اندیشه مدیریت راهبردی

اندیشه مدیریت راهبردی

اندیشه مدیریت راهبردی سال هشتم بهار و تابستان 1393 شماره 1 (پیاپی 15) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگوی عملی مدیریتِ خویشتن؛ مبتنی بر کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام خمینی نظریه پردازی داده بنیاد خودمدیریتی چهل حدیث مدیریت خویشتن رهبری خویشتن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 786 تعداد دانلود : 342
در مطالعات و تحقیقات رشته مدیریت، توجه وافری صرف اداره جوامع، سازمان ها، گروه ها و افراد شده و به مقوله مدیریتِ خویشتن -علی رغم ضرورت و اهمیت وافرش- کمتر توجه شده است. در این مقاله با روش نظریه پردازی داده بنیاد که از روش های پژوهش کیفی است تلاش گردید به مسئله چگونگی مدیریت خویشتن بر اساس نظرهای حضرت امام خمینی -قدس سره- در کتاب شریف چهل حدیث ایشان پاسخ داده شود. بدین منظور، هشت حدیث از احادیث آن کتاب با روش نمونه گیری نظری، انتخاب و تحلیل شد و ضمن استخراج نکات کلیدی و کدگذاری آن ها، مفاهیم و مقولات مرتبط شناخته شد. بر اساس مدل به دست آمده از یافته های این پژوهش، مدیریت خویشتن، دارای دو سطح است: اول، ناظر به ساحت ملکی انسان است و با اداره قوای ظاهری و اصلاح اعمال و رفتار، تلازم دارد. دوم به ساحت ملکوتی انسان، مربوط و با اداره قوای سه گانه واهمه، شهویه و غضبیه و اصلاح ملکات نفسانی، متلازم است. راهکارهای مدیریت خویشتن در سطح اول عبارت است از تفکر، عزم، مشارطه، مراقبه، محاسبه، و تذکر؛ و راهکارها و راهبردهای سطح دوم عبارت است از حفظ خیال، موازنه و اصلاح ملکات نفسانی که خود شامل راهکار علمی و عملی می شود.
۲.

تبیین الگوی بومی تدوین خط مشی های زیست محیطی کشور با استفاده از نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه داده بنیاد محیط زیست توسعه پایدار الگوی بومی خط مشی گذاری عمومی خط مشی گذاری زیست محیطی تدوین خط مشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 791 تعداد دانلود : 424
این پژوهش کیفی به دنبال کشف الگوی بومی تدوین خط مشی های زیست محیطی کشور با بهره گیری از نظریه داده بنیاد است. بدین منظور 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته تخصصی با خبرگان و 2 مطالعه مجزّا (تاریخی و اسلامی) شده است. تحلیل داده ها در فرآیند کدگذاری باز، منجر به ظهور 119 مفهوم انتزاعی در قالب 40 مقوله اصلی گردید. سپس این مقولات در فرآیند کدگذاری محوری به یکدیگر مرتبط شدند. در نهایت، 5 قضیه در نتیجه کدگذاری انتخابی به دست آمد. تحلیل داده ها بر اساس نظریه داده بنیاد، مبیّن آن است که «بازیگران زیست محیطی» به منزله شرایط علّی در تدوین خط مشی زیست محیطی از طریق راهبرد «کنش های زیست محیطی» به مقوله محوری پژوهش مرتبط می شوند. در عین حال، «ابرخط مشی های زیست محیطی» به منزله عوامل مداخله گر، و عوامل زمینه ایِ «نرم» و «سخت» به منزله مؤلفه های بسترساز، تدوین خط مشی های زیست محیطی را تسهیل می کنند.
۳.

جاذبه های تبلیغاتی مطلوب در بازاریابی اجتماعی انفاق بر اساس آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن تبلیغات بازاریابی اجتماعی انفاق جاذبه های ترس جاذبه های احساسی و منطقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 517 تعداد دانلود : 282
بازاریابی، دانشی است که بسط مفهومی و کابردی آن در حیطه تجارت و بازرگانی،محدود نشده است. فنون این دانش در حوزه هایی مانند بازاریابی سیاسی و نیز در رویکرد اداره امور عمومی با عنوان مدیریت دولتی نوین، استفاده می شود. یکی از نحله های نسبتاً نوظهور در این دانش، بازاریابی اجتماعی است که هدف از آن -بر خلاف هدف بازاریابی تجاری که سودآوری است- حل مسائل و مشکلات اجتماعی به منظور ایجاد رفاه اجتماعی است. موضوعاتی نظیر سلامت و بهداشت، مبارزه با مصرف مواد مخدر و استعمال دخانیات و مشروبات الکلی، کمک به نیازمندان و بیماران و ... از جمله موضوعاتی است که در حیطه بازاریابی اجتماعی مطرح شده است. یکی از مسائلی که تحمل آن در جامعه اسلامی، بسیار دشوار است، وجود فقر است. یکی از راهکارهای دینی برای درمان فقر، بازتوزیع درآمدی است که شکلی از آن، انفاق های مستحبی است. تلاش نوشتار حاضر، مراجعه به قرآن کریم برای احصای نحوه تبلیغ قرآن کریم از حیث انواع جاذبه های تبلیغاتی درباره انفاق است. برای این کار از روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم و با اعتبارسنجی یافته ها بر مبنای عرضه آنها به تفاسیر معتبر، استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که سه نوع جاذبه منطقی، احساسی و ترس که در متون متعارف نیز به آنها پرداخته شده است در موضوع انفاق در آیات قرآن دیده می شود. هم چنین از آیات قرآن کریم، جاذبه چهارمی با عنوان جاذبه اطمینان بخش نیز به دست آمد که در بازاریابی اجتماعی انفاق می تواند اثربخش باشد.
۴.

کشف و بازنمایی الگوی بومی رفتار سیاسی مدیران؛ رویکرد داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قدرت سیاست نفوذ رفتار سیاسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت اجرایی مسایل جاری مدیران
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی رفتار سازمانی
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 563
رفتار سیاسی در سازمان، موضوعی متناقض نماست و به رغم وجود دیدگاه دو قطبی -مثبت و منفی- نسبت به آن، جزء لاینفک زندگی سازمانی است. این پدیده در سازمان های ایرانی با توجه به سلطه نسبی سازمان غیررسمی بر سازمان رسمی و تمایل به قانون گریزی، پدیده ای رایج است. مطالعهحاضربه دنبال شناخت رفتارهای رایج سیاسی و منطق استفاده از این رفتارها به دست مدیران بخش خصوصی بود. بدین منظور با استفاده از نظریه داده بنیاد با 21 مدیر نمونه استانی در بخش خصوصی مصاحبه عمیق به عمل آمد. نتایج حاصل از پژوهش، 20 رفتار شایع سیاسی را شناخت و مفهوم سازی کرد. طبقه بندی و بررسی رفتارهای شناخته نشان داد که قدرت، صرفاً کلیدواژه نوع شناسی رفتارها نیست بلکه با توجه به ماهیت خصوصی بودن واحدها، این نحوه استفاده از قدرت برای نفوذ در دو شکل نرم و سخت و نیز کنشی یا واکنشی است که به توصیف رفتار سیاسی مدیران و تمایز بین رفتار آنها در قالب مواجهه و اثرگذاری می پردازد.
۵.

تحلیل حقوق مالکیت در پرتو الگوی نهادی استرم و دلالت های آن برای خط مشی گذاری عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دولت حقوق مالکیت اقتصاد نهادی خط مشی گذاری عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 755 تعداد دانلود : 81
تبیین نهادگرایان از حقوق مالکیت با نوع نگاه آن ها به مفهوم دولت مدرن پیوند تنگاتنگی دارد و بر همین اساس، تبیین های نهادی از حقوق مالکیت ارتباط مستقیمی با الگوهای مختلف خط مشی گذاری عمومی خواهد داشت. در این میان، نهادگرایی استرم به عنوان یکی از مهم ترین رویکردهای نهادی سالیان اخیر، به جهت تفسیر منحصربه فرد خود از دولت مدرن، خط مشی گذاری حقوق مالکیت را از چنان تغییر ماهوی برخوردار کرده است که نتیجه آن، ارائه الگویی نوین از خط مشی گذاری عمومی موسوم به خودحکمرانی بوده است. به همین جهت، ازآنجا که قابلیت ها و ظرفیت های الگوی نهادی مورد نظر در خط مشی گذاری های کشور ما، همچنان مغفول است، در این پژوهش سعی شده است تا با رویکردی توصیفی– تحلیلی، این الگوی خط مشی گذاری به عنوان رویکردی که نوآوری های منحصربه فرد آن سبب اعطای جایزه نوبل اقتصاد در سال 2009 به خانم استرم بود، تبیین شود. همان گونه که اشاره خواهد شد، در این الگوی خط مشی گذاری تفکیک سطوح مختلف خط مشی گذاری از یکدیگر و واگذاری بخشی از حقوق حکمرانی به کنشگران حاضر در سطح عملیاتی یک فعالیت اقتصادی و اجتماعی، علاوه بر آنکه با مبانی الگوهای حکمرانی مدرن سازگاری بیشتری خواهد داشت، به واسطه تغییر الگوی تحصیل حقوق مالکیت توسط کنشگران اقتصادی و در نتیجه تغییر انگیزه های آن ها سبب کاهش هزینه های مبادله در فعالیت های اقتصادیو اجتماعی خواهد شد.
۶.

شناسایی صفات شخصیتی مقاومت رفتاری در برابر تغییر؛ مطالعه ای پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شخصیت پدیدارشناسی صفات شخصیتی مقاومت در برابر تغییر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 819 تعداد دانلود : 492
هدف این پژوهش شناسایی صفات شخصیتی مقاومت رفتاری در برابر تغییر طبق تجربة مدیران ارشد سازمان های دولتی رفسنجان در چارچوب پدیدارشناسی تفسیری و در محدودة نظری مکتب صفات شخصیتی و رویکرد نگرشی به مقاومت در برابر تغییر است. نمونه گیری نوعی تا مرحلة اشباع نظری انجام و برای تحلیل داده ها از نرم افزار «Maxqda» استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که خرابکاران به لحاظ شخصیتی افرادی هستند سوداوی، ISTJ، درون کنترل، ناسازگار، درونگرا، خودشیفته، وظیفه نشناس و دارای ماکیاولیسم بالا. بازماندگان، دموی، ENFP، برون کنترل، سازگار و دارای گشودگی اندک در برابر تجربه هستند. معترضان را می توان به دو گونة خودشیفته و مصلح تقسیم بندی کرد که برخی صفات شخصیتی آن ها مشترک و برخی دیگر خاص آن هاست. کانون کنترل درونی، برون گرایی، عزت نفس و خودباوری بالا در ایشان، صفات عام و مشترک به حساب می آید. این در حالی است که به طور خاص، معترضان خودشیفته، افرادی صفراوی و خودشیفته اند و معترضان مصلح، افرادی دموی، سازگار و وظیفه شناس هستند. از خودبیگانگان نیز افرادی بلغمی، برون کنترل، سازگار، یکنواخت طلب، کوته اندیش و واجد مخاطره پذیری و گشودگی اندک در برابر تجربه و نیز جمودشناختی و واکنش هیجانی زیاد به تغییر هستند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳