۱.
خالق هستی به صورت های گوناگون در ادیان مختلف تجلی یافته و جایگاهی برای پرستش و عبادت خداوند ساخته شده است. ایرانیان ازگذشته های بسیاردور تحت لوای دین زرتشت یکتاپرست بودند و آتشکده محل نیایش آنان بوده است. بعداز پذیرش دین اسلام از سوی ایرانیان، آتشکده جای خود را به مسجد داد و مسجد عبادتگاه و محل گردهمایی مسلمانان شد.
به استناد این که در قرآن کریم، مسجد به معنای عبادتگاه خداوندآمده و نیز دوبار از مسجدالاقصی، مسجد نام برده شده است و ازطرفی در داستان اصحاب کهف آمده که برمزار آنان مسجدی بنا کردند، درحالیکه مسیحیت قبل از اسلام بوده و کلیسا نیایشگاه آنان است، لذا می توان مسجد را نیایشگاه خداوند در ادیان مختلف ( آتشکده، کلیسا، کنیسه، معبد و ... ) درنظرگرفت و ... دراین مقاله، هدف بررسی تاثیر و جلوه هنر معماری ایران در ساخت نیایشگاه ها به ویژه مساجد است.
۲.
«مسعود جلادت»، یکی از معدود ایرانیانی است که نامش به عنوان راهنمای تور و طبیعت گرد در کتاب ایران موسسه «Lonel Planet» درج شده است. ... وی معتقد است: «این روستا از قطب های فراموش شده گردشگری «استان یزد» است که باید بیش از این ها به آن پرداخته شود. قطبی که به واسطه فاصله نسبتا زیاد از مرکز استان کم کم رو به فراموشی می رود و عَن قریب است که قلعه تاریخی و مسجد باستانی اش از کف مان برود.»
... «فهرج به دلیل بنا شدن نخستین مسجد ایران در محل این روستا به عنوان یک مرجع در معماری ایران معرفی شده است. تقریبا در تمامی کتب مرجع معماری در بخش مربوط به معماری خراسانی از این روستا نام برده شده است. در این میان، «مسجد جامع فهرج» که بنای آن به قرن اول هجری باز می گردد به عنوان مرجعی برای بررسی معماری روستا مورد ارجاع قرار می گیرد. طاق های ساسانی ای که در این بنا وجود دارد تقریبا در معماری این دوره تاریخی بی نظیر است.
۳.
آثار تاریخی علاوه بر آن که یادمانی با ارزش از تمدن و فرهنگ ملل گوناگون است، در حقیقت جلوه و انعکاسی از اعتقادات، باورها، اندیشه ها، و در برخی مواقع صحنه نمایش اقتدار طلبی حکام و ستم کشی رعیتی هستند که خشت خشت بنا را با خون جگر فراوان و زیر تیغ تیز آفتاب روی هم چیده اند. اما برخی آثار تاریخی- مذهبی یا فرهنگی نیز به عکس، نشانگر شعور و ارادت تفکرات صاحبان خویش به آفریدگار باریتعالی و برگزیدگان ایشان است و بیش از آن که بخواهند اقتدار هنری و قدرت معماری خویش را در دیدگان انسان ها، جادویی خیره کننده بسازند، برآنند تا به اعماق وجودی تماشاگران خویش رخنه کرده و آنان را به تعمق و تفکر پیرامون چیستی و هویت خویش وا دارند. اماکن و فضاهای مذهبی چون مساجد، تکایا و حسینیه ها، آرامگاه ها و... (معدودی از کلیساها) بیشتر با چنین رویکردی احداث شده اند. بدون شک یکی از بی نظیرترین چنین آثاری، «مسجد گوهرشاد» مجموعه «حرم مطهر رضوی» است.
۴.
ایران، جایگاه خاص در معماری جهان دارد. به طوری که پاره ای از شاخه های معماری بی همتای ایران سبب ایجاد شیوه های ریشه ای در معماری جهان شده است.
بدون شک معماری، با هویت ایرانی – اسلامی در معماری سایر ملل به ویژه کشورهای – اسلامی تاثیری فراوان برجای گذشته است، تا جایی که در بسیاری موارد طرح آثار و به ویژه اجرای اصولی در مرز و بوم پر هنر که چون گوهری تابناک در فرهنگ و علوم معماری جهان اسلام می تابد، سهم به سزایی داشته، اساس، قانون و ضابطه شده است.
۵.
«اصفهان» یکی از کهن ترین شهرهای ایران است، به گونه ای که بنای شهر اصفهان را به «تهمورث دیوبند» پادشاه اسطوره ای سلسله ی پیشدادی نسبت داده اند. این نکته نشان دهنده ی، قدمت این شهر در فلات مرکزی ایران است. اصفهان، در ادوار تاریخی پیش از اسلام دارای اهمیت فراوانی بود، به گونه ای که در دوران شاهنشاهی هخامنشیان با نام های «جی»، «گابا»، «گی» و یا «گابیان» خوانده می شد. ...
پس از انتخاب اصفهان به پایتختی سلسله صفوی و بلوغ فکری و اعتقادی مردمان فلات مرکزی ایران و در طول1400 سال تمدن دوران اسلامی، مساجد متعددی در اصفهان بنا گردید که هر کدام از نظر معماری و تزئینات وابسته به آن در نوع خود در سراسر جهان اسلام کم نظیر و یا حتی شاید بی نظیرند. روی همین اصل، این شهر به غیر این که با تمثیل معروف «اصفهان نصف جهان» خوانده شده به عنوان «شهر گنبدهای فیروزه ای» هم مشهور شده است.
۶.
در شهرهای قدیمی ایران می توان کمال هماهنگی و آمیختگی و یکپارچگی اجزایی مانند مسجد، مدرسه، بازار و میدان را در هیات یک کل دید. اجزایی که در کل محو شده اند. به عبارت دیگر این اجزا نیستند، که بافت شهر را تشکیل می دهند بلکه بافت شهر شامل اجزایی مثل مسجد، مدرسه و خانه است. ورای عناصر و اجزای اصلی که کنار هم قرار می گیرند، چیز دیگری وجود دارد و آن ارتباط است. ...
حقیقت آن است که آثار تاریخی، به خصوص بناهای مذهبی در غوغای تهران بزرگ گم شده اند و امروز تهران شهری بی هویت و بدون ریشه جلوه می کند.
مساجد و مدارس بیشتر در دوران پایتختی تهران ساخته شده اند و به همین خاطر چهره ای متعلق به دوران متاخر معماری ما دارند. ظهور و رواج ترکیب مسجد- مدرسه به شکل های گوناگون به همین سبب است. این ترکیب را می توان در بناهایی مانند مسجد- مدرسه سپهسالار به وضوح شاهد بود
۷.
در یکی از رده بندی های جهانی معرفی برترین مناطق مذهبی دنیا که توسط پایگاه اطلاع رسانی adherents (پایگاه اطلاع رسانی درباره پیروان ادیان مختلف) منتشر شده است، لیستی تحت عنوان «زیباترین مساجد جهان» به چشم می خورد که شامل برخی از مساجد زیبای دنیا می شود. از مواردی که در انتخاب این مساجد مد نظر قرار گرفته است زیبایی، بزرگی و محبوبیت این اماکن مقدس در نزد مسلمانان و حتی غیرمسلمانانی است که به عنوان گردشگران از این مساجد دیدن می کنند
۹.
«دکتر محمد صادق محفوظی» تحصیلات خود را در رشته روانشناسی بالینی در دانشگاه دولتی انگلیس تا درجه دکترا به پایان رسانید و در همان زمان توانست به تحصیل خود در رشته فلسفه نیز بپردازد. وی موسس مرکز دائره المعارف انسان شناسی و یکی از بزرگترین موزه های آثار خطی و فرهنگی کشور می باشد، ...
انگشتری، امروز از زیورآلاتی است که اشخاص علاقمند به تزئین انگشتان خود با فلزات قیمتی و جواهرات گرانبها و یا کسانی که از آن به عنوان معرف رابطه زناشوئی بین زن و مرد، استفاده می کنند.
ولی این زیور، پیش از آن که به صورت جزئی از رسوم فعلی اجتماع و سنن خانواده درآید، مراحل گوناگون و بی شماری را پیموده است، و طی هر یک از این مراحل نمودار معانی مختلفی بوده است، که بشر برای بیان معتقدات مذهبی یا احساسات درونی خود قرار داده است. این حلقه فلزی هم چنان و به طور ناخودآگاه، ارزش ومقام خود را در انگشتان مردم، اعم از زن و مرد، حفظ نموده است.
۱۰.
عدازظهر آفتابی و گرم یکی از روزهای خردادماه، آدرس سرراست است. خیابان سی تیر، موزه ملی ایران. وارد موزه می شوم. نمایشگاه «زن در گذر زمان» به مناسبت ولادت حضرت فاطمه (س)، افتتاح شده است. ... راهنمای موزه در خصوص پیکره های معروف به ( ونوس ) می گوید: « شاید بتوان نخستین دست ساخته های آیینی انسان را پیکره های معروف « ونوس» دانست. انسان برای مقابله با عواملی چون قهر طبیعت و از بین بردن نیروهای مخالف خود، از ابتدایی ترین مواد موجود در طبیعت یعنی گِل و سنگ، پیکره هایی می ساخته که امروزه، علاوه بر اهمیت باستان شناختی، به عنوان خلاقیت هنری هم مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.»
... در کاوش های تپه سراب کرمانشاه، که « رابرت بریدوود » در سال 1969 میلادی انجام داد، در حدود 650 پیکره انسانی به دست آمد که غیر ازهجده عدد، بقیه پیکرک زن هستند. مشهورترین پیکرک انسانی به دست آمده از این تپه، پیکرک معروف به «ونوس سراب» است و پیکرک زنی را نشان می دهد که نشسته و پاهای خود را دراز کرده است
۱۱.
روستای «رهورد» امسال نیز مثل هرسال شاهد، هماوردی کشتی گیران چوخه بود، در روز 11 اردیبهشت. مسابقات «کشتی با چوخه» در استان خراسان شمالی، طرفداران زیادی دارد، طوری که گفته می شود، امسال بیش از 20 هزار نفر به تماشای این مسابقات آمده بودند. این تماشاگران مشتاق در زیر رگبار بهاری، کشتی تماشا کردند، تشویق کردند، گفتند و خندیدند، غذای های محلی خوشمزه پختند و از مسابقات کشتی «چوخه» یادواره شهید «محمد رستمی»، خاطره گران قدر ساختند.
۱۲.
کاخ گلستان این روزها محل حضور اقوام ایرانی شده است. این بار نه به خاطر، موزه مردم شناسی آن، که به دلیل برگزاری جشنواره فولکوریک. مردم به این جا می آیند، تا همشهریان و هموطنان خود را از نقاط مختلف این سرزمین پهناور ببینند، تا شاهد دست آوردهای هنری و زندگی آنان باشند. در این جا سازهای اصیل ایرانی می نوازند، و لباس های محلی رنگارنگ در نور بعدازظهر میدان «ارگ تهران» خودنمایی می کند و در وقت افطار، بوی غذاهای محلی، نیز اشتهای بازدیدکنندگان را دو چندان می کند. این جا جشن ایران زمین است. ...
۱۳.
برای گردآوردن مقاله ها و نظرات محققان ایرانی درباره ی «باغ ایرانی» به مقاله خوب خانم فریارجواهریان در کتاب «باغ ایرانی حکمت کهن ، منظر جدید» برخوردم. از ایشان اجازه گرفتم تا مقاله را در «گردشگری» چاپ کنم ، به لطف، اجازه دادند. برخی از قسمت های مقاله، به مقالات دیگر و پیوست های کتاب اشاره دارد که از متن حذف و به جای آن «...» گذاشته شد.
آپولینر هرگز به اصفهان نرفته بود، اما در خیال خود آن چنان «گل سرخ اصفهان» را توصیف می کند که گویی عطر و نفسِ بهشتیِ آن را با تمام وجودش حس کرده است.
در خیال من نیز باغی نشسته است: پاسارگارد. 2540 سال پیش، صبح گاه است و کوروش کبیر بر روی صفه ی قصرش ایستاده است و به ردیف های بی انتهای سربازانش می نگرد. خورشیدِ سرزمین فارس، آن چنان درخشان است که تنها خطوط اطراف پیکر تنومند سربازان پیداست. آبی لاجوردی آسمان روی سپرهای فلزی شان منعکس شده است. آنی، پادشاه، سربازان را چون سروهای منظم می بیند و آن گاه به لذت ایستادن بر بلندی و نگریستن به باغ، پی می برد، لذتی بسیار شکوهمند. غروب همان روز به حرمسرا وارد می شود. دختران «شیرازی» با قامتی بلند و موقر در دو ردیف به استقبالش ایستاده اند و پادشاه از میان لباس های حریر الوان آن ها قدم برمی دارد. باز هم در خیال خود دو ردیف «سرو» قد بلند و طناز را می بیند و یقین پیدا می کند که قدم زدن، میان دو ردیف درخت انبوه ، بسیار فرح بخش است.
۱۴.
... وقتی صحبت از شمال آذربایجان می شود؛ منظور شمال استان های آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل است. مناطقی با عرض جغرافیایی بالای 38 درجه شمالی. این مناطق، نزدیک ترین شرایط آب و هوایی، به استانداردهای جهانی گردشگری را داراست. با دمای روزانه متوسط 30 درجه و نیز رطوبتی زیر 50 درصد، در تابستان، منطقه خوبی برای گردشگری است.
برای بازدید کامل از این منطقه (38 درجه شمالی)، عمر نوح می خواهد و صبر ایوب، که متاسفانه هیچ کدام، در اختیار ما نیست.
به ناچار مناطقی را با توجه به نزدیکی آن ها نسبت به یکدیگر و فصل مورد اجراء، انتخاب می کنیم. نقشه سفر از تهران به سمت تبریز سپس مرند و جلفا آغاز می شود و در مسیر حرکت «رودخانه ارس»، ادامه می یابد. تا منطقه «خداآفرین». از خداآفرین، جهت حرکت به جلفا، بازگردانده می شود. «مرند» و «خوی» و «سیه چشمه» (چالدران) و «ماکو» ادامه دارد. از شهرهای «قره ضیاالدین» و «سلماس» و «ارومیه» و نیز تبریز گذر می کند و در شمال رشته «کوه سهند» خاتمه می یابد. انشالله! ...
۱۵.
در بین اقلام اساسی برای تکمیل تجهیزات در تزئینات داخلی، همه نوع پارچه برای پوشاندن دیوار مشاهده می شود، به عنوان پرده برای پنجره ها و شکاف های دیوار و برای تختخوا ب ها، (بیلدینگ متدولوژی یا روش شناسی ساختمان)، این نوع پارچه ها، در حال حاضر در محدوده آرشیتکت ها دارای تاثیرات قابل توجه و منطقی شده است.
در دوره معاصر، تمایل به تدارک و ایجاد خانه دلنشین به انواع مختلف، موجب ایجاد مسایل جدیدی در زمینه پرده شده است، که ایجاب می کند برای حل آن ها، قبل از شروع به ساخت، راه حل ها و اقدامات مناسب صورت پذیرد
۱۶.
هرساله بیش از یکصد میلیون گردشگر از آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی کشور چین بازدید می کنند. علاوه بر این، چینی ها از طرق متنوع دیگری نیز برای ترویج فرهنگ گردشگری و افزایش درآمد خود، از این محمل استفاده می کنند، بدین صورت که علاوه بر میراث فرهنگی شان، میراث معنوی و پیشینه های باستانی خود را نیز در برنامه های گردشگران خود گنجانده اند. با این ترتیب، نه تنها گردشگر را با باورها، آداب و رسوم باستانی خود آشنا می کنند، بلکه آنان را با سبک زندگی امروزی، فرهنگ و نحوه مراودات خود همراه می کنند، و در نهایت هم گردشگر را با جیبی خالی به کشور خویش باز می گردانند. به عنوان مثال، یکی از مصادیق بارز موارد یاد شده، دانش گیاهان داروئی، فرهنگ بهره گیری از داروهای طبیعی و «طب سنتی» چین است.
۱۷.
«توصیه های سفر با هواپیما» عنوان مطلبی است که راهنمای سفر است. مسافرت با هواپیما، انجام تشریفات آن، گاهی باعث گیجی و نگرانی مسافران می شود. در این مطلب تلاش شده، تا شما با مواردی که قبل و درحین سفر، باید رعایت و ملاحظه کنید، از نگرانی های سفر کاسته شود. دانستن اطلاعاتی، از این گونه، مسافران بسیاری را یاری کرده است.
۱۸.
خدا همه رفتگان را بیامرزد، آقاجون- پدر بزرگم را می گویم، پدر پدرم – تا آن جا که از دستش بر می آمد از مواهب دنیایی خوب استفاده می کرد و اگر هم چیزی برای آخرتش گذاشته بود، آن را خود می دانست و خدای خودش.... اما آن چه ما دیده بودیم و به آن آگاهی داشتیم سفره پیوسته پهن و رنگارنگی بود که چون تابلو نقاشی از طبیعت، تمام نعمت های الهی اعم از پخته و نپخته در آن چیده شده بود و به دلیل متنعم شدن از نعمات الهی، آقاجون پیوسته احساس می کرد در طول هفته سنگین است. و برای رفع، این گونه تشخیص می داد که خونش «سنگین و کثیف» شده و تجویز می کرد که هر جمعه صبح از زالوهای مهربان همیاری به طلبد و خودی سبک کند.
زالو فروشی بود که از بس در مرداب ها و آب های آلوده دنبال زالو بود و همواره آن ها را با خود حمل می کرد، خودش هم شکل زالو شده بود. قد بلند، لاغر، تکیده، رنگ تیره و زرد مخلوط و بیشتر به تب لازمی ها شبیه بود و به نظر می آمد به حدقه چشمانش گرد زردچوبه پاشیده اند.
۲۰.
سفر با دوچرخه، از آن سفرهاست که کمتر کسی در ایران به فکر آن می افتد. غیر از حرفه ای های سفر، که به ایرانگردی و گاه جهانگردی عشق می ورزند و می خواهند با جان و دل، جاده را لحظه به لحظه طی کنند و از مناظر، گاه کویری و گاه جنگلی لذت ببرند. مسیرهایی که سربالایی های نفس گیرش، آدم را از ادامه سفر پشیمان می کند و سرپایینی هایی با شیب تند، امید زودتر رسیدن به مقصد را بالا می برد. سفرهایی که به خاطر نبودن امکانات کافی و مسیر دوچرخه رو، در جاده برای دوچرخه سوارها گاه بسیار خطرناک است. با تمام این احوال کم نیستند، ایرانی های طالب هیجان و عاشق مسافرت های این چنینی که با دوچرخه به اقصی نقاط ایران و حتی جهان سفر کرده اند. ...
۲۱.
درصد بسیار بالایی از رونق و گسترش گردشگری، در گرو خوب نشان دادن و خوب دیده شدن است. یک عکس زیبا و یا پوستر مناسب از اثری تاریخی در واقع به نوعی تلاش می کند، بیننده را به لحاظ بصری جذب و وسوسه کند، تا در نخستین فرصت مناسب از مکان واقعی آن عکس بازدید کند. شاید در صورت وجود آمارهای دقیق و واقعی بتوان اثبات کرد، که «تخت جمشید» و بسیاری از آثار تاریخی معروف دیگر، بخش اعظمی از معروفیت خود را مدیون فریم های ارزشمندی هستند، که در غالب مواد تصویری ارایه شده اند. مکان های دیگری هم مانند آبشار «مارگون»، حجم بالای شلوغی این سال های اخیر خود را مدیون هنرمندانی هستند که آنجا رفته اند و با عکس ها و فیلم های ارزشمندی بازگشته اند.
صنعت گردشگری نیازمند ابزارهای قوی تر در همه زمینه هاست، تا بتواند با بهره گیری از آنها به معرفی، ترویج و توسعه خود بپردازد.
