تحقیقات زنان(مطالعات زنان)

تحقیقات زنان(مطالعات زنان)

تحقیقات زنان سال پنجم پاییز 1390 شماره 3

مقالات

۱.

مقایسه جایگاه زنان در برنامه های توسعه و کلان جمهوری اسلامی ایران

کلید واژه ها: زنان مشارکت برنامه های توسعه توسعه انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 379 تعداد دانلود : 937
توجه به جایگاه زنان در برنامه های توسعه دارای اهمیتی کلیدی است زیرا مشارکت زنان در عرصه های گوناگون اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی، از شاخص های مهم توسعه انسانی و پایدار مورد نظر سازمان ملل متحد در تعیین درجه توسعه یافتگی محسوب می شود. نادیده گرفتن زنان به عنوان نیمی از منابع انسانی جامعه چرخ توسعه جامعه را کند می کند. به منظور تحقق توسعه انسانی توجه به جایگاه نقش آفرین زنان در فرایند توسعه کشور و تامین مطالبات این قشر عظیم در برنامه های توسعه ای و کلان کشور ضروری است.این پژوهش به دو پرسش اساسی که «از منظر تئوریک و عملکرد اجرایی، برنامه های پنج گانه توسعه، چه تفاوت ها و همانندی هایی به لحاظ توجه به جایگاه زنان با هم دارند؟ و کدامیک از برنامه های توسعه کشور، در توجه به جایگاه زن در فرایند توسعه عملکرد موفق تری داشته است؟ پاسخ می دهد. فرضیه اصلی در پاسخ به پرسش اصلی این است: «به نظر می رسد توجه به جایگاه زنان در برنامه های پنج گانه توسعه بر روی محور حداقل ها و حداکثرها در نوسان بوده، حداقل ها از برنامه اول شروع شده و در برنامه چهارم و پنجم به سمت حداکثرها پیش می رود. در مجموع توجه به جایگاه زن در فرایند توسعه کشور در برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه، دارای روندی رو به بهبود و پیشرفت بوده است.» روش تحقیق در این مقاله، روش توصیفی-تحلیلی است. جایگاه زنان در قانون اساسی، و برنامه های پنج گانه توسعه به صورت مقایسه ای واکاوی می شود
۲.

مقایسه الگوی نگرشی و رفتاری زنان و مردان بازدیدکننده از وب سایت های فروش

کلید واژه ها: جنسیت خرید اینترنتی رفتار مصرف کننده نگرش احساسات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 850 تعداد دانلود : 950
نتایج تحقیقات در مورد تفاوت های جنسیتی از نظر اهداف و شیوه های استفاده از اینترنت متناقض بوده است، و اتفاق نظر کمی در این زمینه وجود دارد. این مقاله قصد دارد تا در محیط وب سایت های ایرانی، تفاوت بین نگرش ها، احساسات و ترجیحات زنان و مردان استفاده کننده از اینترنت را مقایسه و تحلیل نماید. بدین منظور داده های مورد نیاز از مراجعه کنندگان به پورتال های فروش اینترنتی شهر تهران گردآوری شد. پس از ارسال الکترونیکی پرسشنامه برای 150 نفر نمونه از زنان و مردان جامعه آماری، 89 پرسشنامه از مردان و 97 پرسشنامه زنان برگشت داده شد. داده ها از لحاظ شاخص های مرکزی و پراکندگی تحلیل و فرضیات تحقیق با آزمون های تی مستقل و فریدمن بررسی شد. یافته ها حاکی از آن است که نگرش مثبت زنان نسبت به خرید الکترونیک کاهش یافته است، در حالی که نگرش مردان کاملا برعکس است. همچنین احساسات، ادراکات و اولویت های خرید این دو گروه هم کاملا متفاوت است
۳.

غیبت شوهر از مصادیق عسر و حرج زوجه (نقدی بر ماده 1029 قانون مدنی)

کلید واژه ها: نفقه طلاق عسر و حرج لاحرج غائب مفقودالاثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 610 تعداد دانلود : 267
با تمام تلاش و همتی که در جهت ارتقا و اعتلای حقوق زن از سوی اندیشمندان و نخبگان جامعه اسلامی در جمهوری اسلامی ایران صورت می گیرد، انتظار می رود که در قوانین حاضر، قانون گذار نسبت به برخی از قوانینی که احساس می شود به نوعی، بی عدالتی در حق زن است، تا جایی که امکان دارد اعمال نظرهایی صورت گیرد، یکی از این موارد، بحث غیبت و مفقودالاثر شدن زوج است که در وضعیت فعلی، قانون گذار زوجه را به ماده 1029 قانون مدنی ارجاع داده است، که بر طبق این ماده در صورت غیبت شوهر، زوجه باید چهار سال صبر کند و سپس با رعایت تشریفاتی خاص طلاق بگیرد. در این مقاله درصدد هستیم تا با بررسی شرایط و آثار مفقودالاثر شدن زوج، در دیدگاه فقها و حقوقدانان از جهت عسر و حرج زوجه، به این نتیجه برسیم که این مدت چهارسال موضوعیت ندارد، بلکه قابل تغییر است و به ویژه می بایست کاهش پیدا کند و در آخر مقاله نیز، پیشنهاداتی جهت اصلاح قوانین مرتبط داده شده است.
۴.

استراتژی های توانمندسازی زنان در مقابله با آزارهای جنسی در محیط کار

کلید واژه ها: آزار جنسی توانمند سازی زنان مرد سالاری هم بستگی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 527 تعداد دانلود : 668
توانمند سازی زنان از اهداف توسعه انسانی است که می تواند زنان را در برابر آزار جنسی در محیط کار مقاوم سازد و پیامدهای منفی آن را به حداقل برساند.پژوهش حاضر، به مطالعه نحوه مقابله زنان با آزار جنسی و شیوه های توانمندسازی آنان می پردازد. داده های این تحقیق به کمک روش کیفی و با مصاحبه های عمیق با 82 زن شاغل در شهر تهران بدست آمده است. پاسخ گویان در سنین 21 تا 37 سال قرار دارند و 62 نفر از آنان آزار جنسی را تجربه نموده اند.بیش تر زنان برای مقابله با آزار جنسی از سکوت، مدارا و ترک محیط استفاده می نماید که در بیش تر موارد به توقف آزار جنسی منتهی نمی شود و مشکلات بیش تری را نیز ایجاد می نماید.تقویت اعتماد به نفس، برنامه آموزشی برای زنان شاغل، حضور مدیران حمایت گر، از میان بردن دیدگاه های مردسالاری، تقویت هم بستگی میان زنان، ایجاد تشکل های حمایتی و فعالیت رسانه ها می تواند زنان را در برابر آزار جنسی توانمند سازد. در این پژوهش به هیچ وجه قصد تعمیم یافته ها به جامعه آماری وجود ندارند و هدف، روشن نمودن ابعاد این مساله می باشد
۵.

نوع شناسی انگیزه های زنان کارآفرین ایرانی

کلید واژه ها: زنان کارآفرین انگیزه ها نوع شناسی راه اندازی کسب و کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 679 تعداد دانلود : 845
یکی از موضوعات اساسی در برنامه ریزی های خرد و کلان اقتصادی کشورها، توجه به نیروی انسانی است. از آنجا که قشر عظیمی از جمعیت جهان را زنان تشکیل می دهند، توجه به استعداد و نقش آنان در توسعه کشورها، ضرورت دارد. به همین دلیل، بسیاری از دولت ها در بحران های اقتصادی خود توانسته اند با اتخاذ تدابیر و سیاست هایی نسبت به بهره مندی از نیروی کار زنان بر بحران های جامعه خود فائق آیند و در مسیر توسعه، موفق شوند. در همین راستا، شناخت عواملی که زنان را به ایجاد فعالیت های کارآفرینانه تشویق می کنند جهت افزایش مشارکت هر چه بیشتر زنان در عرصه فعالیت های کارآفرینی ضروری به نظر می رسد.مطالعات نشان می دهد که کارآفرینان دارای صفات و ویژگی ها، انگیزه ها و اهدافی اند که نقش آنان را از سایران متمایز می سازد. از سوی دیگر، به رغم وجود شباهت هایی میان زنان و مردان کارآفرین، تفاوت هایی در انگیزه ها، نوع کسب و کار، نقطه شروع کسب و کار و عملکرد کسب و کار وجود دارد. هم چنین، زنان کارآفرین با وجود تفاوت با مردان کارآفرین، خود، گروه همگنی نیستند و در بسیاری ویژگی ها و انگیزه ها متفاوت اند. بررسی تاثیر تفاوت های فکری میان زنان و مردان بر تفاوت عملکرد تجاری آن ها موضوع برخی تحقیقات کارآفرینی زنان بوده است.هدف این تحقیق، شناسایی انواع انگیزه های زنان کارآفرین ایرانی و دسته بندی آن هاست. در این تحقیق، به منظور شناسایی انگیزه های زنان کارآفرین مصاحبه با ده زن کارآفرین انجام گرفته است و با تحلیل محتوای مصاحبه های انجام شده، سیزده انگیزه به عنوان انگیزه های اصلی زنان در راه اندازی کسب و کار شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش مولفه های اصلی، سیزده انگیزه راه اندازی کسب و کار در پنج گروه، انگیزه اصلی کارآفرینان دسته بندی و با توجه به مبانی نظری تحقیق و ماهیت انگیزه ها در هر دسته، به صورت کارآفرینان آرمان طلب، توفیق طلب، اجباری، اجتماعی و انعطاف طلب نام گذاری شدند.
۶.

ارتباط بین جهت گیری مذهبی، سلامت روان و جنسیت

کلید واژه ها: جنسیت سلامت روانی جهت گیری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 29 تعداد دانلود : 940
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سلامت روانی با جهت گیری مذهبی و بررسی تفاوت سلامت روان و جهت گیری مذهبی در میان دختران و پسران بود. جامعه آماری دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه در سال تحصیلی 89-1388 بودند و نمونه پژوهش تعداد 720 نفر دختر و پسر به سهم برابر که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. افراد نمونه، پرسش نامه های سلامت عمومی (GHQ) گلدنبرگ (1972) و جهت گیری مذهبی بهرامی احسان را تکمیل کردند.نتایج نشان داد بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان افراد رابطه مستقیم معنادار وجود دارد. هر چند جنسیت در شدت رابطه مذکور اثر نداشت. به عبارتی دیگر، شدت رابطه سلامت روان و جهت گیری مذهبی دختران و پسران تفاوت معناداری ندارد. همچنین نتایج حاکی است میزان سلامت روان دختران و پسران متفاوت است و این تفاوت به نفع پسران است. در واقع، پسران در مقایسه با دختران از سلامت بهتری برخوردار بودند. اما از نظر میزان جهت گیری مذهبی بین دو جنس تفاوتی وجود نداشت
۷.

مطالعه کیفی وضعیت روانی-اجتماعی زنان ایرانی مهاجر

نویسنده:

کلید واژه ها: مهاجرت زنان ایرانی مسائل روانی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 933 تعداد دانلود : 188
این پژوهش کیفی، به طور خلاصه به مرور وضعیت زنان مهاجر ایرانی مقیم ونکوور کانادا از دیدگاه روانی-اجتماعی می پردازد. در این مطالعه، واکنش ها و ادراکات این زنان از وضعیت اجتماعی جامعه کانادا با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار می گیرد تا اثرات روانی-اجتماعی ناشی از مهاجرت را بر قشر آسیب پذیر زنان مهاجر بررسی کند. در تحلیل مصاحبه های به عمل آمده از این زنان، پس از حذف موارد تکراری و ادغام موارد مشابه، محورهای اصلی از دیدگاه روانی-اجتماعی عبارت است از :1- عدم توانایی در برقراری ارتباط 2- به کارگیری مکانیسم های دفاعی 3- احساس تغییر در هویت فردی 4- احساس عدم امنیت 5- اختلالات روان تنی