۱.
کلید واژه ها:
آمار سرشماری عبدالغفار خان نجم الدوله مالتوس نقشه تهران ابوطالب زنجانی ابن مسکویه
در این مقاله اندیشه ها و آرای دو تن از صاحب نظران برجسته عهد اجار که در ارائه مفاهیم جمعیت شناختی در ایران پیشگام بوده اند، بررسی شده است. نخستین آن ها، عبدالغفارخان نجم الدوله، از ریاضی دانان، منجمان و مولفان طراز اول آن عصر است. وی اولین سرشماری شهر تهران را در سال 1284 قمری/ 1867 م طراحی و به کمک 8 تن از شاگردان مبرزش در دارالفنون به مرحله اجرا درآورد. وی برای نخستین بار، علم آمار و بعضی از مفاهیم آماری را به ایرانیان عرضه نمود وی اولین کسی است که بحث درباره ...
۲.
در این مقاله، تغییرات خانواده در جامعه ایران را در جریان گذار جمعیتی، با تدارک یک رویکرد نظری مناسب، مطالعه کردیم. در رویکرد نظری تدارک دیده شده، اضافه بر شرایط و عوامل فعال در محل، عوامل بیرونی ناشی از جهانی شدن را هم بر تغییرات خانواده موثر گرفتیم. با توجه به این که گروه های اجتماعی مختلف در ایران، با پیش آمادگی های متفاوت، به طور ناهمزمان و به درجات متفاوت در معرض جوامع ...
۳.
کلید واژه ها:
ازدواج گیلان رشت تغییرات ازدواج ویژگی های ازدواج موانع ازدواج
جمعیت شناسان، جامعه شناسان و مردم شناسان و سایرین هر یک از ابعاد و مناظر مختلف به سیر تاریخی، ابعاد، ویژگی ها و موانع و مشکلات ازدواج پرداخته و به صورت بین رشته ای آن را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. مقاله حاضر، بخشی از پژوهشی است که به بررسی عوامل جامعه شناختی موثر در بالا رفتن سن ازدواج جوانان شهر رشت پرداخته است. پرسش اساسی مقاله مذکور آن است که روند تغییرات، ویژگی ها، چالش ها و موانع ازدواج در سطح استان گیلان و شهرستان رشت چگونه است ? روش ...
۴.
کلید واژه ها:
ازدواج میانگین اریب برآورد سن در ازدواج اول میانگین سن تجرد روش هاینل روش کول روش های غیر مستقیم ازدواج زنان ایران
میانگین سن ازدواج اول رایج ترین شاخص زمان بندی ازدواج در مطالعات و تحلیل های جمعیتی و اجتماعی است. محاسبه این شاخص با اطلاعاتی که مستقیما تعداد و سن در ازدواج های اول را اندازه گیری کند در بسیاری از کشورها و مناطق مقدور نیست. از این روی کاربرد معادل ان، یعنی متوسط سال های تجرد که با روش غیر مستقیم برآورد می شود، متداول شده است. علاوه بر اینکه در محاسبه این مشخص کننده تجربه مقطعی- سنی به نسل ها تعمیم داده می شود، در استفاده از آن برای...
۵.
کلید واژه ها:
جمعیت سلامتی اچ آی وی/ ایدز جمعیت شناسی اجتماعی جمعیت شناسی انتقادی برساخت گرایی اجتماعی برساخت گرایی رادیکال
مروری بر مطالعات اچ آی وی/ ایدز و تحولات پارادایمی آن نشان می دهد که در ربع قرن گذشته به ترتیب سه پارادایم ریسک های رفتاری، برساخت گرایی اجتماعی و برساخت گرایی رادیکال در مطالعات اجتماعی اچ آی وی/ ایدز حاکم بوده است و کم و بیش برنامه های کاری و مداخله های مبتنی بر آن ها در سطوح متفاوت فردی، گروهی، ملی، منطقه ای و جهانی تدوین و به اجرا گذاشته شده است. این مقاله نسبت علم جمعیت شناسی با این پارادایم های فکری در مطالعات اجتماعی اچ آی وی ...
۶.
کلید واژه ها:
ایران سلامت بیماری ها انتقال مرگ و میر انتقال جمعیت نظریه انتقال اپیدمیولوژیک علل مرگ
نظریه انتقال جمعیت با سابقه ای طولانی به عنوان یکی از پایدارترین دستگاه های مفهومی در جهت تبیین تاریخی، اجتماعی تحولات جمعیت ها مطرح شده است. طی فرایند انتقال مرگ و میر، علل مرگ نیز دستخوش تغییرات اساسی می شوند. نظریه انتقال اپیدمیولوژیک بر تغییرات پیچیده الگوهای سلامتی و بیماری ها، روابط متقابل موجود میان این الگوها، عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیستی و جمعیت شناختی موثر بر آن ها و ...
۷.
کلید واژه ها:
مسئله اجتماعی نظام اجتماعی انفجار جمعیت انتقال جمعیتی مسئله جمعیت ریزش جمعیت
این مقاله ابتدا به بیان دیدگاه های مختلف درباره مفهوم مسئله اجتماعی می پردازد. در این راستا، رویکردهای متفاوت نسبت به مرجع تشخیص، منشا پیدایش و جوانب گوناگون و مهم مرتبط با مسائل اجتماعی ارائه شده است. مقاله سپس به مرور تاریخچه درک آسیب شناختی جمعیت می پردازد و در نهایت شرایط زمینه ساز قلمداد کردن جمعیت به عنوان یک مسئله اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد. از این رو، این مقاله با بیان مولفه ها و ابعاد مسئله آفرین ...
