمد عفیفى الدجوى, سلیمان امام الصغیر و عبدالصبور امام محمد, سنى, قاهره: دارالنصر, 1970, 162 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 203) 769. التیسیر فى تفسیر الفاظ القرآن الکریم (عربى) حسین نصار, سنى, مصر, انوارالمعرفة. 770. التیسیر والتسهیل لفهم مدارک التنزیل (نسفى) (عربى) عبدالحکیم الافغانى القندهارى, 1251 ـ 1326ق, حنفى, مخطوط در دمشق. (معجم المفسرین 1/ 258) 771. جواهر الافکار ومعدن الاسرار, عبدالقادربن احمد بن مصطفى بدران, م 1346ق, حنبلى. (معجم المفسرین 1/ 292) 772. جواهر المعـادن, على بن محمد شریعتمدار استرآبادى, م 1315ق, شیعه. (الذریعة 4/ 270) 773. الخیرات الحسان فى تفسیرالقرآن, محمد رضا خزرجى نجفى, 1303 ـ 1385ق, شیعه (نجف درکتابخانه مؤلف) (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 774. الذکر الحکیم (عربى) محمد کامل حسین, قاهره: النهضة المصریة, 1971, 202 ص. (تفسیر وتفاسیر جدید 207) 775. ربیع الجنان فى تفسیرالقرآن, محمد بن خلیل بن ابراهیم المحاسن القاوقجى. 1224 ـ 1305, حنفى. (معجم المفسرین 2/ 528) 776. سرالاستواء ـ سرّ التنزیل ـ سرّ القرآن ـ سرّالفرقان, محمد سرى باشا الکریدى الرومى. (معجم المفسرین2/531) 777. ضیاء التفاسیر (فارسى) سید امیرمحمد صادق خوانسارى موسوى, م 1332ق, شیعه, تهران, چاپ سنگى, (دایرة المعارف تشیّع 4/ 563) 778. فتح الجلیل بذکر طرف فیما یتعلّق بالتّنزیل, حسن بن احمد سالم الرفاعى الشهیر بالهوارى العدوى, 1257 ـ زنده در 1329ق, مالکى. (معجم المفسرین 1/ 136) 779. فتح الجواد الکریم فیما یتعلّق ببسم اللّه الرحمن الرحیم, حسن بن محمد حسن معروف بالسقا, 1262 ـ 1326ق, شافعى. (معجم المفسرین 1/147) 780. فتح الرحمن بتفسیرالقرآن, حسن حسنى بن محمّد درویش الموصلى, (جلد دوّم تا سوره انعام). (معجم المفسرین 1/ 139) 781. فتح المنان فى تفسیر غریب القرآن, مؤمن بن حسن الشبلنجى, 1252 ـ زنده در 1322ق. (معجم المفسرین 2/694) 782. الفرقان فى تفسیرالقرآن (اندونزیایى) حسن بن احمد باندونج الجاوى, 1304 ـ 1378ق. (معجم المفسرین 1/ 138) 783. القرآن الکریم مع موجز البیان فى معانى القرآن احمد حنفى نصار القوصى, سنى, قاهره: دار وهدان, 1970, 3 جلد. (تفسیر وتفاسیر جدید 206) 784. القول الوجیز فى کلام اللّه العزیز, صالح بن عمر بن داود بن صالح, 1287 ـ 1347ق, سنى. (معجم المفسرین 2/ 776) 785. کشف المحجوبین عن خدى تفسیر الجلالین, سعد اللّه بن غلام قندهارى افغانى, م 1306ق, خطى درکتابخانه تیموریه. (معجم المفسرین 1/ 270) 786. لؤلؤ البحرین, محسن محمد رفیع رشتى قزوینى, م 1300, شیعه. (دایرة المعارف تشیّع 4/559) 787. مجمع الانوار ومعدن الاسرار فى تفسیرالقرآن الکریم, فتح على بن ولى بن على عسکرزنجانى, 1268 ـ …, شیعه. (معجم المفسرین 1/ 417) 788. مراد الطالب فى التفسیر (عربى) محمد ابوفرحه الحسینى, قاهره: جامعة الازهر, 1971, 88 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 197) 789. مشکاة الحیاة, دانش تبریزى, زنده در 1303. (مفاخر آذربایجان 1/ 515) * المصفى الجامع بین الصحیح المأثور و صریح المنقول ــــــــــ الموجز فى تفسیرالقرآن الکریم. 790. منبع الکرامة زنوزى خوئى, م 1301. (مفاخر آذربایجان 1/ 514) 791. موجز تفسیر القرآن (عربى) عبدالجبار الاعظمى, بغداد, 1966 ـ 1967, 2 جلد. (تفسیر و تفاسیر جدید 194) 792. الموجز فى تفسیرالقرآن الکریم ـ المصفى الجامع بین صحیح المأثور و صریح المنقول (عربى) محمد رشدى حمادى, سنى, قاهره: عیسى البابى الحلبى, 1973. (تفسیر و تفاسیر جدید 197) 793. موهبة الرّحمن فى تفسیرالقرآن, محمد رضا خزرجى نجفى, 1303 ـ 1385ق, شیعه, نسخه خطى در نجف کتابخانه مؤلف موجود است. (دائرة المعارف تشیّع 4/ 572) 794. نظم البرهان فى تفسیرالقرآن, میرزا حسن علیارى, م 1358, شیعه. (مفاخر آذربایجان 1/ 289) 795. نفحات الطیب على تفسیر الخطیب, احمد رافع محمد الحسینى القاسمى الطهطاوى, 1275 ـ 1355ق, حنفى. (معجم المفسرین 1/37) 796. نفحة الرحمن فى تفسیرالقرآن, محمد حسن وادى بن الصیادى الحسینى, 1266 ـ 1328ق. (معجم المفسرین 2/ 518) 797. النقد الجمیل على تفسیر أنوار التنزیل للبیضاوى (عربى) ضیاء الدین عبدالحسن خالصى, 1315 ـ 1370ق, شیعه, نسخه اصلى در کاظمین کتابخانه مؤلف موجود است. (دایرة المعارف تشیّع 4/568) 798. واضح البیان فى تفسیرالقرآن, محمد ابرهیم میرسالکوتى, لاهور: اداره ترجمان السنّة, 1972, 552 ص. (تفسیر و تفاسیر جدید 176) 799. الوجیز فى تفسیرالکتاب العزیز, عماد الدین محمد طاهر البحرانى. (تفسیر وتفاسیر جدید 194)
استدراک:
800. افلا یتدبرون القرآن (عربى) عزالدین الجمل, سنى, چاپ 1982.* 801. الترتیب و البیان عن تفصیل آى القرآن, محمد زکى صالح, سنى, بغداد, دار المکتبة العلمیة, چاپ دوم, 1399ق, دو جلد. 802. تفسیر الآیات الباهرة و أخبار العترة الطاهرة (عربى) محمد حسن میانجى, 1334ق, خطى, دو جلد, 640 « 632. * 803. تفسیر ماجدى ـ تفسیر قرآن انگلیسى, عبد الماجد دریابادى, کراچى, محکمه اوقاف, 1987م. ناشر دیگر:لکهنو:صدق جدید, 1968, چهار جلد. 804. ته فسیرى کوردى (کردى) ملا محمد کویى, سنى, بغداد, چاپخانه سلمان الاعظمى, 1390.* 805. خلاصة التفاسیر (عربى) محمد بکر اسماعیل, سنى, قاهره, دار المنار 1416, 604 ص (تفسیر تمام قرآن). 806. ضیاء القرآن (اردو) پیر محمد کرم شاه الازهرى, سنى, لاهور: انتشارات ضیاء القرآن, چاپ پنجم, 1402, پنج جلد, (تفسیر تمام قرآن).
تبلیغات
