زنان و چالشهای پیش رو

"هم‌ اندیشی‌ زنان‌ و چالش‌های‌ پیش‌رو در تاریخ‌ /12تیرماه1384/ در محل‌ استقرار این‌ نهاد برگزار گردید و دیدگاه‌های مختلفی در زمینه زنان، جنبش‌ها و حرکت‌های اجتماعی آنان مطرح شد که بازتاب آن در این شماره از نشریه از آن جهت است که برای مخاطب محترم آشنایی بیشتری با برخی از جریان‌ها و مباحث مطرح شده حاصل گردد. شرکت‌ کنندگان‌ در این‌ هم‌ اندیشی‌ را حدود 40 نفر از فعالان‌ زنان، دانشجویان‌ و برخی‌ تشکل‌ها و NGOها تشکیل‌ می‌داد. این‌ افراد در یک‌ میزگرد نقطه‌ نظرات‌ خود را در خصوص‌ سوِ‌الات‌ زیر ابزار نمودند. سوِ‌الات‌ اصلی‌ هم‌ اندیشی: عبارت بودند از: 1ـ آیا حرکت‌ زنان‌ را در شرایط‌ کنونی‌ می‌توان‌ جنبش‌ نامید؟ 2ـ اگر حرکت‌ زنان‌ جنبش‌ است‌ محور و دغدغه‌ مشترک‌ زنان‌ چیست؟ 3ـ ویژگی‌های‌ آن‌ جنبش‌ چه‌ می‌باشد؟ 4ـ چالش‌ها و روند آن‌ در شرائط‌ کنونی‌ چگونه‌ است؟ جلسه‌ با قرائت‌ آیه‌ 35 سوره‌ احزاب‌ (ان‌ المسلمین‌ و المسلمات‌ و المومنین‌ و المومنات...) توسط‌ خانم‌ اعظم‌ طالقانی‌ به‌ عنوان‌ شاهدی‌ بر عدم‌ تبعیض‌ نگاه‌ دین‌ و قرآن‌ در خصوص‌ میان‌ زنان‌ و مردان‌ آغاز گردید. خانم‌ طالقانی‌ ضمن‌ بیان‌ تاریخچه‌ مختصری‌ از حرکت‌های‌ زنان‌ در انقلاب‌ و پس‌ از انقلاب‌ و به‌خصوص‌ نقش‌ زنان‌ در دفاع‌ مقدس‌ به‌ معرفی‌ مطالبات‌ انواع‌ گرایش‌های‌ فمینیستی‌ پرداخته‌ و با مقایسه‌ مطالبات‌ زنان‌ فمینیست‌ غربی‌ با خواسته‌های‌ زنان‌ ایرانی‌ این‌ پرسش‌ها را مطرح‌ نمودند که: ما به‌ کجا می‌خواهیم‌ برویم؟! آیا مطالبات‌ زنان‌ غربی‌ در خصوص‌ آزادی‌ جنسی، فساد و نا امنی‌ مورد تا‡یید زنان‌ ماست؟! آیا روند حرکت‌ زنان‌ ایران‌ در جهت‌ احقاق‌ حقوق‌ خود برای‌ لجبازی‌ با مردان‌ است؟ و بالا‡خره‌ ما واقعاً چه‌ می‌خواهیم؟ آیا جنبش‌ زنان‌ ایرانی‌ می‌تواند قوانین‌ مدنی، جزائی‌ و... ما را تغییر دهد؟ هنوز مشخص‌ نیست‌ ما چه‌ می‌خواهیم‌ چرا باید پیام‌ هاجر که‌ روی‌ مسائل‌ حضانت، طلاق، متعه‌ و... کار حقوقی‌ انجام‌ می‌داد دوباره‌ توقیف‌ شود؟ و... در ادامه نشست، پیشنهاد تشکیل‌ کمیته‌ سه‌ نفره‌ برای‌ درج‌ نقطه‌ نظرات‌ حضار و نتیجه‌گیری‌ نهایی‌ داده‌ شد و این‌ کمیته‌ تشکیل‌ گردید. خانم‌ صداقت‌ زادگان‌ گفت: ما دو نوع‌ جنبش‌ داریم: سنتی‌ اجتماعی‌ و جدید اجتماعی، جنبش‌ سنتی، مقابل‌ دولت‌ قرار می‌گیرند (الگو برداری‌ از حکومت‌ روسیه‌ و...) و در جنبش‌ جدید، حرکت‌ آرام‌ و تدریجی‌ است‌ که‌ جنبش‌ زنان‌ در این‌ گروه‌ قرار می‌گیرد (و البته‌ مقابل‌ حکومت‌ نیست.) این‌ جنبش‌ از پایین‌ مبارزات‌ را شروع‌ می‌کنند تا در بالا به‌ مطالبات‌ خود برسند. جنبش‌ زنان‌ ما جزیره‌ای‌ و جداجدا کار می‌کنند، لذا به‌ اهداف‌ بنیادی‌تر دست‌ نمی‌یابند. صداقت‌ زادگان‌ ادامه داد: در نتیجه، جنبش‌ اجتماعی‌ زنان‌ ایران‌ بسیار فعال‌ است‌ اما چون‌ بازتاب‌ عینی‌ و خبری‌ ندارد خیلی‌ نتیجه‌ نمی‌دهد... خانم‌ ایران‌ زاده در ادامه جلسه گفت: مدام‌ به‌ ما گفته‌ شد؛ مادر بودن‌ مهم‌ است، و محدودیت‌ها در مورد دختران‌ اعمال‌ شد. دین‌ از تو می‌خواهد که‌ مادر باشی، صبور باشی، تو باید کوتاه‌ بیایی‌ و... ما این‌ها را یاد گرفتیم‌ و به‌ فرزندان‌ خود منتقل‌ می‌کنیم و پس از آن، مذهب‌ و نیز اقتدار مردها جلوی‌ پیشرفت‌ زنان‌ را گرفت. یکی از حضار با اظهار اینکه همه،‌ درد را می‌دانیم گفت: بحث‌ باید روی‌ این‌ باشد که‌ مشترکات‌ چیست؟ راهکارها چیست؟ می‌توانیم‌ مبنا را روی‌ دوازده محور پکن‌ بگذاریم‌ یا حقوق‌ مدنی‌ زنان‌ و... در ادامه، فرهنگ‌ غربی بع عنوان عامل عادی‌ شدن‌ روابط‌ دختر و پسر در جامعه‌ عنوان شد. به‌ نظر یکی از خانم‌های حاظر در این نشست، چیزی‌ بنام‌ جنبش‌ زنان‌ وجود ندارد. چراکه تحولاتی‌ در همه‌ عرصه‌های‌ علمی، فرهنگی، اقتصادی‌ جامعه‌ و همچنین‌ در خصوص‌ مسائل‌ زنان‌ در جریان‌ است‌ که‌ مقداری‌ تحت‌ تاثیر جهانی‌ شدن‌ نیز هست‌ و اگر قرار باشد حرکت‌های‌ زنان‌ را جنبش‌ تلقی‌ نماییم،‌ پس‌ در تمام‌ عرصه‌ها جنبش‌ وجود دارد. به اعتقاد او همچنین‌ میان‌ سطح‌ مطالبات‌ زنان‌ اختلافات‌ زیادی‌ وجود دارد، از نیازهای‌ اولیه‌ زنان‌ جنوب و غرب‌ کشور گرفته‌ تا نیازهای‌ درجه‌ چندم‌ در سطح‌ روشنفکران. بنابراین‌ باید اولویت‌ بندی‌ در مطالبات‌ زنان‌ وجود داشته‌ باشد. وی در مورد‌ اظهارات‌ خانم‌ ایران‌ زاده‌ گفت: اگر احساس‌ کردیم‌ اسلام‌ ما میان‌ زنان‌ و مردان‌ تبعیض‌ قائل‌ شده‌ است،‌ باید بدانیم‌ تلقی‌ ما از اسلام‌ اشتباه‌ است.‌ در اسلام‌ جنسیت‌ هست، جنسیت‌ یک‌ واقعیت‌ است‌ اما تبعیض‌ جنسی‌ نه. نکته‌ دیگر اینکه‌؛ چه‌ اشکالی‌ دارد با الگوی‌ مادری‌ و خانواده‌ پیش‌ رویم؟ آیا در خانواده‌ محکم‌ و با پشتوانه‌ مادر خانواده‌ مطالبات‌ بهتر مطرح‌ نخواهند شد؟ در ادامه خانم‌ جلایی‌، با طرح چند سوِال گفت: چرا مطالبات‌ زنان،‌ فوراً برچسب‌ فمینیستی‌ می‌خورد؟ ما می‌دانیم، الگوی‌ ما حضرت‌ زینب‌ (س) هستند اما ما نمی‌خواهیم‌ به‌ صدر اسلام‌ بر گردیم‌ بلکه‌ حضرت‌ فاطمه‌ (س) و حضرت‌ زینب‌ (س) را به‌ این‌ عصر می‌آوریم. بنابراین‌ ما 8 مارس‌ را ترک‌ نمی‌کنیم. در پایان، خانم طالقانی‌، قبل‌ از جمع‌ بندی این همایش گفت: مرزبندی‌ تا کجاست؟ آیا الگوی‌ غربی‌ فرانسه‌ برای‌ ما قابل‌ اجراست؟ می‌خواهیم‌ چه‌ کنیم؟! باید این‌ روشن‌ شود. باید مرز را تعیین‌ کنیم. و مذهب‌ عامل‌ کمکی است. و روح‌ دین‌ عدم‌ تبعیض‌ است. جمع‌ بندی‌ نهایی‌ توسط‌ کمیته‌ سه‌ نفره این همایش در جمع بندی نهایی خود به سه نکته اشاره کردند: 1ـ نظر اکثریت‌ بر این‌ است‌ که‌ جنبش‌ وجود دارد. 2ـ باید روی‌ کار فرهنگی‌ و آموزشی‌ در خصوص‌ مسائل‌ زنان‌ سرمایه‌ گذاری‌ شود. 3ـ لازم‌ است‌ مرکز اطلاع‌رسانی‌ زنان‌ راه‌ اندازی‌ شود. در حاشیه‌ همایش‌ زنان‌ و مسائل‌ پیش‌ رو و پس‌ از پایان‌ جلسه، بحث‌ها در خصوص‌ لزوم‌ و یا عدم‌ لزوم‌ مرزبندی‌ با برخی‌ فعالان‌ NGOها ادامه‌ یافت. یکی‌ از اعضا NGOها که‌ به‌ شدت‌ با بحث‌ مرزبندی‌ مخالف‌ بود، اذعان‌ کرد که‌ تعصب‌ در گروه‌های‌ غیر مذهبی‌ بیش‌ از مذهبی‌ است."