علی غلامی فیروزجایی

علی غلامی فیروزجایی

مدرک تحصیلی: مدرس گروه تاریخ دانشگاه بین المللی قزوین

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۱ مورد از کل ۱۱ مورد.
۱.

بررسی کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنانِ دربار عباسی

کلید واژه ها: کارکردهای سیاسی فرهنگی اقتصادی زنان دربار عباسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 801 تعداد دانلود : 798
هدف پژوهش حاضر بررسی کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنان دربار عباسی می باشد. جامعه مورد مطالعه شامل کارکردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی زنان دربار عباسی طی سال های 132-334 هجری قمری بود. نمونه پژوهش مهم ترین کارکردهای زنان دربار عباسی هم چون کنیزان، مادران خلفا و سرایندگان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای به دست آوردن اطلاعات از روش کتابخانه ای و با مراجعه به کتاب ها و مدارک علمی انجام شد. داده های موثق و مرتبط با موضوع مورد مطالعه با در نظر داشتن گفتمان حاکم بر عصر وقوع حوادث با استفاده از روش تحلیلی صورت گرفت. نتایج نشان داد، در سرزمین های اسلامی به ویژه از عهد عباسیان، جوامع به گروه ها و طبقات گوناگون تقسیم می شدند که هر یک از آن ها از جمله زنان از جایگاه نسبتاً مهمی برخوردار بودند. از بررسی و مطالعه اولیه منابع چنین بر می آید که بعضی از مادران و همسران خلفای عباسی با نفوذ و قدرت سیاسی و اقتصادی خود در صحنه های سیاسی گاه با بروز احساسات، حسادت های زنانه، افزون طلبی و گاه با به کار بستن عقل و منطق در سرنوشت جانشینی خلافت، خاندان های قدرتمند سیاسی و جنگ ها تغییراتی ایجاد کردند و در توطئه های سیاسی نیز نقش داشتند. بعضی از زنان عباسی نیز از موقعیت درباری و مکنت خود در زمینه عمران، آبادانی و فعالیت در امور خیریه سود جستند و برخی نیز در عرصه فرهنگی با سرودن اشعاری غنی اقدام می کردند.
۲.

بررسی تاریخی جشن های یمن در دوره طاهریان (858-945 ه.ق.)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تاریخ اجتماعی یمن طاهریان یمن (858 945 ه.ق.) ملک ظافر عامر بن عبدالوهاب (894 923 ه.ق.) جشن های مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 913 تعداد دانلود : 276
بررسی آداب و رسوم اجتماعی، جشن ها، پوشش، تغذیه و ترکیب جمعیت از موضوعات مهم حوزه تاریخ اجتماعی محسوب می شوند. مقاله حاضر با استناد به منابع تاریخی و با طرح پرسش هایی درباره چگونگی جشن های سیاسی و فرهنگی جامعه یمن عصر طاهریان و نقش حاکمان این سلسله در برگزاری این آیین ها به بررسی تفصیلی این موضوع می پردازد. یافته های مقاله نشان می دهد که در این دوره به مناسبت های مختلفی چون تولد رسول خدا(ع)، حلول ماه مبارک رمضان، اعیاد سعید فطر و قربان، نگارش کتاب، عروسی، تولد نوزاد و استقبال از افراد سیاسی، جشن برگزار می شد و حاکمان طاهری برای نشان دادن قدرت سیاسی و اقتصادی خود، نقش فعالی در برپایی بیشتر این جشن ها داشتند
۳.

ازدواج و طلاق در ایران عصر قاجار از منظر سفرنامه های خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سفرنامه های خارجی زنان قاجار ازدواج طلاق زنان دوره ی قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 188 تعداد دانلود : 73
ایران عصر قاجار شاهد حضور اروپاییان با مقاصد گوناگون تجاری، سیاسی، مذهبی، نظامی و گردشگری بود. سفرنامه نویسان اروپایی به دلایل مختلف از جمله نگاه بیرونی به جامعه ایرانی، حس کنجکاوانه غربی و غیره، مطالب ارزشمندی درباره فرهنگ عامه ایرانیان، اعم از باورهای فکری و اعتقادی و همچنین آداب و رسوم مردم ایران عصر قاجار، در اختیار محققان تاریخ فرهنگی و اجتماعی دوره قاجار قرار داده اند. برای نمونه می توان به نگاه ایرانیان به ازدواج و طلاق اشاره کرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ، تحلیلی پاسخی است به این پرسش که سفرنامه نویسان اروپایی عصر قاجاری یکی از مهمترین آداب و رسوم ایرانیان و وجوه بارز هویتی ایرانیان یعنی ازدواج و طلاق را چگونه ترسیم کرده اند؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که مشاهدات اجتماعی سیاحان اروپایی در راستای اطلاع رسانی و شناخت عینی آنها در مسیر مأموریت های سیاسی شان بوده وبیشتر به توصیف آداب و رسوم ایرانیان در امر ازدواج و طلاق پرداخته و بدون توجه به ریشه های فرهنگی جامعه به قضاوت و داروی این امر نشسته اند.
۴.

اهمیت و ارزش بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در معماری و هنرهای اسلامی(۶۵۰-۷۳۵ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اردبیل بقعه شیخ صفی صدرالدین چینی خانه گنبد الله الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 424 تعداد دانلود : 296
بقعه شیخ صفی الدین از نظر معماری و هنرهای اسلامی دارای اهمیت و ارزش خاصی است. این بقعه از آثار قرن هفتم هجری بوده و به تدریج توسعه و گسترش یافته و به وضع فعلی درآمده است. بنای مذکور، ابتدا خانقاه و محل سکونت شیخ و کانون صوفیان و مریدان او بود. اما پس از او، شیخ صدرالدین آن را به صورت بقعه درآورد. این پژوهش در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که بقعه مذکور از لحاظ هنری و معماری از چه جایگاهی در طول تاریخ برخوردار بوده است؟ نتیجه این پژوهش نشان می دهد که بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی از مهم ترین و با ارزش ترین آثار هنر و معماری اسلامی یادگار دوره صفویه است و با وجود اثر عوامل طبیعی مثل زلزله، سیل و ویرانی های ناشی از آن، باز هم از عنصرهای عالی ایران محسوب شده و به صورت عینی، تلاش های هنرمندان ایرانی و سبک معماری آذری و اسلامی مشهود بازتاب داده است. مقاله حاضر، با روشی میدانی و توصیفی  تحلیلی و با تکیه بر متون کتابخانه ای، به ارزیابی تاریخ ساخت، تغییر و توسعه بقعه و مجموعه هایش و همچنین بررسی اهمیت و ارزش معماری و هنری آن می پردازد.
۵.

تاریخ نگری و منابع تاریخ نگاری مسعودی (346-280ه .ق) در کتاب التنبیه والاشراف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسعودی التنبیه والاشراف تاریخ جغرافیا منابع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 741 تعداد دانلود : 133
اگرچه بررسی کارنامه تاریخ نگاری مسعودی، منحصر در کتاب التنبیه و الاشراف نمی باشد اما می توان گفت شاکله اصلی تاریخ نگاری وی را دربر می گیرد. مسعودی مورخ برجسته سده های سوم و چهارم هجری، یکی از بنیان گذاران تاریخ نگاری تحلیلی و عقلی به شمار می رود که با تألیف آثار خود، نگرش خاصی در تاریخ نگاری تحلیلی برپایه عقل اعمال نمود. التنبیه والاشراف مسعودی از کتاب های عمومی اواسط قرن چهارم هجری است که در عین اختصار و سادگی، حجم وسیعی از اطلاعات تاریخی، جغرافیایی و فلسفی را در اختیار خواننده قرار می دهد. موضوع اصلی این نوشتار شناسایی منابع اطلاعات تاریخ نگاری مسعودی در التنبیه و الاشراف می باشد. استفاده از متونی نظیر منابع یونانی، عربی، مسیحی، یهودی و حتّی هندی که نشانگر تلاشی جهت غنی سازی هرچه بهتر مطالب بوده و همچنین استفاده از دانش جغرافیا و بهره گیری از روش مهم و کارآمد مشاهده و مناظره و ترکیب آن با ذهن عقل گرا و مستدل سازی آن، از جمله محورهای اصلی منابع و شیوه های مورد استفاده مسعودی در کسب اخبار و معرفت تاریخی جهت نوشتن تاریخ بوده که وی را به عنوان یک میراث دار سنت تاریخ نگاری تحلیلی درآورده است.
۶.

بررسی جایگاه و کارکرد علمای عصر طاهریانِ یمن (945 858 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یمن طاهریان علما و دانشمندان پرتغال بامَخرَمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 719 تعداد دانلود : 636
در عصر طاهریانِ یمن (945 858ق)، علما به دلیل وجود تعاملات بسیار با دولت، از جایگاه و امتیازات ویژه ای برخوردار بوده اند. بررسی جایگاه، ویژگی ها و کارکرد های مختلف علمای یمن و همچنین تعامل و ارتباط میان آنان و حاکمان طاهری و اقدامات حکومت طاهری برای پیشرفت علم و ارتقای مقام علما، هدف مقاله پیش روست. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی، نقش و کارکرد علمی و سیاسی علما و روابط آنان با دربار طاهریان و فعالیت های مختلف این گروه و تعامل حاکمان با آنان را بررسی کرده است. نتایج نشان داد که در عصر طاهریان علما به دو طبقه درباری و مردمی تقسیم می شدند و هر کدام از آنها بر اساس منافع شخصی یا عمومی با حاکمان ارتباط داشتند و حاکمان نیز برای پیشرفت علم و فرهنگ به ساخت مدارس، خرید کتاب های مختلف و همچنین تشویق عالمان پرداخته اند.
۷.

بررسی حمله عثمانی ها به یمن؛ دلایل، پیامدها، و نتایج آن (921-945ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یمن عثمانی ها طاهریان ممالیک پرتغالی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 355
قرن دهم هجری برای سرزمین های اسلامی، از جمله یمنِ عصر طاهریان (858-945ق)، بسیار مهم بوده است، چراکه در این دوران، کشور استعمارگر پرتغال، برای دستیابی به راه های دریایی جدید، در اختیار گرفتن مراکز تجاری مسلمانان و همچنین انحصار تجارت ادویه هند، به شرق و از جمله یمن روی کرده بود. در این زمان، امپراتوری عثمانی، که به نوعی پرچمدار اسلام در جهان به شمار می رفت، برای نجات شهرها و جزایر اسلامی هند، وارد یمن شد و با توجه به موقعیت تجاری و سوق الجیشی مهم این سرزمین، آن را در سال 945 هجری تحت سلطه خود درآورد. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع عربی، ترکی، و نسخه های خطی، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که علل حمله عثمانی ها به یمن چه بوده و اینکه حمله مذکور چه نتایج و پیامدهایی داشته است. نتایج بررسی حاکی از آن است که عثمانی ها برای مقابله با پرتغالی ها و همچنین تأمین امنیت شهرهای اسلامی مکه و مدینه، و البته با فریب و قتل سلطان مسلمانِ یمن، به صورت خیانتکارانه وارد یمن شدند. این حمله پیامدها و نتایج مختلفی، ازجمله سلب اعتماد عمومی نسبت به عثمانی ها، در پی داشت.
۸.

کارکرد تجاری بندر عدن در دوره بنوطاهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقیانوس هند بندر عدن بنوطاهر تجارت و بازرگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 297 تعداد دانلود : 910
هرج و مرج سیاسی و درگیری های داخلی دردهه های پایانی حکومت رسولیان(626-858ه ) موجب شد که اوضاع تجاری بنادر یمن از جمله بندر مهم عدن که نقش مهمی در صادرات و واردات کالاهای مختلف ایفا می کرد، رو به رکود نهد. با قدرت یابی دولت بنوطاهر(858-945ه ) بار دیگر مناسبات بازرگانی این بندر با مناطق مختلف از جمله هند، مصر، حجاز و آفریقا از سرگرفته شد. سیاست های مالی طاهریان و تشویق و بخشودگی مالیاتی بازرگانان بندر عدن، رشد تجارت دریایی عدن را در پی داشت. این مقاله می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که چه عواملی موجب رونق تجاری بندر عدن در دوره حکومت بنوطاهر شد؟ سابقه و علاقه زیاد خاندان طاهری به تجارت، موقعیت سوق الجیشی عدن و اتصال آن به دریای سرخ، دریای عرب و اقیانوس هند و نزدیکی به تنگه مهم باب المندب موجب رشد و رونق این بندر در دوره طاهریان شد
۹.

بررسی تاریخی سیاست های اقتصادی- دینی رسول خدا در مدینه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازار مدینه یهودیان رسول خدا سیاست های اقتصادی - دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 75 تعداد دانلود : 127
رسول خدا در مدینه دست به اصلاحات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زد که در زمینه اقتصادی، سیاستهای کلانی در جهت اعتلای تجارت اسلامی، توسعه اقتصادی و همچنین بازسازی بازار اتخاذ کرد که با اقدامات اصلاحی و بنیادی، امور تجاری- بازرگانی در درازمدت از انحصار یهودیان خارج و با تشویق مسلمانان به واردات و صادرات و خرید و فروش، دریافت مالیات از بازار مسلمانان ممنوع و تجار نیز به منزله مجاهدان راه خدا تلقی گردیده و تجارت داخلی و خارجی بر پایه قوانین اسلام در بین قبایل و کشورهای هم جوار گسترش یافت. ایشان با ابداعات و تصمیمات مهم، به رونق اقتصادی مدینه،گسترش آبادانی و توسعه سطح رفاه جامعه کمک شایانی کردند. در تداوم این سیاست ها و اهتمام ویژه پیامبر در تدوین برنامه ای صحیح، هوشمندانه و عملی، احتکار، رباخواری و خرید و فروش برخی کالاها (شراب) نهی، غش در معاملات حرام و نظم و انظباط خاصی بر بازار مسلمانان حاکم گردید. در این پژوهش با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی– تحلیلی، سیاست های اقتصادی- دینی رسول خدا در مدینه و اهمیت نقش آن در توسعه تجارت و بازرگانی ارزیابی می گردد.
۱۰.

وضعیت اقتصادی اصفهان در دوران آل بویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصفهان آل بویه ثروت جغرافیای اقتصادی تجارت و بازرگانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی آل بویه اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : 418 تعداد دانلود : 458
این مقاله، با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی، در صدد تبیین جایگاه اصفهان در قرن چهارم هجری از منظر اقتصادی است. اصفهان در این دوره از نظر بازرگانی و تجاری از اهمیت بالایی برخوردار بود، چنان که بخش تجاری آن نسبت به کشاورزی پیشی گرفت. برقراری ثبات در این دوره موجب شد تا راه های تجاری امن گردد؛ از سویی هم، ثبات اقتصادی رونق و رفاه و پیشرفت را برای این منطقه به ارمغان آورد. بنابراین، مسئله اصلی پژوهش این است که با توجه به اهمیت منطقه و نقش مهمی که در تحوّلات سیاسی، اقتصادی ایفامی کرد، با بررسی تأثیرگذاری آن، با روش توصیفی تحلیلی به این پرسش ها پاسخ می دهد که عوامل تأثیرگذار در رونق و بهبود وضعیت اقتصادی اصفهان چه بوده است؟ همچنین، عوامل مؤثر در بروز تغییرات اقتصادی چه بود ؟ جایگاه و اهمیت مناسبات تجاری در نزد حکام آل بویه چگونه بوده است؟ شرایط جغرافیایی، چگونگی قرارگیری اصفهان در سرزمینی مناسب و قرارگیری بر سر راه های ارتباطی شرق به غرب و به ویژه راه ابریشم، از جمله ویژگی های این منطقه است که در فرآیند توسعة آن نقش داشته که هم بر توان بازرگانی آن افزود و هم خودِ منطقه را به سود بازرگانی و تجاری سرشاری رساند.
۱۱.

سازمان نظامی صفویه از آغاز تا پایان دوره شاه عباس کبیر

کلید واژه ها: شاه عباس اول سازمان نظامی قزلباشان عثمانیان برادران شرلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 503 تعداد دانلود : 427
صفویان از همان اوایل تأسیس، سعی کردند با ایجاد ارتشی برخواسته از عزم و اراده ی ملی، بتوانند در مقابل هجوم دولت های همجوار و مخالفان جاه طلب داخلی بایستند و حکومت نوبنیاد صفوی را در محیط و فضایی نسبتاً آرام و دور از تشنجات سیاسی بر پا دارند. دوران حکومت شاه عباس اول را می توان اوج این تغییر و تحولات دانست. چنانکه شاه جوان در همان ابتدای کار با عزمی راسخ و با خرد گرایی تام توانست با نگاهی به گذشته و چشمی به آینده، مهمترین تصمیم سیاسی را درطول حکومت چهل و دو ساله خویش بگیرد و آن ایجاد یک ارتش کاملاً مجهز با فنّاوری روز آن زمان بود که با استعانت از تجربیات اشخاص اروپایی مانند برادران شرلی به وقوع پیوست تا ایران از سایر دول پیشرفته از نظر ابزار و سیستم جنگی عقب نماند.در این مقاله برآنیم که نشان دهیم که سازمان نظامی صفویه در آغاز در شرایطی بوده و اینکه چگونه شاه عباس موفق به ایجاد یک ارتش منظم وپیشرفته شد. چنانکه این ارتش توانست تا مدتها بعد از مرگ شاه عباس کبیر همچنان رکن اصلی و اساسی کشور را ایفا نماید، اما به مرور با روی کار آمدن شاهان بی کفایت و ظهور دوباره هرج و مرج های داخلی رو به افول نهاده و دیگر نتوانست آن کار آیی لازم را در مواقع بحرانی داشته باشد و این روند تا ظهور نادرشاه افشار ادامه پیدا کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان