تامین اجتماعی

تامین اجتماعی

تامین اجتماعی 1379 شماره 5

مقالات

۱.

آبیاری در دوران باستان: یک مسئله اجتماعی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 713
در این مقاله، پس از توضیح نحوه تکوین پادشاهی هخامنشی و توصیف وضع استبدادی حکومت در ایران باستان، نحوه مالکیت زمین های کشاورزی ـ و موضوع آب و آبیاری ـ مطرح شده است. مقاله می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که آیا آب به تنهایی عامل پیدایش ساختار استبدادی در ایران باستان بوده یا عوامل دیگری هم در ایجاد آن (استبداد) نقش داشته اند.مؤلف با توصیف وضع جغرافیایی ایران در دوران باستان، و به هنگام حاکمیت مادها و هخامنشیان، «مباشرت دولت در کارهای عمومی» را مورد توجه قرار داده است. مقاله به اهمیت آب و چگونگی آبیاری طبیعی و مصنوعی در ایران باستان نیز پرداخته و جایگاه و ویژگی های تأسیسات آبیاری، به ویژه قنات ها و کاریزها و آب بندهای متعدد را درنقاط مختلف ایران در مقطع تاریخی یاد شده تشریح کرده است.
۲.

دیدمان های رفاه اجتماعی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 984
نویسنده نخست به تعریف و تبیین ویژگی های رفاه اجتماعی و نیز مفهوم «دیدمان» پرداخته و در ادامه، زمینه تاریخی رفاه اجتماعی و دیدمان های رفاه اجتماعی را بیان کرده است. در این مقاله سه دیدمان (پارادایم) توضیح و تبیین شده است: دیدمان دولت سازنده یا مدل حداقلی رفاه، دیدمان دولت تأمین اجتماعی یا مدل نهادینه رفاه، و دیدمان دولت رفاه اجتماعی یا مدل ساختاری رفاه. آنگاه مؤلف اصول هر یک از دیدمان های یاد شده، نگاه آن ها به «منشأ مشکلات اجتماعی»، موضعشان در برابر دولت رفاه، و نیز الگوی مطلوب رفاه اجتماعی را از نظر هر دیدمان تشریح می کند. البته هر سه پارادایم یاد شده نیز نقد و بررسی گردیده و هر سه، حداقلی، نهادینه و ساختاری معرفی شده اند. مؤلف معتقد است چون برای هر سه دیدمان رفاه اجتماعی، نقاط ضعف و قوت فراوان مطرح است هنوز نمی توان به هیچ دیدمانی به عنوان دیدمان «غالب» اشاره کرد.
۳.

پیوند ارزش پول ملی با آزادی، عدالت و رفاه اجتماعی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 469
این مقاله، جایگاه ارزش پول ملی را در نگرشی ویژه از توسعه اقتصادی مورد بررسی قرار می دهد که در این نگرش ، آزادی به مثابه خاستگاه نهایی و غایی توسعه مطرح می شود. در چنین دیدگاهی، مطلوبیت ماهیت رفتار «مقام پولی کشور» به عنوان «مجموعه ای از دولت» بر شروطی تکیه می کند که مشروعیت دولتی به آن متکی است. مقاله به توضیح این نکته می پردازد که در نگرش توسعه ـ به معنای برخورداری از آزادی ـ ارزش پول ملی چگونه جایگاه می یابد و عملکرد ارزی کشور طی دهه 1370 چگونه و به چه میزان توانسته خود را به این جایگاه برساند. چگونگی تعیین ارزش پول ملی و تبیین سیاست های پولی کشور، در همین راستا، به تفصیل مورد توجه واقع شده است.مؤلف موضوع محوریت آزادی در توسعه اقتصادی از منظر آمارتیاسن، آزادی و قدرت خرید، و انواع «هویت» های مجاز را توضیح داده و همچنین رابطه دولت و کیفیت زندگی، جایگاه عدالت در بین هویت های فردی و جمعی، و همچنین نسبت ارزش پول ملی و تعهدات هویت جمعی را تشریح کرده است.
۴.

بازارهای مالی در اقتصاد ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 378
مقاله با تشریح جایگاه بازارهای مالی در اقتصاد، این موضوع را در اقتصاد ایران نیز بررسی می کند. آنگاه دلایل چیرگی پول بر بازار سرمایه ایران و محوریت پول در بخش مالی کشور تبیین می شود. نویسنده به علاوه به نقد افق زمانیِ کوتاه مدت تصمیم گیری های فعالان اقتصادی ایران به مثابه یک عامل ساختاری مهم و همچنین بحث ساختار مالکیت و نیز ساختار بازار سرمایه در ایران پرداخته است. در ادامه و براساس محدودیت های چهارگانه بازار سرمایه، ابعاد مطلوب گسترش این بازار، شامل گسترش جغرافیایی، ساختاری، موضوعی و ابزاری، توضیح و تبیین شده است. محورهای اصلی اصلاحات در بازارهای مالی ایران، شامل چهار محور تربیت نیروی انسانی ماهر، تدوین قانون جامع بازارهای مالی، ترویج محیط رقابتی و توجه به معیارهای صلاحیت و شایستگی در عزل و نصب مدیران و ایجاد نظام شفاف از دیگر موضوعات مورد بررسی در این مقاله است. علاوه بر این، شرایط موفقیت برنامه های توسعه بخش مالی نیز در خلال مباحث بررسی گردیده است.
۵.

خصوصی سازی و فرار سرمایه در مستعمرات

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 429
نویسنده مقاله با توصیف نگاه خود به بخش خصوصی، مراحل اولیه نفوذ و سلطه کلینیالیسم و استعمار سرمایه داری در مستعمرات و استراتژی سرمایه داری استعماری را تشریح کرده است. از این منظر، «نقش تخریبیِ» بخش خصوصی در مستعمرات و نیز «وظیفه و مأموریت طبقه وابسته به استعمار، با مرکزیت بخش خصوصی» بررسی شده است. مقاله همچنین به ساختار اجتماعی و طبقاتی مستعمرات و جایگاه بخش خصوصی و «طبقه جدید» پرداخته است.مؤلف وضع دموکراسی را در مستعمرات نقد کرده، آن را «دموکراسی بخش خصوصی» می داند. او «جهانی شدن سرمایه» را ادامه سازمان یافته روش قدیمی سرمایه داری استعماری در توسعه و تقویت فرایند خصوصی سازی در مستعمرات ارزیابی می کند و سازمان تجارت جهانی از همین منظر مورد تأمل قرار گرفته است. به عقیده نویسنده، طبقه وابسته به استعمار که ترکیبی از بخش خصوصی و طبقه جدید است با «غارت اموال عمومی و ثروت های طبیعی» مانع از انباشت سرمایه می شود؛ ضمن این که سرمایه گذاری خارجی با بهره برداری از نیروی کار انسان و انرژی ارزان، فرار سرمایه را تشدید می کند.
۶.

جهانی شدن و آینده تامین اجتماعی

نویسنده: مترجم:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 541
این مقاله با تأمل در بحث «جهانی شدن» و تبیین جایگاه آن در تحولات جاری و آتی، کوشیده نسبت این مقوله را با رشد و تأمین اجتماعی توضیح دهد. به عقیده نویسنده، دولت ها تلاش کرده اند با به کارگیری سه ابزارِ مخارج عمومی، نظام مالیاتی، و وضع مقررات، چتر تأمین اجتماعی ایجاد کنند. او از همین دیدگاه، به تشریح رشد مخارج عمومی و افزایش هزینه های عمومی در مورد یارانه ها و پرداخت های انتقالی در کشورهای اروپایی پس از پایان جنگ جهانی دوم می پردازد. به کارگیری معافیت های مالیاتی و مقررات در تأمین اجتماعی از دیگر موضوعات مورد بررسی در این مقاله است. نویسنده همچنین شیوه های مختلف تأثیر جهانی شدن را بر نظام تأمین اجتماعی، بررسی کرده است. وی با اشاره به توقف رشد درآمدهای مالیاتی در کشورهای صنعتی و حتی سیر نزولی آن در برخی موارد، بعضی از «موریانه های مالی» را به شرح آتی برشمرده، آن ها را توضیح می دهد: افزایش سفرها و مسافران و فعالیت ها، رشد فزاینده تجارت الکترونیک و معاملات الکترونیک، اهمیت روزافزون استقرار برون مرزیِ صنایع و پناهگاه های امن مالیاتی، رشد سازمان ها و ابزارهای مالی جدید برای جذب پس اندازها، اهمیت فزاینده تجارتی که از کانال چند ملیتی هاآن جام می شود، ناتوانی روزافزون کشورها در وضع مالیات های سنگین بر سرمایه های مالی، درآمدهای هنگفت ناشی از فروش تخصص ها و مهارت ها، و امکان جایگزینی پول الکترونیک به جای پول واقعی.
۷.

فشارهای ساختاری، سیاست اجتماعی و فقر

نویسنده: مترجم:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 275
این مقاله 15 کشور عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)» را از نظر نسل سوم مطالعات بررسی می کند. کانون این مطالعات معمولاً ارتباط بین تلاش برای رفاه، ابزار رفاهی، و نتایج رفاه است. مقاله همچنین تأثیر عوامل ساختاری گوناگون را بر انتقال فقر و درآمد مورد توجه قرار می دهد. نتایج مذکور در مقاله نشان می دهد که سهم افراد مسن تر در کل جمعیت با افزایش انتقال درآمد مرتبط است و این امر نباید باعث شگفتی شود. البته در مورد گروه های جمعیتی جوان تر، نتایج معکوس است. این نتایج نشان می دهد که هرچه تعداد افراد مسن در ترکیب جمعیت بیش تر باشد، میزان فقر پایین تر خواهد بود. مقاله، رابطه متقابل عوامل ساختاری، انتقال درآمد و فقر، و نیز تأثیر تغییرات تولید ناخالص داخلی و بیکاری را بررسی می کند. بنا به تصریح نویسنده، نرخ بیکاری از سویی با رشد انتقال درآمد، و از سوی دیگر با افزایش فقر در ارتباط است.
۸.

نظام بیمه اجتماعی در نروژ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 880
مقاله حاضر ابتدا محدوده شخصی درخواست در طرح بیمه نروژ، مزایا و چگونگی تأمین هزینه مالی آن را توضیح داده، حقوق بازنشستگی، شامل مقرری پایه، مقرری مکمل و مقرری ویژه و حقوق وظیفه، شامل حقوق وظیفه همسر و حق اولاد را در نروژ بررسی کرده است. مقرری های ازکارافتادگی و توان بخشی و نیز مزایای درمانی در طول دوران بیماری و بارداری از دیگر موضوعات مورد بحث در این مقاله اند. علاوه بر این، مزایای نقدی روزانه در موارد بیماری، بارداری و غیبت از کار هم تبیین شده است. نویسنده در ادامه مطالب، همچنین به مقرری حوادث حین کار، مقرری والدین تنها، هزینه کفن و دفن، پیش پرداخت بابت مقرری نگهداری از فرزندان، مزایای خانواده و مزایای نقدی برای خانواده های دارای کودکان خردسال پرداخته و مالیات مزایای دریافتی از طرح بیمه ملی و موافقتنامه های دوجانبه تأمین اجتماعی را در نروژ بررسی کرده است.
۹.

تحولات در نظام تامین و رفاه اجتماعی ایالات متحده امریکا

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 838
در این مقاله، ابتدا جریان توسعه و ساختار تأمین و رفاه اجتماعی در ایالات متحده آمریکا تشریح شده و در ادامه، فرایند رو به رشد توسعه برنامه های رفاه اجتماعی و چگونگی تصویب قانون تأمین اجتماعی آمریکا در دهه 1930 میلادی و اصلاحات آن در دهه های بعد تبیین گردیده است. نویسنده آنگاه به تشریح نظام های بیمه ای و حمایتی تأمین اجتماعی در ایالات متحده پرداخته و مبانی تعیین میزان مزایای تأمین اجتماعی و برنامه های حمایتی درآمد مکمل را تشریح کرده است. مزایا و جمعیت تحت پوشش تأمین اجتماعی در آمریکا و کیفیت و نحوه اعطای بیمه های بازنشستگی، بازماندگان و ازکارافتادگی و خدمات درمانی ارائه شده از دیگر موضوعات مورد بررسی در این مقاله اند.نویسنده همچنین منابع مالی برنامه های تأمین اجتماعی در ایالات متحده، شامل صندوق های بیمه ای، بیمه بازنشستگی و بازماندگان، بیمه ازکارافتادگی، بیمه بیمارستانی و بیمه پزشکی مکمل را توضیح داده و در قالب جداول مربوط توصیف کرده است. در پایان مقاله، نظام تأمین منابع مالی صندوق های بیمه های تأمین اجتماعی بررسی شده است.
۱۰.

سیر تحولات چین و اندیشه های مائو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 127
در این مقاله، تلاش شده تا نقش اندیشه های مائو بر جنبش دهقانی چین ـ که بعدها به گونه ای سازمان یافته در قالب تعاونی ها و کمون ها جلوه گر شد ـ بیان شود. از این رو، در کنار ارزیابی رویکرد مارکسیست ـ لنینیستی مائو، عملکرد 27 ساله وی و تأثیرش بر جنبش دهقانی چین بررسی شده است. در ادامه، پس از توضیح زمینه تاریخی تکوین حزب کمونیست چین و فعالیت های آن و نیز شکل گیری جمهوری خلق چین تحلیل مائو از طبقات موجود در جامعه چین، مفهوم کنش، بحث تضاد دیالکتیکی و اهمیت جنبش دهقانی ارائه گردیده است. نویسنده همچنین اقدامات مائو، از جمله اصلاحات ارضی، تعاونی کردن کشاورزی، جنبش تعاون در صنایع دستی و صنایع سنگین، انقلاب فرهنگی، بازسازی ارتش ، کنفوسیوس زدایی و نیز نزدیکی به اروپا و ایالات متحده را توضیح داده است. او اندیشه های مائو را ملهم از اندیشه های آرمان گرایانه و اتوپیایی، و حکومت او را مبتنی بر یک ایدئولوژی فراگیر، حزب واحد و پلیس مخفی گسترده دانسته و پیامدهای آن را ارزیابی کرده است.
۱۱.

رفتارهای سنتی در اداره زندگی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 411
این مقاله می کوشد نشان دهد که حکومت ها، حکام و مردمان روزگاران گذشته ایران از تأمین اجتماعی، یاری به لایه های آسیب دیده اجتماع به هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه (مانند سیل و خشکسالی و ویرانی ناشی از حمله بیگانگان) و نیز از آسایش و رفاه، چه برداشتی داشته و چه تدبیرهایی در این خصوص اندیشیده اند.در ادامه مقاله، چگونگی جبران خسارت و صدمات و برقراری تعادل و امنیت اجتماعی و نیز میزان احساس مسئولیت حکام و مردم ایران قدیم با استفاده از دو کتاب «تاریخ سیستان» و «احیاءالملوک» تبیین شده وبه مقوله خراج و درآمد سیستان و فعالیت فتیان و عیاران هم اشاره گردیده است. نویسنده، همچنین وضع حال و گذشته تأمین اجتماعی را در روستای هُلُر (ازبخش قشم بندرعباس) بیان داشته، گفتگوهایآن جام شده با اهالی محل را گزارش کرده است.
۱۲.

پاسداری از تندرستی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 712
این مقاله با هدف ارائه تصویری از چگونگی کنترل برخی از بیماری ها، بالابردن سطح دانش عمومی و توجه دادن به ضرورت برنامه ریزی برای پیشگیری و گنجاندن آن در نظام بیمه ای، به تشریح بیماری های بدخیم (سرطان ها) پرداخته است. از این منظر، آثار و نشانه های سرطان روده بزرگ و روش های معالجه آن، سرطان دستگاه لنفاوی، میلوم متعدد (سرطان مربوط به گلبول های سفید)، سرطان استخوان، سرطان حنجره، سرطان مری، سرطان ریه، رسرطان پوست، سرطان لوزالمعده، سرطان کلیه، سرطان پروستات، سرطان بیضه، سرطان پستان و سرطان رحم تشریح شده و چگونگی تشخیص هریک توصیف گردیده است.نویسنده این آگاهی ها و شناخت از بیماری های بدخیم را در جلوگیری از بیماری، تشخیص به موقع، بالابردن امکان بازگرداندن سلامت و جلوگیری از مرگ به علت بیماری و همچنین در کاستن از هزینه های ناشی از بیماری در سطح ملی و در سطح شرکت های بیمه ای و هزینه های شخصی، ضروری و بااهمیت ارزیابی کرده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۰