نورمحمد یعقوبی

در چند دهه گذشته، حوزه دولت سیار در سراسر جهان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. دولت ها برای دستیابی به سطح مطلوب رضایت، درصدد ارائه خدمات با کیفیت به شهروندان هستند. پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های کیفی به شمار می رود. در این پژوهش از روش فراترکیب (باروسو و ساندلوسکی) با رویکرد تحلیل مضمون برای بررسی ادبیات پژوهش استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، کدگذاری باز برای شناسایی مضامین و مؤلفه پیشران های کیفیت خدمات دولت سیار می باشد. اعتبار تحلیل نیز با ضریب کاپای کوهن 771/0 شد. در این مطالعه برای شناسایی مؤلفه های پیشران های کیفیت خدمات، 39 کد به عنوان مضامین پایه شناسایی شدند. از این بین 21 کد به عنوان مضامین فرعی انتخاب شدند و 7 کد با عنوان مضامین اصلی با عنوان های «کیفیت گرایی، شایسته سالاری، حفظ حریم شخصی، تعهد، اقدام های زیرساختی، عملگرایی و مدیریت کارآمد» شناسایی و تشکیل شدند.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی و دسته بندی ذهنیات خبرگان منابع انسانی درباره پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی می باشد. در این راستا برای رسیدن به شناسایی و دسته بندی ذهنیت خبرگان منابع انسانی در زمینه پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی از روش کیو استفاده شد که ابتدا ادبیات و پیشینه پژوهش مرور شد و سپس بر اساس اسناد و مدارک و مصاحبه و پرسش نامه از 12 خبره عبارت کیو(49 عبارت) شکل گرفت. سپس در مرحله بعد از خبرگان منابع انسانی و دانشگاهی خواسته شده است که عبارات کیو را بر محورهای تنظیم شده موافق و مخالف و ممتنع در قالب طیف شش گزینه ای 6+ تا 6- دسته بندی کنند. سپس بر اساس امار استباطی(تحلیل عاملی) بر اساس نرم افراز SPSS داده ها تجزیه و تحلیل شد و در قالب الگوهای مختلف ذهنی دسته بندی شده اند که در نهایت سه الگوی ذهنی شناسایی شده است. بر اساس اسناد و مدارک و اظهار نظر خبرگان میتوان این چنین اظهار کرد که عبارات کیو به دست امده از قابلیت و جامعیت برخوردار است. از این رو دارای روایی مورد قبول و مورد تایید است.

طی چند دهه اخیر، موضوع کارآفرینی توجه زیادی را در بخش دولتی به خود جلب کرده است، به گونه ای که امروزه با رویکرد جدیدی از مدیریت دولتی با عنوان دولت کارآفرین روبه رو هستیم. کارآفرینی برای مرتفع ساختن مشکلات مزمن خدمات اداری و دولتی مطرح شده است که این موضوع نیاز به بررسی و شناسایی پیشران های مؤثر بر این رویکرد دارد. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف واکاوی پیشران های توسعه دولت کارآفرین در کشور انجام شده است. بدین منظور پس از تعریف موضوع و انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانه ای اولیه، عوامل و مؤلفه های مربوط از طریق روش دلفی و توسط پرسشنامه ای محقق ساخته به نظر خبرگان رسید و پس از اخذ نظرات اصلاحی کیفی و کمّی از سوی ایشان بر اساس روش های آماری مربوط تحلیل و در نهایت تناسب مدل، مؤلفه ها و ترکیب عوامل به اجماع آنان رسید. جامعه مورد مطالعه در این بخش شامل 33نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای آشنا با موضوع است که به صورت غیراحتمالی و قضاوتی انتخاب شدند. در ادامه، برای آزمون مدل طراحی شده پرسشنامه ای محقق ساخته در بین 335نفر از مدیران و کارشناسان سازمان های منتخب بخش دولتی در استان سیستان و بلوچستان که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند، توزیع شد و تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی توسط نرم افزار Smart PLS 3 انجام شد. درنهایت، نتایج پژوهش نشان داد که سه دسته پیشران های ساختاری، محتوایی و زمینه ای بر توسعه دولت کارآفرین در کشور تأثیر دارد. از این میان، پیشران های محتوایی با ضریب تأثیر 6/43، بیشترین اثرگذاری را بر توسعه کارآفرینی در سازمان های بخش دولتی دارند.  

هدف: دانش باید یک منبع کلیدی ایجاد ارزش برای سازمان ها باشد و سیستم مدیریت دانش باید در سیستم مدیریت کلی سازمان تعبیه شود. بر این اساس، مدیریت دانش در استاندارد ایزو 30401 گنجانده شده است که الزامات سیستم های مدیریت دانش را مشخص می کند. هدف مقاله حاضر این بود که عوامل موردنیاز برای پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی را بر پایه ایزو 30401 تعیین نماید. روش شناسی: برای دستیابی به هدف، ابتدا عوامل مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی با استفاده از روش فراترکیب شناسایی و بر پایه ایزو 30401 دسته بندی شدند و در ادامه مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. برای بررسی روایی ساختاری مدل مفهومی، پرسشنامه بین 384 نفر از کارکنان شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران پخش و روایی مدل با روش تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. یافته ها: نشان داد عوامل موردنیاز جهت پیاده سازی یک سیستم مدیریتی برای مدیریت دانش در فرودگاه ها دربرگیرنده «اجزای» سیستم مدیریتی است که در ارتباط با دانش هستند؛ یعنی راهبرد، فرهنگ مدیریت دانش، ساختار، حاکمیت و رهبری، نقش ها و مسئولیت ها، طرح ریزی، فناوری و زیرساخت و عملیات سازمان و دربرگیرنده الزاماتی است که هرکدام نماینده یک «بعد» از «سیستم مدیریت دانش» است که به یکدیگر وابسته هستند یعنی گسترش دانش، انتقال و تبدیل دانش و توانمندسازها. نوآوری (ارزش(: این پژوهش اولین مطالعه ای است که یک چشم انداز یکپارچه از عوامل موردنیاز برای پیاده سازی سیستم مدیریت دانش در فرودگاه ها بر پایه ایزو 30401 را ارائه می دهد. چنین شناسایی عوامل سیستم مدیریت دانش، به خوبی می تواند راهبردهای کارساز برای ارتقاء مدیریت دانش در ایجاد ارزش و بهبود کارکرد سازمان ها تدوین کند.

هدف: اقناع عمومی در حکمرانی خوب شهری، ابزاری قدرتمند است که به دلیل ایجاد هم بستگی و تعامل بین مسئولان حکومتی و شهروندان، ترویج ارزش ها و هدف های مشترک و همچنین، بهبود کیفیت زندگی در شهر اهمیت دارد. در دنیای امروزی که شهرها به سمت توسعه و رشد سریع حرکت می کنند، حکمرانی خوب شهری اهمیت بسیاری پیدا کرده است. اقناع عمومی، ابزار مؤثری در بستر حکمرانی خوب شهری مطرح شده است؛ از این رو هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل اقناع عمومی در بستر حکمرانی خوب شهری است. روش: روش پژوهش کیفی و از نوع نظریه پردازی داده بنیاد با رویکرد اشتراوس و کوربین است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و از نوع گلوله برفی بوده است. در مجموع، در پژوهش حاضر ۱۷ نفر مشارکت کردند که ۱۰ نفر از بین مدیران کل دستگاه های اجرایی استان خراسان رضوی و ۷ نفر از استادان و خبرگان دانشگاهی انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. برای اخذ تأمین اعتبار، از درگیری طولانی مدت و مشاهده مداوم و بازبینی مشارکت کنندگان استفاده شد. افزون بر این، برای ایجاد اعتبار بیشتر، پژوهشگر از روش بازبینی مشارکت کنندگان بهره برد. یافته ها: یافته های پژوهش در قالب شش دسته شرایط علی، مقوله محوری، استراتژی ها، پیامدها، زمینه ها و مداخله گرها دسته بندی شد. یافته های پژوهش نشان داد که شرایطی همانند عوامل سرمایه اجتماعی و حکمرانی مسائل، باعث می شود که اقناع عمومی شکل گیرد. از طرفی این رفتار بر استراتژی ها یا راهبردها تأثیر می گذارد. به سخن دیگر، عوامل یادشده کمک می کند که راهبردها یا استراتژی های حکمرانی خوب شهری که رسانه کارآمد و استراتژی ارتباط مؤثر است، انتخاب شود. این استراتژی ها به قطع پیامدهایی دارند که از آن جمله می توان به بهبود عملکرد به شکل توسعه انسانی پایدار و بهبود حل مسئله اشاره کرد. زمینه این استراتژی ها، سیاست های حمایتی و فرهنگی است. در این میان نباید از مداخله گرهایی همچون موانع محیطی و موانع ارتباطی چشم پوشی کرد. نتیجه گیری: انتقال پیام های اثربخش و مؤثر به جامعه با اقناع عمومی در بستر حکمرانی شهری امکان پذیر است. با انجام پدیده مذکور، شناخت بهتر از مسائل شهری، ایجاد همدلی و تعامل مثبت با شهروندان و افزایش مشارکت آن ها در مسائل عمومی فراهم می شود. با توجه به یافته های پژوهش، چنین نتیجه می شود که اقناع عمومی مؤثر، به تحلیل دقیق اهداف و مخاطبان نیازمند است. باید هدف مدنظر اقناع، اهداف کلان حکمرانی شهری و نیازهای جامعه، به صورت دقیق بررسی شوند. همچنین، باید مخاطبان مدنظر به خوبی شناسایی و تحلیل شوند تا بتوان محتوا و ابزارهای اقناعی درستی طراحی کرد. استفاده از شواهد و آمار مطمئن، به افزایش اعتبار اقناع عمومی کمک می کند. اطلاع رسانی جذاب و فهم پذیر نیز، می تواند مخاطبان را بهتر و به طور کامل آگاه سازد و آن ها را به پذیرش ایده مدنظر ترغیب کند. در نهایت اینکه استفاده از شاخص ها و نشانه های اثرگذاری، می تواند نتایج و اهداف اقناع را به وضوح نمایش دهد و از شفافیت در فرایند اقناع پشتیبانی کند. در پایان پژوهش، پیشنهادها و راه کارهایی برای مؤلفه های پژوهش بیان شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر استقرار اثربخش حکمرانی شبکه ای در کشور انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه موردمطالعه در این پژوهش شامل 28 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای آشنا با موضوع است که به صورت غیراحتمالی و قضاوتی انتخاب شدند. پس از تعریف موضوع و انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانه ای اولیه، عوامل و مؤلفه های مربوط از طریق روش دلفی و توسط پرسشنامه محقق ساخته به نظر خبرگان رسید و پس از اخذ نظرات اصلاحی کیفی و کمّی از سوی ایشان بر اساس روش های آماری مربوط تحلیل و درنهایت تناسب مدل، مؤلفه ها و ترکیب عوامل به اجماع آنان رسید. در ادامه، تحلیل عاملی تأییدی هر یک از متغیرهای پژوهش توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس 3 به صورت جداگانه برای هر متغیر انجام شد تا مشخص گردد که داده ها با یک ساختار عاملی معین هماهنگ هستند یا خیر. درنهایت، نتایج پژوهش نشان داد که سه دسته عوامل زمینه ای (شامل زیرساخت ها، منابع موردنیاز، شرایط و بستر شکل گیری و بازیگران دخیل)، عوامل محتوایی (شامل استراتژی ها، آمادگی درون سازمانی، آمادگی برون سازمانی، مدیریت شبکه، مشارکت و یکپارچه سازی و تفکر شبکه ای) و عوامل ساختاری (شامل ویژگی های شبکه و شکل شبکه) بر استقرار اثربخش حکمرانی شبکه ای در کشور مؤثر می باشند. در انتها نیز پیشنهادهایی با توجه به نتایج به دست آمده ارائه گردید.    

ارزیابی کیفیت خدمات یکی از دغدغه های اصلی ارائه دهندگان خدمات اعم از دولتی و غیردولتی می باشد. با پیشرفت تکنولوژی سیار و ارائه خدمات دولتی به شهروندان در بستر دولت سیار، ارزیابی کیفیت این نوع خدمات نیز بیش از پیش مورد توجه دولت ها و پژوهشگران حوزه کیفیت خدمات دولت سیار قرار گرفته است. در این پژوهش برای ارزیابی کیفیت خدمات دولت سیار از روش تحلیل مضمون و تکنینک مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده گردیده و به کمک تحلیل مضمون عوامل مورد شناسایی قرار گرفته و با روش مدلسازی ساختاری تفسیری، تعاملات بین عوامل سطح بندی شده اند. روش تحلیل مضمون و مدلسازی ساختاری تفسیری مبتنی بر نظر خبرگان است. خبرگان در این پژوهش متشکل از 14 نفر اساتید صاحبنطر، پژوهشگران و مدیران اجرایی حوزه دولت سیار می باشند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ارزیابی کیفیت خدمات دولت همراه در سطح اول، رضایت شهروندان در سطح دوم، آموزش شهروندان و اعتمادسازی به خدمات دولت همراه در سطح سوم، طراحی اپلیکیشن در سطح چهارم، امنیت داده ها و فرهنگ خدمات دولت همراه در سطح پنجم، خط مشی سازمانی، قابلیت های وب 3 و زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری در سطح شش قرار دارند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر حکمرانی الکترونیک بر پایداری سازمانی با میانجی گری حکمرانی خوب و در سازمان های دولتی شهرستان کرمان انجام پذیرفت.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد : پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت جز تحقیقات توصیفی-پیمایشی است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه های استانداردی بود که روایی و پایایی آن ها با استفاده از روش روایی صوری و هم گرا و آلفای کرونباخ تایید شد. هم چنین برای اطمینان از روایی سازه پژوهش مورد نظر، روایی واگرا نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها به روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار LISREL وSPSS تحلیل شدند.یافته های پژوهش: یافته های پژوهش حاکی از این است که با اطمینان 95 درصد متغیرهای حکمرانی الکترونیک و حکمرانی خوب بر پایداری سازمانی دارای تاثیر مثبت و معناداری م ی باشند. همچنین یافته ها، گویای نقش میانجی حکمرانی خوب در تاثیر حکمرانی الکترونیک بر پایداری سازمانی است.با توجه به خروجی نرم افزار لیزرل برای حکمرانی الکترونیک بعد پاسخ گویی الکترونیک از بالاترین اهمیت برخوردار است و برای پایداری سازمانی و حکمرانی خوب، به ترتیب ابعاد تعهد به انعطاف پذیری و ارتقاء ارزش ها بالاترین اهمیت را دارند.محدودیت ها و پیامدها: مغفول ماندن پایداری سازمانی و فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان های دولتی، به این دلیل که، شرکت های دولتی از دولت برای خدمات عمومی استفاده می کنند و اغلب نیازی به رقابت با سازمان های دیگر در زمان ارائه مجموعه ای مشابه از خدمات به مردم را ندارند.پیامدهای عملی: اهمیت و ضرورت نقش حکمرانی الکترونیک و حکمرانی خوب که می توانند راهبردهایی کاربردی برای ارتقا پایداری سازمان های دولتی، ارائه دهند.ابتکار یا ارزش مقاله: پژوهشی که توأمان به بررسی حکمرانی الکترونیک بر پایداری سازمانی با توجه به نقش میانجی حکمرانی خوب پرداخته باشد، یافت نشد.نوع مقاله: مقاله پژوهشی

در سال های اخیر، سازمان ها در بخش دولتی و خصوصی، با حجم بالایی از داده های ساختاریافته و غیرساختاریافته روبرو هستند که نیاز به یک چارچوب حاکمیتی داده های بزرگ احساس می شود. حاکمیت داده های بزرگ، با استفاده از پایش محیط و جمع آوری داده ها، ذخیره سازی و تجزیه و تحلیل داده ها ، اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیرندگان سازمانی را تامین می کند. استقرار چارچوب حاکمیت داده های بزرگ، سازمان ها را در بخش دولتی و خصوصی قادر می سازد تا بر اساس شواهد و بینش، تصمیمات بهتری را اتخاذ نمایند. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی ذهنیت خبرگان در زمینه استقرار حاکمیت داده های بزرگ است و برای این منظور از روش شناسی کیو استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان سازمان های دولتی بوده و بر اساس نمونه گیری هدفمند، تعداد 38 نفر برای مطالعه انتخاب شدند. فضای گفتمان پژوهش حاضر شامل، کتب و مقالات معتبر داخلی و خارجی و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. تعداد گزاره هایی که در فضای گفتمان شناسایی شد شامل 52 گزاره بود که با تعدیل و حذف گزاره های تکراری، تعداد 48 گزاره نهایی شناسایی شد. سپس، هر کدام از گزاره های کیو شماره گذاری شد و از خبرگان خواسته شد تا شماره هر گزاره کیو را در نمودار کیو مرتب سازی کنند. برای تحلیل داده های حاصل از فضای گفتمان، از روش تحلیل عاملی اکتشافی و ماتریس همبستگی استفاده شد. برای بررسی روایی و پایایی روش پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر، تعداد سه گونه ذهنیت را نشان داد که مقدار مجموع واریانس کل تبیین شده برابر با 81/80 درصد بود. مقدار درصد واریانس تبیین شده برای گونه اول برابر با 59/30 درصد و برای گونه دوم برابر با 31/26 درصد و برای گونه سوم برابر با 90/23 درصد بود. ارزیابی گزاره های مربوط به دهنیت خبرگان نشان می دهد که عمده خبرگان، بر نتایج استقرار حاکمیت داده های بزرگ تاکید دارند؛ بر مواردی مانند تسهیل جریان دانش، تصمیم گیری کارآ و اثربخش، عملکرد نوآورانه، تقویت کار تیمی و برنامه ریزی و تحلیل استراتژیک تاکید دارند. از طرفی، خبرگان بر پیشران هایی مانند فناوری اطلاعات، کنترل و نظارت بر داده ها، مکانیسم های ساختاری، ظرفیت دموکراتیک سازی و ظرفیت های قانونی توجه دارند. بطورکلی، برای بهره گیری از مزایای حاکمیت داده های بزرگ در سازمان های دولتی و کاستن از شکاف داده ای، باید بین گزاره ها و نتایج استقرار حاکمیت داده های بزرگ، هماهنگی و انطباق وجود داشته باشد و این پژوهش می تواند به عنوان تقشه راهی برای این مورد باشد.

هدف: قراردادهای روان شناختی باور و درک کارکنان نسبت به تعهدات ضمنی و صریح در روابط کاری با سازمان تعریف شده است. هدف مطالعه حاضر کشف محتوای قراردادهای روان شناختی پرستاران بیمارستان های دولتی است. روش: برای درک مناسب محتوای قراردادهای روان شناختی پرستاران انجام یک مطالعه کیفی موردنیاز است. جمع آوری اﻃﻼﻋﺎت موردنیاز از راه مصاحبه های نیمه ساختاریافته و ﺑﺎ ﺗﺄکیﺪ ﺑﺮ بیان ﺗﺠﺮﺑﻪ زیﺴﺘﻪ پرستاران بیمارستان های دولتی انجام شد. انتخاب نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با فن گلوله برفی انجام گرفت و برای اطمینان از اشباع نظری 19 مصاحبه انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که قراردادهای روان شناختی در پرستاران شامل 3 مضمون اصلی (معامله محور، رابطه محور و ارزش محور) و 14 مضمون فرعی بود. قراردادهای معامله محور شامل 5 مضمون فرعی جو کاری خوب، پرداخت منصفانه، رفع مشکلات غیرکاری، ایمنی در محیط کار و محیط مسالمت آمیز و آرام بود. قراردادهای رابطه محور شامل 5 مضمون فرعی اجازه مشارکت در تصمیم گیری، حمایت مقام بالاتر، چالش برانگیز بودن کار، فرصت ارتقا و امنیت شغلی بود. قراردادهای ارزش محور شامل 4 مضمون فرعی ارزش های فردی، ارزش های جمعی، ارزش های آموزشی و ارزش های اخلاقی بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد قراردادهای روان شناختی پرستاران با دو مضمون (معامله ای و رابطه ای) جامع نیست و پرستاران فراتر از منافع فردی و سازمانی، ارزش های بسیار مهمی دارند که مربوط به ماهیت حرفه پرستاری می باشد و این ارزش ها در قراردادهای روان شناختی ارزش محور ظهور پیدا می کنند. درنتیجه برای افزایش تعهد سازمانی، رضایت شغلی و کاهش ترک خدمت پرستاران توجه به هر سه مضمون قرارداد روان شناختی لازم است.

قرارداد روانشناختی به عنوان باور کارکنان در مورد میزان پایبندی سازمان به تعهدات خود در روابط کاری تعریف شده است. سازوکاری که رابطه بین قراردادهای روانشناختی (مبادله ای، رابطه ای و آرمانی) و پیامدهای رفتاری را توضیح دهد، تاکنون کمتر موردتوجه قرار گرفته است. ازاین رو بر اساس نظریه مبادله اجتماعی و هنجار عمل مثبت متقابل، مدل مفهومی پژوهش حاضر شکل گرفت. در این راستا، نقش میانجی دلبستگی کارکنان در رابطه بین تحقق قراردادهای روانشناختی (مبادله ای، رابطه ای و آرمانی) و پیامدهای رفتاری (رفتار شهروندی سازمانی و رفتار کاری ضد بهره ور) بررسی شد. شرکت کنندگان این مطالعه مقطعی را پرستاران بیمارستان دولتی در ایران (تعداد=338) تشکیل دادند. ابتدا مدل اندازه گیری پژوهش با استفاده از نرم افزار Amos تایید شد و سپس جهت تحلیل داده ها و بررسی نقش متغیر میانجی از ماکرو پراسس نسخه 4 در SPSS که مبتنی بر روش بوت استرپینگ است استفاده شد. نتایج نشان داد دلبستگی کارکنان در رابطه بین قراردادهای روانشناختی مبادله ای، رابطه ای و آرمانی و دو پیامد رفتار شهروندی سازمانی و رفتار کاری ضد بهره ور نقش میانجی دارد. نتایج و پیشنهادهای برگرفته از پژوهش در پایان ارائه شده اند.

تحول و اصلاح نظام اداری که با هدف انطباق نقش ها، توانمندی ها و قابلیت های نظام اداری صورت می گیرد امری حیاتی است به طوری که برنامه دوم نقشه راه اصلاح نظام اداری ایران هم راستا با این نیاز تدوین شده است و بر هوشمند سازی اداری در راستای تسهیل خدمت رسانی به مردم تأکید دارد ازهمین رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی الزامات خلق سازمان هوشمند و ارائه مدلی مرتبط با آن شکل گرفت. ماهیت پژوهش اکتشافی است که در زیر چتر پارادایم تفسیری و در قالب نظریه داده بنیاد صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش خبرگان دانشگاهی آگاه به مسائل سازمان و مدیریت بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و بر اساس قاعده اشباع نظری و به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز، 17 مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با آن ها صورت گرفت. داده های حاصل از مصاحبه ها با به کارگیری تکنیک تحلیل محتوا در محیط نرم افزاری مکس کیو دی ای و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. درنهایت 54 مفهوم و 19 مقوله از تجزیه و تحلیل مصاحبه ها استخراج گردید که عوامل علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدهای مدل پژوهش را شکل داد و استحکام پژوهش نیز توسط چهار معیار اعتبار، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری مورد تأیید قرار گرفت.

این مطالعه با هدف کاوش پیشایندها و پسایندهای دانشگاه پایدار و دوستدار محیط زیست با بهره گیری از رویکردی آمیخته انجام پذیرفت. این پژوهش، در زمره پژوهش های اکتشافی، کاربردی و در رهیافت قیاسی استقرایی (آمیخته) قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را پانزده نفر از صاحب نظران، خبرگان و اساتید آموزش عالی و کارشناسان محیط زیست فعال در دانشگاه ها، تشکیل می دهند. جهت گردآوری اطلاعات در بخش کیفی پژوهش از مصاحبه عمیق (نیمه ساختاریافته) و در بخش کمی نیز از پرسش نامه محقق ساخته ای استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تأیید گردید. در بخش کیفی، داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار اطلس تی آی و روش تحلیل مضمون تحلیل شد. همچنین، در بخش کمی پژوهش، با استفاده از فن دلفی فازی، پیشایندها و پسایندهای استخراجی تأیید و اولویت بندی شدند. یافته های پژوهش حاکی از استخراج 7 پیشایند و 7 پسایند بود که از میان پیشایندها به ترتیب وجود بسترهای حمایتی، قانونی و سیاست گذاری پایدار؛ سازمان دهی الزامات ایدئولوژیک، ساختاری، محیطی، کارکردی، مدیریتی و ارزیابی پایدار و وجود بستر حمایتی دولتی و نظام تأمین مالی پایدار و از میان پسایندها نیز نظام آموزشی پایدار؛ نظام پژوهشی پایدار و همراهی جامعه با دانشگاه ها در حل مسائل محیط زیست دارای بالاترین اولویت بودند.

یکی از رویکردهای نوین به توسعه، الگوی حکمرانی خوب است که نقش موثری در کنترل فساد، اثربخشی دولت، ثبات سیاسی، کیفیت قوانین و مقررات دارد؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار در سازمان های دولتی استان سیستان و بلوچستان انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی و برحسب نوع داده ها آمیخته (کیفی- کمی) با رویکرد اکتشافی است؛ بدین ترتیب که با استفاده از روش فراترکیب تعداد54 مقاله در حوزه حکمرانی خوب مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و شاخص های پژوهش شناسایی شد. عوامل و مولفه های شناسایی شده با نظر خبرگان سنجیده و پس از اخذ نظرات اصلاحی ایشان بر اساس روش های آماری مربوطه تحلیل و در نهایت تناسب مدل، مولفه ها و ترکیب عوامل به اجماع آنان رسید. جامعه آماری در بخشی کیفی پژوهش شامل 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای آشنا با موضوع بود که به صورت غیر احتمالی و قضاوتی انتخاب و با روش دلفی اطلاعات مورد نیاز از ایشان جمع آوری شد. در ادامه در راستای اعتباریابی مدل پژوهش پرسشنامه پژوهش طراحی و در بین 216 نفر از اعضای نمونه شامل مدیران و کارشناسان استانداری، فرمانداری و اعضای هیات علمی دانشگاه در سطح استان سیستان و بلوچستان که به روش تصادفی طبقه ای توزیع گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار 2 Smart PLS استفاده شد. در نهایت یافته های پژوهش نشان داد شاخص های اظهار نظر و پاسخگویی، کیفیت قوانین، کنترل فساد، حاکمیت قوانین، شفافیت، چشم انداز و برنامه ریزی، اثربخشی و کارایی، اخلاق محوری، مسئولیت پذیری، اعتماد محوری، عدالت، فقرزدایی، رشد اقتصادی، مشارکت، توسعه نهادی، شایسته سالاری، اعتماد محوری و ثبات سیاسی و خشم به ترتیب مهمترین مولفه های حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار می باشند.

ازآنجا که استاندارد ایزو 30401 سیستم های مدیریت دانش- الزامات، هنوز با ابهاماتی روبرو است، اجرای آن توسط سازمان ها، ناسازگاری ها و تردیدهایی را به همراه دارد. هدف این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا ایزو 30401 می تواند به عنوان معیار و چارچوب جدیدی برای ارزش آفرینی و پژوهش های مدیریت دانش و مبنایی برای صدور گواهینامه استفاده گردد؟ این مقاله تحلیلی توصیفی با رویکرد فراترکیب و تحلیل محتوا می باشد که به تشریح و تجسم ساختار و محتوای ایزو 30401 پرداخته و بندهای آن را به طور نظام مند در برابر مؤلفه ها و محرک های پژوهش های شناسایی شده از مطالعات مدیریت دانش اعتبارسنجی می کند و محک می زند. برای رسیدن به این هدف پایگاه های اطلاعاتی از مقالات حاوی این مؤلفه ها و منتشر شده بین سال های 2010 تا 2021 شناسایی و دسته بندی و در نهایت از بین 271 پژوهش، 57 پژوهش کیفی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که ایزو 30401 با موفقیت مجموعه ای گوناگون از مطالعات را در یک استاندارد بین المللی کاربردی تلفیق می کند. این پژوهش تبیین می کند که چگونه استاندارد و گواهینامه ایزو 30401 ممکن است به ایجاد ارزش کمک کند و به ابتکارات مدیریتی ممکن برای تحقق افزایش ارزش اشاره می نماید؛ دستورالعمل هایی را برای عملیاتی شدن بیشتر آن توسط سازمان های صدور گواهینامه و پیاده سازی توسط مدیران ارائه می دهد و اینکه آن ها برای افزودن ارزش در هنگام اجرای ایزو 30401 چه کاری باید انجام دهند.

یک فرایند را می توان در هر نوع تغییر در سازمان مشاهده کرد. تغییر را می توان از طریق افراد ، گروه ها و سازمان ها ایجاد کرد. اگر هدف ایجاد یک تغییر موفق است ، باید عوامل کلیدی فرهنگ افراد / سازمانها را در نظر گرفت بنابراین عامل کلیدی اجرای موفقیت امیز استراتژی های اصلی بهبود و همچنین سازگاری با آشفتگی فزاینده محیطی که سازمان های مدرن با ان روبرو هستند اصلاح در فرهنگ سازمانی است لذا هدف پژوهش حاضر تبیین راهبردهای اجرائی بهبود سازمانی در پرتو فرهنگ می باشد. اهمیت و نوآری این تحقیق در استفاده از دیدگاه های متفکران اسلامی در کنار سایر متفکران غربی و همچنین به نمایش گذاشتن عوامل تعیین کننده کلیدی موفق بمنظور مقایسه روشهای بهبود سازمان بر مبنای فرهنگ می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان انتظامی ناجا می باشد که تعداد 384 می باشند .تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت و هدف ، میدانی ، پیمایشی و کاربردی می باشد .برای تحلیل و رابطه بین داده ها از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون ، فریدمن ، چولگی و کشیدگی ، آلفای کرونباخ و ضرایب CVR و CVI استفاده شده است.آزمون ضریب همبستگی و رگرسیون نشان می دهد که مدل مفهومی پژوهش با اطمینان 95% معنی دار بوده و بر اساس داده های موجود این مدل قادر به بیان تغییرات می باشد.تحقیقات فرهنگ عقلایی را بعنوان فرهنگ غالب سازمانی معرفی می نماید همچنین بیشترین و کمترین اثربخشی مربوط به متغیر های دولت الکترونیک و توزیع قدرت است.

با توجه به اهمیت نگاه سناریویی و ایجاد قابلیت های تصمیم گیری و برنامه ریزی در آینده، این پژوهش با هدف شناسایی پیشران های کلیدی تبیین کننده مسئولیت پذیری اجتماعی در نظام آموزش و پرورش بر مبنای رویکرد ماتریس اثرات متقاطع و سناریونویسی انجام گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به دنبال پاسخگویی به پرسش های اصلی مطرح شده، از روش توصیف، تحلیل و استنتاج استفاده کرده است. از این رو، نخست برای گردآوری داده های توصیفی از روش اسنادی به صورت مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های معتبر در راستای موضوع و همچنین مصاحبه با تعدادی از معلمان و مدیران دغدغه مند در حیطه موضوعی پژوهش بهره گرفته شد و سپس برای گردآوری داده های تحلیلی نیز، ترکیبی از روش پیمایشی به صورت پرسشنامه و روش دلفی استفاده شد. نمونه آماری در دور دلفی 15 نفر از معلمان، دبیران و به صورت کلی فرهنگیان فعال در حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی مدارس و در مرحله پیمایشی 20 نفر از فعالان حوزه مربوطه بودند که به شیوه نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در این پژوهش برای سنجش روایی، ضمن استفاده از روایی صوری، از کنش متقابل سه گانه نیز استفاده شد و داده ها با کمک نرم افزارهای اس پی اس اس، میک مک و سناریو ویزارد تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که 15 عامل به عنوان پیشران کلیدی مسئولیت پذیری اجتماعی، 40 وضعیت محتمل برای 15 عامل و دو دسته سناریو های پیش برنده و بازدارنده مسئولیت پذیری اجتماعی در نظام آموزش و پرورش موجود می باشند.

با توجه به نام گذاری سال های 1397، 1398 و 1399 به نام حمایت از کالای ایرانی، رونق تولید و جهش تولید از سوی مقام معظم رهبری، تحریم های پی درپی کشور و آمار بالای بیکاری فارغ التحصیلان جوان دانشگاهی، اهمیت و توجه به شرکت های دانش بنیان دوچندان شده است. در بیان مقام معظم رهبری اساسی ترین پایه های محکم اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش بنیان است. در این میان شرکت های دانش بنیان موتور محرکه و توسعه این اقتصادها هستند، بااین حال اثربخشی قابل ملاحظه شرکت های دانش بنیان، آمارها نشان می دهد که بیشتر این شرکت ها در طول زمان یا از بین می روند یا کوچک باقی می مانند و تعداد اندکی از آنها به شرکت های بزرگ تر تبدیل می شوند. با توجه به اهمیت شرکت های دانش بنیان در رشد اقتصادی کشور، لازم است پژوهشی جامع در مورد استخراج عوامل موفقیت این شرکت ها انجام شود. ازاین رو پژوهش حاضر که با روش کیفی (رویکرد فراترکیب) انجام شده، به دنبال شناسایی عوامل موفقیت شرکت های دانش بنیان و طبقه بندی آنهاست. بر این اساس ابتدا 479 مقاله بررسی شد که از میان آنها 99 مقاله برای تجزیه وتحلیل نهایی استفاده شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری استفاده و 32 کد شناسایی و اعتبار کدها از طریق آزمون کاپای کوهن به کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 تأیید شد. پس از استخراج شاخص های مستخرج از روش کیفی فراترکیب، برای تعیین وزن شاخص ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل موفقیت شرکت های دانش بنیان را می توان در سه مقوله سازمانی، محیطی و فردی تحلیل کرد. نتیجه پژوهش نشان داد که به ترتیب شاخص های برخورداری از نیروی انسانی دانش محور و خبره، سیاست های پشتیبان دولت و توانمندی بازاریابی و فروش به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت های دانش بنیان هستند. در پایان براساس یافته ها و نتایج پژوهش پیشنهادهای لازم ارائه شده است.

هدف: توسعه کشورها، به میزان فعالیت های کارآفرینانه وابسته است و کارآفرینی عامل مهمی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و برخی از کشورهای در حال توسعه است. چگونگی حکمرانی نیز از جمله عواملی است که بر فعالیت های کارآفرینانه اثر می گذارد و حکمرانی پایدار می تواند بسترساز و تسهیل کننده فعالیت های کارآفرینانه باشد؛ پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوب حکمرانی پایدار با رویکرد توسعه کارآفرینی اجرا شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای کاربردی محسوب می شود؛ از لحاظ روش، دارای رویکرد کیفی است و از نظر گردآوری داده ها توصیفی است و دو مرحله فراترکیب و مصاحبه را شامل می شود. در مرحله اول با روش فراترکیب و استفاده از روش سندلوسکی و باروسو و نمونه گیری هدفمند از پایگاه های علمی داخلی، از میان 107 منبع، 18 منبع انتخاب و بررسی شد. در مرحله دوم و بخش تحلیل محتوا نیز با انجام 12 مصاحبه، اشباع نظری حاصل شد و چارچوب نهایی به دست آمد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده از روش فراترکیب و تحلیل محتوای کیفی، مؤلفه های استخراج شده در سه سطح کسب وکار، ملی و بین المللی طبقه بندی شدند و این سه سطح مکمل یکدیگرند. نتیجه گیری: مؤلفه های جوان سازی بدنه دولت، حذف نهادهای موازی، نوسازی بدنه دولت، عوامل اقتصادی (اصلاح ساختارهای بانکی)، ایجاد زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، ایجاد مزیت رقابتی بین المللی و نفوذ در بازارهای بین المللی، چارچوب حکمرانی پایدار با رویکرد توسعه کارآفرینی را تشکیل می دهند.

هدف: طی سال های اخیر دولت کارآفرین با تأکید بر بازآفرینی دولت به عنوان یکی از رویکردهای مدیریت دولتی نوین در بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است که این موضوع نیاز به شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد و توسعه این شکل از دولت دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشران های توسعه دولت کارآفرین انجام شده است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: در این پژوهش از راهبرد تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی در چارچوب پژوهشی اسنادی استفاده شده است همچنین، تدوین چارچوب کدگذاری مناسب برای اجرای تحلیل محتوای کیفی با روش فراترکیب انجام شده است. یافته های پژوهش: در این پژوهش، پیشران های مؤثر بر توسعه دولت کارآفرین در پنج دسته «پیشران های ساختاری»، «پیشران های محتوایی»، «پیشران های زمینه ای»، «پیشران های فناورانه» و «پیشران های بنیادین» جای داده شد. محدودیت ها و پیامدها: با توجه به جمع بندی مبانی نظری جهانی در این پژوهش، برای استفاده از نتایج باید به ویژگی های خاص سازمان های دولتی توجه کرد.   پیامدهای عملی: توجه به پیشران های پنج گانه نام برده شده در فرایند توسعه دولت کارآفرین می تواند منجر به ارتقای کارآفرینی در سازمان های دولتی گردد.  ابتکار یا ارزش مقاله: در رابطه با پیشران های ارائه شده در این پژوهش، با توجه به اینکه تاکنون مدلی جامع برای توسعه دولت کارآفرین به طور همزمان با تأکید بر دو سطح خرد و کلان دولت ارائه نشده است، این پژوهش می تواند نقشه راه جامع و مناسبی برای توسعه دولت کارآفرین در نظر گرفته شود. نوع مقاله: پژوهشی با رویکردهای کیفی