پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی (دانشگاه مازندران)

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی (دانشگاه مازندران)

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران سال دوم بهار 1381 شماره 4

مقالات

۱.

برآورد تابع تقاضای مسکن با استفاده از مدل هدانیک (مطالعه موردی شهرستان ساری)

کلید واژه ها: مازندران شهرستان ساری تابع تقاضای مسکن تابع هدانیک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد منطقه ای، شهری، روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد خرد رفتار خانوار و اقتصاد خانواده رفتار مصرف کننده:تحلیل های تجربی
تعداد بازدید : 979 تعداد دانلود : 866
برای برآورد تابع تقاضای مسکن در شهرستان ساری ازالگوی هدانیک استفاده شده است. براساس تابع هدانیک، فرض شده است که قیمت هر واحد مسکونی تابعی از ویژگیهای فیزیکی، مکانی و محیطی آن می باشد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مهمترین ویژگیهای واحد های مسکونی بترتیب عبارتند از: سطح زیر بنا، مساحت زمین، تعداد اتاق، فاصله از خیابان اصلی و فاصله از مرکز شهر. آنگاه، تابع تقاضا برای هریک از این ویژگیها برحسب درآمد خانوار، متوسط تحصیلات خانوار، بعد خانوار، سن سرپرست خانوار، قیمتهای ضمنی سطح زیر بنا، مساحت زمین، تعداد اتاق، فاصله از خیابان اصلی و فاصله از مرکز شهر برآورد شده است. برای برآورد الگوها از اطلاعات مقطعی که به صورت میدانی ( نمونه گیری طبقه ای ) از 243 خانوار شهرستان ساری مرکز استان مازندران جمع آوری شد، استفاده شده است.
۳.

مطالعه تجربی رابطه بین نرخ ارز و تورم در ایران

کلید واژه ها: تورم نرخ ارز نرخ ارز رسمی نوسانات نرخ ارز تورم وارداتی تورم داخلی نرخ ارز بازار آزاد شاخص قیمتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد خرد رفاه،درمان،آموزش رفاه
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد کلان و اقتصاد پولی قیمت ها،نوسانات تجاری،دورهای تجاری سطح عمومی قیمت ها،تورم
تعداد بازدید : 290 تعداد دانلود : 692
در دهه 1970 تورم در ردیف حادترین مشکل اقتصادی کشورهای مختلف قرار گرفت. تلاش کشورهای جهت دستیابی به نرخ رشد بالاتر عموما ً با نرخ تورم بالا توام گردید. همچنین نرخ ارز بیش از پیش به عنوان عامل کلیدی و مهم در سیاسـگذاریهای اقتصادی خودنمایی کرد و اثرگذاری و اثرپذیری نوسانات نرخ ارز بر تورم جزء مباحث رایج اقتصادی درآمد. بنابراین ضرورت دارد رابطه بین نرخ ارز و تورم مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گیرید. هدف این مقاله بررسی تورم زایی نوسانات نرخ ارز و شدت آن است. بدین منظور فرضیات زیر مطرح گردید: 1- نوسانات نرخ ارز اثر تورم زایی دارد. 2- تورم موجب نوسانات نرخ ارز می گردد. 3- شدت اثرات نرخ ارز بر تورم بر حسب شاخص های قیمتی متفاوت است. با استفاده از روشهای اقتصادسنجی و آماری و ارائه الگوی مناسب فرضیات فوق در مورد اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1338 تا 1378 و با طرح دو سناریو اطلاعات سری زمانی بر حسب سال و اطلاعات سری زمانی بر حسب ماه آزمون گردید. کلیه متغیرها ماهانه یا سالانه بر حسب ریال محاسبه شد و آمار و اطلاعات از سالنامه های آماری سازمان برنامه و بودجه و آمار نامه های بانک مرکزی جمع آوری گردیده و روش کار نیز کتابخانه ای می باشد. نتایج حاکی از آن است که نرخ ارز باز آزاد بر تورم اثر مثبت داشته اما شدت اثر بر حسب شاخص های مختلف قیمتی متفاوت است. همچنین تورم حاصل از کالاهای وارداتی نیز بر نرخ ارز اثر مثبت دارد اما تورم داخلی فقط در سالهایی که مقدار آن بالاست بر نرخ ارز اثرگذار می باشد.
۴.

به کارگیری مدل برنامه ریزی آرمانی جهت بهینه سازی برنامه ریزی تولید در شرکتهای فرآورده های گوشتی

کلید واژه ها: برنامه ریزی تولید برنامه ریزی آرمانی طراحی و حل مدل فرآورده های گوشتی و نرم افزار LINGO

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 38 تعداد دانلود : 10
با افزایش سطح رقابت در دهه های اخیر، مدیریت شرکتها توجه خود را معطوف به اهداف گوناگون و متعددی نظیر تامین سود پایدار، افزایش یا حداقل حفظ سهم در بازار، تنوع محصولات، تثبیت قیمتها و دهها هدف دیگر می کنند که این اهداف گاه متعارض نیز می باشند. با توجه به این تعدد هدف در شرایط واقعی، برنامه ریزی خطی که ضرورتاً یک هدف یا معیار را در برنامه ریزی مورد توجه قرار می دهد، نمی تواند ابزار مناسبی برای برنامه ریزی در این شرایط باشد. به عبارت دیگر در برنامه ریزی تولید ترکیبی، باید طوری عمل شود که علاوه بر تخصیص بهینه منابع محدود، اهداف متعدد و گاه متعارض نیز تا حد ممکن برآورده شود. مدل برنامه ریزی آرمانی راه حرکت همزمان به سوی چندین هدف حتی اهداف متعارض را نشان می دهد؛ بنابراین در شرایط واقعی طراحی سیستم ها می توان از برنامه ریزی آرمانی به عنوان ابزار کارآمد در طراحی سیستم های عملیاتی استفاده کرد. در این مقاله، ابتدا مدل برنامه ریزی آرمانی و دلایل استفاده از این مدل توضیح داده شد، سپس یک مدل برنامه ریزی آرمانی برای بهینه سازی برنامه ریزی تولید با توجه به منابع و امکانات و محدودیتهای شرکت مورد مطالعه طراحی می شود تا شرکت بتواند به اهداف متعدد خود تا حد امکان دست یابد.
۵.

بررسی وضعیت اشتغال کارآموزان آموزش دیده فنی و حرفه ای استان مازندران (طی برنامه سوم توسعه)

کلید واژه ها: اشتغال آموزش فنی و حرفه ای مازندران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش
تعداد بازدید : 14 تعداد دانلود : 408
تحقیق «بررسی وضعیت اشتغال کارآموزان آموزش دیده فنی و حرفه ای استان مازندران طی برنامه دوم توسعه اقتصادی – اجتماعی به سفارش اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان و با همکاری دانشگاه مازندران انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه کارآموزان آموزش دیده فنی و حرفه ای می باشند که در طی سالهای 74 تا 78 در یازده مرکز آموزشی در 51 رشته آموزش دیده اند. از بین جامعه مذکور، تعداد 777 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. این تعداد شامل افراد معرفی شده از آموزش و پرورش (کار- دانش) و سایر دستگاههای اجرایی نمی شود. برای گردآوری اطلاعات از نمونه مذکور، پرسشنامه ویژه ای طراحی و اجرا گردید. همچنین جهت اطلاع از کم و کیف آموزشهای ارائه شده و پیش بینی دوره های آموزشی مورد نیاز در برنامه سوم، پرسشنامه هایی ویژه کارشناسان، مربیان و کارفرمایان طراحی و اجرا گردید. نتیجه آنکه از بین نمونه مورد مطالعه 39% اشتغال یافته اند که از این میزان 19% اشتغال مرتبط با مدرک آموزشی و 20% نیز اشتغال غیرمرتبط با مدرک آموزشی دارند. ضمنا» درصد اشتغال مردان بیش از زنان و اشتغال در رشته تعمیرکار تلویزیون سیاه و سفید بیش از سایر رشته ها و فراوانی اشتغال یافته گان مرتبط با مدرک آموزشی در مرکز آموزش ساری بیش از سایر مراکز آموزشی بوده است.
۶.

استقلال بانک مرکزی و عملکرد اقتصاد کلان در کشورهای در حال توسعه (شامل ایران): یک تحلیل تجربی (1990-1998)

کلید واژه ها: تورم کشورهای در حال توسعه کسری بودجه استقلال بانک مرکزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 921 تعداد دانلود : 705
در زمینه موضوع استقلال بانک مرکزی در کشورهای مختلف دیدگاههای گوناگون و متضادی وجود دارد. گروهی از اقتصاددانان، به خصوص در کشورهای پیشرفته آن را به عنوان شرط اساسی عملکرد مطلوب اقتصاد کلان می دانند و در برخی موارد مانند عضویت در منطقه پول واحد اروپایی (یورو) موضوع استقلال بانک مرکزی کشورها را به عنوان یک پیش شرط قلمداد نموده اند. در مقابل، گروهی از اقتصاددانان منافع ناشی از یک بانک مرکزی مستقل را مورد تردید قرار داده اند. در مقاله حاضر سعی شده است با استفاده از اطلاعات آماری 45 کشور در حال توسعه (از جمله ایران) رابطه بین درجه استقلال بانک مرکزی (شاخص قانونی) و عملکرد اقتصاد کلان این کشورها در فاصله سالهای 1990-1998 مورد بررسی و آزمون قرار گیرد. نتایج مقاله حاضر نشان می دهد که یک بانک مرکزی مستقل می تواند ضمن کاهش نرخ تورم و کسری بودجه در اقتصاد، از آثار نامطلوب ناشی از مالیات تورمی بکاهد و به افزایش تولید و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه کمک کند. بنابراین به منظور بهبود عملکرد اقتصاد کلان در کشورهای در حال توسعه، پیشنهاد می شود که موضوع استقلال بانک مرکزی به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
۷.

بررسی همبستگی شاخص بهای عمده فروشی کالاها و شاخص قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نویسنده:

کلید واژه ها: تورم نرخ بازده مورد انتظار انتظارات تورمی شاخص بهای عمده فروشی کالاها شاخص قیمت کل سهام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 93 تعداد دانلود : 463
تورم پدیده ای است که در دهه های اخیر، بیشترین توجه اقتصاددانان و صاحب نظران در مسائل مالی – اقتصادی را به خود جلب کرده است. ما نیز در این مقاله به دنبال بررسی رابطه بین شاخص بهای عمده فروشی کالاها و شاخص قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستیم. در واقع می خواهیم بدانیم که آیا بین تورم و قیمت سهام رابطه ای وجود دارد و سهام می تواند به عنوان یک سپر تورمی (Inflation Hedge) عمل کند؛ دیگر این که، تاثیر تورم بر قیمت سهام صنعت های هیجده گانه بررسی شود تا معلوم شود، سهام کدام صنعت هماهنگ تر با تورم عمل می کند. برای معین شدن نوع رابطه بین شاخص بهای عمده فروشی کالاها و قیمت سهام از معادلات رگرسیونی استفاده شده است که شاخص بهای عمده فروشی کالاها به عنوان متغیر مشتق (x) و شاخص قیمت کل سهام (y) و شاخص قیمت سهام صنعت های هیجده گانه بعنوان متغیر وابسته درنظر گرفته شده اند. برای بررسی معنی داربودن معادلات رگرسیونی از آزمون تی تست (T-test) استفاده شده است و برای نشان دادن میزان به هم وابستگی متغیرها ضریب همبستگی(R) محاسبه گردید. نهایتاًً پس از محاسبه رگرسیون و شاخص های آماری به بررسی معادلات به دست آمده از طریق آزمون دوربین – واتسون (D-W) پرداختیم. داده های آماری مربوط به شاخص کل قیمت سهم و شاخص قیمت سهام صنایع هیجده گانه و شاخص بهای عمده فروشی کالاها مربوط به دوره زمانی ابتدای سال 1369 تا پایان شهریورماه سال 1377 می باشد. یافته های تحقیق نشان دادند که بین شاخص بهای عمده فروشی کالاها و شاخص قیمت کل سهام همبستگی مثبت و مستقیم وجود دارد ولی از شدت زیادی برخوردار نیست. از طرف دیگر نتایج تحقیق نشان داد که تورم، تاثیر عمده ای بر قیمت سهام در شرکتهای پذیرفته شده ندارد. نکته قابل توجه در تحقیق این است که همبستگی بین شاخص های عمده فروشی کالاها و شاخص قیمت سهام اکثر صنایع مثبت و مستقیم بوده، ولی شدت آن بسته به نوع صنعت متفاوت بوده است و این نشان دهنده رابطه قوی بین تورم و قیمت سهام آن صنایع می باشد.